Stúdentablaðið - 01.02.1969, Blaðsíða 3

STÚDENTABLAÐ 3
BJÖRN PÁLSSON:
Fyrir nokkrum árum var það
haft að gamanmálum að hver
einasti Islendingur, sem kominn
væri sæmilega til fullorðinsára,
teldi það skyldu sína að gefa út
endurminningar sínar. Nú virðist
annað sport vinsælla. Það er að
gefa út ljóðabækur, og þær eiga
helzt að vera svo frumlegar að
enginn skilji boðskapinn.
Þessu er dembt yfir okkur fyr-
ir hver jól svona rétt eins og
gengisfellingum, en sá munur er
þó á að enginn er nauobeygður
til þess að lesa þær en í síðar-
nefndu hringavitlcysunni verða
allir að taka þátt nauðugir vilj-
ugir.
Allir höfundarnir telja sig síð-
an réttboma til skáldatitils.
Sé reynt að gera sér grein fyrir
stöðu þeirra meðal þjóðarinnar
liggur það ljóst fyrir, að fæstir
eiga stóran hóp lesenda. Þá vakn-
ar sú spuming, hvort hægt sé að
nefna þá skáld.
Séu þeir taldir skáld verður að
svara spumingunni um það,
hvort þjóðin hafi smekk fyrir góð
ljóð, eða yfirleitt nokkurn áhuga
á ljóðum, neitandi. Eigum við að
trúa þvi að sú þjóð, sem að okk-
ar áliti las meira af ljóðum en
nokkur þjóð önnur, hafi glatað
hæfileikanum til þess að njóta
þessarar listgreinar. Eru hér eftir
aðeins örfáir útvaldir, sem geta
hrifist við þennan bmnn frum-
leikans ?
Ég álít að ástæðan sé allt önn-
ur.
Flestir, sem lesa ljóð, gera það
f þeim tilgangi að finna eitthvað
sér til fróunar. Fegurð er þar
æðsta boðorðið hvort sem um er
að ræða sorg eða gleði. Aðrir fá
þar útrás beiskju sinnar, þegar
skáldið lætur svipu orðkynnginn-
ar ríða á bökum hinna bersynd-
ugu.
Skáldverkið verður við fyrstu
yfirsýn að ná þeim tökum á
hversdagslegum lesanda, að hugs-
unin um hvað verði á matborðinu
í dag víki þegar til hliðar.
Ekki get ég með góöri sam-
vizku haldið því fram, að þessi
Gamalt og nýtt
Sá ég fyrr hvar saman undu
sveinn og stúlka hýr í lundu,
ótryggð heimsins ekki fundu.
Ástin ræktar fegurst blóm.
Sólin gyllti geisla hlýjum
götuna á degi nýjum.
Draumar kveiktu unaðs-óm.
Sandi þyrla sjávarföllin.
Sólin hverfur bak við fjöilin.
Hrynur dýrðleg drauma-höllin.
Drenginn snót í tryggðum sveik.
Hún fann annan undur fríðan,
elskulegan, sterkan, blýðan.
Höfði drjúpa blómstur bleik.
Hann, sem í ástar örmum hlýjum
áður mættl degi nýjum
og sveif um geim á sælu-skýjum,
situr nú um vanga grár.
Lítið ástar ævintýri
endaði í fúamýri.
Timinn hjartans sefar sár.
bp.
ljóð hafi til að bera þessa eigin-
leika.
Þvert á móti virðast „skáldin"
oft reyna að dulbúa hugaróra
sina með orðaleik I véfréttarstíl.
Lesandinn verður þá oft að leita
lengi gullkomanna, og getur
brugðið til beggja vona hvort þau
finnast nokkur. Það eru þó ekki
rammar kenningar né rígbundið
form, sem verður skáldunum að
fótakefli. Mest af því góðmeti
láta þau lönd og leið. (Rökrétt
hugsun hefur e.tv. fengið að fljóta
með í sumum tilfellum).
Stór hluti þessara ljóða er líka
innhverfur barlómur, og skáldin
virðast hafa einstaka nautn af
því, að smyrja blóðugum kvein-
stöfum á brauðsneiðar samborg-
aranna, sem margir hverjir eiga
þegar í nógu stríði við eigin
hverfulleikatilfinningu.
Einnig er mannfyrirlitningunni
víða gert hátt undir höfði.
Persónulega þykir mér lítill
fengur I nýjum framlögum til
þeirrar kenndar. Hún er og verð-
ur ævinlega neikvæður eiginleiki,
sem flestir skynsamir menn reyna
fremur að halda í skefjum, en að
BlkMSXTIB
= Á þessari bókmenntasiðu er e
= fjallað um form og efnismeð- =
\ ferð í íslenzkum nútímakveð- 1
| skap. Þeir sem hafa eitthvað :
= við þennan pistil að bæta eða i
= út á að setja eru vinsamlegast 1
: beðnir að snúa sér til ritnefnil- i
í ar Stúdentablaðs. Því ætlunin \
| er að láta þessa síðu halda \
\ áfram í næstu blöðum, ef :
= grundvöllur er fyrir hendi. É
: Einnig eru vel þegin ljóð og i
i smásögur. Ritdómar eru og i
i vel þegnir, ef menn finna hjá i
É sér hvöt til þannig skrifa.
sá yfir alþjóð, og kalla fram-
leiðsluna svo gjarnan skáldskap.
Hér á borðinu fyrir framan
mig liggja tvær ljóðabækur út-
gefnar af Almenna bókafélaginu
nú fyrir jólin. Höfundar eru Jón
úr Vör og Birgir Sigurðsson.
Það er ekki ætlun mín að rit-
dæma þessar bækur hér, en hins
vegar má finna þar ýmislegt sem
rennir stoðum undir fullyrðingar
mínar.
Við skulum nú sem snöggvast
opna Mjallhvítarkistu Jóns úr
Vör.
Þú
Hugur þinn er tómur.
Þú átt enga þrá.
Lífið er þér eyðimörk
án vinja.
Hjartað er kalt
helfrosið
Þú hlærð
er aðrir gráta.
Þú nærist á erfiðleikum annarra
ástvinamissi
heitrofum.
Þetta er bensin á bíl þinn
álegg brauðsneiða þinna.
Og það örvar
kynhvöt þína.
Þú ert aldrei saddur.
Z.
Þar verður fyrir oltkur Ijóð, er
nefnist „Smásaga".
Fingur
ýsukaupmannsins
sem þræðir
vírinn
undir eyruggana
og stingur
í gegnum þunnildið
munu I kvöld
dansa af fögnuði
á brjóstum
ungrar konu.
Hvað er maðurinn að fara ?
Nú, það má næstum sjá það. En
það vekur aftur þá spurningu,
hvað geri ýsukaupmann öðrum
óverðugri að neyta ávaxta af tré
ástarinnar. Ég get ekki séð
nokkra ástæðu til þess að hata
manngarminn þó að fingur hans
séu e.t.v. rauðir og bólgnir af þvi
að káfa á fiski. Hvaða hugarfar
felst að baki þessa ljóðs?
Annað Ijóð, ,.Stjómmálamaður“,
er svona:
Þögnin er hans beztu
samkvæmisföt.
Hann hcfði aldrei átt
að læra að tala.
Hvílík snilld. Með þvi að raða
orðunum í lóorétta röð var hægt
að láta þetta fylla heila blaðsíðu.
Sé leitað betur I „kistunni" má
finna þar kveinstafi höfundar.
Engu get ég treyst,
tortryggi jafnvel
vin minn
efann.
Áður en við lokum kistu Mjall-
hvítar, er rétt að líta á ljóð, sem
kom mér fyrir sjónir sem tilmæli
um hærri skáldastyrk.
Að lifa I tómstundum.
Ef ég mætti gefa mig
allshugar að skáldskap,
skyldi ég ríma
á sunnudögum.
H
Það er ekki hægt
að lifa I tómstundum,
að yrkja I fangelsi anna
er morð.
III
Lífsbarátta og list,
- hjón sem ættu að skilja,
áður en böm þeirra
læra að tala.
Framh. á bls. 7.
Vor
Ris yfir sundunum
röðull keikur
og golan leikur
við hárið á hundunum
fuglinn er rogginn
því ungar úr eggjunum
trítla á veggjunum
og tína í gogginn
og kýrnar I flaginu
bölva og baula
skrattast og gaula
skrýtnar í laginu
og grasið er sprettandi
inn grundir og bala
og kettirnir mala
kátir sig fettandi
og hestarnir gneggja
hófana brúkandi
og enginn er húkandi
innan veggja....
Friðrik Guðni Þórleifsson
lll!Hií!!HIII!l
IIIHIIH!II!I
Happdrætti
Háskóla tslands
Heildarf járhæð vinninga hækkar árið 1969 um 30.240.000 krón-
ur — þrjátíu milljónir tvö hundruð og fjörutíu þúsund. —
Helztu breytingamar era þessar:
10.000 króna vinningar TVÖFALDAST, verða 3.550 en voru
1.876. — 5.000 króna vinningum fjölgar úr 4.072 í 5.688.
Lægsti vinningur verður 2.000 krónur í stað 1.500 áður.
Engir nýir miðar verða gefnir út.
Þar sem verð miðanna hefur verið óbreytt frá árinu 1966
þótt allt verðlag I landinu hafi hækkað stórlega, sjáum
við okkur ekki annað fært en að breyta verði miðanna
í samræmi við það. Þannig kostar heilmiðinn 120 krónur
á mánuði og hálfmiðinn 60 krónur.
Glæsilegasta happdrætti landsms:
Happdrætti Háskólans greiðir 70% af heildarveltunni I vinn-
inga, sem er hærra vinningshlutfall en nokkuð annað happ-
drætti greiðir hérlendis.
Heildarfjárhæð vinninga verður 120.960.000 krónur yfir eitt
hundrað og tuttugu milljónir króna sem skiptast þannig:
2 vhmingar á 1.000.000 kr. . . . 2.000.000 kr.
22 — - 500.000— . . . 11.000.000 —
24 — - 100.000 — . . . 2.400.000 — =
3.506 — - 10.000 — . . . 35.060.000 —
B 5.688 — - 5.000 — . . . 28.440.000 — ■
20.710 — - 2.000 — . . . 41.420.000 —

Aukavinningar:
4 vinningar á 50.000 kr. . . . 200.000 kr.
1 44 — - 10.000 — . . . 440.000 —
30.000 vinningar 120.960.000 kr.
jg =

m
Happdrætti Háskóla Islands =
1