Fálkinn - 05.11.1943, Blaðsíða 14

14
F Á L Ií I N N
TJEKKÓSLÓVAKÍA.
Frli. af bls. 5.
til þess og lofaði því að sameina
alla Þjóðverja innan landamæra
Stór-Þýskalands tóku hinir tjekkn-
esku þegnar í Súdetalandi þegar að
gerast óværir, og foringi þeirra,
Konrad Heinlein, gerði hverja kröf-
una eftir aðra til tjekknesku stjórn-
arinnar og færði sig upp á skaftið
við liverja kröfu. Loks virtist svo
sem ekki gæti orðið um friðsamlega
lausn hinnar svonefndu Súdetadeilu
að ræða, og 20. maí 1938 buðu
Tjekkoslóvakar út liði, eftir að Þjóð-
verjar höfðu safnað liði að landa-
mærum Bæheims. Hinn 2. júlí neit-
aði tjekkneska stjórnin að verða við
ýmsum af kröfum þeim, sem Hein-
iein hafði gert til hennar í svonefndu
„Karlsbad-prógrammi“, en þær voru
í átta liðum. Mánuði síðar sendu
Bretar Runciman lávarð til Praha,
til þess að rannsaka deilumálið og
var skýrsla hans í samræmi við
skoðun Neville Chamberlains, sem
vildi frið fyrir livern mun. Alt sum-
arið 1938 var Súdetamálið aðal liita-
mál beimsstjórnmálanna og loks
hefjast „samningar“ Hitlers og
Chamberlains um þessi mál í Godes-
burg, seint í september, eftir að
Frakkar og Bretar höfðu lagst á
eitt um að þvinga Tjekkoslóvaka
til þess að verða við kröfum þeim,
sem Þjóðverjar höfðu þá gert .—
og fengið þá til þess.
En Chamberlain kom með nýjar
kröfur frá Godesberg, miklu meiri
en þær fyrri. Um þær kröfur, sem
raunverulega höfðu inni að halda
skifting Tjekkoslóvakiu halda svo
þeir Mussolini, Hitler, Daladier og
Chamberlain hinn alræmda fund í
Múnchen, 29. september, þar sem
forsætisráðherrar þeirra þjóða, sem
lofað liöfðu að véra bjargvættir
Tjekkoslóvakiu, kingja öllum kröf-
um Hitlers — til þess að „varðveita
friðinn í Evróp'u“. Rússar, sem
liöfðu lofað hinu sama, voru ekki
til kvaddir. — Og daginn eftir ganga
Tjekkoslóvakar að kröfunum. Þeim
var nauðugur einn kostur. Þeir
stóðu einir uppi — yfirgefnir. „tJt-
skúfaðir öllum frá“.
Þannig lauk tæplega tvítugri sjá'f-
stæðissögu hins endurreista ríkis
— um sinn. Tíu dögum siðar liöfðu
Þjóðv'erjar hernumið landssvæði
þau, sem fundurinn í Múnchen
hafði samþykt að gefa Þjóðverjum,
og sumstaðar fóru þeir lengra, en
landamærin hin nýju höfðu tilskil-
ið. En ófriðarliættan var ekki minni
en áður. Hún var öllu lieldur meiri.
Skal nú farið fljótt yfir sögu. Hitl-
er liafði fengið litla fingurinn af
Tjekkoslóvakiu og þess varð skamt
að biða að hann gleypti alla hönd-
ina.
Hinn 13. mars 1939 stefnir hann
Hacha, sem tekið hafði við forseta-
embætti i Tjekkoslóvakiu, þegar
Benes fór frá eftir fundinn í Múnch-
en, á fund sinn í Berlin. Meðan Hacha
er í ferðinni lýsir presturinn Tiso,
sem var handgenginn nazistum, yfir
því, að Slóvakia sje sjálfstætt ríki
og hafi sagt sig úr lögum við Tjekka.
En Hitler sendir her manns til
Praha, afnemur tjekkoslóvakiska
lýðveldið og gerir það að „verndar-
ríki“ sínu og setur þar landstjóra.
Þar með var endanlega gengið frá
innlimun Tjekkoslóvakiu.
—x—
Veislan á Sólhaugum
hið glæsilega leikrit Ibsens, sem
Norrænafjelagið gekst fyrir að tek-
ið væri til leiks í fyrra og fjekk
frú Gerd Grieg til að húa á svið,
Jiefir nú verið tekið til leiks á ný,
enda var það ekki leikið’ nema til-
tölulega fáum sinnum á síðasta leik-
ári. Frú Soffía Guðlaugsdóttir leik-
ur aðalhlutverkið sem fyrr og öll
önnur lilutverk eru í sömu höndum
og áður nema hvað Helga Valtýs-
dóttir leikur hlutverk það, sem
Edda Kvaran ljek síðast, því að
Edda er nú í Ameríku. Hinn glæsi-
legi ytri umbúnaður leiksins, leik-
tjöld og búningar er svo framúr-
skarandi, að sjaldgæft er að sjá
því líkt hjer á landi.
handarkrika
GMM DEODORANT
stööuar suitan örugglega
1. Skaðar ekki föt eða karl
mannaskyrtur. Meiðii
ekki hörundið.
2. Þornar samstundis. Not-
asl undir eins eflirrakslur
3. Stöðvar þegar svita.
næslu 1-3 daga. Eyðir
svitalykt, heldur handar-
krikunum þurrum.
4. Hreint, bvítt, filulaust.
ómengað snyrti-krem.
5. Arrid hefir fengið vott
orð aljpóðlegrar þvottar-
rannsóknarstofu fyrir þv:
að vera skaðlaust fatnaði
A p p‘i d ep svitastööv-
unapmeðalið sem
selst mest
. . . reynið dós f dag
AERID
Fæst í öllam betri búðum
... J
i — ;
Vélaverkstíeði í Drekkiö Egils-öl |

Sig’iiröitr Nveiiib!örn§sonar
Simi 5753 — Skúlatún 6 — Reykjavík umnn
li m U11
Tekur að sjer viðgerðir á bátamótorum, Samkuæmis-
alt að 25 hestafla. og kuöldkjnlar.
Prufukeyrum og innstillum vjelarnar að við gerð lokinni. Efiirmiðdagskjolar
Með þessu er hægt að gera gamla vjel sem nýja. Pogsur og pils.
Sendið mótorana í heilu lagi, til þess að UattEraðir
hægt sje að gera þá í stand fulllcomlega. siikisloppar og suEÍnjakkar
Kanpi eiuBiig* notaða móíora. i Plikið lita úrual
Drekkið Egils ávaxtadrykki
5ent gegn pástkpöfu
um a!lt land. —
Bankastræti 7.