Fálkinn - 12.01.1935, Blaðsíða 7

F A L K 1 N N
Leikarinn.
Smásaga eftir Ove Ansteinsson.
að gera uppköst að boðsbrjef-
um. Þau vilja auðvitað hafa
brjef með gyltum sniðum og
kremgul á litinn, hugsaði hún.
Og þegar Marjorie liafði ákveð-
ið það, mundi hún fara að lesa
fyrir textann með köldu yfir-
læti í röddinni. „Herra og frú
Horace Winslow hafa hjermeð
bann heiður að bjóða yður í
brúðkaup Marjorie dóttur sinn-
ar og Brad......“ Orðin á blað-
inu urðu óskýr og liurfu í þoku.
Það var hádegisverðartími.
Auðveldast var að kyngja súpu.
Ekki dugði að láta vera að
matast, þó maður yrði að hætta
að láta sig dreyma. Enda var
það hlægilegt að hugsa sjer eitt-
bvað á þessa leið: „Hr. og frú
James Courtland hafa hjermeð
þann heiður, að bjóða yður í
])rúðkaup Carol dóttur sinnar
og hr. Bradd......“ „Neá, borða
varð hún, hvað sem að öðru
leið.
Klukkan varð eitt, tvö, kortjer
yfir tvö. Bráðum mundu þau
koma, koma og panta kortin.
Þú verður aðeins að muna að
sýna kremgulu kortin og sjá
um, að helmingi fleiri umslög
fylgi en kortin eru. Hálf þrjú
Þarna kom Bradford — einn
— aleinn, með hrukkur í enninu
— aleinn og stefndi beint að
diskinum hjá Carol. Hvað var
að? Hversv.egna var hann svona
alvarlegur. Fyrir rúmum tveim-
ur tímum liafði hann ljómað af
ánægju. Geðjaðist Marjorie
ekki að liringnum, þegar á átti
að herða?
En nú var bros Carol ekki
fölvað og óeðlilegt, heldur fult
af samúð og innilegri ósk um
að geta skilið og hjálpað.
„Það var gott að jeg hitti þig
hjerna, Carol“, sagði hann. „Jeg
var hræddur um, að þú hefðir
farið seint í matinn“.
„Hvað er að?“ spurði Carol
með hægð.
„Jeg skil ekki hversvegna jeg
fer altaf til þín í vandræðum
mínum, Carol, en það hefi jeg
gert í síðastliðin sex ár“.
„Þú hefir líka komið til mín
í gleði þinni, Braddie og þá
get jeg tekið við vandræðun-
um líka. Hvað er að? Líkaði
Marjorie ekki hringurinn?“
„Nei. Og jeg held það liafi
verið hringurinn, sem hún gekst
fyrir en ekki maðurinn".
„Líkaði henni ekki liringur-
inn, og þó valdi hún hann
sjálf ?“
Braddie tók litlu hvítu öskj-
una upp úr vasa sínum og
opnaði hana. Og þar ló í mesta
yfirlætisleysi hringurinn, sem
Clark Donaldson hafði pantað
handa unnustunni sinni.
„Ó“, hrópaði Carol. „Harry
frændi hefir tekið öl'ugan hring.
En hann er enga stund að lag-
færa það, Braddie. Vertu róleg-
ur. En það var eigi að síður
leiðinlegt, að þú skyldir ekki
liafa rjetta hringinn með þjer
í dag“.
„Nei“, svaraði Braddie gremju
fullur, „það hefði þvert á móti
verið synd og skömm hefði jeg
liaft með mjer rjetta hringinn.
Þegar Marjorie opnaði öskjuna
slepti hún sjer alveg. Það kom
einhver hefðahrolcasvipur á and
litið á lienni — hræðilegur
grimdarsvipur og jeg sá þegar
í stað, að það var hringurinn
en kki maðurinn, sem hún hafði
gengist fyrir. Mjer þykir vænt
um, að Harry frænda urðu
þessi mistök á. Æði hennar,
roðinn i andlitinu — alt bar
vitni um það, livað lítið hún
hafði meint með því, sem hún
sagði í gær.
„En Braddie, þú mátt ekki
taka þetta svona. Ilver veit
nema þetta hafi aðeins verið
stundaræsingur. Hún hefir orð-
ið fyrir vonbrigðum. Hertu
upp hugann, þetta lagast alt
saman aftur“.
Óafvitandi strauk Carol krept
an hnefann á Braddie, sem lá
fram á diskinn. í sama bili
lnirfu hrukkurnar úr enni hans.
„Carol", muldraði liann, „þú
hefir altaf verið góður fjelagi.
Æ, jeg veit ekki hvað jeg gæti
gerl án þín“.
Hann þagnaði. Augu þeirra
mættust og liorfðust á lengi.
„Carol“, sagði liann og það
var nýr hreimur í röddinni, það
var eins og nafn hennar væri
nvtt orð, sem skyndilega veitti
honum nýja gleði. „Carol, þú
sagðir, að þjer mundi standa á
sama um hringa, ef þú aðeins
fengir manninn sem þú elskað-
ir, var ekki svo?“
„Jú — auðvitað —“
„Og jeg sagði rjett áðan, að
jeg skildi ekki liversvegna jeg
kæmi altaf lil þín með vandræði
mín, var ekki svo?“
„Jú —“, livíslaði hún.
„En nú skil jeg það, Carol.
Jeg er alveg viss um að jeg skil
það. Og þú leyfir mjer að koma
til þín með vandræði mín og
gleðifrjettir minar — með alt.
Má jeg það?“
Illjóð gleðitilfinning fór um
bana alla, þegar fingur bans
luktust um liönd hennar.
Og auðvitað var pappírsvöru-
deildin svo langt undan að þau
gátu ómögulega heyrt Harry
frænda segja við ungan mann
i búðinni hjá sjer. „Þakka yður
fyrir, Clark, Bradford er stadd-
ur í pappírsdeildinni. Ilann
kemur hingað undir eins með
hringinn yðar. Vona að unnust-
unni yðar gremjast ekki þó hún
verði að bíða svolítið. Jeg býst
við að þetta liafi verkað ágæt-
lega.
Ungi Clark Donaldson hló.
„Það lítur svo út. Nei, unnustan
mín hugsar ekki eingöngu um
hringinn“.
Harry frændi kinkaði kolli
og brosti.
Nei, það var ekkerl að klárnuin
að finna. Liklega var hann eldri en
hann sýndist, en hann var feitur
og bústinn og það stirndi á hann,
svo að auðsjeð var að hann hafði
verið vel alinn. Ekki var heldur
hægt að finna að verðínu, þeir
höfðu sumir selt lakari drógar fyrir
hærra verð.
En þetta mintist hann ekkert
við Svíann, — svo vitlaus var hann
ekki. Hann reyndi þvert á móti að
þoka niður verðinu um nokkrar
krónur.
„Kemur ekki til mála“, sagði
Svíinn, „þá fer jeg heldur heim
með klárinn“.
Niels stóð kýttur í herðum og
japlaði á pípumunnstykkinu og
hrukkurnar í augnakrókunum voru
á sífeldri hreyfingu.
„Þá verðurðu að láta beislið
tylgja!“
„Nei, ekki að nefna!“ Og svo
sneri Svíinn sjer frá og ætlaði að
teyma hestinn á burt. Hann var svo
fallega brúnn á litinn.
Mikjáll á Knútsbakka stóð rjett
fyrir aftan. „Þú ,ert ekki svo vít-
laus að sleppa þessum kaupum“,
sagði hann.
„Jeg veit eklci. Mjer finst hann
hálf lappagrannur, jálkurinn“.
„En þrátt fyrir það“, eggjaði
Mikjáll.---------
Það var hrossamarkaður á hlað-
inu hjá henni Karen Ramset og
þarna stóðu hestarnir i þvögu.
bundnir saman á stertunum og með
liauspoka, En innan um hrossin og
alt i kring stóðu bændurnir í hóp-
um og hnöppum, í alvarlegum hug-
leiðingum í sparifötunum sínum,
reyktu og spýttu, þjörkuðu um
verð eða töluðu um daginn og veg-
inn. En á veginum fyrir liandan
grindurnar fóru markaðsgestir hjá,
góndu og gláptu í allar áttir og
voru likari rolluhóp en heiðarlegu
sveitafólki.
Nú kallaði maður í einum hópn-
um til Svians:
„Hvað viltu liafa fyrir jálkinn
þinn?“
En þá hrópaði Niels i sömu and-
ránni: „Jeg slæ til. Jeg borga það
sem þú seltir upp!“
Svíinn staðnæmdist þegar og
sneri við með klárinn. — Jœja, þá
hlaut honum að vera mikið í mun
að selja — það hlaut eitthvað að
vera að klárnum, sem Niels gat
ekki sjeð.
„Geturðu liölvað þjer upp á, að
hann sje ekki staður“? spurði hann.
Síðan var drukkin kaupskál inni
í kránni og Niels taldi fram pen-
ingana.
Það var liðið að kvöldi þegar
Niels lijelt heimleiðis og Mikjáll sat
aftan á kerrunni. Það var skugg-
sýnt, -svo að kveikt hafði verið á
Ijóskerunum í bænum — þau lýstu
dauft og var svolitill gulur baugur
kringum þau. En alstaðar var fult
af markaðsfólki á götunni — svo
þjetl að Niels varð að aka fetið,
til þess að drepa ekki rieinn eða
beinbrjóta. Vitanlega hafði Nieis
beitt nýja hestinum fyrir kerruna.
Hann nafði selt hana Bleiku sina
i ferðinni, það var gömul og tann-
laus merbykkja, sem hann hafði
fengið í braski á fyrra markaðn-
um. Brúnn rann þægur og lipur
fyrir kerrunni, alveg eins og hver
annar hestur, nema hvað hann bar
sig betur en aðrir hestar — hann
bar höfuðið hátt eins og kaupstað-
armaður.
„Nei, nú er jeg alveg hreiut
stein-stein-stein-hissa!“
Þeir óku þar hjá, sem fjölleik-
aratjaldið, og markaðstjöldin með
vaxmyndunum, svertingjunum, apa-
og slönguleikhúsinu, skotbrautinni
og hringekjunni stóðu. Lírukass-
arnir vældu liver í kapp við ann-
an og frá fjölleikaratjaldinu heyr-
ist lúðrahljómur. Fólk stóð þarna
eins og veggur langt út á götuna
og tróðst til að komast sem fyrst
inn.
Þá var það að kerran fór alt í
einu að vagga og vingsa, svo að
þeir urðu að halda sjer, og hest-
urinn — nei biddu nú fyrir þjer!
hvert í heitasta — hesturinn fór
að dansa! Steig valsspor alvcg eins
og útlærður kcnnari. Vingsaði til
hægri og vinstri, í takt við horna-
flokkinn.
Karlarnir i kerrunni ráku upp
slór augu. Fyrst á klárinn og svo
hver á annan. Þeir göptu af undr-
un. Niels var bæði hróðugur og
hræddur:
„Aldrei hefi jeg nú vitað annað
eins — af hesti!“
Fólkið á götunni góndi. Fyrst
þeir næstu og svo liinir. Nú hnöpp-
uðust allir kringum Niels, Mikjál og
hestinn, hrintu og gáfu olbogaskot
og loks lá við að þeir yrðu troðnir
undir Niels, Mikjáll og dansarinn.
Þeir næstu hrópuðu af hræðslu, hiri-
ir hlóu og skemtu sjer og þarna
sátu þeir Niels og Mikjáll, hafðir
að spotti og spjei af öllum söfnuð-
inum.
Niels vissi ekki hvort hann átti
að hlæja eða gráta og þessvegna
gerði han hvorugt en varð fokvond-
ur og reiddi svipnua á Brún og
sagði: „Heyrðu, beinskatan þín, við
höldum enga sýningu hjer!“
l>á stóð klárinn upp á afturfótun-
um og tifaði framlöppunum yfir
hausamótunum á söfnðiunum, svo
að allir hlupu undan í flýti, æandi
og bölvandi. En þegar nýtt svipu-
nögg hitti klárinn tók hann til allra
lappirnar og rann af stað í fleygi-
ferð, svo það var mesta mildi, að
hann tróð ekki múginn undir. Og
innan skamms var komið út úr
bænum.
Efitr þetta gekk alt að óskum,
klárinn var lipur og þægur, fór fet-
ið þegar enginn hafði á móti því,
en brokkaði þegar þess var krafist.
Svona gekk það allar þrjár mílurn-
ar heim að Vindheimum og karl-
arnir höfðu gott næði til að tala
um viðburðina og furða sig á list-
um klársins.
Þegar þeir komu heim leystu þeir
klárinn frá og settu liann inn í
hesthús og þar hagaði hann sjer
eins og hestar eru vanir að gera.
Þeir sögðu frá atburðinum og trúðu
þeir sögunni sem trúa vildu. Tím-
inn leið og aldrei sýndi klárinn
neitt skrítið af sjer, svo að það
fyrndist yfir þetta.
En svo var það einn dag að á-
liðnum vetri að lírkuassaflakkari
kom að Vindneimum. Niels var að
bera inn viðarhlass, sem hann var
nýkominn með ofan úr skógi, og
hafði spent klárinn frá sleðanum
og lagt taumana upp á klafann.
Undir eins og lírukassaflakkarinn
kom í hlaðið setti hann niður kjör-
grip sinn og fór að snúa. Og lieim-
ilisfólkið þyrptist að honum, og
dáðist að glymskratta-gaulinu.
Þá varð einhverjum litið á hest-
inn og nú varð uppi fótur og fit
hjá unga fólkinu. Hcsturinn stóð á
afturlöppunum, sneri sjer í hring
Framh: á bls. 11.