Fálkinn - 26.01.1940, Síða 6
F A L K I N N
Hans
hægri hönd
AlICE BURTON var gafuð, er
hvað stoðaði það? Hún var vel
vaxin, en í liöfði hennar komst að-
eins einn draumur fyrir. Ilún hafði
verið einkaritari Philips Marshail i
fimm ár og tvo mánuði.
Og live lengi hafði hún verið ásl-
fangin af honum? Þjer eigið koll-
gátuna, lesari góður: fimm ár og tvo
mánuði!
En hann var trúlofaður, og trú-
lofunin hamingjusöm. Og eiginlega
hefði honum víst aldrei skilist, að
Alice var stúlka. Hún var ritari hans,
afbragðs vjel, sem hlýddi öllum skip*
unum jafnharðan og hann gaf þœr.
Hún var skuggi, sem altaf kom með
rjettu tillögurnar, þegar hann þurfti
á þeim að halda. Hún var hans
hægri hönd.
Alice Burton hafði getað gifst öðr-
um, því að nógir buðust biðlarnir.
Til dæmis ungi og e.fnilegi lögfræð-
ingurinn og gandi miljónamæringur-
inn með gigtina, og þrír-fjórir aðrir.
En hún hryggbraut þá alla. Hún sá
ekki nema einn mann: Philip Mars-
hall! Hávaxinn mann, sem var tek-
inn að hærast ofurlítið yfir gagn-
augunum, mann sem var kuldalegur
eins og skurðlæknir.
Hún yddi blýantana hans, fylti
sjálfblekunginn hans, útvegaði hon-
um morgunverð í símanum, hringdi
til rakarans, þegar hann þurfti að
láta klippa sig. Hún hjelt leyndustu
viðskiftabækurnar hans. Hún keypti
hálshnýtin hans.
Hún var honum alt — á skrifstof-
unni. En aldrei Ijet hún tilfinningar
sínar í ljós við hann. Það liðu fimm
ár og tveir mánuðir og hún var far-
in að nálgast þrítugt, og ennþá hafði
hún von. Hann var ekki giftur Evu
enn, jafnvel þó búið væri að ákveða
brúðkaupsdaginn.
Og svo kom það einn góðan veð-
urdag!
Alice leit í dagblaðið og sá klausu
með þessari fyrirsögn: Brúðkaupi
uflýst. Brúðkaupi Evu Brown og
Philip Marshall hefir verið aflýst.
Lengra var það ekki, en það kom
gljái á augun á Alice, þegar hún las
það. Philip var frjáls. Nú gat hann
orðið — hennar!
Og sama morguninn fjekk Alice
svar við qllum draumum sinum, þeg-
ar hún kom á skrifstofuna.
Hann starði á hana, kanske hálfa
mínútu og hún heyrði lijarta sitt slá.
Augun voru svo mild er hann horfði
á liana — og svo fór hann að tala
.... ákafur og stamandi í senn -—
hkastur skólastrák, s'em loksins þyk-
ist verða að meðganga, að hann hafi
stolið ávaxtamauki.
„Karlmönnum eins og mjer,“ sagði
hann, „verður erfitt að lýsa tilfinn-
ingum sínum. Jeg hefi aldrei getað
haldið ræðu. En er ekki nægilegt að
jeg segi, að jeg elski þig? Þau árin,
sem liðin eru Iiefi jeg altaf talið þig
eins og eitthvað sjálfsagt. . . . svo
heimskur hefi jeg verið. Jeg veit
ekki, hvernig jeg get hætt fyrir það.“
Alice sagði ekkert. Hún gat ekkert
sagt, hún starði aðeins á hann og i
augum hennar, sem smám saman
fyllust tárum, var hægt að lesa hugs-
anir hennar. Henni fanst kverkarn-
ar herpast saman og hún kom ekki
upp nokkru orði.
Hann hjelt áfram:
„Jeg þori ekki að spyrja, hvort þú
elskir mig. Það veltur svo mikið á
svarinu fyrir mig, að jeg þori ekki
að eiga á hættu, að þú segir nei. En
jeg vona, að þú fyrirgefir mjer
blindni mína. Jeg liefi verið svo
önnum kafinn við að græða peninga,
að jeg hefi ekki um annað hugsað.
Þú hefir staðið við hlið mjer öll
þessi ár, án þess að jeg hafi eigin-
lega tekið eftir því. En nú bið jeg
þig um að sýna mjer miskunnsemi
— í framtíðinni skal allur minn
hugur beinast að þvi að gera þig
hamingjusama.“
Alice svimaði. Orð hans ónniðu
eins og lofsöngur í eyrum hennar.
Hún kreisti nöglunum inn í lófana,
svo að hún rankaði við sjer við
sársaukann.
Hún leit iipp og sá augu hans eins
og í þoku. Hana langaði svo til þess
að taka báðum höndunum um höfuð
hans — þrýsta því að sjer. Langaði
Ii 1 þess að segja honum, hve sælt
sjer þætti að hlusta á þessi Ijúfu orð,
sem hún liafði svo lengi þráð að
heyra. Langaði ti) að gera lionum
ljóst, að sál liennar fengi nýtt lif
við jiessi unaðsorð. En það var eins
og hann þyrði ekki að líta framan í
hana. Hann gekk út að glugganum
og horfði út á götuna.
Svo hjelt hann áfram og talaði
óskýrt og í hálfum hljóðum:
„Þegar jeg hugsa um þessi ár, sem
jeg hefi glatað — sem hafa liðið hjá
i gagnsleysi. . . .“
Hann andvarpaði: „Þegar jeg
hugsa til þessara ára, skil jeg hve
ömurleg þau hafa verið fyrir þig.
Mjer fanst lífið hafa gildi, ef jeg
fiekk nýjan samning eða stóra ávís-
un. Jeg get ekki fengið þessi ár aft-
ur. iÞau eru horfin fyrir fult og alt.“
Nú brýndi hann alt í einu röddina:
„En framtíðin blasir við okkur og
hún skal vera öðruvísi!"
Hann gekk til hennar og lagði
hendina á öxlina á henni. Hún sat
grafkyr, eins og liún væri úr vaxi,
hún varð að stilla sig. að kyssa ekki
á hendina.
Hversu oft hafði hana ekki dreymt
um, að hann gerði einmitt þetta?
Henni fanst eins og það hefði skeð
áður.
„Enginn getur skilið. . . .“ sagði
hann og þagnaði.
„Jú. . . . jú, jeg skil,“ sagði hún.
Fíún gerði sem hún gat til þess að
röddin væri eðlileg.
Hann tók i liendina á henni og
þrýs'ti að.
Svo slepti hann hendinni og fór
aftur að ganga um gólf. Hann var
þreytulegur, tók um ennið og sagði:
„Jeg hefi þetta alt í huganum, en
get ekki komið orðum að því. Jeg
hefi aldrei upplifað þetta fyr. En
eitt veit jeg, og það er, að tilfinn-
ingar okkar hvors til annars hafa
verið kaldur, en eiga eftir að verða
öðruvísi og lilýrri. Jeg er glæpa-
maður að jeg skuli ekki hafa skilið
þetta fyr. Og ef til vill liefi jeg gert
það. En ekki vitandi vits! Og liess-
vegna bið jeg þig fyrirgefningar . .“
Hún horfði á hann með samúð, en
hann sneri sjer frá og gekk út að
glugganum. Hún skildi hve erfitt það
hlaut að vera fyrir Philip Marshall
að segja þessi orð, en í eyrum henn-
ar hljómuðu þau unaðslega.
Hann spenti greipar i einhverju
fáti og slepli tökunum aftur.
Alice grunaði ekki, að hann ætlaði
ekki eða hefði ekki tök á að
segja meira. í líkingum talað var
hann nú að hnipra sig inn i skel-
ina sina aftur.
Alt í einu kom hann lil hennar og
leit á hraðritunarblokkina, sem lá
á hnjenu á henni. Hann klappaði
henni á öxlina.
Og nú endaði draumur Alice
Burlon, því að Philip Marshall sagði:
„Það er best, að þjer hreinskrifið
strax þetta, sem jeg var að lesa yð-
ur fyrir. Þjer þekkið utanáskriftina
unnuslunnar minnar — sendið þjer
hrjefið strax. Og svo skulum við
vona og óska, að hún fyrirgefi mjer
og taki mig í sátt aftur.“
60» SAMTÍÐARINNAR
LeDn JDuhaux
Þó að Leon Bluni komi mest fram
úl á við sem foringi franskra jafn-
aðarmanna, er þó annar maður í
flokknum, sem ræður öllu meira en
hann. Þessi maður er Leon Jou-
haux, forseti franska verkamanna-
samhandsins.
Og það er voldug sveit, sem hann
stjórnar. Því að í frönsku verka-
mannafjelögunum eru rúmar 5 mil-
jönir manna (til samanhurðar má
nefna, að í ensku verkamannafje-
lögunum eru ekki nema 3,5 miljón-
ir). Og Jouhaux kann að fara með
völd þau, sem honum hafa verið
gefin. Hitt er annað mál, að honum
hefir ekki tekist að koma fram vilja
sínum gagnvart frönsku stjórnunum,
t. d. í Spánarmálunum — en þar
krafðist hann þess, að Frakkar
hjálpuðu Spánverjum.
Jouhaux átti, jafnframt Daladier,
mestan þáttinn í því, að skjaldborg
vinstriflokkanna var stofnuð og að
Blum komst til valda. Hann stjórn-
aði undirróðrinum fyrir sameining-
unni og kæfði niður allan mótþróa
innan flokks síns, af hálfu þeirra
manna, sem þótti sameiningin koma
um of í bága við grundvallarreglur
Marx og jafnaðarmanna yfirleitt. En
Jouhaux liefir aldrei hangið í fræði-
setningum og kenningum. Hann er
veruleikans maður fyrst og fremst,
og liefir víst ekki lesið bækur Marx,
eins grandgæfiega og margir aðrir.
Hinsvegar telur hann sig byltinga-
sinnaðan og sparar ekki að minna
menn á, að hann eigi marga ágæta
byltingarsinna í ættinni. Afi hans
fjell í Parísaruppreisninni 1849 og
faðir hans var kommúnardi og varð
að flýja árið 1871 eflir up])þotið í
París. Og frændi móður hans var
einn i „Parísar-kommunen" og var
skotinn fyrir hlutdeild sína í þeim
fjelagsskap.
Jouhaux knúði það fram, að Blum
var falið að mynda stjórn í Frakk-
landi eftir að vinstri-samsteypan
l'æddist. En stjórn Blums varð inörg-
um vonbrigði og ekki síst jafnaðar-
mönnum sjálfum. Hún reyndist van-
niáttug þess, að koma fótum undir
þær umbætur sem flokkurinn hafði
krafist og fjárhagsmálunum náði hún
engum tökum á, enda er það mála
sannast, að bandamenn Blums í
hinum flokkunum fylgdu honum ekki
nema hálfir og gerðu homini örðugt
fyrir.
Því er lialdið fram, að Jouhaux
myndi hafa orðið betur ágéhgt, er
hann hefði myndað stjórnina. Og
það er sennilegt, að hann fái að
reyna sig síðar.