Stúdentablaðið - 27.11.1969, Blaðsíða 17

STÚDENTABLAÐ
17
rúmlega 45 þús. kr. á ári eða nœr 2 sjónvarpstœki á ári,
sem mun nema um t'veim mánaðarlaunum hans á ári.
LANGT í LAND.
Samkvæmt töflunum hér að framan er greinilegt, að
langt er í land með að stúdentar hljóti fullan stuðning frá
opinberum aðilum. Við síðustu aðalúthlutun var veitt
u. þ. b. 55 millj. kr. í lán. Þar af fóru 19 millj. kr. til
námsmanna við H.I., en 36 millj. kr. til námsmanna er-
lendis. Af þessum 55 millj. kr. var um 45 millj. veitt af
fjárlögum, rúmar 4 millj. voru eigin tekjur sjóðsins, s. s.
endurgreiðslur lána, en mismunurinn var tekinn sem
bankalán. í fjárlögum, sem nú liggja fyrir Alþingi, er gert
ráð fyrir 11 millj. kr. hækkun til lánasjóðs.
5 ÁRA ÁÆTLUN.
Stúdentaráð og SÍNE hafa látið gera athugun á því,
hversu mikil fjárveiting til sjóðsins þyrfti að vera, til þcss
að hægt væri að lána alla umframfjárþörf til námsmanna.
Við þá útreikninga var rniðað við óbreyttan stúdentafjölda
frá 1969 úthlutuninni og óbreyttan hag þeirra. Niðurstöð-
ur urðu þær, að upphæð úthlutað til stúdenta við II.Í.
þyrfti að hækka úr 19 millj. kr. í 44 millj. kr. og til SÍNE-
manna úr 36 millj. kr. í um 80 millj. kr. Er þetta um
1 y-i°Jo af þeim fjárlögum, sem nú liggja fyrir Alþingi,
S.H.Í. og SÍNE hafa í framhaldi af þessurn athugunum
sínum gert tillögu um 5 ára áætlun, sem hefðist með
næstu úthlutun þ. e. 1970. Er gert ráð fyrir hækkun jafnt
og þétt í % af umframfjárþörf, unz 100% er náð. Einnig
er gert ráð fyrir afnámi hámarkslána strax í vetur, en
þau eru eitt óvinsælasta atriði úthlutunarreglnanna. Slíkt
afnám myndi kosta sjóðinn ca. 5,7 millj. kr. Þá er og
gert ráð fyrir að mönnum verði ckki reiknaðar lágmarks-
tekjur, ef þeir hafa sannanlega verið við nám að sumri
til. Þá er og gert ráð fyrir breytingu á útreikningum lág-
markstekna og tekið þannig tillit til lengdar sumarleyfa
og atvinnuástands í landinu.
NOKKRAR LEIÐIR.
Af dæminu um afborganir lána er fljótséð, að fleira
þarf að breytast en það, sem að framan er talið. Þegar
slík námsaðstoð er orðin 100% af umframfjárþörf, verður
hún þeim láglaunamenntamönnum, sem hennar höfðu
notið, óbærileg byrði við endurgreiðslu. Úr vöndu er að
ráða og margar leiðir um að velja. Skal hér drepið á
nokkrar. Hækkuð laun lágt launaðra menntamanna. Hluti
eða öll námsaðstoð veitt sem styrkur eða laun. Lækkaðir
vextir og afborgunartími lengdur að mun. Lækkun á fjár-
þörf námsmanna með ódýru húsnæði og fæði, auknurn
fríðindum og pöntunarfélögum.
ÞRÖSTUR ÓLAFSSON:
NÁM Á EKKI AÐ VERA
FORRÉTTINDI HINNA EFNUÐU
Þröstur Ólafsson hagfræðingur, formaður SÍNE, ræðir í þessari
grein um afkomu námsmanna við nám erlendis. Tvær gengisfell-
ingar, aukin dýrtíð erlendis og versnandi aðstæður aðstandenda
hafa mjög dregið úr möguleikum margra á námi utanlands, þannig
að sú hætta er framundan, að nám erlendis verði forréttindi
þeirra fáu, sem eiga efnaða foreldra. Á þessu þarf nú þegar að
ráða bót, en skilyrði er, að mun strangara eftirlit verði með náms-
ástundun og árangri en hingað til hefur verið.
Þröstur Ölajsson.
Stjórn Sambands íslenzkra náms-
manna erlendis (SÍNE) varð það ljóst
nú í haust, að ekki yrði lengur búið
við það ástand, sem ríkt hefur í lána-
málum íslenzkra námsmanna erlendis.
Tvær stórar gengisfellingar, rýrn-
andi atvinnumöguleikar hér heima,
versnandi afkoma aðstandenda og
dýrtíð í flestum löndum erlendis, allt
liafði þetta gert námsmönnum svo
erfitt fyrir, að fyrirsjáanlegt var, að
allmargir þyrftu að hætta námi, en
mcnntun yrði í æ ríkara mæli sérrétt-
indi hinna efnuðu í þjóðfélaginu, ef
ekki yrði tímanlega gripið í taumana.
MIKIL SKULDAB YRÐI.
Nám er vinna, og menntun er fjár-
festing, sem námsmenn leggja út í,
án þess raunverulega að hafa nokkra
tryggingu fyrir því, að þjóðfélagið
meti hana að verðleikum að námi
loknu. Fyrir þessa vinnu, sem náms-