Stúdentablaðið - 01.10.1983, Blaðsíða 9

STUDENTABLAÐIÐ
9
Félag yinstri manna býður fram til 1. des. undir kjörorðinu:
„Sjálfstæöi
eitthvaö ofan á brauð?
0 Einræði — Sjálfstæði?
% Pólland — ísland?
• Valdníðsla — Samningsréttur?
^ Forréttindi — Jafnrétti?
• Flugstöðvarbygging — Námslán?
• Helstefna — Lífstefna?
• Frjálshyggja — Félagshyggja?
0 Auðvald — Verkalýðsvald?
% Vaka — Vinstrimenn?
3. Níels Einarsson
mannfræði
4. Sóley Reynisdóttir
hjúkrunarfræði
Björn Guðbrandur Jónsson:
Listi FVM til 1. des kosninga 20. okt.
1. Birna Gunnlaugsdóttir
mannfræði
2. Karl Axelsson
sagnfræði
7. Jón Gunnar Grjetarsson
sagnfræði
í ljósi þess ástands sem er að
skapast á íslandi þessa dagana
virðist vera full ástæða til að setja
spurningarnierki við ljóðlínuna
frægu. Þó svo að við hljótum að
viðurkenna að lífskjör hafi hér
verið góð á heimsmælikvarða alla
vega síðustu 3—4 áratugi þá er nú
svo komið að afkomu stórs hluta
landsmanna er stefnt í voða. Þetta
gerðist fyrir beinan þátt stjórn-
valda, með lagasetningu og efna-
hagsaðgerðum, en á sanra tíma eru
íslensk stjórnvöld fúsari en nokkru
sinni að vinna undir verkstjórn
sterkra erlendra aðila svo sem
bandaríska hersins og ýrnissa álfé-
laga.
Hér er á ferðinni mjög alvarlegt
mál. I fyrsta lagi er verið að keyra
til baka árangur af áratuga baráttu
verkalýðshreyfingarinnar með til-
heyrandi flutningi valds og fjár-
muna til atvinnurekenda, milliliða
og hvers kyns forréttindahópa í
landinu. í öðru lagi er verið að
bjóða sjálfstæði landsmanna út og
þrýsta okkur enn fastar ofan í
vömbina á bandaríska hernum,
þaðan sem sagan sýnir að erfitt er
að komast.
Afturhald að verki
Það er beinlínis hroðalegt að
horfa upp á slíkt afturhald í verki,
hér er allt orðið á öfugum snúningi
miðað við það sem vinstri menn og
frjálslynd öfl I landinu hefðu kosið.
I stað þess að vinna að auknu
efnahagslegu öryggi launafólks er
nú markvisst unnið að því að skapa
hjá því öryggisleysi, sem eftir allt
saman kann að falla núverandi
stjórnendum vel í geð því slíkt
ástand gerir fólk jú leiðitamara og
auðveldara að stjórna. llinn sterki
einstaklingur, eftirlæti fjármála-
valdsins í dag, þrífst jú best í hjörð
ráðvilitrar og sundraðrar alþýðu.
I stað þess að slá hring um það
sem eftir er af sjálfstæði lands og
þjóðar og ná til baka þeirn hluta
sem fallið hefur í hendur banda-
ríska hersins og Alusuisse m.a. þá
eru þessum aðilum boðnir gull og
grænir seðlar til að tryggja endan-
lega vanmátt og ósjálfstæði þjóð-
arinnar.
Rýrnandi sjálfstæði
Það er augljóst að íslensk stjórn-
völd hafa aldrei þorað að stíga
skrefið frá 1. des. 1918 til fulls. 17.
júní 1944 er ísland lýst sjálfstætt
ríki. þá hersetið land, og skömmu
siðar fer einmitt að halla undan
fæti i þessuni efnum, 1949 og 1951
þegar ísland gengur í NATÓ og
hleypirerlendum her inní landið. Á
þeim tíma sem liðinn er hefur lýð-
veldið ísland sífellt fest meira á
reiðing liins bandariska herveldis
seni og erlendra auðfélaga. Þessi
framvinda hefur gerst að mestu
hljóðlega og umræða urn hana
hefur ekki fengið inni hjá út-
breiddústu fjölmiðlum landsins. Á
sama tíma hefir átt sér stað sú
mesta lífskjarabylting sem þjóðin
hefur upplifað. Það er meira en
freistandi að setja þetta tvennt í
samhengi hvort við annað.
Eldra fólk hér á landi mun flest
vera sammála um að hagur al-
mennings hafi batnað stórlega í og
eftir stríð (Blessað stríðið . .. )og að
sjálfsögðu dásama flestir þessa
breytingu, ekki síður þeir yngri,
sem reyndar þekkja ekki annað en
velsældina og vita mest lítið um
kjör almennings hér fyrr á öldinni.
En hversu traustum fótum stendur
þessi lífskjarabylting, hversu stór
hluti hennar er á ábyrgð Marshall-
hjálpar, erlendra lánadrottna og
ýmissa hugsanlegra viðskiptaíviln-
anna vegna lítilþægni íslenskra
stjórnvalda? Aftur má spyrja,
hvaða skilyrði ísíensk stjórnvöld
hafa undirgengist í viðskiptum sín-
um við erlendar valda- og pen-
ingastofnanir?
Hið sjálfstæða og
fullvalda ríki og
Alþjóðagjaldeyris-
sjóðurinn
Mér finnst ástæða á þessu stigi til
að staldra við og athuga hvað felst í
því að kallast sjálfstætt og fullvalda
ríki. í því hlýtur að felast að allar
ákvarðanir varðandi innri mál ríkis
séu teknar innanlands, af kjörnum
fulltrúum, embættismönnum,
stofnunum og í besta falli af þjóð-
inni sjálfri og þessarákvarðanirséu
teknar án allrar íhlutunar og þrýst-
ings utan frá. í stuttu niáli. sjálf-
stætt og fullvalda riki ræður sínum
málum sjálft. Fyrir þennan rétt er
fólk tilbúið að leggja ýmislegt á sig
og fyrir þessu var barist á íslandi
öldurn saman. Sú barátta barávöxt
þann I. des. 1918.
Það verður hins vegar ekki ann-
að séð en í neyslukapphlaupi sínu
síðustu áralugi hafi íslendingar lítt
skeytt um sjálfstæði sitt sem þjóð
og jafnvel haft það ofan á brauð.
Nú fyrir skemmstu kom forsprakki
fjármála (með meiru) hér á landi
alls ófeiminn fram fyrir lýðinn og
tilkynnti niðurfellingu ferða-
mannaskatts á gjaldeyri vegna þess
að hann væri ekki þóknanlegur
Alþjóðagjaldeyrissjóðnum.
Sjóður þessi er ásamt Alþjóða-
bankanum alþjóðleg peninga- og
lánastofnun undir handleiðslu
Bandaríkjamanna sem lánarvíttog
breitt um heiminn ekki síst til 3.
heims landa. Sjóðurinn hefur á
5. Sólveig Oladóttir
mannfræði
6. Súsanna Svavarsdóttir
bókmenntir
síðustu árum, með aukinni skulda-
söfnun 3. heims ríkja, fært sig sífellt
upp á skaftið og leggur nú línurnar
varðandi efnahagspólitík fjöl-
margra „sjálfstæðra" þjóðríkja. Sú
efnahagspólitík er nrjög á einn veg
og svipar til þeirrar stefnu sem
hérlend stjórnvöld hafa nú tekið
upp. Það verður enda að teljast
líklegt í ljósi yfirlýsingar fyrr-
greinds fjármálamanns að ákvarð-
anir varðandi íslensk efnahagsmál
séu að einhverju leyti kornnar í
hendurnar á Alþjóðgjaldeyris-
sjóðnum.
Misskipting
kreppunnar
Svo vikið sé aftur að breyting-
unni miklu á íslandi þá hlaut ís-
lensk alþýða fyrir baráttu sína tals-
verðan skerf af hinum auknu lífs-
gæðum í landinu og í dag búunt við
við býsna fullkomið heilbrigðis- og
menntakerfi sem veitist öllum
lýðnum. En það eru líka þessir
þættir sem greinilega eiga að bíta
úr nálinni nú þegar alþjóða fjár-
málastofnanir fara að heimta sitt
aftur. íslensk alþýða og heilbrigðis-
og menntakerfi í hennar þágu
skulu fá að punga út fyrir „hóglífi
sitt“. Á sama tima er fjármagni
ausið í andlitslyftingu suður á
Keflavíkurflugvelli, Seðlabankinn
tútnar út yfir hálfan Arnarhól og
bankar og stórverslanir þrífast sem
aldrei fyrr. Það er augljóslega eitt-
hvað bogið við þann áróður að nú
sé almenn kreppa í landinu, henni
er bersýnilega misskipt eins og
fleiru.
Félag vinstri manna við Háskóla
íslands telur að sjaldan liafi verið
meiri þörf á að jafna kjörin í þessu
landi og standa vörð um þá ávinn-
inga sem náðst hafa á síðustu ára-
tugum. Félagið vill taka þátt í að
stöðva árásirnar á kjör launafólks
og snúa til baka helreið stjórnvalda
á vit erlends hervalds. 1. desember
er skammt undan, baráttusam-
koma stúdenta þann dag erkjörinn
vettvangur til að taka feimnislaust
á þessum málum.
Björn Guðbrandur Jónsson
Sú yfirskrift sem vinstrimenn hafa valið 1. des.
dagskrá sinni, kann í fyrstu að hljótna fjarstæðu-
kennd. En þegar betur er að gáð er hún í fullu sam-
ræmi við þá atburði sem eiga sér stað þessa dagana í
þjóðlífi íslendinga.
Sá raunveruleiki, að fslendingar urðu fullvalda
þjóð gerði ráð fyrir því, að þeir hefðu þau kjör, er
gerðu þeim kleift að hafa til hnífs og skeiðar. Engu
að síður blasir sú staðreynd við, að þeir stjórnmála-
flokkar, er kenna sig við frelsið og manndáðina,
kreppa þannig að alþýðu þessa lands, að bæði sjálf-
stæði þjóðarinnar og vissu rnanna um daglegt brauð
er stefnt í voða. Lagaákvæðum er dembt yfir þjóðina
af fáeinum dekurdrengjum, sem með þótta þeirra
laga ganga á grundvallarfrelsi hvers íslensks manns,
er berst í brauðstritinu.
Árangur áratuga baráttu verkalýðsins hefur falið í
sér þá stöðu, að þegnar landsins njóta þjónustu full-
komins heilbrigðis- og menntakerfis. Nú er svo
komið, að hart er vegið að þessum þáttum liins ís-
lenska þjóðfélags. Stefna ríkisvaldsins miðar að því
að efla hinn sterka á kostnað þeirra, er minna mega
sín. Best sést þetta á gífurlegri eflingu bankavaldsins
í landinu og aukinni greiðvirkni til handa erlendu
auð- og hervaldi.
Af framansögðu sér Félag vinstrimanna fulla þörf
á, að þessum málum verði gerð góð skil á fullveldis-
hátíðinni 1. des. n.k. Því spyrja vinstrimenn, hvort
það sjálfstæði, sem þjóðin gumar af á tyllidögum sé
eitthvað ofan á brauð og þá hverjum til handa?
Island farsældar frón?