Fálkinn - 27.01.1956, Blaðsíða 3

FÁLKINN
3
DÁIN
Hin heimsfræga gamanvísna-
söngkona
MAÐUR Oq K0N3
Bjarni á Leiti (Valdimar Helgason) og Hallvarður (Baldvin Halldórsson).
Staðar-Gunna (Emilía Jónasdóttir) og Egill (Bessi Bjarnason).
ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ:
eftir JÓN THORODDSEN
Unga kynslóðin kynni að spyrja:
hver var Mistinguette? Það hefir ver-
ið hljótt um hana síðustu árin, en i
tvo mannsaldra skein frægðarstjarna
liennar skærar en allra hinna, sem
voru skemmtikraftar Parísarbúa — í
hinum léttara stíl. Hún var frægasti
gamanvísnaScjngvari þcssarar aldar,
ímynd Parísargleðinnar og lærifaðir
;hinna yngri gamanvísnasöngvara,
svo sem Maurice Chevalier, en þau
störfuðu saman í áratugi í frægustu
skemmtistöðum Parísar — Moulin
Houge, Casino de Paris og Folies-
Bergéres.
Mistinguette liét réttu nafni Jeanne
Marie Bourgeois og var fædd í París
og ósvikið Parísarbarn, ólst svo að
segja upp á götunni en varð uppá-
haldsgoð borgarinnar. Hún hafði lé-
lega söngrödd í fyrstu — hrjúfa, hása
og grófa, eins og' götusalarnir, sem
bjóða fram varning sinn, og hún dans-
aði ekki vcl. En hún átti „náðargjöf
frekjunnar“ og hafði lag á að vekja
eftirtekt og láta tala um sig. Og hún
átti eggjandi háttprýði og töfrandi
hreyfingar, en kunni líka að gretta
sig og reka út úr sér tunguna.
I>að var ekki fyrr en rétt eftir alda-
mótin að hún varð fræg. Hún dansaði
þá „can-can“ á revyuleikhúsunum og
innleiddi „apache“ dansinn þar —
„valse chaloupéé" og kom á fram-
færi un-gum manni, sem síðar varð
óaðskiljanlegur henni i fjölda ára:
Maurice Chevalier. Og hún söng gam-
anvisur, ýmist viðkvæmar eða tviræð-
ar og varð fræg fyrir meðferð sína á
þeim, þó að röddin væri ekki á marga
fiska. Smátt og smátt varð hún imynd
Parísarrevyunnar og allir reyndu að
stæla hana, þó að engum tækist að
komast til jafns við Iiana. Hún varð
fræg eins og Eiffelturninn — enginn
skemmtiferðamaður þóttist geta farið
frá París án þess að sjá Mistinguette
— eða réttara sagt lappirnar á henni,
sem þóttu hið níésta furðuverk. Skáld-
Mistinguette á tindi frægðar sinnar.
in ortu um þessar lappir og vátrygg-
ingafélögin kepptust um að fá að vá-
tryggja ltær fyrir alls konar slysum
og kvillum, gegn því að fá að setja
mynd af þeim í augíýsingarnar sinar.
Og hún fór í söngferðir um viða
veröld, en þó einkanlega eftir að húii
var komin af léttasta skeiði. Hún vildi
ekki verða gömul og hélt áfram að
sýna sig á leiksviðinu sem ung stúlka,
lengur en gott þótti. Þó að fjörið og
kátínan væri enn óskert var útlitið
þó farið að láta á sjá, svo að fólk
var ekki orðið jafn ólmt í að sjá hana
eins og áður. En hún vildi sýna fólk-
inu sig. Ekki þurfti hún það fjárhags-
ins vegna, því að hún hafði grætt
ógrynni fjár og kunni að geyma það,
svo að liún var rík. Og hún hafði
gaman af að láta fólk sjá, að hún
væri ekki á nástrái. t handtöskunni
sinni hafði hún jafnan brilliantaháls-
festi, demanta og skartgripi, sem voru
minnst milljón króna virði.
Hún reyndi lika eftir megni að leyna
aldri sínum, og átti fimm vegabréf,
með mismunandi fæðingarárum, en
ckkert þeirra var það rétta! Og einka-
mál sín vildi hún aldrei tala um. Einu
sinni stefndi hún blaði, fyrir að gefa
i skyn að hún væri orðin gömul. Blað-
ið birti þessa fyndni: „Mistinguette
var i Egyptalandi og fór vitanlega
að skoða pýramídana. Ilún stóð lengi
fyrir framan sfinxinn og þau störðu
livort á annað. Mistinguette lét sér
hvergi bregða, en sfinxinn fékk tár
í augun og hvislaði: Mamma“!
Það kann að hafa verið aldursins
vegna sem hún leyndi hjónabandi
sínu og ítalska söngvarans Lino
Framhald á bls. 14.
leikið. Allir, sem áihuga hafa á leiklist,
hafa þó heyrt því lialdið á lofti, að
sjaldan eða aldrei hafi meira leikaf-
rek verið unnið á íslensku sviði en
þegar Brynjólfur Jóhannesson fór
með hlutverk séra Sigvalda hjá Leik-
félagi Reykjavikur fyrir röskum tutt-
ugu árum. Ekki er þvi að undra, þótt
margir hafi hlakkað til þessara sýn-
ingar Þjóðleikhússins. En þeim nuin
sá.rari hafa vonbrigðin orðið, því að
saga Jóns Thoroddsen nýtur sín ekki
í þessum búningi og þessari túlkun
á sviði Þjóðleikhússins.
Leikstjórn annast Indriði Waage,
en Haraldur Björnsson fcr með hið
veigamikla hlutverk séra Sigvalda.
Að öðru leyti er hlutverkaskipan þessi
i meginatriðum: Ævar Kvaran leikur
Hjálmar tudda, Bessi Bjarnason Egil,
Valdimar Helgason Bjarna á Leiti,
Regína Þórðardóttir Steinunni, konu
séra Sigvalda, Emilía Jónasdóttir
Staðar-Gunnu, Nína Sveinsdóttir Þuru
í Hlíð, Bryndís Pétursdóttir Sigrúnu,
Benedikt Árnason Þórarin stúdcnt,
Klemens Jónsson Grim meðhjálpara,
Baldvin Halldórsson Hallvarð Halls-
son, Gestur Pálsson Sigurð bónda í
Hlið og Anna Guðmundsdóttir Þórdisi
konu hans. Helgi Skúlason fer með
hlutverk Finns vinnumanns á Stað og
Siggu og Ástriður, hjú i Hlíð, leika
þær Guðrún Ásmundsdóttir og Rósa
Sigurðardóttir.
Ungur málari, Gunnar Bjarnason,
hefir gert leiktjölclin, en Lárus Tng-
c’dfsson sá um búninga. *
Nýlega hóf Þjóðleikhúsið sýningar
á „Manni og konu“ cftir Jón Thorodd-
sen, í þeim búningi, sem Emil Thor-
oddsen og Indriði Waage hafa fært
hið sígilda skáldverk og góðu þjóð-
lífslýsingu. Er nú orðið alllangt siðan
þetta leikrit hefir verið sýnt á sviði
hér i höfuðstaðnum, og margt af hinu
yngra fólki hefir alls ekki séð það
Þórdís í Hlíð (Anua Guðmundsdóttir).