Fálkinn - 18.02.1944, Blaðsíða 8

8
F Á L K I N N
Með Petersen kapteini
til Kragerö.
Eftir Kolskegg.
Undir dulnefninu „Kolskeggur44 býr einn af kunnustu og
skemtilegustu blaSamönnum Norðmanna, Gunnar
Larssen, sem lengi var blaðamaður við „Dag
bladet“ í Oslo og síðast ritstjóri þess, ásamt
Einari Skavlan. Larsen hefir einnig sam-
ið nokkrar skáldsögur og urmul af
smásögum. Fer hjer á eftir ein
þeirra, einskonar „ljettara
hjal“ höfundarins.
U ÚN GAMLA FRÆNKA MÍN
■*• lýgur aldrei. Hún hefir
meiri áhuga á ættarsögurann-
sókn sem fagi og vísindagrein
en svo, að hún hregði fyrir sig
skreytni.
Stundum býð jeg lienni með
mjer í bíó, og einu sinni við slílct
tækifæri sagði hún mjer frá
Dahls-fjölskyldunni, — sem á
heima í sama húsi eins og liún
þarna úti í gamla hænum i
Oslo. Veggjum, gólfum og vinnu
konum tekst ekki að varðveita
nokkurt leyndarmál fyrir gömlu
konunni, og þar að auki hafði
Dahl sjálfur aukið á þekkingu
hennar eitt kvöldið, þegar hún
liilti liann á leiðinni utan úr
mátarbúðinni. Hann var með litla
fötu með rjóma í annari hend-
inni.
Jeremias Dahl er, að því er
frænka segir mjer, húsvörður í
einum bankanum. En hann er
samt siðaður og menntaður
maður. Ileiðarleikur Iians o,g'
siðgjæði hafa stað’ist þrjátíu
ára próf, bæði sem bankamanns
og eiginmanns, og dygðir hans
og mannkostir eru eigi miður
geymd en verðbrjef í peninga-
skáp í bankakjallaranum. Eigi
að síður hefir hann barna i
hálfrökkrinu með rjómafötuna
í hendinni trúað henni fyrir, að
einu sinni í sumar hefði liann
verið grunaður um hæði þjófn-
að og kvennafar.
— Að Dahl gæti fallið fyrir
síðarnefndri freistingunni, sagði
frænka mín, —mundu þeir sem
þekkja konuna hans telja mjög
afsakanlegt en þó gersamlega
óliugsanlegt. Frú Dahl er slcass,
sagði hún.
Frú Dahl væri auðsjáanlega
ein af þeim kellingum, sem
maður les um í gamansögum,
en sem guði sje lof koma sjald-
an fyrir í raunverunni. IJún
var eiturspúandi dreki, en Dalil
litli var enginn sánkti Georg,
sem gæti lagt spjótið í opið
ginið á henni. Eins og fælinn
smákafbátur skaust hann undan
þegar liann sá liana á siglinga-
leiðinni. Hann átti liina eiriu
sönnu auðmýkt, sem vondar
tungur túlka sem vonda sam
visku.
Frú Dahl var í fullu sam-
ræmi við erfikenninguna um
slíka manntegund, að því leyti
að hún var símasandi í portinu
og hafði útsaumaða ritningar-
staði á stofuveggnum hjá sjer.
Hún hafði ofl kjaftakerlinga-
hoð, þar sem samtalið gekk ljett
og leikandi frá lambinu i Emm
aús til hennar Önnu á horninu.
Þetta samtal var liægt að heyra
gegnum fjórar hæðir, sagði hún
frænka mín, sem átti heima á
næstu hæð fyrir ofan.
Á þessum málfundasamkom-
um ljek frú Dahl sjálf hlutverk
hinnar hljúgu, tilfinninganæmu
sálar, sem samlífið með grimm-
um og liarðhrjósta fyllirafti —
hafði eyðilagt fvrir aldur fram.
Vinnukonan hjá Dahl hafði sagl
vinnukonunni hjá frænku minni
að frúin hefði oftar en einu
sinni sagt hinum gífurtíðinda-
og hveitibolluþráandi heimatrú-
hoðskerlingum, að honum Dahl
mundi vera til alls trúandi. Guð
veit hvort hann væri ekki vis
til þess að stela peningum úr
hankanum einn góðann veður
dag, til þess að geta fullnægt
þeirri fýsn sinni að reykja dýrl
tóbak, — ef ekki hún, frú Dahl,
hjeldi si og æ áfram hinni lát-
lausu og óeigingjörnu baráttu
sinni fyrir þvi að halda honum
upp úr sldtnum. Einu sinni
hafði hún staðið hann að því
að ætla að fara að selja ein
gömlu fötin sín, sem hún liafði
Iiugsað sjer að gefa Hjálpræð-
ishernum.
En þó var enn verra, hafði
vinnukonan sagt og reynt að
kæfa niðri i sjer hláturinn, að
frúin hafði fyrir nokkru hald-
ið eldhúsdag og borið það upp á
Dalil, að liann væri að flangsa
utani liana — vinnukonuna. —
Hún burstaði einu sinni skóna
lians eftir að liann hefði sett
þá upp, og þá var hann einmitt
að masa við liana þegar frúin
kom inn. Ja, svoddan áminning,
sála mín. IJann gat víst ekki
staðist að sjá stelpuna á hnján-
um fyrir framan sig', veslingur-
inn, sagði frænka mín.
— En hvernig var það frænka
með þetta sem gerðist ])arna i
sumar?
— Hvað er nú þetta, jeg alveg
steinglevmi mjer, væni minn,
sagði hún. — Nú skaltu heyra
það, alveg orðrjett, eins og hann
sagði mjer það sjálfur þarna um
kvöldið þegar jeg mætti lion-
um á leiðinni úr mjólkursöí-
unni. Jeg segi þetta með hans
eigin orðum, svo að þú skilur
að jeg ýki ekkert, enda ])ótt
jeg að vísu sje óvinur kerlingar-
skassins hans, útaf þurklofti,,
sem hún á engan rjett á. Jæja,
nóg um það, en svona sagði
hann mjer söguna —og' jeg þjer,
frændasál:
EG VAR grasekkjumaður,
sem þeir eru farnir að kalla,
sagði og hann; þetta var að
sumri lil og konan mín vai
einhversstaðar upp í sveit. Jeg
ótti ánægjulega daga, át mið-
degismat á veitingahúsi og gekk
dagleg meö lionum Johnsen
kanselliráði, gömlum vini mín-
um, inn að Sjómannaskóla.
En frá næsta laugardegi atli
jeg að fá sumarleyfi sjálfur, svo
að þá var eiginlega friinu lokið.
— Jeg varð að fara suður í
Krákeyjar, en þar hafði konan
min sest að i sumarvist, lijá lion-
um bróður minum. Ivonan skrif-
aði mjer brjef og bað mig um
ar fyrir sig — liún þurfti að
að annast ýmiskonar útrjetting-
lialda meirihóttar fund þarna
suðurfrá. Meðal annars hað hún
mig að nálgast regrihlífar tvær
— sína eigin og dóttur okkar —
sem höfðu verið sendar í við-
gerð og voru ekki búnar þegar
þær fóru.
Svo rann laugardagurinn upp.
Jeg fór til kaupmannsins okk-
ar i Grænalandi og keypti þar
niðursuðudósir og ýmislegt ann-
að smávegis, sem jeg liafði verið
beðinn að hafa með mjer.
Þegar jeg kom að dyrunum,
heyri jeg kallað með drápsrödd:
„Stöðvið þjófinn.“ Jeg sje ofsa-
brjálaða kerlingarherfu koma
æðandi lil mín og þekti undir
eins að þar var komin ein af
kunnigjakonum minnar eigin-
konu, úr bænasamkomuhaldinu,
kvennmannsnefna, sem lieitir
Manga Sævar. — Jeg ætla að
benda yður á að þetta er mín
regnhlíf, hvæsti hún og augna-
gotið virtist auglýsa að hún
hefði fengið grun sinn staðfest-
an. Hún þreif regnhlífina úr
liendinni á mjer, og nú fyrst
tók jeg eftir, að jeg hafði í hugs-
unarleysi tekið regnhlífina lienn-
ar, sem hún liafði sett upp
við búðarborðið. Jeg er nefni-
lega altaf vanur að ganga við
regnhlíf, en af tilviljun liafði
jeg ekki gerl það í þetta sinn —
og þó ekki af tilviljun, því að
konan mín hafði verið með
mína regnhlíf í sveitasæluna
Og nú mundi jeg annað: —
Regnhlífarnar tvær. Jeg hafði
gleymt að nálgast þær úr við-
gerðinni. Jeg afsakaði mig í
snatri og hörfa undan skruggu-
kvendinu bálreiða og geng upp
á næsta liorn til mannsins, sem
átti að gera við regnhlífarnar
tvær.
Finnn mínútum síðar var jpg
á hiðstöð sporvagnsins, sem jeg
ætlaði að aka í heim til míri
með pínklana og regnhlífarnar.
Þar stendur ungfrú Manga Sævai'
á hurðarþrepinu að sporvagnin-
um og er að lala við einhverja
manneskju, sem jeg ekki sá
inni í þrengslunum.
Og ait í eiriu kemur ungfrú
Manga Sævar auga á mig, og
lnin glápir á mig eins og þorsk-
ui’ á þurru landi og verður
gersamlega orðfall í miðri ræð -
unni. IJún glápir á höndina á
mjer. Jeg lít niður. Það eru
regnhlífarnar tvær, sem jeg er
með í hendinni
Og i sama vetfangi skildi jeg
það sem hún skildi, eða þóttisl
skilja, hjelt Dahl i)íslarvottur
áfram frásögn sinni til frænku
minnar. Hann varð beinlínis
mælskur og tók kippi, svo að
skvettist upp úr mjólkurbrús-
anum.
f
Ungfrú Manga Sævar mældi
mig frá hvirfli til ilja, sagði
liann, — með augnaráði óend
anlegrar fyrirlitningar. — Hún
snjer sjer að þeirri, sem hún var
að tala við inni í vagninum,
og benti svo á mig; svo sagði
hún eins hátt og hún gat, eitt-
hvað á þessa leið: „Já, vesling-
urinn hún frú Dahl, já, það er
maðurinn hennar þetta. Hann
vinnur í banka, og þjer vitið,
að þessir bankastarfsmenn eru
eiginlega allir hálfgildings svind
larar. — Hún hefir sannarlega
sinn kross að bera, auminginn.
Jú, það held jeg, hann kvað
vera gjörspiltur af áfenginu og
viðsjárverður i alla staði. Núna
rjett áðan reyndi hann að stela