Fálkinn - 04.07.1931, Blaðsíða 6

6
F A L K I N N
Torgið á Rouen með riddaralíkneski Jeanne d’Arc á sama blettinum
og hún var brend fyrir 500 árum. Skrúðganga kaþólskra presta geng-
ur framhjá.
að tapa, svo að áhættan við að
trúa stúlkunni var ekki mikil.
Karl konungur fjekk henni litla
herdeild til umráða og Jeánne
■d’Are sýndi hrátt, að hún var bú-
ín afbrags herstjórnarliæfileik-
um og undirmenn liennar urðu
gripnir af guðmóði hennar og
fylgdu henni út í rauðan dauð-
ann. Tveimur mánuðum eftir að
Iiún hafði náð konungsfundi
hafði henni tekist tekist að rjúfa
umsátur f jandmannannaog kom-
ast inn i Orleans til borgarbúa,
sem voru aðfram komnir af
Iiungri og vonleysi. Færði hún
þeim vistir og liðsauka og þeim
óx hugrekki vð þessa óvenjulegu
heimsókn hinnar brynjuðu skjáld
meyjar, sem til þeirra var kom-
in og kvaðst send af Guði sjálf-
um. Og nú breiddist fregnin um
afrek hennar um land alt og von-
leysi þjóðarinnar breyttistíbjarta
von.
Jeanne var meira en dul og trú-
uð stúlka. Hún átti tvímælalaust
afburða herstjórnarhæfileika og
auk þess var eins og frá lienni
slafaði undraverður kraftur, sem
hafði álirif á alla, sem komu i
námunda við liana. Hún fjekk
nú æðstu herstjórn Orleans borg-
ar í hendur og 8. maí tókst henni
að fá Englendinga til þess að
hætta umsátinni og hypja sig
burt og sleppa ýmsum víggirt-
um stöðum, sem þeir höfðu náð
undir sig meðfram ánni Loire.
Ásamt hertoganum af Alencon
gerði Jeanne áhlaup á þorpið
Jargeau og tók höndum yfirher-
stjóra Englendinga, greifann af
Suffolk. Hinn 18. júní vann hún
sigur á stórri enskri herdeild við
Patay, undir stjórn Talbot lá-
varðar og loks fór hún með Karl
konungi til Reims 16. júlí og ljet
krýna hann þar til konungs yfir
Frakklandi, með mikill vðliöfn.
— Að launum fyrir starf sitt
beiddist Jeanne aðeins þess, að
íbúarnir í fæðingarþorpi hennar,
Domremy, mættu verða skatt-
frjálsir framvegis og var það vit-
anlega veitt og auk þess var henni
og foreldrum hennar veitt aðals-
tign.
En eftir þetta fór vegur henn-
ar að lækka. Eftir krýninguna
setti hún sjer það mark að reka
alla f jendur Frakklands úr landi.
En þrátt fj'rir öll afrek hennar
var hún enn liáð yfirlierstjórn-
inni, og bæði liún og konungur-
inn brugðust Jeanne d’Arc jafn-
an þegar mest á lá. Stafaði þetta
hæði af öfund og ódugaði
þeirra. Jeanne d’Arc Jjeið nú ó-
sigur hvað eftir aimað, vegnaþess
að liana vantaði hermenn og vist-
ir, og men nfóru að missa fyrri
tröllatrú á henni.
Árið 1430 höfðu Englendingar
búið sig undír nýja sókn og að
vinna aflur það, sem þeir Iigfðu
mist árið áður. Karl konungur
ljet þetta afskiftalaust og lifði
andvaralaust í sífeldu svalli. Þá
var það, að Jeanne rjeðist i það,
að fara með lítið lið á móti sam-
einuðum herum Burgunda og
Englendinga, sem voru margfalt
stærri. Stóð orustan við Cam-
piegne og fór á þá leið, eins og
við mátti búast, að Jeanne d,Arc
beið algerðan ósigur og fjell í
hendur Burgunda, 23. maí 1430.
Næstu 4 mánuði var hún höfð i
haldi í Beaurevoirhöll og farið
vel með hana. Ivonungur eða
Frakkar yfirleitt gerðu ekkert til
að ná henni úr grcipum óvin-
anna, livorki með valdi nje með
tiíboðum um lausnarfje. Ilins-
vegar buðu Englendingar fje til
að fá hana á sitt vald og loks
neyddu þeir hallareigandann til
þess að framselja hana fyrir
10.000 lívra.
Nú var farið með Jeanne til
Rouen og hjer var liafin kæra á
liendur henni fyrir galdra og
guðlast og nokkrir þorparar af
klerkastjett leigðir til að bera
fram ljúgvitni gegn henni. Voru
hinar ótrúlegustu svívirðingar
bornar á þessa ungu stúíku, en
ekkert sannaðist. Til dæmis um
vopnin sem beitt var gegn henni
má nefna það, að klerlcarnir
töldu henni til áfellis, að liún
hefði gengið í karlmannsfötum.
en það væri bannað í lieilagri
ritningu!
Jeanne varðist vel og hyggi-
lega hinum svívirðilegu árásum
og aðdróttunum, en það stoðaði
('kkerl, því að úrslitin voru fyr-
ir fram ákveðin. Eftir miklar
þjáningar og Iiarðneskjulega
meðferð var henni loks tilkyntur
dómurinn, 24. jnaí 1431. HÚn
skyldi brend á báli nema hún
ynni eið að því að hún hefði
drýgt þá glæpi, sem henni voru
bornir á brýn. Og það gerði hún
i skelfingunni, sem hún sá fyrir
sjer er hún hugsaði til bálsins og
böðulsins Henni var og skipað að
taka upp kvennaklæðnað, en til
þess að reyna að fella hana voru
karlmannsfötin látin liggja íklefa
hennar og varð henni það þá
einu sinni á, að fara í þau af
gömlum vana, og það þótti næg
ástæða. Nú var það talið sannað,
sem á hana liafði verið borið og
nú var dómnum, sem var æfi-
langt fangelsi, breytt í dauða-
hegriing. Henni fanst nú einnig
helra, að líða dauðann en sitja í
fangelsi æfilangt og tók svardaga
sinn aftur. Og 30. maí steig hún
örugg og róleg á bálið og dó
eins og hetja.
Líkneslci mærinnar frá Orlcans fyrir framan kirkju-
dyrnar í Reims. Myndin er eftir Paul Dubois.
Nitján árum
seirina Ijet Karl
konungur taka
upp mál Jeanne
d’Arc til nýrrar
rannsóknar o^
eftir sex ára
rannsókn var
hún dæmd sak-
laus. Nú sjest
. minnismerki .
hennar á fjölda
mörgum s.töðum
i Frakklandi, vit-
anlega einnig á
aftökustaðnum i
Rouen. Og saga
hennar hefir orð
ið viðfangsefni
fjölda margra
sagnaritara og
yrkisefni fjölda
skálda.
Mærin af Oiv
leans var tekin i
dýrlingatölu árið
1894 af Leó páfa
þrettánda,
Jeanne d’Arc í fangelsi i Rouen,