Fálkinn - 26.01.1940, Blaðsíða 5

Finskur hermáður, sem hafði misl
annað augað í orustu. Hann reikaði
einn um skógana í sjö daga áður en
hann fanst og fjekk hjúkrun.
í Póllandi.
En reyndin varð önnur. Að vísu
komust Rússar alllangt inn i Finn-
land á austurvígstöðvnnum, kring-
um Salla og Toulajarvi (um 120
km.) og var ætlunin, að komast alla
leið til Uleáborg við Norðurbotn
og skifta Finnlandi þannig í tvo
hluta. — Var þá hægurinn hjá, að
leggja undir sig alt Norður-Finnland
og einbeita sjer að vígstöðvunum
beggja megin Ladogavatns. Jafn-
framt sótti norðurher þeirra suður
á bóginn og komst um miðjan des-
ember til Salmijárvi, sem er bær, er
bygður liefir verið á þremur síð-
iislu áruin handa 3000 verkamönn-
um í nikkelnámunum nriklu, sem
byrjað var að starfrækja við Kolo-
sjoki, þar skamt frá. Þessi bær ligg-
ur nú í rústum, því að Finnar
brendu all um leið og þeir ljetu
undan síga, svo að auðn ein var þar,
sem rússnesku herirnir sóttu fram,
likt og var hjá Napoleon í Rús’slandi
l'orðum. Rússar komust um 200 km.
suður á bóginn svo langt sem landa-
mæri Noregs og Finnlands liggja
saman, en þá urðu þeir að stöðva
framrásina vegna snjóa og vegna
þess, að þeim varð erfitt um að-
flutninga. — Sökum matvælaskorts
hafa þeir nú dregið sig norður á
bóginn aftur og voru um nýjár fyrir
norðan Salmijárvi. Kuldinn var oft
yfir 30 stig norður þar og aðbún-
aður rússnesku liermannanna slæm-
ur og þeir sjálfir deigir framaú af.
En síðar kom betur búið og hraust-
ara lið ú íshafsvígstöðvarnar og
Það hefir verið kalt á Sallavígstöðv-
imum undanfarið. Dœði riddarar og
heslar eru vafðir þgkkum áklœðum.
F Á L K 1 N N
munu Finnar ekki hafa nein tök ú,
að flæma það undan. Þvert á móti
má búast við nýrri rússneskri sókn
á jjessúm vigstöðvum, Jiegar veður
batnar. Þó er ósennilegt, að stór-
tíðindi verði þar i vetur vegna fann-
kynginnar, sem gerir örðugt fyrir
um sóknir.
Á austurvígstöðvunum má lieita,
að barist hafi verið á 700 kilómetra
löngu svæði, en þó er einkum um
tvær vígstöðvar að ræða: suðaustur-
vígstöðvarnar á um 200 km. löngu
svæði, með Tolvajárvi (um 80 km.
fyrir norðan Ladoga) sem miðdepii,
og norðausturvígstöðvarnar, en ])ar
hafa mestir bardagar verið i Salla-
hjeraði kringum Kuolajárvi. Rússar
komust alllangt inn í landið ú þess-
um slóðum, en um nýár hafði Finn-
um tekist að lirekja þá til landa-
mæranna. Blóðugustu orustur finsku
styrjaldarinnar hafa staðið á þess-
um slóðum og Finnar hafa þrá-
sinnis tvístrað heilum herfylkjum
Jiar og tekið ógrynni lierfangs. —»
Heyja J)eir ])ar flokkavíg, senda fá-
eina liópa með vjeibyssur og sprengj-
ur inn í skógana á hlið við rúss-
nesku fylkingarnar og brytja þær
niður að óvörum. Þess eru dæmi,
að 60—70 Finnar hafi brytjað niður
yfir 500 Rússa á þennan hátt og
]>að er ekki eins dæmi, að Finnar
geti tekið sjer í munn orð Egils:
„Barðisk einn við átta‘„ — þannig
er þess getið, að einn finskur njósn-
ari varð fimtán Rússum að bana
rjett fyrir nýárið.
Á Kyrjálaeiði er baráttan híns-
vegar háð með sama móti og t. d.
á vesturvígstöðvum Frakka og Þjóð-
verja, með þeim mun þó, að at-
hafnir eru þar meiri. Rússar hafa
lialdið uppi látlausri sókn á Kyrjála-
eiði frá því, að styrjöldin hófst, og
tókst að brjótast gegnum hinar tvær
fyrstu víglínur Finna. En við hinar
sterku víggirðingar Mannerlieimlín-
unnar, sem sumir telja að sje litlu
ósterkari en Maginot-linan franska,
hefir Finnum tekist að hrinda af
sjer öllum áhlaupum ltússa og drepa
fyrir þeim fjölda manns og taka af
þeim brynreiðar og skotvopn. ■—
Mannerheimlínan er að meðaltali
20—30 km. frá landamærunum og
síðustu dagana i desember var eink-
um barist við Suvantovatn við La-
doga, á austasta hluta linunnar.
— — — Hin hreystilega vörn
Finna liefir vakið athygli um allan
heini og stórum aukið á þá samúð,
seni ríkti í garð Finna í öllum lýð-
ræðislöndum, er svo ómaklega var
á þá ráðist. Finnar hafa hreinni
skjöld en flest þau smáríki, sem
Og hjer sjáum við inn í hús i Vi-
borg, eftir að Rússar höfðu sveimað
þar gfir.
orðið hafa valdaránsmönnunum að
bráð, það hefir lifað í friði við alla
og hvergi ágirnst lönd nágranna
sinna, eins og t. d. Pólland gerði
gagnvart Lithauen og Tjekkósló-
vakiu. En finska dæmið er sönnun
þess, að það dugir stundum ekki
að hafa hreinan skjöld.
Og s'amúðin er víðar en i lýð-
ræðislöndunum. ítalir scndu þegar
20 flugvjelar og flugmenn til Finn-
lands og fjöldi ítalskra sjálfboða-
liða voru komnir á vígstöðvarnar
þar :— áður en nokkur sjálfboðaliði
kom l. d. frá Svíþjóð. Einnig eru
margir spánskir sjálfboðaliðar á víg-
stöðvum Finnlands. ílalir hafa svo
eindregið látið i ljós samúð sína
með Finnum, að Rússar firtust við og
kölluðu sendiherra sinn í Róm heim
um nýjárið. Einnig liafa Ungverjar
ótvírætt lýst yfir fylgi sinu við
Finna. Um öll Norðurlönd og i
Bandaríkjunuin eru fjársafnanir til
mannúðarstarfsemi í Finnlandi, og
fjölment lijúkrunarlið cr komið
þangað frá Danmörku, Noregi og
Svíþjóð.
En hvað leggja Þjóðverjar til mál-
anna, þegar hinir förnu samherjar
þeirra úr síðustu styrjöld eru í
neyð. Ekkert liðsyrði leggja þeir
Finnum, heldur hafa þeir beinlínis
fjandskapast við Norðurlandaþjóð-
irnar fyrir það, að þær reyna að
tjetta hörmungar særðra manna eða
flóttamanna frú Finnlandi. Svo ríg-
bundinn er Hitler rússneska birn-
inuni, að honum leyfist ekki að
segja vingjarnlegt orð í garð hinnar
norrænu þjóðar — og vita þó allir
liver hugur flestra Þjóðverja er. En
það er vandleikið lilutverk að vera
einkavinur Stalins og vinur Norð-
urlanda um leið. Það getur jafnvet
ekki Hitler sá, sem einu sinni gerði
stórveldabandalag til þess að úl-
rýma kommúnismanum drepa
Stalin.
Um manntjón Rússa og Finna
þennan fyrsta mánuð, er þeir liáðu
styrjöldina, verður ekki með vissu
sagt. Sumir giska á, að þeir hafi
mist um 100.000 manns — fallna og
fanga — en líktega er sú tala of
liá. En liitl mun sönnu nær, að þeir
hafi mist alt að 40.000 fallna. Þrí-
vegis hafa Finnar upprætt heilar
herfylkingar Rússa, en i þeim eru
10—12 þúsund manns, þá síðustu
Viborg er mjög nálægt eldlinunni á
Kgrjálaeiði, enda er þar margt um
varnarráðstafanir. Hjer sjást sand-
pokavirki á strœti.