Fálkinn - 24.09.1943, Blaðsíða 8

8
F A L K I N N
Jotan Steinbeck:
SKELLINAÐRAN
AÐ var að heita mátti dimt,
þegar dr. Phillips hinn ungi
sletti pokanum á öxl sjer og labb-
aði upp úr fjörunni. Hann brölti
upp bergfláan og yfir rotin, og
þrammaði síðan upp göturnar í
þykku gúmmístígvj.ejúnum. Þegar
hann kom upp að rannsóknarstof-
unni var búið að kveíkja á götu-
ljóskerunum, í götunni þar sem all-
ar niðursuðustöðvarnar voru. Rann-
sóknarstofan var í litlu kumbalda-
legu liúsi, sem stóð að hálfu á staur-
um úti í sjónum, en að hálfu á landi.
En á báða vegu voru stórar sard-
ínusuður með bárujárnsveggjum.
Dr. Phillips gekk upp bratta timb-
urtröppu og opnaði dyrnar. Hvítu
rotturnar í búrunum klifruðu upp
^og ofan vírnetið og tilraunakettirn-
ir í kössunum mjálmuðu eftir mjólk.
i)r. Phillips kveikti á Ijóssterka
lampanum yfir skurðrannsóknar-
borðinu og setti votan pokann sinn
á gólfið. Hann gékk að glerbúrunum
við gluggann, þar sem skellinöðr-
urnar lágu, beygði sig niður og
gægðist inn til þeirra.
Nöðrurnar lágu i einni fiækju í
einu horninu, en þó mátti sjá haus-
inn á hverri um sig; sljó augun í
þeim virtust ekki horfa á neitt sjer-
stakt, en þegar ungi maðurinn leit
niður að búrinu komu klofnu tung-
urnar fram — þær voru svartar
fremst, en rauðar þegar ofar dró
— og hreyfðust liægt upp og niður.
En svo þektu nöðrurnar manninn
og drógu tunguna inn í hvoftinn
aftur.
Dr. Phillips vatt sjer úr skinnjakk-
anum og kveikti í ofninum; hann
setti skaftpott með vatni á eldinn
og helti úr dós með niðursoðnum
baunurn út i. Svo stóð hann kyr og
horfði á pokann á gólfinu. Hann
var mjósleginn, unglingslegur mað-
ur, augnaráðið vingjarnlegt, en ofur-
lítið fjarrænt, eins og títt er um
menn, sem horfa mikið í smásjá.
Hann var með stutt, ijóst alskegg.
Loftrásin niðaði í reykháfnum, og
það fór að liitna i stofunni frá ofn-
inum. Það gjálpaði ofurlitið í bár-
unni undir liúsinu. í hillum með-
fram veggjunum iágu ýms rannsókn-
arefni, slceljar og önnur lagardýr
— það var þesskonar, sem rannsókn-
arstofan fjekkst við.
Dr. Phillips lauk upp hurð í öðr-
um enda stofunnar, þar var svefn-
herbergið hans. Ofurlítill klefi með
bókahillum á veggjunum, bedda, les-
lampa og trjestól. Hann fór úr
gúmmístigvjelunum og setti upp
sauðskinnskó. Þegar hann kom fram
'aftur var vatnið í skaftpottinum
farið að sjóða.
"LJ ANN lyfti pokanum upp á borð-
-■■ ið undir hvita ljósinu og helti
úr honum. Tvær tylftir af venjuleg-
um krossfiskum. Svo sneri hann
sjer, eins og í hálfgerðri leiðslu að
rottunum í vírnetsbúrunum. Hann
tók nokkur korn úr brjefpoka og
setti í matarbollana þeirra. í sama
vetfangi þustu rotturnar ofan úr
netinu og fóru að rífa i sig matinn.
Flaska með mjólk i stóð uppi í hillu
milli útstoppaðs kolkrabba og mar-
glyttu. Dr. Phillips tók flöskuna,
gekk að kattabúrinu en áður en hann
helti mjólkinni rjetti liann hand-
legginn ofan í búrið og lyfti varlega
upp stórum, gömlum fressketti. —
Hann strauk lionum en svo ljet hann
hann ofan i lítinn svartmálaðann
kassa og lagði lokið aftur og setti
hespuna á, siðan opnaði hann gas-
lianann og ljet gasið streyma inn í
kassann. Meðan stutt dauðastrið var
háð í kassanum helti hann mjólk
í skálarnar handa köttunum.. Einn
kötturinn nuddaði sjer upp að hend-
inni á honum, og hann brosti og
klóraði lionum í hnakkanum.
Nú var orðið hljótt í svarta kass-
anum. Hann iokaði fyrir gasið, því
að kassinn, sem var loftþjettur tók
ekki við meiru.
Vatnið i skaftpottinum bullsauð
kringum baunadósina. Dr. Phillips
tók dósina upp úr með töng, opnaði
hana og helti baununum í glerskál.
Hann hafði gát á krossfiskunum á
borðinu á meðan -hann var að eta.
Mjólkurkendur vökvi síjaðist út úr
öngunum á þeim. Hann hámaði i sig
baunirnar, og þegar búið var úr
skálinni setti hann hana í þvotta-
trogið og gekk að áhaldaskápnum.
Þar tók hann fram smásjá og fjölda
af litlum glerskálum.Hann fylti skál-
arnar hverja eftir aðra með sjó, úr
sjerstökum krana og raðaði þeim
meðfram krossfiskunum. Svo tók
hann úrið sitt og lagði það á borðið
undir livíta, skarpa ljósinu. Sjórinn
gjálpaði á staurunum undir húsinu.
Phillips tók augnasprautu og beygði
sig yfir krossfiskana.
Ísama augnabliki heyrði hann
hratt og Ijett fótatak á þrepun-
um fyrir utan, og svo var barið
harkalega á hurðina. Ungi maður-
inn gretti sig er hann fór til dyra.
Há og grönn stúlka stóð fyrir utan.
Hún var dökkklædd og svart og gljá-
andi hárið, sem óx langt niður á
enni var úfið, eins og vindur hafði
leikið um það. Það glampaði i svört
augun í ljósinu að innan frá.
Hún talaði með mjúku kokhljóði.
„Má jeg koma inn? Mig langar til
að tala við yður!“ sagði hún.
„Jeg hefi nú mikið að gera eins
og stendur," sagði hann frernur stutt
ur í spuna. „Jeg hefi ákveðið verk
sem jeg þarf að ljúka við.“ En hann
vjek til liliðar og háa konan gekk
inn.
„Jeg skal ekki trufla yður fyrr
en þjer hafið tíma.“
Hann lokaði hurðinni og sótti trje-
stólinn inn i svefnherbergið.
„Þjer skiljið það,“ sagði hann af-
sakandi, „að tilraunin er byrjuð og
þá rná jeg ekki hætta í hálfu kafi.“
Þarna komu svo margir inn og voru
að spyrja um hitt og þetta. Hann
hafði tamið sjer, að gefa alþýðleg-
ar skýringar á ýmsum einföldum
fyrirbrigðum. Hann gat gert það án
þess að hugsa. „Setjist þjer hjerna.
Jeg skal svo tala við yður eftir
nokkrar mínútur.
' Háa konan laut yfir borðið. En
Phillips-þók augnasprautuna og saug
upp í hana vökvann úr krossfiskun-
um og spýtti lionum svo í eina skál-
ina, sem hann hafði látið sjó í. Svo
tók hann mjólkurlitaða slímið og
spýtti því í sömu skál og hrærði
í varlega með sprautunni. Og svo
byrjaði liann á skýringunum, eins
og hann var vanur.
„Krossfiskar, sem eru kynþrosk-
aðir, gjóta sæði og eggjum, þegar
þeir liggja á þurru um fjöru. Jeg
safna kynþroska krossfiskum og læt
þá vera hjer við sömu skilyrði og
i fjörunni. Nú hefi jeg blandað sæði
og eggjum í sömu skálina, og svo
tek jeg dálítið af þessari blöndu
og læt í tíu tilraunaglös. Eftir tíu
míríútur ætla jeg að drepa það, sem
er í fyrsta giasinu með mentól, 20
mínútum síðar í öðru glasinu, og
þannig koll af kolli tuttugustu hvei’ja
mínútu. Þá liefi jeg áframlialdandi
þroskastig afkvæmisins og festi þau
á smásjárgler, svo að hægt sje að
rannsaka þróunina líffræðilega. —
Hann þagnaði. „Langar yður til að
sjá fyrsta flokkinn í smásjánni?“
„Nei, þökk!‘ Hann sneri sjer snögt
að henni. Flest fólk var svo sótgið
í að fá að líta í smásjá. Hún leit
yfirleitt alls ekki á borðið, heídur
liorfði hún á liann. Svörtu augun
í henni horfðu á hann, en virtust
þo ekki sjá hann. Hann skildi 11/ers
vegna —- regnbogahimnan i augun-
um var jafn dökk og sjáaldrið, eng-
in litlína á milli. Dr. Pliillipps móðg
tðist af svarinu. Þó að lionum leidd-
isi að svara spurningum, gramdist
honum, þegar liann varð var við
álnígaleysi annara fyrir þvi, sem
hann var að gera. Og nú langaði
hann til að gera henni bilt við.
„Jeg þarf að gera dálitið þessar
fyrslu tíu mínútur, sem jeg bíð.
Dáiitið, sem fæstir vilja horfa á.
Það er best að þjer farið inn i hitt
herhergið, meðan jeg er að því.“
„Nei,“ sagði liún með lágri, djúpri
rödd. „Gerið þjer það sem þjer vilj-
ið. Jeg bíð þangað til þjer liafið
tima til að tala við mig.“ Hún var
með hendurnar í kjöltunni. Hún
var alveg róleg. Glampi í augunum
en að öðru leyti virtist liún vera
undarlega fjarhuga. Hann liugsaði:
„Hægur hjartsláttur, nærri þvi eins
og í lindýri, eftir útlitinu að dæma.‘
Og nú langaði hann aftur til þess
að vekja hana af þessum dvala, með
þvi að láta henni bregða við.
ANN ýtti svolitlu trogi úr trje
að borðinu, sótti linífa og skæri og
festi dálitla innanliola nál á gúmmi-
slöngu. Svo tók liann dauðá köttinn
upp úr svarta kassanum, lagði hann
í trogið, og batt lappirnar á honum
við króka i börmunum. Hann gaf
konunni hornauga. Hún hafði ekki
hreyft sig — var jafn utangátta og
áður.
Það glóði í augun i kettinum und-
ir lampanum og tungan lafði út á
milli hvassra tannanna. Dr. Phillips
skar á barkann á honum og leitaði
ir sjer með hnífnum þangað til
liann fann slagæðinia. Svo kom
hann nálinni fyrir í æðinni og fesli
gúmmíslöguna við lokaðan geymi.
„Smurningarvökvi,“ sagði hann. —
„Svo sprauta jeg gulum lit inn i
hinar æðarnar og rauðum vökva i
blóðæðarnar — svo að liægt sje að
nota köttinn til þess að skoða æða-
kerfið.“
IJann sneri sjer að henni á ný.
Það var hula á svörtu augunum.
Hún liorfði á hálsskorinn köttinn
án þess að breyta svip. Engin blóð-
dropi hafði sjest. Dr. Phillips leit
á klukkuna. „Nú er kominn tínrí til
að athuga fyrsta glasið," sagði hann
o'.> helti mentólkrystöllum í glasið.
Það lá við að þessi kona gerði
honurn órótt. Rotturnar klifruðu í
netinu og tístu. Og aldan gnauðaðj
á stólpunum undir húsinu.
Það var hrollur i 'honum. Hann
setti nokkra kolamola í eldinn og
settist. „Jæja, nú liefi jeg ekkert að
gera í tuttugu mínútur," sagði hann.
Hann tók eftir hvað hakan á henni
var stuh, frá vörinni niður á liöku-
broddinn. Nú var eins og hún smá-
vaknaði, eins og lienni skyti upp úr
sinni eigin meðvitund. Hún lyfti
höfðinu og rendi augunum um stoT-
una og horfði svo á hann.
T EG beið bara,“ sagði lnin. Hend-
urnar hreyfðust ekki í kjöllunni.
„Er það satt að þjer eicið nöðrur?“
„Sei, sei, já,“ sagði þann með
óviðkunnanlega hárri rödd. „Jeg
hefi lijerna eilthvað yfir tutfugu
skellinöðrur. Jeg tæmi úr þeim eit-
ur, sem jeg sendi á blóðvatnsstofn-
unina.“
Hún liorfði enn á hann, en þó
var eins og hún festi ekki á horíum
augun heldur væri augnaráðið alt
í kringum liann. „Hafiðs þjer karl-
kyns nöðrur, skellinöðru, sem er
karlkyns?"
„Já, jeg veit af tilviljun að jeg
hefi hana. Hjerna einn morguninn
sá jeg nöðru, sem var að eðla sig
við aðra. Það kemur mjög sjaldan
fyrir um nöðrur i búri. En af þessu
veit jeg að jeg á karlkyns nöðru.“
„Hvar er liún?“
„Þarna í glerbúrinu við glugg-
ann.“
Hún leit.liægt til hliðar, án þess
að lireyfa liendurnar. Svo sneri
hún sjer að honum. „Má ' jeg sjá
hana?“
Hann stóð upp og gekk að búrinu
við gluggann. Á sandlaginu í botnin-
um lágu allar nöðrurnar í einni
bendu, en hausarnir á þeim sáust
vel, hver um sig. Tungurnar komu
út úr hvoftunum á þeim og voru á #
iði. Dr. Phillips leit til hliðar. Kon-
an stóð lijá honum. Hann hafði ekki
sjeð hana standa upp af stólnum.
Hafði ekkert heyrt annað en gjálpið
í bárunum, og skrjáfið af rottunum
i virnetinu.
Hún spurði lágt: „Hver þeirra er
karlkvns?“
\ I
'LT ANN benti á digra mógráa
■*■ nöðru, sem lá ein sjer í liorn-
inu. „Þessi þarna. Hún var nærri
því fimm feta löng. Hún var frá Tex-
as. Nöðrurnar okkar hjerna á Kyrra-
hafsströndinni eru venjulega miklu
minni .Og liún er vön að háma i
sig allar rotlurnar. Þegar jeg gef
nöðrunum verð jeg að taka þennan
varg úr búrinu áður.“
Konan starði fast á digran haus-
inn á nöðrunni. Tungan lafði titr-