Fálkinn - 28.04.1944, Blaðsíða 4

4
F Á L K I N N
Flutningabrautir
Ameríku
2i metra hár undirhleðslugarður heldur uppi þess-
um vegi, en á honum er fjórskift akbraut, eins og
sjá má á strikunum. Sumstaðar er 100 metra þver-
hngpi niður af vegarbrúninni.
Vegaþrœðir iiggja um Ameríku
frá norðri til suðurs, frá Atlants-
liafi til Kyrrahafs, tengja borg við
borg, borg við bœ, bæ við býli og vefa
til samans tröllaukið net yfir landið.
Flutningabrautir þessa vegauets eru
slagæðar í lífi þjóðarinnar. A frið-
artímum j)jóta um 30 miljónir bif-
reiða eftir þessum veguin, í enda-
lausri r'öð, ineð fólk, sem ýmist er
í erindagerðum eða skemtiferð.
En siðan styrjöldin liófst liafa veg-
irnir i 'Bandaríkjunum reynst ó-
endanlega þýðingarmiklir fyrir liern-
aðarframkvæmdir,
Uin þessa vegi bafa brunað bif-
reiðir með hráefni frá námum og
sögunarmyllum áleiðis til verk-
smiðjanna — og með liergögn frá
verksmiðjunum til útflutningsliafn-
anna. Um þessa vegi hefir ekið hinn
mikli framleiðsluher Bandaríkjanna,
sem kvaddur var til þess að smíða
flugvjelar, skriðdreka, skip og skot-
vopn. Þegar dapuriega liorfði við
var flutninganetið besta vígi varn-
arstarfsseminnar. Eftir vegunum gat
herinn fiutt fljótlega varnarherinn
þangað , sem mest lá við. Æðar
steinsteyptu veganna voru i sjálf-
um sjer vopn, eigi ómáttugri en
skriðdrekarnir og fallbyssurnar, er
óku eftir þeim.
Bæði í friði og stríði liafa Banda-
ríkjamenn verið liáðari vegum sínum,
en nokkur önnur þjóð sínum veg-
um. Þar eru um 800.000 kílómetr-
ar af flutningabrautum með slitlagi
(Steinsteyptir eða með þolgóðu yfir-
borði) og um 4 miljónir kílómetra
venjulegra akvega, en þessir vegir
til samans nema að lengd meiru en
belmingi allra vega í veröldinni. —
Frá fjarlægustu býlum innan ríkj-
anna liggur slóði út á hreppsveg-
irin, hreppsvegurinn liggur út á
jijóðveginn, og þjóðvegurinn út á
flutningarbrautina, en lnin til næstu
stórborgar, og þaðan til allra ann-
ara borga og bvert á hala amerí-
kanskrar veraldar, sem vera skal,
—- liann fer á brúm yfir fljót og ár,
klifrar upp fjallbálsa, og er undan-
tekningarlítið öllum i'rjáls.--------
Áætlunarbíllinn nemur staðar við
traðarliliðið hjá bóndanum, börnin
al' bænum hlaupa inn í ökutækið,
sem flytur þau i skólann, í allt að
20 km. fjarlægð, og skilar þeim aftur
eftir skólatima. Önnur og stærri
áætlunarbifreið nemur staðar í
bverju þorpi, sem liggur að leið
bennar og tekur við farþegum, er
ætla sjer að ferðast langt — máske
fast að 2000 kílómetra leið. Stór,
kassamyndaður vagn á hjólum, er
lireyfast fyrir eigin afli, snýr sjer
bakleiðis 'upp að stóru húsi í San
Francisco eða Seattle, vestur á Kyrra
bafsströnd, og flytur alla búslóð
fjölskyldunnar á lieimilinu þar, aust-
ur til New York eða Boston eða
Miami, á austurströnd ríkjanna —
5.600 km. vegalengd og skilar öllu
liafurtaskinu á rjettan stað innan
tíu daga. Þessi þunga vöruflutninga-
bifreið ekur flutningabrautina aust-
ur, í lest annara þungra bifreiða,
sem flytja vjelahluta, silki, kvik-
myndir, ávexti í kælirúmum —
og „þúsund og eina“ tegund af af-
urðum ameríkanskra bænda og verk-
smiðja.
Á leiðinni kann að vera að þeir
strjúkist við litlar bifreiðir, þar
sem skólakennarar, skrifstofumenn
og vörubjóðar sitja við stýrið. —
Sumir eru þarna á ferðinni til þess
að sjá landið. Aðrir verða „að
balda sjer við Ieiðina“ og tala við
skiftavinina. Á leiðinni kunna þús-
undir ókunnra bifreiða að slást í
förina um sinn. Síðan hverfa þær
aftur: — Þarna er t. d. issalinn,
skæra- og hnífabrýnarinn, með
bverfissteinanna á fleygiferð, —
læknirinn úr næsta bæ, í snattferð
til sjúklings, mangarinn með vagn-
inn sinn fullan af grænmeti, senj
hann hefir keypt hjá næsta bónda,
til þess að selja það með ágóða
fólkinu i næsta bæ.
Ör þróun.
Ameríkumönnum finnst jijóðveg-
irnir vera eitthvað, sem þeir eigi
heimtingu á, og ef stöðva þarf um-
ferð um einhvern þeirra vegna við-
gerðar, eða ef umferð seinkar vegna
viðgerðar, eða þeir verða að aka
ójafnan hliðarveg vegna jiess að
aðalleiðin er lokuð — þá verða þeir
fokvondir. Þeir gleyma því að ekki
eru nema 40 ár síðan að steinsteypt-
ir vegir sáust fyrst í Ameríku. Þá
voru að vísu vegir milli borga, en
þeir jusu jóreyk á sumrum, voru
hörslaðir snjó og klaka á vetrum,
og með aurpyttum vor og liaust. —
Það eru talandi frásagnir, sem borist
liafa nútíðinni af vegum Banda-
rikjanna frá 19. öld. Minnisverð
er sagan um ferðamanninn, sem sá
annan ferðamann í pytti, sem var
svo djúpur, að ekki stóð nema liaus-
inn á honum upp úr. Ferðamaður-
inn, sem var „ofanjarðar“, kallaði
til lians, hughreysti hann og sagðist
skyldi ná í reipi. Þá kallaði maður-
inn í pyttinum: „Hafðu það sterkt,
lagsi, svo að þú getir dregið klár-
inn upp lika. Hann er lijerna í klof-
inu á mjer“.
Svo slæmir voru vegirnir, að það
jiótti sýna áræði að fara ferða sinna
milli borga, hvort heldur var ríð-
andi eða með póslvögnum. Og þeg-
ar farið var að leggja járnbrautir í
Aineríku, um miðja 19. öld, varð
aðsóknin brátt mikil að þeim —
þær voru fljótar í ferðum, þrifleg-
ar og vissar.
Það voru lijólreiðamennirnir, er
fyrstir gerðu kröfu til umbóta á
vegamálum í Ameríku, og upp úr
aldainótunum komu bifreiðarnar lil
sögunar og vitanlega urðu kröfurn-
ar þá Iiáværari. „Hestlausi vagninn"
var fyrst um sinn liafður í flimt-
ingum í Bandarikjunum, þegar að
hann fór másandi og blásandi um
vegina, umvafinn moldrokinu upp
úr þeim, eða lenti út við vegar-
skurðinn með loftlaust lijól. En bíll-
inn fullkomnaðist ár frá ári, og
smám saman fóru menn að skilja,
að það sem jiessu farartæki væri
mest þörf á, væru góðir vegir. Og
þá var farið að liugsa um að legg'ja
góða vegi. Þetta varð smám saman
eitt af höfuðviðfangsefnum Banda-
rikjanna.
Á tveimur mannsöldrum liafa
Bandaríkjamenn bygt og endur-
Tit vinstri: Hjer sjest malbikaður vegur. Hann er „teygjanlegur“ og hefir þvi mikið þanþol, en það er nauðsynlegt til að standast hitabreytingárnar.
Þessir vegir eru tiltölulega ódýrir, og auðvelt að gera við þá. — Til hægri:::Snjóplógar af þessari tegund eru mikið notaðir i Bandaríkjunum. Þeir
spúa snjónum langar leiðir á burt.