Fálkinn - 08.01.1943, Síða 8

8
F Á L K I N N
Walter S. Mastermann:
Leðurveskið
Niðnrlag.
„ViÖ höfum útvarp,“ sagði hann,
„en jeg er satt að segja lítið hrif-
inn af því. Elsa syngur fyrir yður,
ef yður langar til.“
Við gengum inn í salinn og ekki
leið á löngu áður en greifinn stein-
sofnaði. Elsa söng lágt og þýtt göm-
ul þjóðlög frá Bæheimi, en jeg var
annars hugar. Jeg hafði tekið.með
injer leðurveskið i þeim tilgangi að
segja lieim alla söguna, en nú gat
jeg jiað ekki. Fyrst var jiað, að jeg
var nú nokkurskonar starfsmaður
greifans og sagan myndi varpa á
mig einskonar gerl'iljóma, en hitt
rjeð meiru, að á bak við þetta alt
var ráðgáta, sem jeg varð að leysa
áður en jeg segði nokkuð.
Jeg hirði ekki um að greina nán-
ar frá atburðum næstu daga, en
flýti mjer að skýra frá Íiinum
hörmulegu endalokum. Greifinn
krafðist nærveru minnar dag hvern
til skrafs og ráðagerða og virtist ó-
gjarna sleppa mjer úr augsýn. Á
hverju kvöldi stakk hann upp á ein-
hverju, annaðhvoi*t að fara í leik-
húsið eða borða í næði heima h]á
tionum. Með hverjum degi óx undr-
un mín yfir liinni dutlungafutli
framkomu Elsu. Stundum sýndi
hún mjer vinsemd og trúnað eins
og besta vini, en annað veifið kom
á hana kuldagrima, og þótt hún
reyndi altaf að vera kurteis og blátl
áfram var eins og hún sveipaði um
sig órjúfandi dularblæju. Hún lieill-
aði mig — jeg var ekki ástfanginn
af stúlkunni, en jeg var farinn að
þrá návist hennar og mjer dauð-
leiddist þegar jeg reikaði aðgjörða-
laus um Paris. Og svo kom síðasta
máltíðin. Þau ætluðu á undan, en
jeg átti að koma á eftir og greifinn
hafði vitvegar mjer vegabrjef og far-
seðla.
Elsa var óróleg og í einkennilegu
skapi, kurteis, kát og brosandi, en
jeg sá, að hún átti í stríði við sjálfa
sig. Einum tvisvar sinnum varð jeg
þess var, að hún horfði svo undar-
lega á mig. Þegar jeg kom inn í
salinn var greifinn að tala, hávær
og skijaandi og nú sá jeg í fyrsta
sinni á svip hans einkenni liins
ofstopafulla rudda. Slúlkan ætlaði
að fara að svara honum, þegar hún
sá mig í speglinum og þau þögr-
uðu bæði.
Þetta var mjög óþægileg máltíð
og jeg var feginn, þegar lvenni var
lokið. Greifinn ljet dæluna ganga
og sagði skrumsögur, sem sumar
voru helst til kámugar fyrir unga
stúlku að heyra.
Rjett áður en við stóðum upp frá
borðum leit Elsa, sem fram að
þessu liafði verið þögul, beint fram-
an í mig og spurði ákveðin: „Tók-
uð þjer þátt í striðinu, herra Wen-
deltr*
„Já, auðvitað,“ svaraði jeg. „Það
var lieldur lítið sem jeg gerði —
en jeg komst i flokksforingjatign i
Middlesex herdeildinni.“
Greifinn reis harkalega á fætur.
„N^g um það •— jeg vil síður tala
um striðið, ef ykkpr er sama.“ Hann
hneigði sig til merkis um að Elsa
gengi á undan, og við fórum inn í
næsta herbergi. Það hvíldi á m]er
þungt farg. Jeg var viss um, að nú
myndi jeg verða einlivers vísari,
en greifinn hreiðraði notalega um
sig í stólnum sínum og sofnaði brátt.
Elsa gekk að hljóðfærinu, og mjer
fanst hún vilja forðast mig, en
söngur hennar var sálarlaus.
Jeg reis á fætur og laut niður að
henni eins og jeg væri að horfa á
nóturnar, en þá hætti hún snögg-
lega.
„Elsa,“ sagði jeg rólega, „livers
vegna spurðuð þjer mig um stríðið?11
Hún byrgði andlitið í. höndum
sjer og hálfkæfð stuna leið frá
brjósti hennar. Svo stökk hún á
fætur og fór út.
Greifinn ruinskaði og opnaði
augun. „Hvar er Elsa?“
„Hún fór út,“ svaraði jeg. Hann
reis á fætur, svefndrukkinn og
teygði úr sjer.
„ Hvað voruð jijer að segja við
stúlkuna?"
„Hvað eigið þjer við, greifi?“
sagði jeg gramur.
Yfir andlit lians færðist annar-
legur svipur og hann svaraði: „Mig
hefir víst verið að dreyma.“
Jeg fór frá lionum eins fljótt og
mjer var unt. Hann ætlaði að fylgja
mjer til dyra, en kvöldið var svalt
og jeg sagðist rata einn út. Langa
bifreiðin beið fyrir utan og jeg
staldraði á tröppunum á meðan jeg
ljet á mig hanskana. Lág suða gaf
til kynna að búið væri að setja
vjelina í gang. Myrkrið grúfði yfir
garðinum og það var suddarigning.
Alt í einu kom lítill brjefmiði
fljúgandi niður til mín og hring-
snerist í loftinu áður en hann fjell
við fætm- mjer. Jeg heyrði að
glugga var skelt aftur, einhvers-
staðar fyrir ofan mig. Jeg verð að
játa að hjarta mitt titraði; jielta
minti á gömlu skáldlegu tímana,
sem nú eru löngu liðnir.
Jafnskjótt og jeg var sestur i
vagnipn, reif jeg upp sendibrjefið
og las með liálfum huga það sem
í því stóð:
í guðs nafni komið þjer ekki
til Veinegin. Hverfið samslundis
hjeðan og gleymið því að þjer
hafið nokkurntíma hitt okkur."
Þetta var alt og sumt. Jeg er sauð-
þrár að eðlisfari og mjer kom ekki
til hugar að láta flónsku ungrar
stúlku aftra mjer frá því að halda
gerða samninga.
Koma min til Veineginhallar viu-
ömurleg. Jeg var þreyttur eftir
langa ferð. Síðasta áfangann lá leið
in gegnum eyðilega furuskóga eftir
ósljettum vegum. Fyrir innan liátt,
breitt járnlilið, sem var orðið ryðg-
að af elli tók við langur vegakafli
þar sem alt bar vott um niðurníðslu.
Garðarnir liöfðu eitt sinn verið
fagrir, en nú var alt á kafi i ill-
gresi og það lagði fúaþef af staðn-
um. Hallarstillinn benti á siðari
liluta miðalda, að hálfu kastali og
að hálfu ibúðarlnis með keilumynd-
uðum, mjóum turnuin, vigskörðum
á veggjum, en gluggarnir voru stór-
ir og viðkunnanlegir.
Hið rúmgóða anddyri náði alveg
upp undir mæni og í rjáfrinu hjekk
stórt ljósker. Gamlar riddarabrynj-
ur stóðu meðfram veggjunum og
gríðarstór, opin eldstó benti á, að
hjer hefði verið borðsalur kastalans.
Gamall þjónn í anða staðarins
vísaði mjer inn. Hann var hár og
magur, höfuðið minti á liauskúpu og
Ijótt ör var um þvert andlit hans.
Dyr voru opnaðar og greifinn kom
brosandi á móts við mig og rjetti
mjer lioldugan liramminn.
„Yður tókst að rata,“ sagði hann
hjartanlega. „Gjörið svo vel að ganga
í bæinn.“
Jeg kom inn i háreistan sal; þar
inni voru ríkmannleg húsgögn, en
þau voru orðin snjáð og upplituð.
Höfðinglegur öldungur með hvitt
skegg, klipt samkvæmt tísku keis-
aratímabilsins, bláeygur og snar-
eygur stóð teinrjettur fyrir framan
arininn, þar sem eldurinn ljelc sjer
að furukubbum. Jeg þekti þegar, að
jiar var kominn Hermann Scliultz
hersliöfðingi, afburðamaður og fyr-
verandi meðlimur herforingjaráðs-
ins þýska.
Otto greifi sýndist verða að engu
við liliðina á þessum aðsópsmikla
manni, er liann kynti mig. Hers-
höfðinginn hvesti á mig augun og
jeg hefi aldrei hvorki fyr nje síðar
mætt svo ferlega starandi augna-
ráði. Hann hneigði sig litið eitt,
en rjetti mjer ekki hendina.
„Svo þetta er þá herra Wendell,"
mælti liann kuldalega.
Jeg hugði þetta stafa af hinum
prússneska rembingi hans, en and-
rúmsloftið alt nisti mig i gegn.
Jeg botnaði ekkert i þessum sam-
fundum okkar, því að greifinn lirað-
aði sjer út með mig og fylgdi mjer
sjálfur til svefnstofu á fyrstu liæð.
Eldur skíðlogaði á arni og vagn
•hlaðinn úrvalsdrykkjum stóð þar
upp við lítið borð.
Samkvæmisföt min voru lögð
frain og búið var að taka upp .v
töskum mínum. Jeg var feginn að
liafa leðurveskið og skilríki mín i
vasanum.
Einhversstaðar í kastalanum var
barið á ínálmbumbu og gestgjafi
minn sagði um leið og hann fór:
„Þetta er fyrsta liringing. Þjer liaf-
ið nægan tíma.“
Jeg fiýtti mjer samt að hafa fata-
skifti, því að jeg hafði sterkan grun
um að eitthvað liryllilegt væri í
vændum. Jeg afrjeð að fara niður
og skygnast betur um á þessum af-
skekta, undarlega stað, jiar sem bú-
ast mátti við öllu.
Jeg stákk leðurveskinu á mig til
vonar og vara og gekk út á ganginn.
Hann var breiður, og steinveggirnir
voru klæddir slitnu veggfóðri. Út
um opnar dyr til hægri handar
barst dauf ljósrák. Er jeg nálgaðist
var þeim hrundið upp á gátt og
Elsa stóð þarna föl eins og vofa.
Hún benti injer skipandi að koma
inn fyrir, og jeg gekk inn i her-
bergi liennar. Hún flýtti sjer að toka
og sneri sjer að mjer.
„Jeg sagði yður að koma ekki,“
rödd hennar var óstyrk og annar-
leg og jeg sá barm hennar bifast
ótt undir kvöldkjólnum.
„Hversvegna mátti jeg ekki koma?“
spurði jeg hana brosandi.
í stað þess að svara, gekk hún
fram hjá mjer að borði sem stóð
við gluggann.
„Jeg ætti að liata yður,“ sagði
hún og beit í sundur orðin, „en
jeg get elcki horft á að þjer sjeuð
drepinn.“
Jeg hjelt að hún væri ekki með
sjálfri sjer, en hún herti sig upp og
sagði rólegri en áður: „Þjer hefðuð
átt að geta sagt yður það sjátfur,
flónið yðar.“
Blóðið svall í æðum mjer — á-
þreifanleg hætta olti mjer engum
kvíða.
„Mjer var margsinnis ljóst, að þið
luguð að mjer bæði tvö,“ sagði jeg
kuldalega. „En jeg hafði staðfest
með undirskrifuðum samningi að
rannsaka þessa námu, og jeg geng
ekki á bak orða minna.“
„Skiljið jijer ekki,“ sagði hún og
hló beisklega. „Hjer er engin náma!“
Jeg lield að jietta hafi komið mjer
allsendis á óvart. í gegnum þoku
óvissunnar sá jeg allar grunsemdir
mínar rætast i björtum brennidepli.
,Þjer eigið við, að föðurbróðir yðar
hafi lokkað mig hingað i ákveðn-
um tilgangi.“
„Föðurbróðir minn! Hann er eng-’
inn föðurbróðir minn — liann er
unnusti minn.“
„Hvað á þetta alt að þýða,“
spurði jeg.
„Jeg get ekki sagt yður það,“
hrópaði hún; „við verðum að fara..
Ó, gætið yðar, þjer megið ekki
ekki segja neitt. Jeg ætla að reyna
að bjarga yður, ef jeg get, en mun-
ið að segia ekki neitt,“ endurtók
liún og ýtti mjer fram að dyrunum.
Hún tók eitthvað af borðinu og hjelt
á því fyrir aftan bakið. Jeg lauk
upp liurðinni»og var á leiðinni út,
er hún þreif i handlegginn á mjer en
brá um leið liendinni upp að and-
litinu á mjer. Jeg sá að lnin hjelt á
mynd af unga liðsforingjanum von
Brun greifa, ]>að var sama andlitið
og á litlu myndinni.
„Kannist þjer við þetta?“ spurði
luin og virtist bíða með öndina í
hálsinum eftir svari minu.
„Já, jeg geri það,“ byrjaði jeg.
Andlit hennar varð eins og steinn.
„Guð lijálpi yður þá. Hann var
faðir minn.“
Jeg kom lil siálfs míii úti á gáng-
iuum. Hurðin var lokuð, en jeg
lieyrði niðurbældan grát fyrir inn-
an. Jeg hleypli í mig kjarki áður
en sest Var að borðum; jeg var
ringlaður af því sem lnin hafði
sagt. — Jeg hefði átt að geta getið
mjer jiess til, eins áþekk og }>au
voru.
í stóra borðsalnum voru saman-
komnir auk áreifans og hershöfð-
ingjans, fölleitur un«ur inaður er
virtisl vera einkaritari lians og jirir
liðsforingjar. Það fór mjög lítið fyr-
ir okkur í þessum stóru salarkynn-
um. Það logaði ekki á öðru en röð
af silfurstjökum, er stóðu á miðju
horðinu og stungu þeir einkennilega
í stúf við tískuna á vorum dögum.
Salurinn tá að öðru leyti í skugga.
Matur og drykkur var borinn svo
htjóðlega fram, að maður fann frem-
ur til návistar þjónanna, en að mað-
ur sæi jiá. Uppi yfir okkur hjekk
stærðar liósakróna, sem eitt sinn
liafði borið aragrúa af kerlum. Ein-
hver óliugnaður livíldi yfir öllu.
Öðru megin við mig sat maður,
er kallaðist Stein inajór, en liinu
megin sat Elsa og var jeg hálf hissa
á j)ví. Samtalið var slitrótt, þótt
majórinn reyndi að fá mig til að
tala. Jeg fann að lionuin liafði
verið falið það hlutverlc. Alt í einu
ræksti hann sig eins og honum
liefði verið gefið merki, og hann
spurði: „Yoruð þjer ekki einlivern-
tima i Frakklandi á striðsárunum,
herra Wendell?“
Nú stóðst jeg ekld lengur mátið.
Áhrif vínsins, orð Elsu og senni-
lega öngjiveitið sem jeg var í, olli
þvi að jeg tók skjóta ákvörðun.
„Jeg var þar,“ svaraði jeg ákveð-
inn. Ef til vill var það ímyndun
ein, en mjer fanst allra augu mæna
á mig og allir leggja við hlustirnar.
„Þar kom fyrir mig einkennilegt
atvik, sem mig langar til að segja
ykkur frá, vegna þess að það sýnir
að jafnvel slríð á sínar björtu lilið-
ar.“ Jeg lie>rrði að Elsa greip and-
ann á lofti og fann að hún kom
snögt við liandlegg minn,
Jeg sagði þeim síðan viðstöðu-
laust nákvæmleaa það sem gerðist
í áhlaupinu og fór fögrum orðum
um drenglyndi Þjóðverjanna, en
forðaðist að nefna nokurt nafn. Jeg
leit i kringum mig. Þeir sátu allir
sem steini lostnir. Gamli þjónninn,
sem |eg sá um leið og jeg kom liafði