Fálkinn - 26.01.1940, Blaðsíða 4
r
Af Sallavígstöðvuiuim. Þcir umkringdu Finnar 600 Rússa og enginn þeirra slapp lifancli. Finnar mistu 30 manns.
Ilolsti, umboðsmaður Finna talar í
Genf, þegar Rússar voru reknir úr
sambandinu, þann Í4. desember.
INNRASIN I FINNLAND
Engin tíðindi munu hafa gerst í heimsstyrjöldinni 1914
—18, sem eins djúp áhrif hafi haft á Islendinga og tíð-
indin, sem gerðust 30. nóv. síðastliðinn, er Rússar rjeðust
inn í Finnland. Innrás Þjóðverja í Belgiu 1914 þótti ger-
ræði, en þar var þó um hernaðarlega nauðsyn að ræða,
frá Þjóðverja sjónarmiði. En innrás Rússa í Finnland á
enga afsökun. Rússar áttu ekki í hernaði, og vináttu-
samningar voru í gildi milli þeirra og Finna. Þar ræðst
stærsta þjóð Evrópu á eina af þeim minstu, sagan um
ljónið og lambið endurtekur sig. En fyrsta mánuðinn
varð þessi saga endurtekning á sögunni um Davíð og
Golíat. Hve lengi getur það haldist?
17 IMTUDAGSMORGUNINN 30. nóv-
ember rjeðust Rússar inn í
Finnland. Sendu þeir þá her manns
inn í finskt land á Fiskinesi, seni
er norður í íshafi, skamt fyrir aust-
an norsku landamærin, og jafnframt
gerðu þeir flugárásir á Viborg (Vii-
puri) og Helsingfors (Helsinki) og
drápu sprengjur þeirra um 100
manns, ílesta í Helsinki, og eyði-
lögðu fjölda bygginga, þar á meðal
hinn stóra verkfræðingaskóla borg-
arinnar.
Þannig hófst finsk-rússneska styrj-
öldin. Þann 7. október höfðu Rúss-
ar gert Finnum orð, að senda til
Moskva fulltrúa til þess að semja
við stjórnina um „ákveðin mál“. —
Samskonar orðsendingar liöfðu áð-
ur verið sendar Lithauum, Leltum
og Eistlendingum með þeim árangri,
að þessar þjóðir urðu að láta af
hendi við Rússa hafnir og flug-
stöðvar og taka við rússneskum
setuher, svo að enginn gekk að því
gruflandi, hvert erindið var við
Finna. Eigi að siður sendu þeir
Paasikivi, fyrv. forsætisráðherra og
núverandí sendiherra í Stokkhólmi
til Moskva og síðar Vaino Tanner,
fyrv. forsætisráðherra og formann
verkamannaflokksins finska. Fóru
þeir margar ferðir á milli liöfuð-
borganna, en ekki gekk saman. Rúss-
ar fóru fram á landamærabreyting-
ar á austurlandamærunum, vildu fá
landauka á Kyrjálaeiði (Kyrjálanes
er óviðfeldið heiti, því að þetta er
ekki nes, lieldur eiði milli Kyrjála-
botns og Ladoga, en nafnið stafar
af þvi að á sænsku þýðir Nds bæði
nes og eiði) en láta i staðinn land
fyrir norðan Ladoga. Um það gátu
sættir tekist og eins um hilt, að
Rússar fengi nokkra hólma í Kyrjála-
botni (Hogland, Seiðsker o. f 1.). En
hinsvegar vildu Finnar ekki ganga
að þeirri kröfu Rússá, áð láta af
hendi „um stundarsakir." Hangö og
fleiri hafnir fyrir vestan Helsinki,
því að þá gátu Rússar lokað sigl-
ingaleiðinni til höfuðborgarinnar og
liöfðu í raun rjettri alt ráð Finn-
lands í hendi sjer. Samningar fjellu
því niður, en Rússar hjeldu áfrarn
æsingum gegn Finnum. Ekkert hafði
verið gert uppskátt um samninga
fyrr en Molotov sagði frá efni þeirra
i ræðu þ. 31. okt. án þess að spyrja
finsku fulltrúana. Hinn 13. nóv.
fóru þeir í síðasta sinn heim frá
Moskva, án þess að samningum væri
þó formlega slitið og að skilnaði
gáfu þeir Molotov og Stalin i skyn,
að þeim mundi verða haldið áfram.
Hinn 26. nóv. krefjast Rússar þess,
að Finnar dragi her sinn á Kyrjála-
eiði 25 km. frá landamærunum og
gefa þá ástæðu fyrir, að Finnar hafi
skotið þrjá Rússa. Þetta reyndist
tilhæfulaus uppspuni, en var notað
sem átylla til ófriðar af Rússa hálfu
og til þess að æsa lýðinn.
— — Rússar liafa ekki enn sagt
Finnum strið á hendur. Það er geng-
ið úr tísku, en japanska ‘aðferðin,
sem notuð hefir verið gegn Kin-
verjum i nokkur ár, var tekin upp
af Hitler, sem rjeðst fyrirvaralaust
inn í Pólland, svo að Stalin hafði
gott fordæmi. Þeir samherjarnir eru
ekki í stríði, heldur eru þeir að
„endurskoða og leiðrjetta".
Aldrei hefir nokkur þjóð í Evrópu
háð stríð við jafn mikið ofurefli og
Finnar gera nú. Þjóðin telur 3.630
sálir, en á móti eru 169 miljónir.
Ofureflið er nær fimtugfalt. 47 á
móti einum! Og það hefir lÖngunt
verið til þess vitnað, hve rússneslci
herinn væri fullkominn, sjerstaklega
að því, er vígvjelar snerti — bryn-
reiðar, vópn og flugvjelar. Ilerinn
liefir verið stolt rússnesku 'stjórn-
arinnar og alt var látið s'itja á hak-
anum fyrir vígbúnaðinúm.
Hinn 1. desember sagði finska
stjórnin af sjer og þjóðstjórn vár
mynduð. Aðalmenn gömlu stjórnar-
innar, Cajander forsætisráðherra og
Krkko utanríkisráðherra eiga hvor-
ugur sæti í þeirri nýju. Risto Ryti
|jjóðbankastjóri varð forsætisráð-
herra, en Vainö Tanner utanríkis-
ráðherra. Allir flokkar í landinu
eiga talsmenn í nýju stjórninni.
Mannerheim marskálkur, hin fræga
hetja borgarstyrjaldarinnar 1917, var
skipaður hæstráðandi hersins. Nú
rjeðust Rússar með her inn í landið
á Kyrjálaeiði og fyrir norðan Lad-
oga á tveimur stöðum og munu ekki
hafa búist við alvarlegri fyrirstöðu.
Það var ætlunin að leggja undir sig
landið í einu vetfangi, á sama hát!
og Rússar og Þjóðverjar höfðu gert
Finsk flóttabörn í Tornea. I'jöldi flóttafólks er í Svíþjóð -og Noregi.