Fálkinn - 18.02.1944, Blaðsíða 6

6
FÁLKINN
- LITLfi SflGflfi -
Þan hittust aftur.
Hún var einmanna, lasin og þreytt
„Taugaveiklun,“ sagði læknirinn.
„Hvílið þjer yður!“
Hún ákvað því að fara til Montreux.
Þar hafði hún verið í heimavistar-
skóla fyrir mörgum árum.
Nú var liún komin þangað eftir
tíu ár. Hún kom til Montreux seint
um kvöld, og þreytt af ferðalaginu.
Hún varð andvaka fyrstu nóttina
vegna eftirvæntingar eftir þvi að
sem beið liennar þarna. Hún hlakk-
aði til þess að sjá hina miklu fegurð
er þessi staður hafði upp á að bjóða.
Um morguninn er þjónustustúlk-
an tók hlera frá gluggum, fjell sól-
skinið yfir hana. Hún sá vatnið og
hina ísiþöktu tinda. Hún þekkti um-
hverfið og útsýnið. Náttúran hafðt
ekki breyst. En hún var breytt. Hún
hafði elst fyrir tímann.
Læknirin hafði sagt henni að fara
langar gönguferðir. En liún var svo
þreytt að liún gat ekki gengið langt
í einu.
Hún gekk upp i kirkjugarð. Þaðan
var fagurt útsýni, og kirkjugarðurinn
var fallegur. Mörg marmaraminnis-
merki gaf þar að líta, og sígræn trje.
Þarna sat hún daglega, margar
klukkustundir, og reikaði um garð-
inn. Hún las mörg nöfn hinna látnu,
er hvíldu hjer, og ýmsar hugsanir
komu í hug hennar í sambandi við
þá dauðu. Menn frá ýmsum löndum
báru þarna sín bein. — Hjer í garði
daUðra hætti liún að finna til síns
einstæðingsskapar.
Hún þekkli margt fólk í heima-
högum sinum. En engan vin átti
hún, sem var lienni nokkurs virði.
Enginn saknaði hennar. Hvaða á-
nægju hafði hún af auðæfum sínum?
Hún var reiðubúin að láta þau af
hendi fyrir einn sannan vin, vin
sem ekki gæti án liennar verið.
Vin sem gæti látið hana gleyma
eina vininum sem hún liafði átt.
Hún gat ekki gleymt Kaj Sparre,
æskuvininum. Og hvernig gat hann
gleymt henni? Hvernig gat hann
gengið að eiga aðra konu? Hann
hafði ekki beinlínis svikið hana.
Þau liöfðu engin bindandi loforð
gefið livort öðru. En þó höfðu þau
bæði fundið það, að þau elskuðu
hvort annað. Eða hafði hún mis-
skilið liann? Hafði hann ekki elskað
liana? Hún þjáðist af því að geta
ekki /engið þessa gátu ráðna. Þetta
liafði gert lienni Hfið Iciðinlegt og
hana gamla. Hún stóð á fætur og
gekk meðfram gröfunum. Skyndi-
lega staðnæmdist lnin við minnis-
merki, er hún liafði ekki veitt at-
hygli fyrr. Og áletrunin var á henn-
ar tungumáli. Á öðru slóðu orðin:
„Litla mamma,, en á liinu „Litla
Grjeta“. Hún atliugaði dánardagana
og ártölin. Móðirinn hafði dáið dag-
inn, sem barnið fæddist. Litla Grjeta
hafði aðeins lifað fáa daga. Hvernig
hefir maðurinn, sem áttti konuna
og barnið, fengið afborið þessa
miklu sorg? Hver er þessi maður?
Ekkert ættarnafn var letrað á stein-
inn. Henni fanst það skylda sín
að finna þennan mann og hughreysta
hann. Hún vissi hvað missirinn var
sár.
Alt í einu mundi hún eftir Kaj
Sparre, liún hafði frjett að kona
lians liefði verið heilsulítil, og þess-
vegna bjó hann í „suðurlöndum.“
Þetta gæti verið kona Sparre og
barn hans! Lengi stóð hún hugsandi
i söniu sporum.
Svo fór liún i blómabúð og keypti
slórann fjóluvönd, og skreytti graf-
irnar með þeim. Þær voru uppá-
haldsblóm Sparre.
— Nokkrum dögum síðar fór
hún með nýjar fjólur út í kirkju-
garð til þess að skreyta grafirnar
með. Hún laut niður hreinsaði burt
hin visnuðu blóm og kom þeim
nýju fyrir.
Þegar lnin rjetti sig upp, sá hún
háan ungan mann, sem veitti henni
nána athygli, og liafði augsýnilega
fylgst hrifinn ineð starfi hennar.
Um leið og hann sá framan í liana
heilsaði hann henni eins og gömlum
vin
„Guðrún! Ert það þú? Getur það
átt sjer stað? Þakka þjer fyrir! —
Kæra þökk! Hann greip liönd lienn-
ar og handtakið var innilegt. —
„Hvernig vissirðu — ? Hún kom
engu orði upp fyrst í stað. Svo mælti
hún. „Jeg vissi ekkert. Þetta er bara
tilviljun. Jeg fjekk svo mikla sam-
úð með þessari ungu móður frá fjar-
lægu landi, er hvilir hjer. Og jeg
varð —“ Hún hafði talað hratt og
náði varla andanum. Og hún dirfðist
ekki að horfa í auglit honum. Hann
mundi þá sjá, það sem hún vildi
leyna um sinn.
„Vesalings lilla Minní mín! Nú
eru brátt tvö ár frá því að liún
andaðist.“
Þau fylgdust út úr kirkjugarðin-
um. Hanii hafði komið kvöldið áð-
ur og gisti á sama veitingahúsi og
hún.
„Mjer fanst að jeg yrði að sjá
legstaðinn þeirra,“ sagði hann eftir
lilla þögn. Jeg liefi ekki komið
hingað síðan þær ljetust. — En að
við skyldum hittast lijer, Guðrún.
Við —„Já,“ — svaraði hún lágt, og'
forðaðist að horfa á hann. Þau
gengu langan spöl þegjandi. Svo
íiælti hann skyndilega: „Nei, Guðrún
jeg verð að segja þjer allt. Viltu
lilusta á mig? Jeg þarf að skrifta
fyrir þjer!
Hún hneigði höfuð sitt samþykkj-
andi. Hjarta liennar sló afar hratt,
og henni fundust fætur sínir ætla
að missa mátt gersamlega.
Hvað mundi hann segja lienni?
„Þjer kemur varla til hugar hve
mjer hefir fundist jeg eirimanna,
og í mikilli þörf fyrir vin,“ mælti
Kaj. „Jú jeg skil það. Jeg er sjálf
einstæðingur — nú.“
„Það er satt, jeg liefi lesið um það.
Foreldrar þínir eru dánir. Vesalings
Guðrún.“ Hann reyndi að liorfast
í augu við liana. En hún leit stöðugt
undan, flýði augnaráð hans.
„Jæja, nú segi jeg þjer sögu mína,“
lijelt liann áfram. Það eru lijer um
bil sjö ár síðan jeg fjekk yfirstjórn
yfir viðbótarbyggingu á lieilsuhæl
inu K. hjer á staðnum. Þetta var
fyrsta verk mittt sem sjálfstæður
verkfræðingur, og það liertók huga
minn. í frítímum minum kyntist
jeg mörgum vistmönnum hælisins,
og sjúklingum. Margir brjóstveikir
sjúklingar hafa svo góða heilsu, að
þeir geta farið smá skemtiferðir og
tekið þátt i skemtisamkomum. Jeg
var þá glaður og ánægður, og vænti
mikils af lifinu. Ef allt gengi þarna
að óskum, gæti jeg fljólt — —
í stuttu máli, jeg unni stúlku, serii
jeg vildi ekki biðja mjer til lianda
fyrr en jeg hefði eitthvað upp á að
hjó'ða“. Hann þagnaði augnablik.
„Meðal sjúklinganna var Míriii er
síðar varð konan mín. Iíún var fríð
ung og lífsglöð, og leit ekki veik-
indalega út. Jeg var oft i fylgd með
henni, en ekki frekar en ýmsum öðr-
um. Jeg gerði enga tilraun til að láta
henni lítast vel á mig. 1 hjarta mínn
bar jeg' mynd annarrar konu. En a
þessum stað var mikil ástleitni iðkuð,
hún lá í loftinu. Þar sem inikið iðju-
leysi er þar þrifast æfintýrin vel.
Og það er einkennilégt hve margt
brjóstveikt fólk er lineigt til ásta.
Allt í einu varð Mími lasin. Hún
megraðist, lagðist svo i rúmið og'
var með hita. Móðir herinar kom
þegar er hún frjetti þetta, og var
ekki mönnum sinnandi af harmi.
Það hafði litið svo vel út með bata
Mími. Hversvegna kom jiessi heilsu-
farshnignun?
Mi'mi var tvítug. Henni leiddist
að liggja. Móðir hennar hafði æfin-
lega dekrað mjög við hana. Nú fjekk
móðirinn leyfi yfirlæknisins lil þess
að Mímí mætti taka á móti geslum
vissa hluta dagsins. Jeg skildi síð-
ar að þetta leyfi var eiginlega stílað
á mig, þvi að yfirlæknirinn áleit
okkur Mími trúlofuð. Mæðgurnar
gerðu allt til þess að jeg væri sem
oftast hjá þeim, eða Minri. En það
var öririur sem jeg elskaði. Og jeg
tók þetta ekki alvarlega. Svo var
það seint um kvöld, er jeg sat i
lierbergi minu við vinnu, að móðir
Mímí kemur áð finna mig. Hún
sagði mjer að dóttir sín hefði trúað
sjer fyrir þvi að við — jeg og Mímí
— elskuðum hvort annað. Móðirin
áleit það vegna óframfærni að jeg
ekki hafði beðið dóttur Lennar form-
lega.
Mímí er or'ðin veik vegna þess
að henni finst að þú forðist hana
upp á síðkastið, eða ekki vera eins
ástúðlegur og fyrr, mælti móðirin.
Mímí afber þetta ekki lengur. Hún
verður heilbrigð ef þið trúlofist.
Jeg reyndi að malda í móinn.
En það var árangurslaust. Hún sagði
að Mimi liefði fengið blóðspýting
þetta kvöld, og að hún þyldi enga
geðshræringu, varla hægt að tala
við hana. En ef þjer komið nú yfir
til hennar og látið í Ijós sama vin-
gjarnleik og fyr mrindi Mímí skilja
að allt er tryggt.
Þá sagði jeg, — Jeg elska dóttir
yðar ekki. Mjer finst þessi misskiln-
ingur mjög leiðinlegur.
Er jeg liafði þetta mælt varð nióð-
irinn nær frávita af hanni.
„Skiljið þjer ekki að lijer er um
lífið að tefla. Þjer berið ábyrgð á
lifi liennar. Hrin liggur og biður
yðar. Ilrin lifir aðeins fáa mánuði
ennþá, það hefir yfirlæknirinn sagt.
Mímí er eina dóttirin sem jeg á
á lífi. Þrjár dætur hefi jeg mist.
Nú getið þjer lengt líf minnar sið-
ustu dóttur, ef til vill bjargað lifi
hennar. Eða að minsta kosti lengt
það um nokkra mánuði. Þjcr eruð
ungur og liraustur maður. Hvað mun-
ar yður um nokkra mánuði?
Jeg lijelt áfram að mótmæla.. En
hún hlustaði ekki á hvað jeg sagðí.
Hún grjet, spenti greipar í örvænt-
ingu. Hún bað og' bað.
„Þjer eruð tilfinningalaus ef þje-'
neitið að gleðja dóttur mína nokk-
ura daga“.
„Jeg get ekki látist elska hana “
mælti jeg.
„Þjer þurfið ekki að skrökva
neinu! Koinið aðeins mcð mjcr.
Mímí veit um erindi mitt hingaö.“
Jeg- fór í jakkann og fylgdi lienni
út. Það var voðalegt. Jeg neyddist til
þess. En jeg bað þá i hljó'ði hina
um fyrirgefningu.
Hvít og veik lá Mímí á rúmiuu.
Hún var svo máttlaus að hún gat
ekki lyft höfðinu frá koddanum.
Hrin hvíslaði þessu eina orði: Þökk!
En augun töluðu um eilífa ást, sam
jeg vissi að jeg ekki gæti endur-
goldið. Þetta var liryllilegt.
Mímí sýndist svo langt leidd að
lnin gæti dáið á næsta augnabliki.
Jeg laut niður og kyssti hana á
ennið.
„Á morgun verður þú frískari,“
sagði jeg þvert um liuga minn. Jeg
áleit að hún mundi deyja næstu nólt.
Hún brosti, bg var hamingjusöm.
„Þakka þjer fyrir, ástin mín, þá
verð jeg fullkomlega heilbrigð.“ —
Þannig trúlofuðumst við, sagði
Ivaj og andvarpaði. Svo hjelt hauu
frásögninni áfram. „Og nú gerö st
kraftaverkið, eða það nefndi yfir
læknirinn það. Næsta morgun var
Mímí hitalaus. Og henni fór dagbatn-
andi. Hún var svo hamingjusöm. Gleð
in geislaði frá henni. Jeg var bundinn.
Jeg varð að ijúga. Jeg gat ekki kom-
ist lijá því. Sannleikurinn mundi
drepa liana.
Yfirlæknirinn hafði áður revnt
að „pústa“ liana, en hún hafði ekki
þolað það. Nú gekk það vel. Og
hún útskrifaðist frá liælinu.
Við giftuin okkur. Læknirinn sagði
að það væri henni fyrir bestu, að
þa'ö gerðist strax. Mjer tókst að fá
atvinnu hjer i Montreux. Hjer setl-
umst við að, vegna þess hve lofts-
lagið var heilnæmt.
Jeg var Mínri góður. Hún talaði
stöðugt um liamingju sína. En hana
langaði til þess að eignast barn.
Hún unni börnum. Og eftir þriggja
ára bjúskap fæddist litla stúlkan.
Jeg vissi að Mímí mundi ekki vera
fær um a'ð eiga barn. Yfirlæknir-
inn liafði sagt hið sama.
En Míiní sagði að giið rnundi ekki
skilja okkur á þann hátt, eða þess
vegna.
Og jeg þorði ekki að segja lienni
sannleikann i þessu efni. Samlíf
okkar var allt bygt á misskilningi.
Og jeg fór hjá mjer er jeg var í ná-
vist hennar. — Svo kom dauðinn.
Hinn miskunarlausi dauði. — Dauði
Mínri gaf mjer frelsið. Það mátti
ekki seinna vera. Taugar nrinar voru
svo bilaðar, að jeg óttaðist um vit
mitt. Þegar spenningurinn fór, varð
jeg máttlaus. Jeg dvaldi lieilt ár á
heilsuhæli fyrir taugaveiklað fólk.
Menn lijeldu að það stafaði af konu-
og barnsmissinum. — Nú er jeg orð-
inn heilbrigðrir og liafði mikið verk
fyrir höndum i heimalandinu. — Jeg
kom lringað lil Sviss i verslunarer
indum. Mjer fannst það skylda mín
að sjá grafir þeirra. Og svo hitti
jeg þig hjer! — Guðrún!
Nú hefir þú lieyrt alla sögú mína
og veist hve mikill ódrengur jeg
hefi verið“.
Hann þagnaði og greip um báðar
hendur hennar. — „Guðrrin!“
Frh. á bls. 11.