Fálkinn


Fálkinn - 08.01.1943, Qupperneq 11

Fálkinn - 08.01.1943, Qupperneq 11
F Á L K 1 N N 11 MAISKY OG SIR CHARLES PORTAL. Ivan Maisky, sendiherra Rússa i London, hefir gegnt stöðu sinni þar síðan 1932, en hún hefir eigi ætið 'verið Ijett. Eng- lendingar höfðu yfirleitt illan bifur á honum, þó að þeir teldu víst að liann hallaðisf fremur að stefnu Litvinoffs, sem var talinn vinveittur Bretum, en að stefnu Molotoffs, sem i byrj- un stríðsins var talinn andvígur þeim. Meðan samningar fóru fram milli Rússa annarsvegar og Breta og Frakka hinsvegar var Maisky nefndur oftar i enskum blöðum en nokkur annar sendiherra, og ekki altaf vinsamlega. En nú er þjóð hans sam- herji Breta og vináttan mikil. Maisky er fæddur i Síberiu og gekk í háskóla i Petrograd uns hann fór til Englands, árið 1912. Þar dvaldi hann til 1917, er hinir landflótta byltingai'- sinnar fengu að koma heim, og lærði hann ensku til hlítar. Maisky stjórnaði fundum alþjóðasambandsráðsins í Geneve i mai 1939, siðasta fundinum, sem þar var haldinn. — Myndin hjer að ofan er tekin af Maisky og sir Charles Portal, yfirflugmarskálki Breta, á samkomu, sem flugmálaráðuneytið breska hjelt i London nýlega. LESSING. Frh. af bls. ti. heim, Jjekkir hringinn — það er trúlofunarliringur, sem von Tell- lieim liefir gefið henni á sínum tíma. Og hún verður harla glöð, því að nú muni hún geta hitt elskhuga sinn, sem hún hefir svo lengi leitað að. Þegar Tellheim kemur og hittir hana, neitar hann að lofast henni á ný eða taka upp kynni við hana, vegna þess hve ástæður hans eru bágar. Minna von Barnlielm grípur þá til þess úrræðis, að þykjast sjálf vera öreigi, og Franziska þerna hennar lijálpar lienni í þeim leik. Þegar Tellheim verður þess vísari vill hann fúslega endurnýja gömul heit við Minnu von Barnhelm. Þegar hjer er komið sögu kemur brjef frá konunginum. Þar er til- kynt, að von Tellheim fái aftur all- ar sínar eignir og rjettindi. En nú vill Minna liefna sin fyrir fyrri framkomu von Tellheims, og segisl ekki geta gifst honum, þvi að svo ójafnt sje á komið um efnahag þeirra. Þegar hann reynir að telja henni hughvarf þá nolar hún sömu rökin sem liann áður liafði notað gegn henni. En á síðustu stundu segir Minna lionum allan sannleikann. Og leiknum likur með lijónabandi þeirra von Tellheims og Minnu Barnhelm, og. Franziska og Werner undirfor- ingi giftast svo i þokkabót. Þeoar Bretar tófeu Madapskar. Hinn 10. september að inorgni rjeðst enskt landgöngulið á liafnirn- ar Majunga og Morendava og fleiri staði á vesturströnd Madagaskar. Japanar voru þá farnir að nálgast þetla eyland ískyggilega mikið, svo að Bretum hefir þótt nauðsynlegt, að lála þá ekki ná fótfestu þar, því að eyjan er í siglingaleið á austur- strönd Afríku. — Franska setuliðið í Majunga gafst fljótlega upp og sýnir myndin franskan foringja er liann dregur upp friðarflaggið til þess að biðja um vopnahije. Mozambikssundið, sem liggur milli Madagaskar og meginlands Afríku er um fjórum sinnum stærra en ísland, eða 427.000 ferkílómetrar og heitir höfuðborgin Antananarivo, en aðalhafnarborgin er Tamatave. Eylandið er bygt þjóð af Malajakyn- stofni og Evrópufnenn eru þar fáir. íbúatalan er tæpar fjórar miljónir. Madagaskar er fjallaland og er þar Súesskurðurinn Þegar Vasco da Gama uppgötvaði sjóleiðina til Indlands framhjá Góðravonarhöfða árið 1498 ruddi hann heimsveisluninni nýja braut, svo að hún gerbreyttist. En afrek það, sem Ferdinand de Lesseps vann 370 árum siðar var ekki minna. Honum tókst að fullgera Súesskurð- inn, sem stytti leiðina til Indlands og Austur-Asíu um nálægt helming. Það var snemma á öldum, sein ýmsir gerðu sjer ljóst, að eigi mundi mjög miklum erfiðleikum bundið að grafa skurð milli Miðjarðarhafs og Rauðahafs, gegnum Súes-eiðið, þvi að landið er mjög láglent þarna og fjöldi útbrunninna eldfjalla. En frjó- semi er þar mikil, enda liggur land- jarðvegur auðveldur viðureignar. Á stórveldistímum Egypta hafði verið grafinn skipaskurður milli Nílar og Rauðahafs. Það var á 14. öld f. Kr. sem faraóarnir Seþos I. og Ramses II. grófu þennan skurð úr Nil til Timsahvalns og þaðan til Rauðaliafs, en eftirmenn þeirra lijeldu honum illa við og hann fyltist af sandfoki úr eyðimörkinni. Á 7. öld f. Kr. tók faraóinn Neko sig til og ætlaði að koma skurðinum í lag, en gafst upp á þvi, vegna þess að vjefrjett spáði, að skurðurinn mundi koma útlend- um villiþjóðum en ekki Egyptum að gagni. Enda mun verkið hafa reynst ið í hitabeltinu en nýtur hinsvegar nægilegrar úrkomu. Allur þorri landsmanna lifir á landbúnaði og er kvikfjárræktin afar mikil, en ræktað er bæði risgrjón og kaffi,- kókó, tóbak, bómull og gúmmi. Það var portugalskur landkönn- uður, sem fyrstur fann Madagaskar, en ekki lijelst Portugölum þó á land- inu og það lenti undir yfirráðum Frakka árið 1910. Iiöfðu þá kon- ungar af innbornum ættum hafl völdin um hrið, að minsta kosti i orði kveðnu, og hinn síðari þeirra dó árið 1916. Siðan hafa Frakkar haft þar herstjóra, sem er æðsti maður landsins, og hefir hann valda-. litla ráðgjafanefnd til aðstoðar sjer. KAUPIÐ »FÁLKANN« erfitt á þessum stað, þvi að sagnir herma, að það hafi kostað 120.000 verkamenn lifið. Síðar ljet Darius Persakonungur ljúka verkinu, en þegar Kleopatra varð drotning í Egyptalandi, var þessi skurður orð- inn fullur af sandi. Þegar Arabar lögðu undir sig Egyptaland ljet Amr herstjóri þeirra koma skurðinum í lag, en á 8. öld e. Kr. var liann orð- inn óskipgengur í jjriðja sinn, og nú heitir varla, að sjáist móta fyrír lionum. Oft var á það minst livílikt ómetanlegt hagræði gæti orðið að því, að gera siglingafært milli Mið- jarðar- og Rauðahafs, en kostnaður- inn virtist mundu verða óviðráðan- legur, þangað til Frakkar rjeðust i verkið undir forustu de Lesseps. Honum tókst að vekja áliuga Egypta- konungs, eða khedívans og fá liann til að láta land af hendi til fyrir- tækisins, útvega verkamenn, og veita verktakanum sjerleyfi til 99 ára, gegn því að Lesseps útvegaði pen- ingana. Honum tókst að stolna liluta- fjelag með 200 miljón franka fram- lögum, og 1859 var fyrsta skóflu- stungan gerð að skurðinum. En and- staða varð mikil gegn fyrirtækinu, ekki sist af hálfu Breta. Þeir áttu Höfðaborg, sem liafði blómgast á verslun og siglingum suður fyrir Afríkuodda, og hlaut að verða hart úti vegna hinnar nýju leiðar. Var mikið deilt um fyrirtækið og margl fáránlegt notað því til niðurdreps, svo sem það að sjávarborð Miðjarð- arhafsins væri tíu metrum hærra en Rauðahafs og mundi þvi Rauða- haf flæða norður skurðinn. Og á laun var Ismail, næsti khedivinn eftir Said pasha fenginn til að sýna fyrirtækinu hverskonar , óþjálni. En Lesseps sigraðist á öllum andróðri, og eftir að hann liafði boðið 100 verkfræðingum og kauþsýslumönn- um frá ýmsum löndum að skoða live langt verkinu var komið, árið 18G5, efaðist enginn um,að honum mundi takast að fullgera það. Vatnsleysið var það, sem olli meslum vandræð- um við skurðgröftinn. 25.000 verka- menn störfuðu að honum, en 1600 úlfalda þurfti til að reiða á vatn handa þessum hóp, og kostaði það um 8000 franka á dag. Drepsóttir komu upp og deyddu fjölda manns, þar á meðal kólera, en úr henni dóu um 50 manns á dag, og aðrir skelfd- ust þá þetta pestabæli og flúðu á burt. En Lesseps Ijet ekki bugast, og hann virðist vel að jjví kominn að minnismerki lians stendur við innsiglinguna að skurðinum. í nóv- ember 1868 var hann vigður og tek- inn til afnota, en í stafni fyrsta skipsins, sem um hann fór, stóð Eugenía Frakkadrotning' og klipti sundur blátt silkiband, sem slrengt var yfir skurðinn, bakka á milli. Veisluhöldin keyrðu svo úr hófi, að frægt er orðið, og er lalið að þessi gleðskapur allur liafi kostað khedív- ann um 20 miljón franka. Einn gest- anna var Henrik Ibsen, cn tón- skáldið Verdi samdi óperuna „Alda“, sem var leikin sem hátíðarsýning við jjetta tækifæri. — Skurðurinn kostaði 380 miljón franka, en þeir peningar komu fljótt aftur og Eng- lendingar sneru brátt við blaðinu og tóku að kaupa hlutabrjef fje- lagsins. — Súesskurðurinn er 160 kilómetra \angur, eða álika og úr Reykjavik og austur að Kötlugjá og eru skip nálægt 18 tima að fara hann, þvi að ekki má sigla nema hægt. Yfir 4000 skip fara um skurð- inn á ári.

x

Fálkinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fálkinn
https://timarit.is/publication/351

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.