Fálkinn - 09.07.1943, Blaðsíða 8

8
fálkihn
Leyndarmál morðingjans
Lungt, langt í vestri reis hœðin
„Siaux Look Out“ upp úr hinum
miklu, öldóttu flatneskjum og aðeins
nafnið bendir á forna frægð Sioux-
Indíánanna, sem hæðin dregur nafn
sitt af.
Á blómaskeiði þessara frægu veiði
kappa og stríðsberserkja, var hæð-
in hinn þýðingarmikli púnktur kyn-
þáttarins, og þar stóðu útverðirnir
i öllu sínu fjaðraskrauti og stolti
með höfuðleður óvinanna dinglandi
um beltið, og hjetu jjví að fjölga
þeim, ef óvinirnir í vestri og suðri
voguðu sjer inn fyrir sjóndeildar-
hringinn; og arnarhvöss augu út-
varðanna litu róleg en rannsakandi
yfir hin ystu hæðadrög — þar gátu
óvinirnir átt það til að leynast. En
í norð-vestri lá hinn mikli skógur,
þar sem Sioux-kynþátturinn hjelt
til undir verndarvæng hins mikla
anda.
Svo liðu tímarnir og hin „hvita
menning“ ruddi sjer veg vestur á
bóginn. Hún þóttist hafa not fyrir
þessa útvarðarstöð Indiánanna, en
þeir voru ekki alveg á sama máli,
og svo var barist nótt og nýtan dag,
viku eftir viku, og Indíánarnir gerðu
ýmist að tapa hæðinni eða þá að
taka hana aftur með skörpum á-
hlaupum og miklu manntjóni. Loks
kom þó að þvi að liinir eirrauðu
hermenn töpuðu og þeir, sem ekki
fjellu, lögðu á flótta inn í skóg-
ana. Þar flökkuðu þeir um í nokk-
urskonar ónáð og reiðileysi, þar
til „hinir bleiku menn“ fundu það
út, að Indíánarnir voru injög sólgn-
ir í áfenga drykki, jafnframt því
sem þeir urðu ölóðir, i orðsins
skýrustu merkjngu. Þetta notaði
hin „hvíta menning“ sjer ágætlega,
eins og alt annað í „Krig og Kær-
lighed“, helti þá rauðu fulla, og
keypti síðan af þeim landið fyrir
brennivín, en í nokkurskonar heið-
ursskyni yfir hraustum fjendum
skýrði hún liina herteknu liæð
„Sioux Look Out“ og reisti þar sið-
an járnbrautarstöð. Þvi eins er það,
að á hæðinni, þar sem áður stóðu
eirrauðir stríðsmenn á verði, stend-
ur nú rauðmálað liús með flagg-
stöng.
Þetta er aðeins afskekt og ein-
mana járnbrautarstöð, langt frá
öllum ys og þys stórborgarinnar, en
þrátt fyrir það, hafði jeg flækst
þangað i nokkurskonar ógáti, eins
og minst verður á síðar.
Jeg sat á tunnu fyrir framan
stöðvarhúsið, og horfði til norð-
vesturs, þangað; sem miðsumarsól-
in var að liverfa i purpurarauðri
glóð á bak við trjátoppana; og er
siðustu geislarnir hurfu í litskrúði
vestrænnar, viltrar fegurðar, laut
jeg áfram i þögulli lotningu fyrir
allri tilverunni- — svo sannarlega,
sem nokkur guð var til, þá var liann
virkur þáttur í þessu há-klassiska
listaverki náttúrunnar.
Ekki veit jeg hve lengi jeg sat
þarna, snortinn af undramætti tig-
inna náttúrudásemda — er jeg varð
þess var, að einhver ávarpaði mig.
— Ertu langt að kominn „ókunn-
ugur“? sagði hás og annarleg rödd
að baki mjer. Rödd þessi var í
svo hróplegu ósamræmi við alt, sem
i kring um mig var, og j)ó sjerstak-
lega stemninguna, sem hvíldi eins
og ljúfur draumur yfir huga mín-
um, að ósjálfrátt komst jeg í ilt
skap.
— Var einhver sem bað þig að
spyrja að þvi? svaraði jeg önugur
eins og dogmatisk piparmey og leit
við.
Jeg sá tötralega klæddan mann,
standa mcð hendur í vösum og
horfa á mig með tortryggilegu og
um leið auðmjúku brosi í gráum
djúptliggjandi augum, undir dökk-
um, loðnum brúnum. Munnurinn
var stór, varirnar þykkar og sam-
anpressaðar, nefið liátt og íbogið,
og það var einhver ógnnn í hörðum
andlitsdráttunum, sem voru eins og
meitlaðir í fölt og magurt andltið.
Dökt hárið var hæruskotið i vöng-
unum og fjell í mjúkum bylgjum
niður á herðar. Maðurinn var hár,
herðabreiður, dálítið lotinn, eins
og af elli; í stað skóa hafði hann
strigatuskur vafðar um fæturnar.
Aldur hans gat verið einhversstaðar
á milli 35 og 55 ára. Hann hjelt á
gríðarstóru hveitbrauði undir ann-
ari hendinni, en reyktum fleskbita
undir hinni.
— Nei, sagði hann, sem svar við
hinni miður kurteisu spurningu
minni — en jeg hjelt kanske, já
mjer datt svona i hug, hvort þú
værir ekki svangur, og hann skotr-
aði augunum til brauðsins undir
hendinni.
— Og svo ætlaðir þú að gefa mjer
eina góða máltíð, sagði jeg glottandi.
Heiðursmaður ertu!
— Kanske tvær, sagði hann, og
jeg sá þreytulegan brosglampa
bregða fyrir i augum hans.
— Hvað kemur þjer til að hjóða
mjer mat? spurði jeg tortrygginn,
þvi margra ára flakk viðsvegar um
heiminn hafði kent mjer margt.
— Mig vantar svo tilfinnanlega
fjelaga, næstum stundi hann upp af
svo mikilli og auðsjáanlega óaf-
vitandi hreinskilni, að jeg varð
straks forvitinn.
— Félaga?! át jeg eftir alveg
grallaralaus.
— Já, fjelaga, flýtti hann sjer að
segja. Jeg er svo einmana þarna í
kofanum minum, og hann benti til
skógarins. Þarna á jeg bæði góð-
an og skemtilegan bjálkakofa, en
jeg hefi engan til að tala við á
kvöldin .... þau eru svo löng.
Það var heimur af söknuði í
málrómnum og augun urðu rauna-
leg. — Það var annars skrítið með
þessi augu. Jeg hafði alla tíð verið
upp með mjer af því, hve fljótur og
viss jeg var að sjá hvaða persónu
hver hafði að geyma, með því að
líta í augun á viðkomandi; en þessi
augu — þau liöfðu að geyma svo
mikið sambland af öllu því frosti
og öllum þeim funa, sem í einni
mannssál getur grautast, að jeg vissi
bara alls ekki hvað jeg átti að halda.
Það var engu líkara, en að maður-
inn væri á ' milli vita: væri ljós
rökstuddrar hugsunar þessa stund-
ina, en óður af heiftúðugum geðs-
hræringum hina stundina.
— Gerðu jiað nú, ókunnugur,
hjelt hann áfram, að konta með mjer
heim og borða kvöldverð mjer til
samlætis, og ef lm ált engan viss-
an stað í nótt, þá geturðu sofið þar
líka. Jeg hefi tvö rúm og nóg af
hlýjum loðfeldum og skinnum.
Maðurinn liafði nú vakið forvitni
mína fyrir alvöru, svo að jeg ákvað
að fara með honum. Það var eitt-
hvað einkennilegt og dularfult við
þetta hörkulega andlit, sem jeg varð
að kynnast hetur, þvi að jeg hefi
altaf verið áfjáður í að leita uppi
og kynnast persónum af sem allra
ólíkustu tegundum. Þar fyrir utan
var jeg orðinn matlystugur. Það
voru að minsta kosti 12-—14 tímar
siðan jeg hafði smakkað matarbita,
og þá ekki haft annað en liálft
liveitibrauð og einn lauk, og það
lítinn lauk. Þessu liafði jeg skolað
niður með köldu vatni, sitjandi flöt-
um beinum í skröltandi góssvagni.
Síðan hafði jeg lagt mig á hart
gólfið, haft járnbút fyrir kodda —
Jakob hafði jjó stein, er hann
dreymdi um himnastigann — og
sofnaði svo innilega fast að jeg
vaknaði ekki, er eimlestin stansaði
við „Sioux Look Out“. En það ólán
hafði viljað til, að vagninn var eitt-
hvað lítilsháttar bilaður, svo hann
var tekinn úr lestinni og skilinn
eftir, en hún hjelt sjálf áfram skilj-
andi mig eftir í vagninum. Þannig
geta forlögin leikið saklausan flæk-
ing grátt, mitt í sólargeislum dags-
ins.
— Jæja, sagði jeg og stökk af
tunnunni — jeg kem með þjer.
— Þakka þjer fyrir, sagði maður-
inn, og svo gengum við samhliða,
án þess að mæla orð, í áttina til
skógarins.
Bjálkakofinn stóð í allstóru rjóðri
skamt inni í skóginum. Hann var
lágur, eins og flestir slíkir kofar
eru, ferkantaður, einar dyr, gluggi
á norður og suður lilið, tvö rúm,
slegin saman úr óhefluðum borðum,
ómálað borð, tveir bjálkastólar, elda-
vjel — sennilega mjög gömul —
stóð úti í einu horninu. í rúmunum
voru nokkur gæruskinn og einn
þykkur loðfeldur i hvoru. (Maður-
inn er sem sje veiðimaður á vet-
urna, en hálfgeggjaður einstæðing-
ur á sumrin, hugsaði jeg.) Gólfið
var mjög óhreint, haf'ði sennilega
ekki verið þvegið í marga daga,
jafnvel vikur. Nokkrir pjáturdiskar,
krúsir og annar liúllumhæ horðbún-
aður var í kassa á gólfinu.
— Þetta er nú heimilið mitt, sagði
ma'ðurinn, og leit með nokkurskon-
ar velþóknun í kring um sig.
— Ágætt heimili! svaraði jeg, sem
átti ekkert heimili, og er jeg leit á
rúmin, fór notaleg vellíðan um mig
allan; enda voru nú sjálfsagt þrjár
vikur liðnar síðan jeg hallaði mjer
upp í rúm síðast. Þær nætur, sem
jeg ekki hafði sofið á hörðu gólf-
inu í járnbrautarvögnum liingað og
þangað, hafði jeg hreint og beint
látið fyrirberast undir berum himni
og allar mínar jarðneskar eigur,
fyrir utan fötin, sem jeg stóð i —
voru einn tannbursti, sápuspil og
vasaklútur.
—• Þú skalt bara sjá hvað verður
hjer hlýtt og notalegt, jeg meina
heimilislegt, liegar jeg er búinn að
kveikja eld í vjelinni, sagði mað-
urinn, og fór út.
Hann kom aftur að vörmu spori,
með nokkra viðrabúta, og litlu síðar
liafði liann kveikt upp eld.
Á meðan hann matbjó, hallaði
jeg mjer upp í annað fletið og
hefði sennilega sofnað, ef hann
hefði ekki verið að sífeldu rausi,
og vissi jeg aldrei afmennilega hvort
hann var að tala við mig eða sjálf-
an sig. Einu sinni sneri hann sjer
jjó að mjer, og sagðist heita Charles
og móðir sín hefði verið frönsk —
það er alt, sem jeg veit um ætt lians
— síðan raulaði liann heilmikið,
ýmist á ensku eða frönsku, og voru
það alt raunaleg lög, sem stungu i
slúf við sjálfa persónuna.
— Maðurinn er eitthvað hinsegin,
hugsaði jeg og dró ýsur.
Loksins varð jjó maturinn til, og
við settumst að snæðingi.
Herra minn trúr! Ilvað lyktin al'
angandi matnum skar innan hungr-
uð vitin. — Charles hafði steikt
tvö egg á mann og nokkrar sneiðar
af reyktu fleski, þar fyrir utan var
hveitibrauð, smjörlíki og rjúkandi
kaffi á borðinu. Og af jjvi að birtu
var fatið að bregða, kveikti hann á
kerti, sem hann stakk í flöskustút.
Á meðan við mötuðumst, sátum
við andspænis hvor öðrum við
borðið.
Charles sat þöguli á meðan við
mötuðumst og virtist vera annars
hugar. Hann virtist gjörsneyddur
öllu, sem kallað er „borðsiðir sið-
mentaðra manna'* og starði án af-
láts á kvist í borðinu, og leit ekki
á mig, frekar en jeg væri ekki til.
Hann gaf skollann í hnífapörin,
sem liann hafði lagt við diskinn
sinn, og snæddi rjett og sljett með
fingrunum, og endaði með þvi að
sleikja diskinn sinn.
— Var Jjað á Jjennan hátt, sem
þú jjvoðir diskinn síðast, sem jeg
er að borða af? spurði jeg dálítið
hranalega.
Iiann leit snögt upp; andlit hans
varð ennjjá fölara, en Jjað var í ver-
unni.
— Þykist Jjú vera siðaður, bölv-
aður flækingurinn Jjinn! öskraði
hann, sýnilega hamslaus af vonsku,
og augu hans loguðu af hatri og —
hamingjan góða! — mjer sýndist
af blóðjjorsta; eða var Jjað kanske
vegna þess, að það var farið að
fara um mig?
— Jeg skal segja þjer það, næst-
um öskraði hann með hárri en
sterkri rödd, að jeg var einu sinni
talinn bæði siðaður og mentaður
borgari í ....
Það var eins og rödd hans hefði
verið slitin snögglega i sundur.
Hann fól andlitið í höndum sjer;
herðarnar skulfu lítið eilt, eins og
af niðurbældum grátekka, og alt i
einu varð jeg Jjess var að hann
grjet.
— Ó, guð minn góður! Ó, guð
minn góður! stundi hann. Það er
svo langt síðan, svo óendanlega langt
síðan.
Jeg stóð upp og lagði aðra hönd-
ina ljett á herðar hans.