Fálkinn - 26.01.1940, Blaðsíða 9

F A L Ii I N N
hann kæmi of seint, (liún hafði
yfirleitt aldrei verið nema ljúf
og ástúðleg við hann), en það
hrást ekki, að næstu dagana
hafði liún altaf um svo margt að
lmgsa, að hún gat ekki mælt sjer
mót við hann. Með þessari sótt-
kví kendi hún honum stundvísi
á skömmmn tíma - að minsta
kosti, þegar hún átti sjálf í hlut.
Henni var skiljanlega ekki
mikið um kunningjana hans, og
þó að hún væri jafnan mjög
alúðleg við þá fundu þeir það
á sjer, að hún hafði skömm á
þeim. Og þessvegna hættu þeir
heimsóknunum innan skamms.
Bæði i trúlofunarstandinu og
eftir brúðkaupið hafði hann jafn-
an haft það á tilfinningunni, að
liann liefði verið uppnuminn af
skýstrokk og fokið inn á ókunn-
ugl land, þar sem hann skildi
ekki málið.
En vitanléga varð hann að
læra málið og siðina í villuhverf-
inu. Hann varð að vera vingjarn-
legur við nágrannana, fara i
kirkju á sunnudögum, raða deg-
inum niður eftir klukkunni. Nú
kom það ekki til mála framar að
halda gildi með góðvinunum frá
æskudögunum, flakka fram og
aftur um Evrópu eða sitja uppi
fram á morgun og rökræða um
listina og lifið og hversvegna og
livernig.
Edith hafði engar mætur á
gönguferðum. Hún pantaði ávalt
lierbergi á Hotel Torquav, þegar
sumarleyfið fór í hönd, og j)egar
hún hjelt samkvæmi heima hjá
sjer var rætt um nýjustu skáld-
sögurnar, tennis, tiltektir ná-
grannanna og vinnukonur.
Honum fanst skrifstofustarfið
jafn undarlegt og alt annað í
hans nýju tilveru. En á þessu
sviði hjálpaði Edith honum líka
til að leggja sig fram og taka
framförum, eyddi torfærunum
og beitti öllum mannkostum sin-
i:m og mælsku til þess að ávinna
honum samúð og umburðarlyndi
frænda síns.
Og á liðnum árum liafði henni
lekist með einhverju móti, að
búa til úr honum talsvert góða
eftirlíkingu af kaupsýslumanni.
Það var eins og lífsþróttur henn-
ar fleytti honum áfram, varnaði
lionum að fleygja hlekkjunum
eitt augnablik eða hvílast, hún
hafði orðið svo fullkomið vald
yfir honum, að húu þurfti sjaldn-
ast að segja honum, hvað hún
vildi að hann gerði. Hún jagaðist
aldrei við hann og aldrei var liún
hörð við hann, livorki til orðs
nje æðis. En með viljanum ein-
um hafði húu svo sterka stjórn
á honum, að honum leið bein-
línis illa, ef hann gerði henni
eittlivað á móti. Alt það fíngerða
og næma i eðli hans það sem
hafði átt þátt i að gera hann að
listamanni mátti sin einskis
gegn hinni þögulu mótstöðu
hins sterka vilja hennar.
Stundum fanst honum helst,
að hún mundi ekki hafa hug-
mynd um, hvílík áhrif persónu-
styrkur hennar hafði á liann, og
að hún mundi ganga að því vísu,
að það væri af frjálsum vilja og
eftir eigin hugboði, sem hann
hlýddi ónefndum óskum hénnar.
Hann vissi ekki hvenær ást
hans á lienni hefði sloknað. í
rauninni hafði lionum ekki orðið
ljóst fyr en á þessu augnahliki,
að ástin var steindauð. Árlun
saman hafði liann lifað eins og
leikbrúða, sem dansaði þegar
hún kipti í þræðina með hvítum
og sterkum fingrunum. Lifað . .
hann hafði alls ekki lifað. Lifið
hafði numið staðai’ hjá honum
um leið og haiin kyntist henni.
Heiftarreiðin og tilfinningin
um að vera ósjálfhjarga og yfir-
gefinn, sem hafði gripið hann,
þegai' hann las hrjefið hennár,
hvarf smámsaman. Hann dró
andann djúpt og leit kringum
sig. Hún hafði valið húsgögnin
i þessa stofu auðvitað, hún
hafði valið húsgógnin í allar stof-
urnar í húsinu. Og nú varð hon-
um alt i einu ljóst, að þarna var
ekki einn einasti hlutur, sem
lianu mundi hafa kosið sjálfur.
Þarna var alt sterkt og hagfelt
og ljótt.
Jæja, nú þurfti hann ekki að
vera þarna lengur. Hann and-
varpaði aftur. Það var húið. . . .
Hann gat hætt að eiga heima i
þessu liúsi, hætt að vinna á skrif-
stofunni hjá frænda hennar.
Hann gat horfið aftur til þess
lífs, sem hauu hafði lil'að áðúr
en liann kyntist henni, bvrjað að
flakka á nýjan leik með bakpoka
og teiknibók. Hann gal orðið
frjáls og sæll á ný!
Hann gat leitað gömlu kuim-
ingjaua sína uppi aftur góðu
vinina, sem hún hafði haft lag á
að flækja frá honum, svo hægt
og' stillilega — svo alúðlega!
Hann gat tekið sama liægt
göngulagið upp aftur, sem gaf
honum tækifæri til að dreyma
og hlæja og vera latur.
Það fór hrollur um liann
honnm fanst eins og hann væri
að vakna eða lifna til nýrrar til-
veru. Unglingurinn með áhyggju-
lausa hláturinn og hakpokann á
öxlunum virtist færast nær og
fylla stofuna ókærni og andvara-
leysi. Maðurinn grandskoðaði
andlitið á þessum unglingi. Jú,
það voru veikleikamerki í þvi, og
veikleikinn stafaði af þeirri skap-
gerð, sem hræðist árekstra og
harðan veruleikann eins og helt-
an eldinn og gerir alt, sem hann
getur til að forðast það. Þetta
stafaði vitanlega af liinni löngu
og dyggu þjónustu lians á þessu
heimili. . . . Bros unglingsins var
glettið og lokkandi. Það heilsaði
honum kunnuglega eins og það
þckti hann frá gamalli tíð.
„Jæja, ert það þú sjálfur,“
fanst honum það segja! „Komdu
með mjer. Ennþá getnr alt orð-
ið aftur eins og það var einu
sinni. Það er ekki of seint enn-
þá.“
Það er ekki of seint! Það var
ekki einu siimi of seint fyrir
listina hans. Hann fann sjálfur,
að hann átti hæfileika ennþá.
Virkileg gáfa deyr aldrei, þó að
henni sje ekki beitt í nokkur ár.
„Komdu með mjer,“ sagði
unglinguriim aftur. „Við skulum
fara hjeðan........ fljótt......
fljótt.
Og á sama augnabliki vissi
hann, hvað hann átti að gera.
Hann ætlaði að yfirgefa þetta
heimili i villuhverfinu og vinnu-
konuna og eldakonuna og garð-
yrkjumanninn og Ijótu liúsgögn-
in og tandurhreinu gluggatjöld-
iu. Hann ætlaði að fara þegjandi
frá því öllu saman, án þess að gefa
nokkurri lifandi sál skýringu.
Eldastúlkau hennar Edith
mátti sjóða miðdegisverðinn, en
hann ætlaði sjer ekki að borða
hann. Frændi Editli mátti bíða
eftir honum á skrifstofunni á
morgun, en hann ætlaði ekki að
koma. Hann fann svo vel núna,
hve innilega hann hataði þetta
alt samán. Og nú setti að honum
óumi-æðilega fagnaðartilfinn-
ingu. Honum fanst hann heyra
glamrið í hlekkjunum sinum,
þegar liann þeyttj þeim út í liorn.
En svo Iiann vissi, að lnin
var þarna, áður en honum gafst
ráðrúm til að líta við, án þess að
nokkuð heyrðist lil liennar. Augu
þeirra mættust í kyrðinni. Augu
hennar voru róleg og föst. Það
var hann, sem — eins og eðli-
legt var varð vandræðalegur
og virtist vera sökudólgurinn.
„Þú hefir víst fengið hrjefið
mitt?“ sagðí hún.
Hann kinkaði kolli.
Hún fór að taka af sjer hansk-
ana handtökin voru æfð og
sett. Hún hvarflaði augunum frá
lionum og að opnum glugganum.
Þetta og svo það, hvað hún talaði
óvenjulega liægt, voru eimi merk
in, sem hann gat sjeð um, að
hún væri í geðshræringu. og ó-
kunnugur maður liefði alls ekki
getað sjeð nein geðshræringar-
merki á henni.
„Það er best, að jeg' gefi þjer
skýringu undir eins,“ sagði hún
„og svo ætla jeg að biðja þig að
minnast aldrei á þetta framar.
Mjer finst það sje okkur báðum
fyrir bestu, að við gleymum því
alveg.“
Hún þagði augnablik og hjelt
svo áfram, eins og hún yrði að
heita sjálfa sig þvingun.
„Jeg geri ráð fvrir, að þetta
hafi verið það, sem maður kallar
„skyndiskot“. Það var karl-
menskan og þrótturinn, sem jeg
gekst fyrir. Hann var sterkari
en nokkur annar maður, sem jeg'
liefi þekt. Hann virtist hafa
fult vald yfir mjer, strax frá
hyrjun. Jeg hefi aldrei fundið, að
SAGA EFTIR RICHMAL CROMTON
9
nokkur maður hefði slíkt vald-
yfir mjer. Jeg er alls ekki að
fullyrða, að jeg skilji það. En
þetta vald glapti mig, og jeg
gleymdi öllu öðru í veröldinni.
.Teg fjelst á að fara burt með
lionum. En auðvitað sagði jeg
þjer frá þvi i brjefinu. . . .“
Hún þagnaði augnablik á nýj-
an leik og lijelt svo áfram:
„Jeg mætti honum á járn-
brautarstöðinni, því að við liöfð-
um mælt okkur mót þar. Það er
erfitt að lýsa því sem skeði. En
mjer varð alt i einu ljóst, að jeg
hafði orðið vitfirt. Jeg veit ekki
hvort jeg hætti að elska hann
jafn snögglega og jeg byrjaði að
elska bann, eða hvort mjer varð
alt i einu ljóst, að jeg hafði al-
drei elskað liann. Hann þarf mín
líka síður með en þú þarft mín
með. Og það var þetta, sem aftr-
aði mjer frá að fara með hon-
um. Hann getur komist af án
mín, en það getur þú ekki. Þá
skildi jeg, að þetta var búið. Og
það eina sem jeg þráði var að
komast aftur til þín. Nei, ....
segðu ekki aukatekið orð. . . . “
Hún vafði hariskana kyrfilega
sainan, eins og hún gerði altaf
jiegar hún tók þá af sjer.
„Mjer þykir þetta leiðinlegt og
jeg veit, að jeg iðrast þess alla
mína æfi að jeg hakaði jijer
svona hræðilegt. . . . “ hún leit á
úrið.... „liræðilegan stundar-
fjórðung, en jeg flýtti mjer
heim af stöðinni eins og jeg
mögulega gat. Jeg skal aldrei
gera þetta aftur. Mjer finst, að
við hæði eigum að líta á Jjað
eins og það hafi aldrei gerst og
gleyma því fyrir fult og alt.“
Svo brosti hún alt i einu
ánægjulegu hrosi, sem hann
jiekti svo vel.
„En nú verðum við að flýta
okkur að hafa fataskifti við
eigum að borða miðdegisverð lijá
honum frænda, eins og jiú manst,
og þú verður að muna að vera
skelfing þægilegur við hanu, því
að hann er að lmgsa um, að
hækka við Jiig kaupið. .Teg horð-
aði með lionum hádegisverð i
fyrri vikunni og hann lofaði Jiví
eiginlega.“
Hann sagði ekki neitt, stóð
hara og góndi fram fvrir sig
Iiann sá glaðlegan ungan pilt
með hakpoka hverfa í fjarska.
Hún horfði á hann og linykl-
aði brúnirnar ofurlítið. Jafnvel
á þessari örlagastundu ergði J)að
hana að sjá Jietta dreymandi
augnaráð hans, en liún levndi því
undir vingjarnlegu hrosi, eins og
hún var vön. Hún færði sig til
hans og lagði hendina á hand-
legginn á honum.
„Elskan mín, vertu ekki með
Jiennan svip,“ sagði hún. „Alt
verður framvegis eins og það
liefir verið undanfarið. Skilurðu
það ekki?“
Hann svaraði henni og rödd-
in virtist koma einhversstaðar úr
fjarska:
„Jú jú, jeg skil.“