Stúdentablaðið - 01.02.1983, Blaðsíða 14

14
STÚDENTABLAÐIÐ
Notaleg síðdegísstund með Dracula
Þrjú fimmtudagskvöld nú nýlega
hefur mátt heyra í útvarpi leikgerð
Jill Brook Árnason á hinni frægu
sögu Bram Stoker, Dracula. Þessi
sérstæða saga hefur einnig heillað
a.m.k. 3 af fremstu kvikmyndagerð-
armönnum sögunnar, Friedrich
Wilhelm Murnau, Orson Welles og
Wemer Herzog. Hver þeirra hefur
túlkað söguna á sinn persónulega
hátt.
Laugardaginn 19. febrúar n.k.
gefst okkur tækifæri að kynnast til-
birgðum F.W. Murnau og O. Well-
es við söguna um Dracula. Dagskrá
þessi hefst kl. 14 (2 e.h.) og er í
byggingu Verkfræði- og raunvís-
indadeildar við Hjarðarhaga (VR
II) stofu 157.
Kaffiveitingar verða í hléi.
Friedrich Wilhelm Murnau er
einn merkasti kvikmyndaleikstjóri
sem Þýskaland hefur alið. Hann
var heillaður af leiklist allt frá
barnæsku og vann um tíma við
leikhús, m.a. sem leikstjóri. Einnig
var hann listfræðingur að mennt og
notaði hann myndlistararfleifð
sögunnar á sinn persónulega hátt í
myndum sínum. Murnau gerði
fyrstu meiri háttar mynd sína árið
1919, en hún er nú týnd eins og
a.m.k. 11 aðrar myndir hans. Þetta
blómaskeið sem þá ríkti í þýskri
kvikmyndagerð er oft kennt við
expressionisma. Mikil áhersla var
lögð á sviðsmynd í þessum mynd-
um, enda henni oft ætlað að tjá
ákveðið hugarástand eða a.m.k. að
gefa myndinni ákveðin hugblæ.
Murnau tókst hins vegar að ná
þessum áhrifum án sérsmíðaðar
sviðsmyndar. Þó svo hann leitaði
fanga utan veruleikans í mynd
Úr Nosferatu eftir Friedrich Wilhelm Mumau.
sinni Nosferatu. þá notaði hann
raunverulegt umhverfi sem sviðs-
mynd. Samt er þetta ein stílhrein-
asta mynd þessa skeiðs. Með
meistaralegri beitingu kvikmynda-
tökuvélar og lýsingar tókst Murnau
að móta sinn eigin dulúðugan,
óhugnanlegan og þó ljóðrænan
heim úr hversdagslegu hlutum og
umhverfi. (Að finna hinn dulda
óhugnað í hversdagslegu umhverfi
var mjög að skapi margra súrreal-
ista). Nosferatu sýnir ekki beinan
óhugnað, en eins og Béla Balázs
orðaði það, þá andar samt frá
henni ísköldum dragsúg að hand-
an.
Wemer Herzog (frægasti og sér-
stæðasti leikstjóri Þjóðverja nú, átti
t.d. myndina Fitzcarraldo á Kvik-
myndahátíð Listahátíðar) dáir
mjög þennan forvera sinn og hefur
lært af honum þá lexíu að móta
sinn eigin seiðandi, dulúðugan
heim úr umhverfi hversdagsins.
Herzog hefur sjálfur gert sína
Nosferatu-mynd, sem vár tilbrigði
við mynd Murnau. (Þar lék Klaus
Kinski greifann, en hann lék einnig
í Fitzcarraldo). Sú mynd var sýnd í
Nýja Bíói fyrir nokkrum árum.
Orson Welles ætti vart að þurfa
að kynna. Snemma varð hann eins
konar undrabarn í bandarísku
leikhúslífi. Árið 1938 (þegar hann
var aðeins 23 ára að aldri) var
honum og leikhópi hans falið að
gera syrpu útvarpsleikrita fyrir
CBS. Eitt leikrit skyldi flytja í
hverri viku (í því varoftast innifalið
að útbúa leikgerð á einhverju
klassísku verki). Welles varð heim-
frægur fyrir 17. leikritið í þessari
röð. Það var leikgerð á sögu H.G.
Welles, Innrásin frá Mars. Frumleg
staðfærsla til samtímans og næmi
fyrir möguleikum útvarpsins gerði
honum kleift að skelfa þúsundir,
sem héldu sig vera að hlusta á lýs-
ingu raunverulegra atburða.
Árið 1939 var Welles boðið að
leikstýra kvikmynd. Ummæli hans,
þegar hann kom inn í kvikmynda-
verið og sá allan búnaðinn sem
honum stóð til boða, „að þetta væri
stærsta leikfangalest sem nokkur
drengur hefði nokkru sinni fengið
að leika sér að“, lýsir nokkur vel
þeirri leitandi starfsgleði sem ein-
kenndi þessi ár hans. Hann sökkti
sér niður í að kynna sér þá mögu-
leika, sem þetta nýja leikfang byði
upp á. Útkoman varð eitt sérstæð-
asta byrjunarverk sent kvikmynda-
sagan þekkir, myndin Borgari
Kane (Citizen Kanc) gerð árið 1941.
En það er óþarft að flokka hana
sem sérstætt byrjandaverk. 'Sam-
kvæmt könnun sem breska kvik-
myndatímaritið Sight and Sound
hefur gert á 10 ára fresti meðal
kvikmyndagagnrýnenda, hefur
Borgari Kane hlotið flest atkvæði í
undanfarin þrjú skipti og hefur
forskotið fram yfir hina sífellt verið
að aukast. En eftir að hann gerði
þessa mynd hefur hann ekki haft
jafnfrjálsar hendur til kvikmynda-
gerðar.
Sent fyrr segir var Innrásin frá
Mars hið 17. í syrpu útvarpsleik-
rita. Hið fyrsta sent leikflokkurinn
flutti var hins vegar leikgerð sögu
Bram Stoker, Dracula. Á dagskrá
okkar verður flutt hljóðritun þess-
arar sögulegu útsendingar, sent
frant fór mánudagskvöldið 11. júlí
1938. Þar ntá heyra raddbeitingu
þá sem Orson Welles var þá þegar
orðinn frægur fyrir. Einnig er at-
hyglisvert hvernig hann tvinnar
saman tali og leikhljóðunt þannig
að úr verður ein heild, sem lýsir
hinni næmu tilfinningu sent hann
hafði fyrir hrynjanda og speglast
jafnt í leikritum hans sem kvik-
myndum.
Sigurður Emil Pálsson.
Fjalakötturinn
geröur upp
Fimmtudaginn 27. janúar s.l. var
ákveðið að gera Fjalaköttinn,
kvikmyndaklúbb framhaldsskól-
anna, upp. Undanfarin tvö starfsár
hefur reksturinn gengið með verra
móti og voru skuldir klúbbsins
orðnar það miklar að ekki þótti
grundvöllur fyrir áframhaldandi
starfsemi. Virðist sem margs konar
samverkandi erfiðleikar hafi kaf-
fært starfsemina.
Skuldir sem fluttust frá starfsár-
inu 1981 — 1982 til núverandi
starfsárs námu u.þ.b. 60.000.- kr.
Síðan var farið út í ýmsar fjárfest-
ingar sem virðast hafa verið
klúbbnum ofviða. Fjárfest var í
nýrri fulkominni sýningarvél, sýn-
ingartjaldi, hljóðkerfi og síðast en
ekki síst var Kvikfnyndablaðið
A keypt af Friðriki Þór Friðrikssyni.
Sumum þessara fjárfestinga voru
samfara ýmis óvænt útgjöld sem
gerðu klúbbnum marga skráveif-
una. Við það bættist að klúbbnum
hélst illa á starfsmönnum, t.a.m.
voru þrír framkvæmdastjórar
ráðnir á tímabilinu september —
janúar 1982 — 1983. Gerði þetta
það að verkum að talsvert ósam-
ræmi kom upp í rekstri klúbbsins
og var það á stundum ærið kostn-
aðarsamt. Endanlegar skuldir
klúbbsins námu u.þ.b. 300.000.- kr.
og sér hver maður að erfitt að að
halda úti hvers konar starfsemi
með slíkan skuldahala. Til glöggv-
unar á þessu má geta þess að þetta
* '
Styrkir
tU náms
á Ítalíu
ítölsk stjórnvöld bjóða fram
styrki til nams á Ítalíu á há-
skólaárinu 1983—84. Styrk-
irnir eru einkum ætlaðir til
framhaldsnáms eða rann-
sókna við háskóla að loknu
háskólaprófi eða náms við
listaháskóla. Styrkjafjárhæðin
nemur 330.000 lírum á mán-
uði. — Umsóknum, ásamt til-
skyldum fylgiskjölum, skal
komið til menntamálaráðu-
neytisins, Hverfisgötu 6, 101
Reykjavík, fyrir 1. mars n.k.
Umsóknareyðublöð fást í
ráðuneytingu.
Menntamálaráðuneytið,
19. janúar 1983.
eru næstum helmingi meiri skuldir
en hjá skuldugasta kvikmyndahúsi
borgarinnar og hver hefur ekki
heyrt hvað þau barma sér. Reiknað
er með að eignir klúbbsins hrökkvi
að mestu leyti fyrir skuldum.
Að lokum ber að geta þess að nú
þegar hafa kvikmyndaáhugamenn
út um allan bæ hafið umræður um
stofnun eða endurreisn kvik-
myndaklúbbs í einhverju formi. Að
öllum líkindum yrði þá reynt að
hafa minni yfirbyggingu og eitt-
hvað annað rekstrarform á starf-
seminni. Allavega virðist ljóst að
áhugi er á að kvikmyndaklúbbur
verði rekinn á höfuðborgarsvæðinu
í einhverri mynd.
B.V.
FRÁ SHA
FRÆÐSLUFUNDIR
verða haldnir n.k. þriðjudaga, sem hér segir: 8. febrúar, 15.
febrúar, 22. febrúar og 2 mars á Hótel Heklu v. Rauðarárstíg,
kl. 2030. Aðganur kr. 30.00
FUNDAREFNI:
8. febrúar:
Friðarhreyfingar
Hversvegna friðarhreyfingar
Skipulag og kröfur
Kjarnorkuvopn — kjarnorka
Friðarhreyfingar og ísland
(Kristin Ástgeirsdóttir)
15. febrúar:
Saga andófsins
Til hvers eru herstöðvar
Hernám Breta 1940
Keflavíkursamningurinn 1946
Aðild að NATO — 30. mars 1949
Barátta gegn her og herstöðvum
(Árni Björnsson)
22. febrúar:
Kjarnorkuvopnalaus Norðurlönd
Hversvegna krafa um kjarnorkuvopnalaus Norðurlönd
Afstaða stjórnmálaflokka og annarra samtaka
Kynning á kröfunni, undirskriftiro.fi.
(Kenevar Kunz)
1. mars:
Hernaðaruppbyggingin í Norður Atlantshafi
Hlutverk herstöðvarinnar í Keflavík í hernaðaruppbyggingu
á Norður Atlantshafi
ASW (anti-submarine warfare/gagn kafbátahernaður)
SOSUS kefin
Helguvíkurframkvæmdir
Fjarskiptakerfi Bandaríkjahers — tengsli við Grænland og
Færeyjar
(Árni Hjartarson)
Skrifstofa samtakanna er að Frakkastíj* 14 (homi Grettisg./Frakkastígs) er
opin frá kl. 16 — 18 alla virka daga. Sími: 17966. Þar er til sölu ýmiskonar
fræðsluefni, plötur, merki o.fl.