Fálkinn - 06.08.1943, Blaðsíða 8

I
8
F
Á
JL K 1 N N
SKOTTULÆKNIRINN
Smásaga eííir Eugéni Plaucud
Það var sunnudagur. Hámessunni
var lokið fólkið Ijyrptist út úr kirkj-
unni. Þá heyrðist alt í einu hljóð-
færasláttur frá torginu; bjöllu-
trumba var slegin og leikið undir
á flautu.
„Hvað er um að vera, Nourado?"
spurði Souzon grannkonu sína.
„Þetta er skottulæknirinn, sem er
nýkominn til bæjarins.“
„Hvaða erindi á hann hingað?“
„Hvaða erindi ætli þeir eigi
þessir skottulæknar? Hann ætlar
auðvitað að selja eitthvert meðala-
sull. Rjett einn í viðbót, sem ætlar
að hafa fje út úr fólki.“
„Mjer er nokkuð sama um það,
við skulum koma þangað snöggvast;
litlu telpuna mína klæjar altaf á
nefinu, og hún sefur með opin aug-
un. — Komdu með!“
„Bíddu ögn! Jeg þarf að laga mig
dálítið til.“
Svo örkuðu þær af stað.
Er þær komu á torgið, stóð skottu-
læknirinn uppi á vagninum, sem
var hinn skrautlegasti, og hrópaði
hásöfum: ,
„Vinir minir! Þið skuluð ekki láta
ykkur detta í hug, að jeg sje einn
þessara venjulegu skrumara. — Nei!
það er nú eitthvað annað. Jeg er
læknir, meira að segja frægur lækn-
ir frá Paris.“
„Auðvitað hefði mjer verið í lófa
lagt, að fara að eins og stjettarbræð-
ur mínir gera; gengið hús úr húsi,
og skemt mjer við þessar algengu
sjúkravitjanir. Það hefði verið um-
stangsminna og þægilegra, fyrir mig.
— En jeg er of kærleiksríkur til að
Paris sje nógu stór fyrir mig, —
Jafnvel Lundúnaborg, er of lítil fyrir
mitt kærleiksríka hjarta. — Kæru
vinir, trúið mjer! f mínum augum,
eru allir menn, bræður og systur,
þess vegna ferðast jeg á milli.“
„Alstaðar þar sem jeg er á ferð,
verða sjúkir heilbrigðir. Blindir fá
sýn, og daufir heyra. Jeg liefi ver-
ið í Lapplandi og Kóngó, Egyfta-
landi og Persíu. Jeg hefi þáð dýrar
gjafir af furstum og konungum. —
Keisarinn i Kína, vildi endilega að
jeg settist þar að, og yrði heimilis-
læknir sinn; hann skrifar mjer
næstum vikulega, og biður mig að
koma þangað aftur. — Við þúumst
meira að segja, eins og hestu vinir.“
„Jeg þarf svo sem ekki, að ferð-
ast , svona á milli; jeg á gnótt af
gulli og silfri og góðum gripum. —
En, mannkærleikinn — þörfin, til
að líkna, knýr mig til að vera á
sífeldu ferðalagi.“
„f öllum þeim löndum', þar sem
fólk hefir notað smyrsl eða inn-
tökulyf frá mjer, hverfa sóttir og
krankleiki. — Þar er andarteppa,
kölduflog og hitasótt orðin gjörsam-
lega óþekl fyrirbrigði; sem fólkið
talar um eins og þjóðsögur.“
„Meðölin frá mjer hafa áhrif á
blóðið, gallið, nýrun og lifrina. Þau
eru alveg óbrigðul fyrir taugaslapp-
ar konur. Líkþorn og hverskonar
óþægindi hverfa á flótta fyrir þeim
undraverða krafti, sem fylgir þeim.
— Það er varla til sá sjúkdómur,
að þau megni ekki að ráða bót á
honum.“
„Ef þið brennið yklcur eða farið
úr liði, þá munið að nota smyrsl
frá mjer. — Jeg dreg ekki tennur
úr fólki, en þeir sem nota meðöl frá
mjer, þurfa ekki á aðstoð tannlækn-
is að halda.---Jeg er sannorður, og
enginn skrumari. — Ykkur er óhætt
að trúa þvi, að jeg er engin svika-
hrappur.“
„Lyfin, sem jeg ráðlegg fólki að
nota, eiga engu síður vel við hina
ýmsu húsdýrakvilla. Ef þið notið
þau, þurfið þið ekki að óttast, að
asninn fái kveisustingi, kindurnar
kláða eða bráðapest. Þið getið jafn
vel varið svínin fyrir gigtarhnútúm
og flesksullum.“
,Góðir liálsar! — Það sem jeg segi
ykkur er sannleikur ekkert annað en
sannleikur! — Já, sannleikurinn
hreinn og ómengaður! — Jeg hefi
aldrei saurgað varir mínar með ó-
sönnu orði.“
„Besta sönnunin fyrir því, að
ykkur er óhætt að trúa mjer er,
að þegar jeg var í Ameríku, en þar
er fólk, sein getur lesið hugsanir
manna og lætur ekki leika sig grátt.
— Þar var aðgangurinn svo mikill
að fá meðöl hjá mjer að lá við slags-
málum og mannfjöldinn bar mig
á gullstól, eins og gert er við fræg-
ustu hnefaleikameistara.“
Hann hafði látið dæluna ganga,
án þess svo mikið sem að snýta sjer
eða ræskja sig. — Hver veit hvað
Jengi hann hefði vaðið elginn, ef
kirkjuklukkan hefði ekki slegið tólf
í þessu.
Er hann hætti að tala, varð troðn-
ingur mikill og stympingar við vagn-
inn. Allir þurftu að kaupa undra-
lyfin, sem læknuðu flestar mein-
semdir og sjúkdóma.
„En hvað þetta er laglegur mað-
ur.“ sögðu konurnar. — „Sá kann
nú að mæla með sinni vöru.“
„Sjáðu, úrfestina hans! Nourado(
Og hestana hvað þeir eru fallegir
með fjaðraskúf í faxinu.‘
Bjöllu-trumban var slegin öðru
hvoru. Lyfin runnu út; skottulækn-
irinn átti fult í fangi með að af-
greiða alla þá, sem höfðu þörf fyrir
undralyfin.
Börnin grenjuðu, strákarnir tog-
uðu í hárið hver á öðrum; hund-
arnir flugust á, og ruddust inn í
mannþvöguna.
Catárri, hjeraðslæknirinn i bæn-
um, staldraði við um hríð. Hann
var með göngustafinn sinn og gl.er-
augun, eins og hann var vanur. —
Hann einblíndi á skottulækninn.
„Hvar i ósköpunum hefi jeg sjeð
þetta andlit áður?“ tautaði hann fyr-
ir munni sjer. Og reyndi árangurs-
laust að ryfja það upp.
Þegar undralyfin voru uppseld,
hjelt Catárri læknir lieim til sin,
eins og aðrir. Þá vissi hann ekki
fyr til, en slegið var kankvíslega á
öxlina á honum, og er liann leit við
glotti skottulæknirinn framan i
hann.
„Jæja Catárri! Hvernig gengur
það?“
„Nei, nú er jeg alveg hissal Es-
cudet, er þetta þú? — Jeg hefi
staðið hjer siðasta hálftimann, og
horft á þig, en gat ekki komið því
fyrir mig liver þú varst. — Var
það þú, sero stóðst uppi i vagnin-
um og bullaðir þessa endemis vit-
leysu?!“
„Já, auðvitað var það jeg!“
„Hvað hefur þú eiginlega fyrir
stafni?*
„Jeg leik skottulækni, þú þarft
ekki að gretta þig svona, þesskon-
ar menn erij móðins nú á dögum.“
FLJÚGANDI STÓRSKOTALIÐ.
Hin hraða framsókn Montgomerys vestnr Afríkuströnd i vet-
ur var eigi hvað síst að þakka hinni miklu. stoð, sem landher-
inn hafði af fiugliðinu. Hjer er teiknimynd af Boston
sprengjuflugvjel enskri, sem er að eyðileggja flutningabílalest
fyrir óvinunum.
„Það segir þú satt! — En að
flækjast svona á milli, með bjöllu-
trumbu og flautu. Því hefði jeg ekki
trúað að ætti fyrir þjer að liggja,
Escudet."
„Það stafar af þvi kunningi góð-
ur, að þú veist ekki hvað það er
að þola skort! — Þú hefur auðvitað
haldið að jeg væri orðinn virðuleg-
ur læknir? — Þú veist það sjálfur,
að jeg er hvorki heimskari nje tor-
næmari, en gengur og gerist. — í
bænum þar sem jeg ætlaði mjer að
setjast að, var læknir fyrir, mesti
endemis asni, liann var ekki læknir,
nema að nafninu til. — Við háð-
uin liarðvítuga baráttu, en hann var
mjer lilutskarpari Þetta var
sjálfselskufullur og fávís gortari;
hann var alveg áð springa af hroka
og drembilæti. — Hvað átti jeg að
taka til bragðs? — Þá sagði jeg við
sjálfan mig: „Jæja kunningi, nú
verður þú að haga seglum eftir
vindi og taka fólkið eins og það er.
Einu mennirnir, sem komast áfram
í heiminum, eru þeir sem til einskis
eru nýtir — ef þeir eru bara nógu
grobbnir.“ —■ Á þennan hátt varð jeg
skottulæknir. — Fólkið — fjöldinn!
Catárri, það er eins og það er tekið
— það dailsar eftir þeirra höfði,
sem kunna tökin á að kitla tilfinn-
ingar þess. — Jeg sagði við sjálf-
an mig: „Kitlaðu tilfinningar lýðs-
ins, þá drýpur smjör af hverju strái
þar sem þú ferð.“
„Escudet! Er þetta virkilega þú?
sem talar svona. — Þú ert ekki leng-
ur sá sami Escudet, sem jeg þekti í
æsku. Hvað heldur þú að fólk segi
um þig?“
„Hvað fólk segir um mig?!! Mik-
ið dauðans fífl getur þú verið mað-
ur........ Er ekki lífið alt saman
lýgi? Er ekki sagan eintóm lýgi?
Hafa ekki mikilmennin verið
drembilátir gortarar? — — Nú,
Catárri minn, hversu hátt sem menn-
irnir eru settir, þá eru og verða þeir
auðtrúa flón, sem flaðra upp um
þá, sem kunna tökin á þvi að strjúka
þeim. — Það sannast best á því, að
skottulæknirinn Escudet, hefur á
hálfri klukkustund plokkað meiri
peninga út úr lýðnum, en virðuleg-
um Catárri hjeraðslælcni tekst á ein-
um eða tveimur mánuðum.“
„En, Escudet! Þú hefir þó sam-
visku? — Samþykkir hún þessa
hegðun?“
„Samviska mín er hvítari en mjöll-
in, og þar að auki er hún sem ný.
—Jeg nota liana nefnilega aldrei.“
„Þú hefir skrítnar skoðanir á fólk-
inu!“
„Það er nú svo! — Við skulum
ræða það mál nánar. — Fólkið —
fjöldinn; það er skemtilegt umtals-
efni. — Hefir það nokkurntíma þekt
hægri hönd frá þeirri vinstri. —
Hefir það nokkurntíma gert greinar-
mun á rjettu og röngu? — Það, sem
þú sást áðan hefði þó átt að opna
augun á þjer.“
„Segc/u mjer í trúnaði! Hvað
heldur þú að margir, sem liugsa og
nota slcynsemina hafi verið ineðal
þeirra þúsunda, sem gláptu áðan á
vagninn minn eins og naut á ný-
virki? .... Tuttugu, þrjátíu, í mesta
lagi fimmtiu. — Það fólk er vitan-
lega í tíma og ótíma viðskiftavinir
hins hálærða lijeraðslæknis Catárri.
— En hvað sem þú segir — og hvað
sem þú gerir. — Þá er og verður af-
gangurinn fórnardýr skottulæknis-
ins. S. K. Steindórs.