Fálkinn - 31.01.1941, Síða 2

2
F Á L K I N N
- GAMLA BÍÓ -
EDITH CAVELL.
Fyrir rúmum 25 árum var ekki
meira um aðra konu talað, en enska
lijúkrunarkönu, sem tekin hafði ver-
ið af iífi í Belgíu. Nafnið Edith
Cavell var þá það kvenmannsnafn,
sem oftast sást getið í blöðunum, og
þau fluttu langar greinar um hana og
kölluðu hana plslarvott. Nú er farið
að fyrnast yfir þetta nafn og sumt
af yngri kynslóðinni mun naumast
hafa heyrt það nefnt. Því skal dr-epið
á aðalatriði í málinu.
Þegar Þjóðverjar rjeðust inn í Belg-
íu 1914 var Editli Cavell þar yfir-
hjúkrunarkona á hressingarhæli. Þjóð
verjar lögðu undir sig landið og ljetu
hælið starfa áfram, sem þýskan her-
mannaspítala og gegndi Edith Cavell
þar starfi sínu áfram, undir þýskri
yfirumsjón. Þá bar svo við eitt sinn,
er hún kom i bakarabúð, að sonur
konunar þar kemur inn, særður og
örmagna. Þýskir hermenn koma inn
rjett á eftir honum og Edith Cavell
tekst á liendur að koma hinum særða
Belga undan og felur h-nn í kjallara
sjúkrahælis síns og kemur honum
siðan undan til Holiands, með aðstoð
ferjumanns eins. Þetta verður upp-
haf þess, að hún fer að leyna belg-
iskum og frönskum flóttahermönnum
í kjallaranum hjá sjer og koma þeim
undan. Þýska lierstjórnin kemst á
snoðir um þetta og tekst með aðsíoð
njósnara eins, sem læst vera belg-
iskur flóttahermaður, og belgisks
landráðamanns, að koma málinu upp.
Edith Cavell var jafnframt sökuð
um njósnir fyrir bandamenn og
stefnt fyrir herrjelt 7. okt. 1915. Hún
játaði á sig að hafa hjálpað fast að
200 hermönnum til að flýja úr landi,
og þrátt fyrir það, að m'. a. sendi-
herra Bandarikjanna gengi i forbón
fyrir hana, var hún dæmd til dauða
og tekin af lífi, 12. október 1915.
Þótti flestum sú hegning liörð. jafn-
vel Þjóðverjum sjálfum.
Það er þessi átakanlega saga, sem
sögð er í fullu samhengi og á list-
fengan hátt í kvikmyndinni, sem
Gamla Bíó er að byrja að sýna núna.
Er hún tekin af RKO Radio Picturs
undir stjórn hins stórfræga leik-
stjóra Herbert Wilcox, en Anna
Neagle leikur aðalhlutverkið, sem
eins og nærri má geta gnæfir liátt
yfir öll önnur hlutverk í þessari
mynd. Og svo aðdáanlegi hefir henni
tekist að iklæða hina göfugu lijúkr-
unarkonu heillandi búningi, að áhorf-
endur muna þennan leik lengur en
flest annað það, sem þeir hafa sjeð í
lifandi myndum um æfina.
Jón E. Brynjólfsson, Bergþórn-
götu 16, verður 50 ára 5. febr.
Til lesenda Fálkans
Fálkinn hefir þann Jobspóst að
flytja öllum sínum mörgu lesend-
um, fjær og nær, að frá næsíu
mánaðarmótum hækkar verð
blaðsins enn, eins og sjá má ái
auglýsingunni á blaðsíðu 14.
Þegar blaðið var hæltkað í
verði fyrst, í maí síðastliðnum,
var gerð grein fyrir ástæðunum
hjer í blaðinu. Síðan hefir kaup-
magn peninga fallið stórkostlega,
þannig að nú er dýrtíðarvísitalan
orðin 146, þ. e. að nú þarf kr.
1.46 fyrir þær nauðsynjar, sem
áður kostuðu eina krónu. Allir
þeir, sem fá kaup sitt í peningum,
fá uppbót sem þessu svarar á
kaupi sínu, en þeir sem lifa á
framleiðslu, njóta þess flestir, að
framleiðsla þeirra hefir hækkað í
verði.
Þannig er ekki um raunveru-
lega hækkun að ræða, þegar blöð-
in hækka verðlag sitt svo sent nú
er gert, heldur hitt, að g.ldi krón-
unnar hefir rýrnað. Blöðin verða
að greiða hækkuð vinnulaun, og
pappír hefir nærfelt þrefaldast í
verði.
Lesendur eru vinsamlega beðn-
ir að líta á þetta, í sambandi við
það nýja verðlag, sem nú er aug-
lýst. Blöðin mundu sjálfs sín
vegna fremur hafa kosið, að alt
verðlag hefði haldist óbreytt frá
því sem áður var, og hefði hlutur
þeirra þá orðið betri en nú verð-
ur, þrátt fyrir hina itýju hækkun.
Með vinsemdarkveðju
VIKUBLAÐIÐ FÁLKINN.
Símon Pjetursson, Vatnskoti,
Þingvallasveit, verður 60 ára
2. febrúar.
Enskum auðmönnum
fór mjög fjölgandi síðustu árin fyrir
styrjöldina. Árið 1938 voru í Bret-
landi 1024 menn, sem höfðu meira
en 30.000 punda árstekjur, en árið
áður höfðu þeir ekki verið nema
959 og ekki nema 789 fyrir sex árum.
— Árið 1938 höfðu 99 gjaldendur
meira en 100.00 punda árstekjur á
móti 81 árið áður og 66 árið 1933—
34. Tekjur þessara hátokjumanna
manna höfðu jafnframt aukist stór-
kostlega, nfl. úr 11,209 miljón pund-
um árið 1933—34 upp i 18.721.00 árið
Jón Sveinbjörnsson, konungs-
ritari, verður 65 ára 2. febr. n.k.
Kristján Linnet, fyrv. bæjarfó-
geti í Vestmannaeyjum, verður
60 ára 1. febr. n.k.
Þórður Bjarnason, kaupmaður,
frá Reykhólum, verður sjötug-
ur, sunnudaginn þann 2. febr.
1937—38. Á sama tímabili uxu tekjur
þeirra, sem höfðu minst 30.000 punda
árstekjur, úr 45 miljón upp í 62
milón sterlingspund samtals.
Sðlnbörn komið
og seljið FÁLKANN.
- NÝJA BÍÓ -
SYSTURNAR.
Myndin hefst árið 1904, þegar ver-
ið er að halda hátíð í Silver Bow,
smábæ í Bandaríkjunum, í minningu
þess, að Theodore Roosevelt hefir
verið kosinn forseti. Og henni lýkur
rjettum fjórmn árum síðar, þegar
verið er að fagna næstu forsetakosn-
ingu í sama bæ. En margt gerist í
millitíðinni, t. d. jarðskjálftinn mikli
i San Francisco árið 1906.
Meðal gesta á fagnaðinum 1904 eru
Elliottshjónin með þrjár dætur sínar,
Louise, Helen og Grace — kornungar
fallegar og fjörugar. Louise á að gift-
ast Tom Knivel, bankasljórasyninum
í bænum. Og Helen er umsetin af
ríka manninum Sam Johnson, sem
þó hefir aldur til að vera faðir
hennar.
En þetta fer nú nokkuð á annan
veg en ætlað er, því að þarna kemur
á hátíðina — eins og skrattinn úr
sauðarleggnum — blaðamaðurinn
Frank Medlin (Errol Flynn), og
kunningi hans, Tim Hazelton (Don-
ald Crisp). Frank er slompaður, eins
og hann á vanda til, og hefir alt á
hornum sjer — þangað til hann sjer
Louise Elliot (Bette Davis),. Hann
verður ástfanginn, fylgir henni heim,
breytir um áætlun og afræður að
verða þarna í viku til þess að kynrt-
ast Louise og láta liana blása í sig
andagift og starfsvilja, en þetta
hvorttveggja ætlar hann að nota til
að. skrifá heila skáldsögu. Skáldsagan
er þó óskrifuð þegar hann fer frá
Silver Bow, en liinsvegar rænir liann
Louise með sjer, giftist henni og fer
með hana til San Francisco.
Nú skyldi maður halda, að alt færi
vel og að þetta yrði bara ljómandi
fallegt æfitýr, en það er nú öðru nær.
Systurnar rata allar í margskonar
raunir og mótlæti, en það verður les-
andinn að sjá í Nýja Bíó en ekki lesa
um það. Það eru mismunandi sögur
hversdagslifsins, sem þær upplifa
liver fyrir sig og þeir þrír ferlar,
sem þær fara næstu fjögur árin, eru
lærdómsríkir og gefa hugmynd um
daglegt líf i Bandaríkjunum, eins og
það var fyrir þriðjungi aldar. Þeir
sem halda, að hjónaskilnaðir sjeu
fyrirbrigði siðustu ára þar vestra,
munu sannfærast um, að þeir voru
i fullum gangi fyrir aldamótin.
Leikur þeirra Bette Davis og Er-
rolls Flynn er prýðilegur. Tekst hon-
um einkar vel að sýna drabbarann,
sem þrátt fyrir alt á þó mannlegar til-
finningar.