Stúdentablaðið - 01.05.1983, Blaðsíða 7
STÚDENTABLAÐIÐ
7
Stefán Steinsson:
Læknanemar gegn
kj arnorkuYopnum
Fyrstu helgina í maí fór ég á fund í
landinu þar sem menn sjá kafbát
þegar þeir skyggnast út á sjóinn.
Fundurinn var haldinn í Lundi að
tilhlutan SweMSIC sem er félag
sænskra læknanema. Þama voru
samankomnir fulltrúar frá fjórum
Norðurlanda. Danmörku, Finn-
landi, íslandi og flestir frá Svíþjóð.
Alls sátu 13 fundinn.
Ýmis málefni voru þama rædd
og reifuð. Náungi einn frá Stokk-
hólmi hefir sérhæft sig í sjóðum
Norðurlandaráðs. Danirnir kynntu
samskipti sín við þriðja heiminn
sem eru mikil og eftirtektarverð.
Þannig hafa danskir læknanemar
nú um nokkurra ára skeið getað
sótt um að vera sendir til þriðja-
heimslanda. Eru þeir þá settir í eins
árs undirbúningsnám þar sem þeim
er kennd ýmis þriðjaheimslæknis-
fræði. Mætti nefna fæðingarhjálp,
ungbamaþvott, hörgulsjúkdóma-
varnir og smitsjúkdómafræði, þ. á
m. um sníkjudýr. Síðan eru nem-
amir sendir til einhverra Afríku-
landa s.s. Botswana eða Gíneu-
Bissau. Einnig hafa nokkrir farið til
Perú í Suður-Ameríku. Skilyrði er
að kunna opinbert tungumál
landsins hvort sem það er enska,
portúgalska eða spænska. Nem-
amir starfa síðan tveir og tveir
saman í þorpum úti á mörkinni. Er
að öðru jöfnu miðað við að senda
þá til þorpa sem ekki hafa áður
notið læknishjálpar utan töfra-
lækna. Aðalstarfið er í sambandi
við ungbamavernd, skortssjúk-
dóma s.s. vítamín- og próteinskort,
sýkingar og stöku sinnum fæðing-
arhjálp. Danirnir telja þessar að-
gerðir eiga nokkra framtíð fyrir sér.
Ekki skal ég um segja hvort raun-
verulega er verið að ráðast að rót-
um meinsins í þessum löndum.
Á fundinum í Lundi var enn-
fremur rætt um hreyfingu lækna-
nema í víðri veröld gegn kjam-
orkuvopnum en það er það fund-
arefnanna sem að mér sneri.
Þannig er að IFMSA (Inter-
natlional Federation of Medical
Students’ Associations) gaf á síð-
astliðnu ári út yfirlýsingu varðandi
það títt umrædda verkefni að
fyrirbyggja kjamorkustríð. Yfirlýs-
ingin er nokkuð löng en rauði
þráðurinn í henni er þetta:
Allt tal um takmarkað kjam-
orkustríð eða sigur í slíku stríði er
markieysa. Ef tii þess kemur mun
ekki verða hægt að veita þeim ótrú-
lega fjölda særðra sem eftir lifir
neina læknishjálp að gagni. Sjúkra-
stofnanir munu eyðileggjast og
hjúkrunarfólk og lækna verður ekki
auðvelt að finna. Hemaðarlega
verður ekki hægt að veita neina
vöm. Sprengingar, hitageislun og
önnur geislun mundu jafnvel deyða
eða valda örkumlum þeim sem leit-
að hefðu skjóis.
Það má láta það fylgja með til
gamans að borgarstjóri einn í að
mig minnir Boston í Ameríku hefir
nú látið letra utan á ótal skýli sem
til eru í borginni, ætluð til að flýja í
í kjamorkuárás:
„This shelter will not help you in
nuclear war.“ Það eru slíkar að-
ferðir sem hrífa.
Á vegum IFMSA hefir síðan
verið stofnuð nefnd til að garfa í
þessum málum. Hennar fyrsta verk
var að senda kynningargögn til
allra meðlima samtakanna. Þar á
meðal fylgdu undirskriftarlistar
fyrir læknanema en á þá hafa þús-
undir nema skrifað víða um lönd.
Þessir listar eru nú í gangi meðal
læknanema hér og er þátttaka góð.
Eftirtektarvert er í því sambandi að
vilji til undirritunar er ekki í sam-
hengi við stjómmálaafstöðu, en
það hlýtur að vera alger grundvöll-
ur hreyfingarinnar að hún sé
ópólitíks og starfi sem slík.
Þessi kjamorkunefnd IFMSA
situr í Helsinki, en til að stjóma
henni völdust nemar úr lækna-
nemafélögum Finnlands, Grikk-
lands og Svíþjóðar. Annað sem hún
hefir haft eftirtektarvert fyrir stafni
er að fá ýmsa framámenn og stofn-
anir til að lýsa yfir stuðningi sinum.
Þannig hefir í Svíþjóð sem dæmi
fengist stuðningur frá Olof Palme
forsætisráðherra ásamt öðrum
þekktum stjómmálamanni sem
kemur úr röðum íhaldsmanna,
hvað hann heitir er alveg stolið úr
mér. En ætla má að þessir tveir
menn séu sinn hvoru megin á hin-
um pólitísku vogarskálum. Einnig
hefur Alma Myrdal friðarverð-
launahafi Nóbels lýst stuðningi.
Eftirtektarverðust er þó ótvíræð
stuðningsyfirlýsing frá Karolinska
Institutet í Stokkhólmi. Sú stofnun
er þekkt, næstum alræmd fyrir
hlutleysi og hefir t.d. hvorki fengist
til að styðja Amnesty Intemational,
Evrópsku friðarhreyfinguna né
gefa út yfirlýsingar um kafbáta í
sænskum kartöflugörðum. Það er
ekki að efa að stuðningur sá sem
hér hefir verið lýst og annar því-
umlíkur er hreyfingunni mikils
virði, bæði í auglýsingaskyni og
sem veganesti í baráttunni.
Á vegum Félags læknanema hér
er farinn af stað starfshópur um
þessi mál í beinu framhaldi af
ályktun og áskorun IFMSA.
Framtíðin mun leiða í ljós hvemig
hann tekur á málunum eins og þau
snúa að okkar íslensku þjóð.
MEDICAL STUDENTS
FORTHE
PREVEIMTION OF NUCLEAR WAR
AND FOR NUCLEAR
DISARMAMENT
Merki hreyfingarinnar „Læknanemar gegn kjamorkuvopnum.1
Kennsluhættir
Of mikil áhersla er lögð á fyrir-
lestra í kennslu. Taka þarf upp
frjálsari kennsluhætti. Áuka ber
hlut umræðutíma, sjálfstæðrar
verkefnavinnu og fleira slíks.
Hönnun bygginga miðist ekki fyrst
og fremst við fyrirlestra.
Stundakennsla er of hátt hlutfall
af kennslu. Leggjast ber gegn
hreinum kennslustöðum. Styðjum
baráttu stundakennara fyrir bætt-
um kjörum.
Meirihlutinn berst gegn prófum
sem einhliða mati á hæfni. Stefnt
skal að því að ritgerðir, dæmi,
raunhæf verkefni, seminör og fleira
komi inn í námsmatið í auknum
mæli. I gegnum námsnefndir eiga
stúdentar að taka þátt í mótun fag-
legra krafna og í gerð námsmats.
Stefna ber að því að svigrúm
verði sem mest í námi. Nauðsynlegt
er að efla fagrýni í námi, þar sem
forsendur fræðanna eru skoðaðar,
athugað er hvers konar hagsmunir
kunna að liggja á bak við iðkun
fræðigreina og til hvers rannsóknir
eru nýttar.
Mikið námsálag hefur í för með
sér ógagnrýnið nám. Stefna ber því
að hæfilegu námsálagi og að
námstími verði sveigjanlegur.
Stefna skal að auknu samstarfi
milli deilda og einangrun þeirra
rofin. Einnig þarf að endurskoða
punktakerfið þar sem það endur-
speglar ekki lengur námsefni né
vægi milli deilda.
Námskynning
Meirihlutinn telur að vanda beri
námskynningar fyrir framhalds-
skólana og aðra þá er áhuga hafa
og er nauðsynlegt að hafa gott
samstarf við BÍSN og SÍNE í því
efni. Barist skal fyrir nægjanlegu
fjármagni svo hægt sé að fram-
kvæma þær á fullnægjandi hátt.
Menntamáianef nd
Efla ber samstarf menntamála-
nefndar SHÍ við deildarfélögin,
námsnefndir, námsráðgjafa og
annarra aðila innan og utan Hf sem
hlut eiga að máli í sambandi við
fjöldatakmarkanir, námsmat,
kennsluhætti og námskynningu.
Útgáfustarfsemi
Stúdentablaðið, Stúdenta-
fréttir og fleira
Stúdentablaðið kemur út mán-
aðarlega, 8 mánuði ársins (sbr.
reglugerð blaðsins) en Stúdenta-
fréttir, sem er dreifirit, eftir
hentugleikum. Forðast skal að
blöðin komi út í sömu vikunni. Um
útgáfu Stúdentablaðsins sjá rit-
stjórar en stjóm Stúdentaráðs um
fréttaritið. Otgáfa þess síðarnefnda
skal þó ætíð unnin í sem mestu
samráði við ritstjóra og þeim opið
að koma með efni þar inn í.
Stefnt skal að sameiginlegu
námsmannablaði SÍNE, BÍSN og
SHÍ á árinu.
Efni Stúdentablaðsins
Stúdentablaðið er málgagn
stúdenta við Háskóla íslands og
skal leggja höfuðáherslu á hags-
muni þeirra, hvort heldur er til
náms eður lífsviðurværis. Jafn-
framt skal blaðið opið fyrir þjóðfé-
lagslegri og pólitískri umræðu, sem
og menningarlegum afurðum stú-
denta og almennum skoðanaskipt-
um.
f allri umfjöllun skulu ritstjórar
leitast við að sýna óhlutdrægni og
fá fram viðhorf sem flestra. í því
sambandi er æskilegt að setja
hagsmuni stúdenta í þjóðfélagslegt
samhengi.
Blaðið skal ætíð greina frá þeim
hagsmunamálum stúdenta og at-
burðum I menningarlífi í háskól-
anum sem hæst bera hverju sinni.
Efnisval skal vera í höndum rit-
stjóra og ritnefndar og meginefni
hvers blaðs markað á ritnefndar-
fundum. Að öðru leyti vísast til
reglugerðar ritnefndar hvað snertir
verksvið hennar.
Fjármál Stúdentablaðsins
Ætíð skal gætt fyllstu hagsýni við
útgáfu blaðsins, þannig að útgáfa
þess verði sem ódýrust. Auglýsing-
ar verði verulegur tekjuliður blaðs-
ins. Auglýsingar mega þó alls ekki
koma í veg fyrir að greinar birtist,
og þess vandlega gætt að auglýs-
ingar skaði ekki stúdenta eða sam-
tök þeirra.
Ritstjórar sjá um framkvæmd
auglýsingasöfnunar, en þeim er þó
heimilt að ráða til sín aðstoðarfólk
upp á prósentur.
Fjármál Stúdentablaðsins skulu
að öllu leyti sameiginleg fjármál-
um SHÍ.
Ritstjóri og útgáfustjóm
Æskilegt er að tveir eða fleiri
skipi stöðu ritstjóra Stúdentablaðs-
ins og skipta þeir með sér verkum.
Einn ritstjóra er ábyrgðarmaður
blaðsins og ábyrgur gagnvart út-
gáfustjóm, sem fer með æðsta vald
í málefnum blaðsins. Ritstjórar
skulu sóttir í raðir námsmanna, sé
þess kostur.
Utanríkismál
Samstarfsaðilar leggja áherslu á
að efla samskipti við erlendar
stúdentahreyfingar hvar sem er í
heiminum. Leggja skal sérstaka
áherslu á samstarf við stúdenta-
hreyfingar á Norðurlöndum
(NOM) og að ennfremur komi til
stuðningur við íbúa jaðarsvæða
Norðurlanda t.d. Grænlendinga,
Færeyinga og Sama. Sérstaklega
skal hugað að því að efla samstarf
við stúdentahreyfingar þessara
þjóða. Athuga skal með samskipti
við WESIP.
Félag vinstri manna leggur
áherslu á að vinna að utanríkis-
málum á grundvelli stefnuskrár
sinnar. Markmið FVM er barátta
gegn heimsvaldastefnu og alþjóð-
legum kapítalisma hvar sem er í
heiminum. Baráttan beinist einnig
gegn alþjóðlegum auðhringum svo
sem Alusuisse.
Félag vinstri manna vinnur gegn
veru bandaríska hersins hér á landi
og að úrsögn íslands úr NATO.
Félag vinstri manna leggur
áherslu á stuðning við friðarhreyf-
ingar og frelsishreyfingar alþýðu
víðsvegar um heim.
Félag Umbótasinnaðra stúdenta
leggur áherslu á að ekki eigi að
fjalla um lands- og heimsmálapóli-
tík innan Stúdentaráðs, nema að
því leyti er snerti bein hagsmuna-
mál stúdenta. En komi upp í
Stúdentaráði mál er ekki varða
beina hagsmunabaráttu stúdenta,
mun hver ráðsliði taka afstöðu eftir
eigin sannfæringu.