Fálkinn - 28.04.1944, Blaðsíða 8

8
F Á L Ií I N N
TAMNING
EFTIR JOHAN BOJLER
Það er vafamál hvenær göml-
um piparsveini líður verst inn-
vortis — þegar hann er fertug-
iir, fimtugur eða sextugur, Sá,
sem sagan er af, var sextugur.
Og einn góðan veðurdag ákvað
hann, að fresta öllu til morguns.
Það þurfti t. d. að endurhæta
rauðu málninguna á húsinu, en
það gat hann ekki gert í dag.
Þegar rúða hrotnar er það ein-
falt mál, að setja þarf nýja i
staðinn, en í hráðina mátti troða
druslu í gatið. Einn góðan veð-
ui’dag voru húsin orðin dröfn-
ótt eins og þau hefðu mislinga,
og' gluggarnir flestir störðu út
í heiminn með tuskum í staðinn
fyrir rúður. Hitt var lakara að
nautið var aldrei leitt til kúnna
á rjettum tima; þessvegna hættu
þær bæði að mjólka og eiga
kálfa. Og þó að uppskeran
kæmist í hús með haustinu, var
það aldrei fyrr en hún var orð-
in stórskemd. Þegar hann var
úti að aka, íldi vagninn ámátt-
lega. Auðvitað þurfti að hera á
hann feiti, en það varð að bíða
til morguns.
Ilann átti tvo hesta í Iiúsi,
annar þeirra, sem var tveggja
ára foli, stóð inni í liorni. Hitt
var hryssa, grá af elli. Þegar
snjórinn kom hefði átt að
leggja á folann og fára að temja
hann. En það var nú liægra
sagt en gert, það varð að minsta
kosti að bíða til morguns. Því
var alltaf slegið á frest, uns
veturinn var liðinn. Hann gaf
folanum vel, og það leyndi sjer
ekki, að hesturinn hljes i sund-
ur og varð æ óstýrlátari.
— Ungu vöðvana hans þyrsti
i hreyfingu,- liann molaði slall-
inn með fótunum og sló aftur
fyrir sig á hvað sem fyrir varð.
Það er stórhættulegt að koma
nálægt lionum lil að moka. —
Þessvegna var þvi alltaf slegið
á frest lil morguris. Þegar ár
var liðið, hafði folinn aldrei
verið tekin út úr húsinu. En
ungkarlinn skildi loks, að sá
sem gerðist svo djarfur að koma
upp í básinn til þessa villidýrs,
sleppi þaðan ekki lífs. Lengra
var ekki hægt að stíga fæti sín-
um, en til hryssunnar. Og þegar
hún var tekin út gerði folinn
sig líklegan lil að hrjóta niður
stallinn. Vissara var að negla
liann vel. En hvað svo?
Þegar tvö ár voru liðinn, var
enn ekki húið að leiða folann
út í frískt loft, en þá var hann
líka vaxinn eigandanum yfir
höfuð. Honum hryllti við, þeg-
ar hann hugsaði til þess, sem
komið gæti fyrir, ef hesturinn
losnaði. Raunar var það ekki
lengur hestur, sem stóð þarna
inni og stjórnaði lionum, lield-
ur eitthvað ægilegt, sem þá og
þegar gat losnað og' hrotist út.
Þó fór liann að óttast hegningu
fyrir brot á dýraverndunarlög-
unum. Hesturinn var alveg að
kafna úr skít, því að húsið
liafði ekki verið mokað i liáa
herrans tið. .— Hvað átti hann
að gera? Einn daginn datt hon-
um í hug að skjóta hestinn i
húsinu, en alltaf frestaði hann
því til morguns. Um þessar
mundir kom borgarbúi nokkur
heim túnið. Hann bar livíta húfu
á höfði og var í stuttbuxum g
reiðstígvjelum. Þetta var ungur
náungi, sólbrendur i andliti með
jarpt yfirskegg. Hann var syngj-
andi þegar liann kom:
— Góðan daginn.
• — Góðan daginn. ókunnur
maður lijer á ferð?
Þetta var listamaður, sem að
leigði á næsta bæ. Hann sat á
daginn út á akrinum hjer og þar
með þanið ljereft, sem hann
bar á liti. Hvað var hann að
vilja hingað?
Hann spurði hvort hann gæli
fengið lánaðan folann hans. —
Hann ætlaði að ríða út. Honum
hefði verið sagt frá folanum,
sem stóð inni og varð latur af
iðjuleysi. Sjálfum veitti honum
heldur ekki af að fá sjer hreyf-
ingu — til þess að fá matarlyst
og svo að hann svæfi betur.
Hann var alvanur reiðmaður.
Gamli maðurinn sat úti fyrir
hlöðunni með hrífu í hendinni
Hann var rauður í andliti með
skeggkraga á vöngunum og virt-
isl vera hugsandi. Nú tók hann
sjer tóbak og fór að troða þvi i
pípuna. Það tók sinn tíma. Hann
virtisl ekki hugsa um annað
á meðan. En loks hristi hann
höfuðið og sagði, að marga fjar-
slæðu hefði liann lieyrt, en ekk-
erl svona fráleitt! Nei, þrisvar
sinnum nei.
En daginn eftir kom piltur-
inn aftur og hafði þá með sjer
flösku. Klukkutima síðar fór
karlinn að syngja vísu.frá æsku-
árunum. Og loks sagði liann að
ókunni maðurinn gæti fengið
að reyna klárinn. — En þú verð-
ur að hera ábyrgðina sjálfur,
hætti hann við.
— Komdu, þá förum við strax
sagði pilturínn. Þetta flaug eins
og eldur í sinu, og berfættir
kraklcar fóru hlaupandi milli
bæjanna. Nágrannarnir koniu
með hægð, en flestir voru var-
lcárir og hjeldu sig í liæfilegri
fjarlægð. Piparsveinninn faldi
sig í hlöðunni og gægðist út um
vindaugað í veggnum — Tvær
vinnukonur flýðu upp á hlöðu-
brún með kornstaur að vopni.
Hinar og aðrar leituðu sjer af-
dreps, en á hlaðinu var enginn
sál.
Pilturinn í reiðbuxunum gekk
inn í hesthúsið með öxi og heisli
í hendinni. Fremri hásinn var
tómur, því liryssan var úti. —
Hann braut upp skilrúmið með
öxinni, þá blasti við honum
hryggileg sjón: Fallegur dökk-
jarpur foli liálfur í lcafi í taði.
— Jæja, vinur minn, eigúm
við að vita, hvernig okkur kem-
ur saman? Hinn svaraði með
því að sparka afturfótunum,
svo slettist upp í þak og veggi.
— Nú, i þetta sinn liittirðu
ekki það, sem þú ætlaðir, svo-
lítið rólegur bara.
Heslurinn var eirðarlaus, og
hver vöðvi var spenntur og titr-
aði af hræðslu, hann starði á
manninn óttaslegnum augum.
—Rólegur, víktu þjer svolítið,
já. Svo fór liann upp í básinn,
en villingurin ólmaðist og pilt-
urin hjekk í faxinu. Þá orgaði
dýrið af hræðslu. — Sjáðu nú
viltu þetta? Það var flatkaka.
Innan skams var búið að leggja
við hann. Hann jóðlaði kjafta-
mjelin, hristi höfuðið. En nú
var húið að spenna ólarnar.
Það var ekki hægt að losa þær.
— Afturábak, — rólegur svona.
Fyrst tóku þeir marga liringi
á gólfinuí en siðan áttust þeir
við í ganginum.
—- Nú koma þeir, var hrópað
viðsvegar.
Folinn liafði í tvö ár vanist
myrkri. Nú varð hann liamstola
að komast út í birttina. Ljósið
var eins og eldur, sem lagði inn
i augu hans. Hann reis upp á
afturfæturnar og sveiflaði mann
inum, sem hjekk í beislinu, i
háaloft.
Og nú dönsuðu þeir úti á
hlaðinu. Stúlkurnar á hlöðu-
hrúnni sveifluðu kornstaurun-
um og hljóðuðu upp yfir sig.
Gamli maðurinn gægðist út um
vindaugað og hljóðaði, hestur-
inn hvíaði og' ungi maðurinn
æpti fagnaðaróp.
Hvít húfa flaug upp á fjós-
þakið, fata vallt niðuraf varp-
anum, rúður brotnuðu. Ókunni
maðurinn stóð ýmist á höfði
eða fótum. Stiginn við korn-
húrið varð fyrir lmjaski og valt
ásamt þeim, sem í honum stóð.
Grindin fyrir garðinum brotn-
aði i sundur i miðju. Þeir fjelag-
ar kútvelltust allavega og' var
ekki sýnt, livernig þetta mundi
enda. Folinn var vanur myrkr-
inu, nú var liann teymdur út í
veggjalaust rúm. Hann svimaði
í allri þessari víðátlu, og lijelt
að allt, sem úti var, væri lifandi
og sæti að svikráðum við sig.
Kornhlaðan stendur þarna á
fjórum fótum — varaðu þig!
Smðjan liggur i leyni — forðaðu
þjer! Stofan starir á liann aug-
unum. Áður liafði liann einungis
sjeð höfuð og liendur húsbónda-
síns, en hjer úti gengu menn á
tveimur fótum varaðu þig!
Hann var umkringdur sólskini,
sem ekki getur verið annað en
eldur hjálp! lijálp! Hann var
í þann veginn að sökkva og
lapast i eitthvað ógurlegt djúp,
bjargaðu þjer í land! — Þarna
uppi er sólin — þessi guli lniött-
ur, sem á næsta augnabliki
dettur ofan á höfuðið á þjer.
Forðaðu þjer meðan auðið er!
Forðaðu þjer!
Andlit ókunna mannsins var
fyrst brúnt, nú var það orðið
rautt og hlóði drifið. Heslurinn
var brúnn, þegar liann kom úi.
Nú var hann þakinn hvítri
froðu.
— Slepptu meinvættinum og
forðaðu lífinu! var kallað úr
vindauganu.
— Guð hjálpi okkur! æptu
stúlkurnar á hlöðubrúninni.
—• Vertu rólegur, síðan liöld-
um við á stað, sagði borgarbú-
inn, sem nú var kominn á bak.
Hesturinn stóð fyrst í sömu
sporunum og var hissa af þung-
anum, sem á lionum hvíldi, en
svo setti liann undir sig hausinn
og jós án afláts.
En riddarinn krækti fólunum
undir kviðinn, svo liann sal
kyrr. Þvínæst reis klárinn upp
á afturfæturnar, Jiá var ekki
um annað að gera en halda sjer
í faxið. Alll í einu þutu þeir
fjelagar eins og kólfi væri skot-
ið út í buskann, yfir akra og
engjar, skurði og girði.ngar,
framhjá næstu bæjum, út með
öllu firði, upp brekkur, niður
á nesið, lengra, lengra, lehgra,
burtu.