Stúdentablaðið - 20.03.1974, Blaðsíða 2

GERUM STÚDENTAFOR
YSTUNA VIRKA Á NÝ
Stúdcntaráð háskólans sýktist
af alþjóöahyggju skönimu cftir
kosningar til ráðsins 1970 og
hefur verið mcð verkjum síðan.
Ráðið hcfur fjarlægzt stúdcnta
jafnt og þctt. Meirihlutinn hcfur
átt æ crfiðara mcð að eyða dýr-
mætum tíma sínum til að sinna
málefnum skólans og stúdcnta
— þrátt fyrir góðan vilja. Ýmsar
blikur hafa líká vcrið á lofti
víðs vegar á heimsbyggðinni, og
reynzt hefur nauðsynlegt að
bregðast af öllu afli við aökall-
andi vandamálum á því sviöi.
Auk þess hafa helztu forkólfar
ráðsins sfaðið í stórræðum við
áð breiðíylkja sér i landhclgis-
málinu. Yfirleitt mun hnattræn
starfsemi stúdentaráðs vera mcð
óvenjumiklum blóma um þcssar
mundir og er því skiljanlegt að
minni timi gcfist til að sinna
málum sem minna þykir til um.
Starf stúdcntaráðs hefur haft
skörp einkenni frá árinu 1971, er
núverandi mcirihluti komst til
valda: Samstarf ráðshlutanna hef-
ur verið i algcru lágmarki. Fram
til 1971 átti minni hluti vinstri
manna jafnan aðild að stjórn
ráðsins, cn cftir kosningarnar
gátu þcir ekki hugsað scr annaö
form á því samstárfi, en að þcir
vcldu sjálfir einn mann af iniiini-
hlutanum. Þcssum kostum var
hafnað. Slik tilboð hafa ekki
verið endurtekin siðan, cnda hef-
ur núverandi formaður ráðsins
Iýst yfir þcirri skoóun sinni, að
samstarf myndi einungis hafa
truflandi áhrif á störf ráðsins.
Önnur ástæða vcldur jafnvcl
meira um sundurþykki ráðshlut-
anna. Stjórn stúdentaráðs hcfur
talið það helgustu skyldu sína
að nota aðstöðuna til áróðurs
hvár sem þcss hefur verið kost-
ur. Varla hcfur nokkurt póli-
tízkt dcilumál verið svo fjar-
lægt, að ekki hafi vcrið gcrð um
það ályktun i nafni allra stúd-
enta og hún síðan básúnuð út
yfir landslýðinn. Stúdentablaðið
hefur halidið sig rniit á milli
Stéttabáráttunnar og Neista, og
tekið þau blöð sér til fyrirmynd-
ar um málcfnalcga skarpskyggni,
þótt smckkvísinni svipi stundum
cnn meira til mánudagsblaðsins.
Nú er svo komið, að hvergi er
tckið mark á málflutningi stúd-
entaforystunnar og hún hcfur
aflað sér þvílíkrar fyrirlitningár,
að ekkert pólitizkt afl i landinu
vill kannast við hana ncma ef
vera skyldi Fylkingin, KSML og
svörtustu hrafnarnir á Þjóðvilj-
anum. Þetta ástánd hefur stór-
Markús K. Möller
skaðað virkni ráðsins i hags-
munamálum stúdcnta.
Enn alvarlegra er livernig for-
ystumenn stúdcnta hafa haldið
á málum innan háskólans. Það
virðist nú vera orðið illmögu-
l'ram málum sínum innan há-
lcgt að stúdcntar rcyni að koma
skólans með Icmpni cða rökum.
Það kaun að vera blandin orsök
og aflciðing, að höröuslu vinstri
mönnunum i stúdcntaráði cr
einkar tamt að tclja kcnnara og
nemendur háskólans gerólíka og
ósættanlcga póla. Þegar slik af-
staða er liöfð að leiöarljósi er
ckki ncma eölilcgt að mcnn sjái
sér fljótlcga allar leiðir ófærar
til að koma fram sinum málum
ncma ef vcra skyldi vegi bylt-
ingar og algcrrar yfirdrottnunar.
Það cr Ijóst fyrir þcssar kosn-
ingar að mikilvægasta vcrkefnið
að þeim Ioknum verður cfling
áhrifa stúdenta á stjórn háskól-
ans. Mjög víð sumstaön virðist
vera mcðal stúdenta um þcssi
mál og hafa bæði Vaka og Verð-
andi (sem nú cr rcyndar gcng-
inn í hóla eins og hvert annaö
álfafélag) haft á stcfnuskrá sinni
aA.gppMypt Mm.sipi). ac) ,apjta
hlut stúdcnta í þriöjungsaðild að
stjórnarstofnunum háskólans. —
Rétt er að gera sér grcin fyrir
afl aplfip.áhrií á.ptjfltnun yerður ..
að sækja i hcndur liáskólaráðs.
Spurningin sem hver cinasti stúd-
cnt vcrður að svara sjálfum sér
fyrir þcssar kosningar er i raun
cinfiild: Er alþjóðasprautum
vinstri mcirihlutans treystandi til
að ná árangri i þcssu máli? I
stjórnartíð þeirra hcfur ekki ver-
ið gert betur en að halda í horf-
inu um áhrif stúdenta, og í
rauninni hafa þau minnkað
vegna neikvæðra áhrifa frá nátt-
tröllslegri hegðun stúdentaráðs.
Það hefur komið hörmulcga
fram í stúdentaráði að þeir full-
trúar minnihlutans, scm búast
hefði mátt við að létu ckki bylt-
ingarþvaörið á sig ganga, hafa
hrcinlcga verið svæfðir. Raunar
er þróun mála i Vcrðandi öll
hin mcrkilcgasta. Ihaldssamir
framsóknarmenn hafa skrifað sig
hiklaust undir vísindalegar marx-
istastefnuskrár og lofgjörðir um
arabíska skæruliða. Á því hafa
cngar viðhlítandi skýringar feng-
izt. Að vísu er haft fyrir satt, að
hógværustu sctamir i stúdcnta-
ráðssf jórninni hafi ckki staðið
að sumum glæsilegustu yfirlýs-
ingum stjórnarinnar og séð sér
hentara að koma hvergi nærri.
Ekki cr það þó cfnilcgt scm
meginstcfna. Ef vinstri mcnn
halda mcirihlutanum í þessum
kosningum cr einsýnt að reynt
verður að svæfa i snarhcitum þá
af nýliðunum sem hugsanlega
gætu sett sig upp á móti Verð-
andilínunni frá því í vetur. Ef
nokkuð má marka fyrri rcynslu
ætti það að ganga fljótt og
snyrtilega og stúdcntaráð gctur
aftur tckið fil óspilltra málanna
við frclsisbaráttu sína undan
auðvaldi og imperíalistum.
Sá grundvallarmunur cr á
stefnu listanna scm nú cru born-
ir fram, finnst ef til vill ekki
glcggst i stefnuskrám þcirra, þótt
sitthvaö mcgi Icsa á milli lín-
anna cf þá ekki skýrum stöfum
í texta. Um ýmis hagsmunamál
nemcnda hefur sfúdentaráös-
mcirihlutinn lialdið sig að stcfnu
ráðsins fyrir 1971 þótt árangur-
inn hafi orðið klénni cn efni
standa til. Það, scm grcinir helzt
á milli, cr þar þó tæplega að
finna, cn það cr sú skoöun
Vökumanna að ekki sé vænlegt
til árangurs cða samstöðu aö
draga allan handbæran skoðana-
ágreining inn á vettvang stúd-
cntaráös. Það veikir óumflýjan-
lcga stúdcntaráöiö scm vinnu-
stofnun, og það skyldi ekki gert
að nauðsynjalausu. Einhverjir
kynnu að svara því til, að lýð-
að bcygja sig möglunarlaust fyrir
ræðislcg skylda bjóði mönnum
valdi meirihlutans. Eitt cr að
beygja sig, cn annað cr að brýna
þau vopn scm bcitt er gegn
manni.
Ef Vaka fær meirihluta í stúd-
cntaráði, vcrður hann væntan-
lega mjög naumur. Á hann verð-
ur Iitið sem umboð til að starfa
að málum i nafni stúdenta en
ekki til að sctja stimpil stúd-
entaráðs yfir skoðanir Vöku á
vísindalcgum marxisma eða gerð-
um skæruliða i Palestinu.
Sleifarlag í lækaadeild látið
afskiptalaust og stúdenta-
ráðsmeiríhlutanum
Var sótt að réttum aðila, þeg-
ar læknanemar fylktu lið að
skrifstofu Heilbrigðisráðuneytis-
ins 2. nóv. sl.? Attu þessar kröf-
ur nokkuð erindi út af landspít-
alalóðinni? Var verið að hengja
bakara fyrir smið? Þessara
spurninga verður að spyrja, þeg-
ar íhugað er hið mikla ófremd-
arástand í læknadeild: Neyðar-
ástand í húsnæðismálum, ger-
ræði gagnvart nemendum og
úlfúð á milli kennara.
Það er að vísu rétt, að af-
skipti fjárveitingavaldsins, heil-
brigðisyfirvalda og mennta-
málaráðuneytisins á sinn þátt í,
hvernig komið er í læknadeild.
En hinn raunverulegi sökudólg-
ur er deildarforystan: hjá henni
hefur skort allan samvinnuvilja,
jafnt innbyrðis sem við stúdenta.
Ekki hefur verið tekist á við
þann mikla vanda, sem nú
steðjar að læknadeild: lausn
húsnæðismála, nýtingu annara
sjúkrahúsa í borginni til kennslu
og afnám óréttlátra fjöldatak-
markana.
Að vísu kom fram á síðasta
deildarfundi vilji allra aðila til
mannvirkjagerðar á landspítala-
lóðinni, sem fyrst, án tillits til
þeirrar geðdeildar sem þar rís.
Þessar framkvæmdir eru ó-
hemju dýrar og hefur talan 109
milj. verið nefnd. Þó ber að at-
huga að enn er deilt um skipt-
ingu húsnæðis á miíli einstakra
deilda, óljóst er um fjármögnun
og engin leyfi fengin hjá skipu-
lagsyfirvöldum, þannig að mál-
ið er síður en svo komið í ör-
ugga höfn.
En jafnframt því sem hús-
næðismálin verði leyst, má ekki
gleyma því að sjúklingar eru
fremsta kennslu- og þjálfunar-
tæki deildarinnar. Þess vegna
þarf einnig að nýta önnur
sjúkrahús borgarinnar en Land-
spítalann til kennslu og í því
Einar Brekkan
skyni sjá þessum stofnunum fyr-
ir nægum mannafla og aðstöðu.
En hvað hafa stúdentar gert í
þessum efnum? Svarið við fyrri
liðnum er einfalt: Stúdentaráð
hefur ekki sinnt þessu máli frek-
ar en öðrum, látið hins vegar
gamminn geysa um breiðfylk-
ingu og hnattræna yfirsýn. Við
teljum aftur á móti þetta mál í
verkahring Stúdentaráðs. Við
viljum, að næsta Stúdentaráð
beiti sér af fesm og hófsemi fyr-
ir:
a) Að St Jósefsspítali og Borg-
arspítali verði gerðir að full-
komnum kennslusjúkrahús-
um.
b) Að þær greinar sem verst
eru settar um húsnæði og
mannafla, fái skjóta úrlausn
sinna máli, — sérstaklega á
þetta við um meinafræði og
líffærafræði.
c) Forsenda fyrir þessu'1 er-• að
ofangreindar framkvæmdir
njóti alhliða forgangs af
hálfu Háskólans og ríkis-
kassans.
Með markvissum og einbeitt-
um aðgerðum getur hinn vænt-
anlegi stúdentaráðsmeirihluti
Vökustaura tekið forysm í hags-
munabarátm stúdenta, og munu
málefni læknadeildar skipa þar
verðugan sess.
Jafnrétti kynjanna í
um verBi tryggt
í Háskóla íslands stunda nám
bæði karlar og konur. Karlarn-
ir eru þó sýnu fleiri og á það
sér ýmsar orsakir m.a. hinn til-
finnanlega skort á dagvismnar-
rými, sem gerir mæðmm erf-
iðara fyrir en öðrum að stunda
nám í háskóla eða annars stað-
ar. A síðusm misserum hefur
að vísu nokkuð miðað í áttina
í þessum málum t.d. með opnun
dagheimilisins í Valhöll. Þörf-
inni er þó hvergi nærri fullnægt.
Reglur barnaheimila þeírra,
sem stúdentar hafa aðgang að,
leyfa, að hvert barn dveljist þar
um 3ja ára skeið. Þetta hefur
það í för með sér, að ef makar
fara ekki samtímis í nám, sem
oft eru örðugleikar á, hefur það,
sem síðar fer glatað þessum rétt-
indum, því árin þrjú tvöfaldast
ekki. Einnig er þess að geta, að
á barnaheimilum, sem stúdentar
hafa aðgang að, gildir ekki sú
regla, að einstætt foreldri njóti
forgangsréttar.
Athugun á barnaheimilisrými,
sem stúdentar hafa yfir að ráða,
leiddi í Ijós, að það svarar til
2,8 barna á hverja 100 stúdenta.
Stórátaks er þörf í þessum
málum, ef heimilisstofnun á
ekki að draga úr eðlilegum
námsafköstum kvenna og þátt-
töku þeirra í félagsstarfi stúd-
enta.
Þátttaka kvenna í félagsstörf-
um stúdenta er raunar hið at-
hyglisverðasta athugunarefni. Ef
Háskólan
Magnús B. Björnsson
litið er til tveggja síðustu kjör-
tímabila SHÍ 1972—1974 kem-
ur í Ijós, að engin kona hefur
setið í stjórn Stúdentaráðs, í
Háskólaráði, í stjórn Félags-
stofnunar stúdenta, Byggingar-
nefnd Hjónagarða, barnaheimil-
isnefnd („sérmál kvenna"), LIN
eða fulltrúaráði ÆSÍ. 1974 varð
þó sú breyting á að kona var
skipuð í stjórn Félagsstofnunar
sem fulltrúi Stúdenta.
Ef þessar tölur eru nú born-
ar saman við fjölda kvenna í
skólanum kemur glögglega í
ljós, að kynskiptíngin í Háskól-
anum er síður en svo minni en
annars staðar í þjóðfélaginu.
Þetta er líka einkar fróðlegt,
þegar litið er til þess að vinstri
menn reyna gjarnan að tileinka
sér jafnréttismálin og gera að
sérstakri skrautfjöður sinni. Þeg-
ar vinstri menn hafa svo meiri-
hluta í Stúdentaráði og þar með
vald til að vinna meðal annars í
anda jafnréttis kynjanna, þá
kemur í ljós að eftir sem áður
er karlaeinveldið ríkjandi. Þetta
er enn nöturlegra þegar litið er
til þeirrar staðreyndar að bæði
karlar og konur verða að upp-
fylla sömu skilyrðin til að fá
inngöngu í Háskólann.
En þetta mál er ekkert sérmál
hvorki vnstri manna né kvenna.
Þátttaka kvenna í félagsmálum
á öllum sviðum er aðeins þátmr
hins eðlilega þjóðlífs hvort sem
mönnum líkar það betur eða
verr.
Hér er raunar á ferðinni kjör-
ið verkefni fyrir Stúdentaráð.
Kanna þarf hvernig menntun
hinna tiltölulega fáu háskóla-
kvenna nýtist bæði þeim sjálf-
um og samfélaginu og kæmi þá
sennilega vel í ljós hve starfs-
aðstaða þeirra er mismunandi
eftir því úr hvaða deild þær
koma.
Slíkum upplýsingum þarf að
koma rækilega á framfæri og
hefja síðan ötult starf í þá veru
að gera starfsaðstöðu karla og
kvenna innan skólans og utan
jafna eins og eðlilegt er. En von-
andi er öllum og þá ekki hvað
sízt konum sjálfum ljóst, að
einskis árangurs er að vænta
í þessum málum ef konur taka
ekki sjálfar frumkvæðið og fara
að taka eðlilegan þátt í félags-
og þjóðmálastarfi án þess að
minnkast sín fyrir.
2 — STÚDENTABLAÐIÐ