Stúdentablaðið - 01.02.1983, Blaðsíða 13

STÚDENTABLAÐIÐ
13
Sigurgeir —
Framhald af bls. 12
horf árið 1986. Kvikmyndasafn ís-
lands hefur lagt höfuðáherslu á
eftirfarandi atriði:
1) Að safna kvikmyndum,
2) að varðveita fyrir framtíðina,
3) að skrásetja kvikmyndir,
4) að veita þjónustu.
Kvikmyndasafnið safnar ekki
aðeins kvikmyndum. heldur öllu
því sem kvikmyndir og kvik-
myndagerð varðar, kvikmynda-
áhöldum, handritum, blaðaúr-
klippum, fjölmiðlagögnum kvik-
myndaframleiðenda, sýningar-
skrám, veggspjöldum o.s.frv. Einn
megintilgangur Kvikmyndasafns-
ins er á sviði kvikmyndavarðveislu
og bein afleiðing af söfnunarstarf-
inu er skrásetningin. Á því sviði
nægir ekki að hugsa um skrásetn-
ingu kvikmynda eingöngu, heldur
þarf einnig að skrá allar kvik-
myndasögulegar heimildir, bækur
og timarit um kvikmyndaleg efni. í
sambandi við þjónustu safnsins við
almenning er ákaflega mikilvægt
atriði að geta boðið upp á kvik-
myndasýningar á öllu því helsta
sem máli skiptir í innlendri og er-
lendri kvikmyndasögu, en þar
hefur safnið skort sýningaraðstöðu.
1 safninu þarf að vera lesstofa með
fullkomnu kvikmyndabóka- og
tímaritasafni. Þar á einnig að vera
hægt að fá lánuð frumgögn urn ís-
lenska kvikmyndasögu. Þá á gest-
um safnsins að gefast kostur á að
skoða minjasýningu, þar sem áhöld
til kvikmyndagerðar og kvik-
myndasýninga frá fyrstu tíð til
okkar daga væru höfð til sýnis.
Kvikmyndasafnið þarf að stuðla að
notkun kvikmynda sem sagnfræði-
legra heimilda og það þarf einnig
að stuðla að rannsóknum á ís-
lenskri kvikmyndasögu. Þá er
mikilvægt atriði í þjónustustarfi
Kvikmyndasafnsins að gefa út ár-
lega kvikmyndaskrá, svonefnda
þjóðskrá kvikmynda, og stuðla að
útgáfu kvikmyndasögu og þýðingu
erlendra kvikmyndarita. Þegar
safnið hóf starfsemi sína, átti það
eina fimrn mínútna kvikmynd. Nú
eru í geymslu safnsins um 210
kvikmyndir. Á skrám hjá safninu
eru nú um 500 titlar kvikmynda,
sem flestar eru íslenskar, sumar
reyndar erlendar, en tengdar
íslandi.
Kvikmyndasafn íslands, Skipholti 31.
Kynning á Kvikmyndasafni fslands
verður fimmtudagskvöldið 24. febrúar kl. 20:30 í hús-
næði safnsins, Skipholti 31 (við hliðina á Tónabíói,
gengið inn að vestan, frá Heklu).
Dagskrá:
1. Almenn kyning á safninu.
2. Kynnt hvernig staðið er að björgun gamalla mynda.
(Gerð kópía o.fl.). Elsta mynd í eigu safnsins skoðuð,
Slökkviliðsæfing frá árinu 1906.
Hlé — Kaffiveitingar.
3. Sýning á mynd Lofts Guðmundssonar, Niðursetn-
ingurinn, frá árinu 1951.
Aðgangur ókeypis og heimill öllum stúdentum og
starfsfólki Háskólans og stofnana hans.
Félag kvikmyndaáhugamanna ÍH.Í.
Aðalfundur
Stúdentaleikhússins
Verður haldinn í hliðarsal Félags-
stofnunar Stúdenta v/Hringbraut
þriójudaginn 15. febrúar kl. 20.00
Allir stúdentar velkomnir! Nýjir
meðlimir teknir inn. Uppgjör á Bent
og almennar umræður.
Stjórnin
Buster Keaton:
The General
Mynd Buster Keaton The
General verður sýnd fimmtudags-
kvöldið 3. mars kl. 20:30 í stofu 157
í byggingu Verkfræði- og raunvís-
indadeildar við Hjarðarhaga (VR
II).
Aðgangur er ókeypis og heimill
öllum stúdentum og starfsfólki og
stofnana hans.
Kaffiveitingar verða í hléi.
Buster Keaton og Chaplin eru
frægustu gamanleikarar sem sést
hafa á hvíta tjaldinu. Báðir áttu
þeir einnig mjög stóran hlut í gerð
mynda sinna. í síðustu skoðana-
könnun Sight & Sound meðal
gagnrýnenda, voru t.d. bæði Keat-
on og Chaplin í hópi 10 vinsælustu
kvikmyndaleikstjóra sögunnar og
myndin The General var nú á skrá
yfir 10 vinsælustu myndir (og var
það einnig í síðustu könnun fyrir 10
árum).
Buster Keaton er sagður hafa
fyrst birst á leiksviði er hann skreið
þangað óboðinn 9 mánaða gamall á
farandsýningu foreldra sinna. Eftir
það varð honum ekki haldið frá
sviðinu og fjögurra ára gamall
hafði hann sinn fasta sess í
skemmtidagskrá fjölskyldunnar.
Það kom í ljós að Buster var gædd-
ur ótrúlegri fimi, enda tóku
skemmtanirnar fljótlega að taka á
sig mynd furðanlegs einvígis föður
og sonar, þar sem Buster var slengt
fram og til baka á sviðinu eins og
gólftusku. Oftar en einu sinni var
sýningin kærð til barnaverndar-
nefndar, en engir áverkar fundust á
Buster enda hafði hann ekki meitt
sig. Til þess að bardagi feðganna
yrði spaugilegri og áhorfendur
liéldu ekki að verið væri að mis-
þyrma Buster litla, var ákveðið að
hann skyldi alveg svipbrigðalaus
hvað sem á gengi. Þetta svip-
brigðaleysi varð vörumerki Keat-
ons það sem eftir var ævinnar. En
þetta vörumerki var ekki auðfeng-
ið. Það kostaði gífurlega sjálfsögun
hjá svo ungu barni. En út úr þessari
eldskírn kom gamanleikari með
ótrúlega fullkomið vald yfir líkama
sínum og svo sérstæðan stíl, að
enginn hefur getað leikið eftir síð-
an.
Tuttugu og eins árs að aldri hætti
hann að taka þátt í sýningum fjöl-
skyldunnar (enda ekki auðvelt að
henda honum um sviðið) og vorið
1917 hóf hann að leika í gaman-
myndum hjá ,.Fatty“ Arbuckle.
Rúmum þremur árum síðar fór
hann sjálfur að gera stuttar myndir
og myndir í fullri lengd. Á þessum'
árum eða fram til 1928 — 1929.
gerði Keaton þær myndir sem nú
teljast klassískar eftir hann.
Keaton vildi ekkert spara í
myndum sínum, til að ná fram
þeim áhrifum sem hann óskaði.
Allt skyldi vera sem raunverulegast
og engum brögðum beitt. Hann
lagði sig því oft í lífshættu til að
hafa réttan blæ yfir atriðum. Hann
var snjall fimleikamaður, hafði
fullkomna stjórn á líkama sínum og
nýtti sér það út í æsar. Hann virðist
ekki hafa notað staðgengla, enda
voru mörg brögð hans þannig, að
enginn annar hefði getað náð þess-
urn sérstaka stíl hans og eins voru
brögðin oft það fléttuð inn í at-
burðarrásina að staðgengill kom
ekki til greina.
Buster Keaton átti það sameig-
inlegt með F.W. Murnau að hafa
mjög næma tilfinningu fyrir notk-
un dauðra hluta í kvikmynd, þótt
sú notkun væri með allt öðrum
hætti. Hann gat sett upp snilldar-
lega flóknar glímur við hversdags-
legustu hluti úr umhverfinu.
Margir súrrealistar hrifust mjög af
hinni sérstæðu túlkun veruleikans í
myndum Keatons. Meðal þeirra
voru menn eins og Samuel Beckett,
Luis Bunuel og Federico Carcia
Lorca (sem skrifaði meira að segja
absúrd farsa Keaton til heiðurs).
Sjálfur var Keaton ómenntaður og
leit ekki á sig sem listamann.
Myndin The General var há-
punkturinn á ferli Keatons. Hún
gerist á tímum bandarísku borg-
arastyrjaldarinnar og byggir á
raunveruiegum atburðum, a.m.k.
framan af. Keaton vildi leita full-
komins raunsæis í umgjörð mynd-
arinnar, t.d. þurfti að leita víða til
að finna járnbrautarteina af réttri
breidd. Svipað og í öðruni mynd-
um Keatons, þá ríkir í The General
sérkennileg tregablandin kímni og
aðalpersónan er frekar aulaleg til
að byrja með, en tekur að sýna á sér
aðra hlið er líður á myndina.
Þegar The General var tekin til
almennra sýninga í febrúar 1927,
þá var henni mjög illa tekið af
gagnrýnendum. Stórfellt tap varð á
myndinni og hún varð Keaton
dýrkeypt, því eftir hana missti hann
fjárhagslegt sjálfstæði sitt í kvik-
myndagerð og aðrir tóku við leik-
stjórn mynda hans. Hann átti eftir
að gera merkar myndir, en tekið
var að halla undan fæti og brátt var
hann orðinn fastur í ómerkilegum
hlutverkum í myndum annarra
manna. Á meðan gleymdust
snilldarverk hans sjálfs.
Árið 1945 ritaði James Agee
grein um Keaton í Life og dhugi á
honum jókst á ný. Kvikmynda-
klúbbar tóku að sýna myndir
Keatons og þegar hann lést árið
1966 hafði hann verið hafinn hátt
til virðingar á ný.
Sigurður Ernil Pálsson.
Buster Keaton í The General.