Fálkinn - 03.09.1943, Blaðsíða 11

FÁLKINN
11
Theodór Arnason:
TÓNSNILLINGAR
LÍFS OG LIÐNIR
BFU51
1811—1869
Þœr voru á svipuðu reki, þrjár
hinar fögru og dáðu söngkonur, sem
heimurinn dáði mest fyrri hluta
nítjándu aldarinnar, og bar á liönd-
um sjer. Pasta var sú fjórSa, — en
hún var eins og út af fyrir sig, hún
hafSi komiS fram á undan hinum,
og var dáS líka, en eftir aS þessar
þrjár ungu og fögru meyjar, Sontag,
Malbrau og Grisi komu fram, þá
var aSstaSa Pasti nokkuS svipuS
aSstöSu mömmu til dætra sinna,
þaS er aS segja út á viS, — liins-
vegar gæti jeg trúaS þvi, eftir því,
sem skapgerð Pabsta befir veriS
lýst, aS liún bafi ekki aldeilis elsk-
aS þær, ungu söngkonurnar, eins
og móSir elskar dóttur sína, t. d.
þegar fundum þeirra bar saman
einhversstaSar. Þvi aS ]>aS gat þá
jafnvel komiS fyrir, aS þær gripu
fram i fyrir henni, þegar liæst stóS
hennar vegur, eins og t. d., þegar
hún var aö syngja í Lundúnum
sumariS 1824, (Rosina i „Rakaran-
um“) og Malibrau var fengin til aS
hlaupa í skarSiS fyrir hana (þá
aSeins fimtán ára gömul) og vakti
svo milda aSdáun og háværan fögn-
uS, aS alt ætlaSi um koll aS keyra.
Þó er nú svo aS sjá, sem Pasta hafi
haldiö sínum hróSri og vinsældum
á meSan hún gat sungiS. En hún
hætti sjer of langt, söng of Iengi, og
lá við aö hún yrSi sjer til minkunar
síSast.
En ungu söngkonurnar, sem
nefndar voru hjer aS framan voru
dáðar meS öSrum hælti en Pasta.
Áheyrendurnir elskuSu þær beinlín-
is, þær voru svo fagrar og fram-
koman svo yndisleg — söngurinn
var svo í ofanálag.
Giulia Grisi var yngst þeirra 3ja
fædd i Milano 28. júli 1811, og var
faSir hennar liösforingi í her Napo-
leons og lijet Gaetano Grisi. Margt
skyldfólk hennar var listhneigt, meS
al annars var systir hennar, Giu-
ditta, talin ágæt söngkona. Var hún
sex árum eldri en Giulia og vegna
þess, aS Giulia fór snemma aS kvaka
byrjaöi þessi góSa systir aS segja
henni til í söng, kornungri, og kenna
henni ýms undirstöSuatriSi tónlist-
ar. En síSan voru svo fengnir til hin-
ir bestu kennarar, sem völ var á, aS
undirbúa Giuliu undir lifsstarfiö.
Enda var hún vel undirbúin, þegar
hún kom fram í fyrsta sinni í fæS-
ingarborg sinni, og söng hlutverk
Emmu í söngleik Rossinis: „Lel-
mira“. Henni tókst svo vel sú frum-
raun, aS óperuleikhúsin fóru þeg-
ar aS rífast um hana, svo aS hún
var ekki á flæöiskeri stödd. Merkur
tónsnillingur einn sá hana og lieyrSi
til hennar í Florense, 1830, og Ijet
svo um mælt: „Hún er ekki ósvipuð
Pasta aö andlitsfalli og vaxtarlagi,
en hún er miklu fegurri.“
Rossini hafði mikið álit á Giuliu,
dáði hana, og spáði henni glæsilegri
framtíð og vildi greiða götu henn-
ar. Eins var um lónskáldið Bellini,
og mun bann liafa verið einhver
,,heitasti“ aðdáandi hinnar ungu
söngkonu. Hann hafði samið söng-
leikinn „Norma“ fyrir Pasta, eða
annað aðalhlulverkið hafði hann
,,sniðið“ eftir hennar rödd. En nú
þóttist liann sjá i Giuliu einmilt þá
einu söngkonu, sem sungið gæti
hlutverk Adalgisu á móti Norma
(Pasta), og ræður hana til þessa, en
söngleik þennan átti að sýna í i'yrsta
sinni í Milano í desember 1831.
Þessi ópera varð síðar og er enn í
dag ákaflega vinsæl, en livernig
sem á þvi stendur, mistókst fyrsti
þáttur algerlega, ,og áheyrendur ljetu
sjer fáttum finnast. En i öðrum
þætti kemur fyrir tvísöngur, sem
þær sungu þá Pasta og Grisi, og
hækkaði þá brúnin á fólkinu, og
ællaði alt um koll að keyra. En
maSur hefir það á tilfinningunni,
að Paslá liafi ekki líkað það alls-
kostar, að hafa þessa fögru, ungu
söngkonu sjer við lilið, og muni
hafa gert Giuliu örðugt fyrir. Víst
er það að Giulia varð brátt sárleið
á því að þurfa að syngja þelta hlut-
verk, fór fram á, að fá samningi
sínum riftað, en því var neitað.
Hún tók þá til sinna ráða og flýði.
Iiún komst heilu og höldnu yfir
landamærin til Frakklands, og hjelt
áfram i einni lotu til Parisar. Þar
hitti hún móðursystur sína Mame.
Grassini, sem verið hafði fræg og
dáð söngkona á sínum duggara-
bandsárum, og systur sina Giudittu
— og Rossini, en hann hafði þá á
hendi stjórn Theatre des Italiens.
Hún var því ekki i vandræðum með
að komast að leikhúsi. Rossini hafði
ekki gleymt henni, og þauð henni
þegar hlutverk Semiramide, i sam-
nefndum söngleik, og hinn 10. októ-
hor 1832 kom Grisi fram í fyrsta
sinni í itölsku óperunni í Paris. Og
sagt er, að sigur liennar í það skifti
hafi verið „svo fulllcominn sem
orðið gat‘. Og næstu 16 leikárin
söng Grisi á þessu leikhúsi (1832—
’49). Ekki sat hún þar þó kyrru fyr-
ir, heldur ferðaSist hún til stórborga
álfunnar og söng sem gestur á hin-
um merkustu óperuleikhúsum. Til
Lundúna kom liún ekki fyr en 1834,
en var þegar tekið með kostum og
kynjum og alveg sjerstakri alúð, en
]>ar söng hún fyrst hlutverk Ninettu
i „La gazza ladra“ þann 8. april
1834. Árið 1835 samdi Bellini söng-
leikinn „II Puritani“ fyrir þau Grisi,
Rubini, Tamburini og Lablache, —
einhverja albestu söngvarana, sem
þá voru uppi. Þetta hafði verið dá-
samlegur kvartett, og hjeldu þau sið-
au hópinn þessi fjögur lista-hjú. Bar
þessi kvartett af öllu hliðstæðu, og
eins eftir að mannaskifti urðu og
Mario (1810—1883) kom í stað Rub-
inis. Fyrir kvartettinn þannig skip-
aðann, — Mario-kvartettinn svo-
nefnda, samdi Donizetti (1843) óper-
una „Don Pasquale“, og árum sam-
an sungu þau saman: á veturna í
Paris, en á sumrin í Lundúnum.
Þessu hjelt áfram til ársins 1846.
Þá skildu leiðir með þeim. En þau
Grisi og Mario hjeldu áfram að
syngja tvisöng sinn (duo concert-
ante), sem Donizetti hafði samið
fyrir þau sjerstaklega og felt inn i
„Don Pasquale“, og sungu hann svo
dásamlega, að ekki var talið líklegt,
að nokkurntíma verði sú tónsmiS
svo vel sungin síðar. Þau lijeldu á-
fram að vera „rósin og næturgal-
inn“ eins og segir i „Parisar-brjef-
um‘ Heines: „Rósin og næturgali
meðal blóma og næturgalinn, rósin
meðal fugla.‘
Frá því árið 1834 til 1861 söng
Grisi á hverju leikári, að einu und-
anskildu (1842) í Lunúnum, og
naut þar vinsælda umfram alla aðra
listamenn.
Árið 1854 fór hún í söngför á-
samt mario (en þau höfðu gifst árið
1836) til U. S. A. og var báSum
fagnað fádæma vel. Og sömu sög-
una var að segja, hvar sem þau
komu annarsstaðar, en þau ferð-
uðust víða, og voru talin með al-
beztu og geðþekkustu söngvurum
sinnar tíðar. Árið 1861 tók Grisi
sjer livíld um 5 ára skeið, og lijeldu
allir að hún myndi ætla sjer að
setjast í helgan stein og hætta að
syngja.
En svo var ekki. Hún- kom enn
fram í Lundúnum 1866 og söng
síðan alloft á liljómleikum, viðs-
vegar, en hafði „aðalbækistöðvar
sínar í Lundúnum. En haustið 1869
fór liún til Berlinar, en veiktist af
lungnabólgu og andaðist eftir fárra
daga legu 29, nóvember 1869.
ÞVÍ ÞURRAR SEM ÞJER GEYMIÐ
SUNLIGHT
SÁPU-STYKKIÐ
ÞVÍ LENGUR
ENDIST. ÞAD!

Þjer kærið' yður ekki um að láta hinakröftugu Sunlight-sápti
fara til ónýtis, svo að hjerna. kemur sparnaðar-ráð. Látið
ekki sápuna ofan- í vatnið. V’ætið þvottinn fyrst pg
nuddið svo þurru sápustykkinu á óhreiuu blettina. Þá
fáið þjer nægilegt sápulöður til að þvo flíkurnar og það
sparar mikla sápu.
Stœkkuo Ijósn iynd af þvoiti
liili
ÞVEGNUM ÚR ÓDÝRRI, VONDRISÁPU Afleióing rangrar þvottaaöforoar. Ljcroftió skcint, þra'óimir slitnir. ÞYEGNUM ÚU SUNLIGHT Vullkomin atlviöing Sunlight-þvottar. I.jcrcítiA scm nvtt, þráóurinn óskcnuíur.
Hinn ' mjög freyðandi
sápulögur Sunlight spai-ar
jafnframt þvottinn, af
því að ekki þarf að nudda
liann, honuin til slits.
Þessar tvær myndir sýna
vkkur annarsvegar hver-
nig aflciðingarnar, verða,
þcgar þjcr , notiö 'ódýra,
vonda sápu, en hinsvegar
hvernig þvotturinn- er
þegar hanit er ' þveginn
með ■ Sunlight.
SUNLICHT
SAPAN
sparar vinnu
sparar peninga
X-S 1352'5-151
LE F£/?-frámIeióa!a*