Fálkinn - 06.04.1956, Síða 9
FÁLKINN
9
táknar, að sá sem gerði krossinn hefði
eins -vel getað rekið mann í gegn.
Þegar faðir minn sá þá óvirðing, sem
mér hafði verið gerð, rak hann mig
frá sér. Heldur dauðann en smánina,
sagði hann. En þetta er vitleysa! Heið-
ur og œra eru aðeins innantóm orð.
En dauðinn er veruleiki.“
„Þér lítið ekki út fyrir að óttast
dauðann,“ sagði ég.
„Jú, ég var hræddur við dauðann
þá, þó að ég sé það kannske ekki
núna. Ef mér mistækist eitthvað sem
mikils er um vert, mundi ég sennilega
hiklaust kjósa dauðann."
Italinn, sem var að laga frakkann
sinn, reis upp i stólnum, en lirökk
við. Traynor leil upp. Ung stúlka gekk
fram lijá. Hann gat ekki giskað á
hverrar þjóðar hún mundi vera. Hún
var í dýrum fötum, en virtist skeyt-
ingarlaus um klæðaburð sinn. Augun
voru grá og hörð. Hún leit á Prelati,
en það var ekki að sjá að hún þekkti
hann. Þegar hún var komin fram hjá
sagði Prelati, um leið og liann liag-
ræddi sér í stólnum:
,^Þarna er ný sönnun á því, sem
ég var að segja áðan. Ég hrökk við
þegar ég sá stúlkuna, því að mér sýnd-
ist ég kannast við hana. En það var
misskilningur. Hún var lík mann-
eskju, sem ég kannaðist við. Það er
skrítið að alls staðar í heiminum sér
maður manneskjur, sem eru likar
fólki sem maður þekkir.“
„Já, það er einkennilegt," sagði
Traynor.
Hann fór snemma að hátta um
kvöldið en hugsaði margt. Og því
hugsaði liann fleira morguninn eftir,
þegar hann frétti að stúlka hefði ver-
ið myrt um horð i skipinu um nótt-
ina. Það liafði verið reynt að halda
þessu leyndu, en þjónarnir liöfðu
komist ú snoðir um það, og þess vegna
komst Traynor að því.
Þessi myrta stúlka hafði komið um
borð í Marseille og var austurrísk.
Hún hafði verið myrt einhvern tíma
snemma um morguninn. Það var ekki
um að villast að hún hafði verið drep-
in, því að morðinginn hafði skilið
eftir hnifinn í hjartanu á henni. En
engin önnur ummerki sáust né heldur
nokkuð, sem benti á livers vegna hún
hefði verið myrt. En tvennt var víst
i málinu: morðinginn liafði komist
óhindrað inn til hennar, því að klef-
inn hafði ekki verið brotinn upp, og
ennfremur að morðinginn lilaut að
vera um borð ennþá.
Þetta var helsta umræðuefni skips-
hafnar og farþega næstu dagana. Fólk
leit grunsemdaraugum hvert á annað.
Prelati talaði kaldranalega um þetta
og Traynor hugsaði. Sir Frederick,
sem nú var allur ú hjólum kringum
greifafrúna, varð hugsandi út af þessu,
En morguninn sem skipið sigldi inn
til Napoli gerðust ný tíðindi. Það var
piskrað að dýrum smaragð hefði verið
stolið af sir Frederick Leander-
Ormsby.
Traynor var að klæða sig jiegar
hann var beðinn að koma inn í klefa
skipstjórans. Þegar þangað kom sat
sir Frederick þar í keng á stól.
Traynor þurfti ekki annað en líta á
liann til að sjá að fréttin var sönn.
Skipstjórinn, gamall og gráhærður
sæfari, tók í höndina á Traynor og
lét svo sir Frederick fá orðið.
Hann var í vandræðum með livern-
ig liann ætti að byrja.
„Já — það, það var greifafrú de
Fiesole," muldraði hann og upplitið
á lionum var eins og á galeiðuþræl.
„Við borðuðum ofurlítinn kvöldverð
saman, tvö ein, í klefanum minum i
gærkvöldi. Og svo drukkum við
kampavín, en hún hlýtur að hafa
laumað einhverju í glasið mitt, því að
ég sofnaði og vaknaði ekki aftur fyrr
en í morgun. Og þegar ég gáði að var
smaragðinn horfinn.“
„Hvar geymduð þér hann?“ spurði
Traynor.
„Hérna!“ Sir Frederick sló á skeftið
á skammbyssunni sinni. „Mér fannst
ólíklegt að nokkur gæti fundið hann
þar.“
„Þér hefðuð eins vel getað geymt
hann í vestisvasanum," sagði Traynor
fyrirlitlega. „Greifafrúin yðar er auð-
vitað komin i land,“ hélt hann áfram
og leit spyrjandi á skipstjórann.
„Já, það eru margir klukkutímar
síðan.“ Skipstjórinn benti á borðið,
þar lá kjóll, hælaháir inniskór og
björgunarbelti. Traynor sá að þetta
var kjóllinn, sem hún liafði verið í
kvöldinu áður. Hann horfði spyrjandi
á skipstjórann.
„Kjóllinn lú á bátaþilfarinu í morg-
un,“ sagði skipstjórinn. „Það er svo
að sjá sem frúin hafi farið upp ú þil-
far eftir að hún stal steininum, farið
úr kjólnum og stokkið fyrir borð. Einn
af hásetunum segist hafa heyrt
skvampa i sjónum rétt áður en við
sigldum inn á höfnina, klukkan tvö
í nótt, en hann athugaði það ekki
nánar. Varðmaður við höfnina fann
björgunarbeltið, svo að það er liklegt,
að konan sé komin í land.“
„Hefir lögreglunni verið gert að-
vart?“ spurði Traynor.
„Nei. Sir Frederick var einmitt
núna að segja mér frá þessu, og bað
mig um að ná í yður. Ég get engu
ráðið í þessu máli.“
Sir Frederick reyndi að manna sig
upp. „Eitthvað yerður að gera!
Smaragðinn verðum við að finna, svo
að hann komist í hendur þess, sem
á að fá hann. Annars geta orðið meiri
vandræði út úr þessu, en hægt er að
sjá fyrir endann á!“
Traynor lét sem liann heyrði ekki
það sem hann sagði. Hann kveikti sér
i vindlingi og sat þegjandi og reykti.
Loks spratt liann upp, bað hina að
bíða og rauk út.
Eftir tíu mínútur kom liann aftur
með forstjórann og tvo háseta. Hann
fór ekki inn fyrir en stakk hausnum
inn í gættina og bað sir Frederick
og skipstjórann að koma. Þeir fóru
allir inn á B-þilfar, og jiar stansaði
Traynor við klefadyr og barði fast.
Veik rödd heyrðist að innan: „Hver
er þar?“
„Það er skipstjórinn," svaraði hann.
„Ég get ekki tekið á móti heimsókn
núna. Ég er lasinn.“
„Opnið!“ sagði Traynor við for-
stjórann. Hann leit á skipstjórann
opnaði svo dyrnar hikandi, og jieir
fóru inn allir sex. Prelati lá í rúmin.i,
en settist upp þegar opnað var.
„Hvað á þetta að þýða?“ sagði hann
og nú var hann ekki lágróma.
„Það þýðir það, að þér eruð tekinn
fastur fyrir morð og þjófnað," sagði
Traynor hægt.
Þetta var eins og sprengja. Allir
nema Prelati lirukku við og góndu
á hann og enginn sagði neitt drykk-
langa stund. Skipstjórinn var sá
fyrsti, sem náði sér eftir ákömuna.
„Hvað eruð ])ér að segja, lierra
Traynor?“ sagði hann. „Það var
greifafrúin, sem*stal smaragðinum.
Sir Frdeerick hefir sagt það sjálfur."
„Lítið þið á þennan mann, sérstak-
lega þér, sir Frederick,“ sagði Tray-
nor. „Er hann ekki líkur greifafrú
de Fiesole?“
Allir störðu á Prelati. Skipstjórinn
tautaði eitthvað, forstjórinn kinkaði
kolli og sir Frederick hnyklaði brún-
irnar. En sá sem fyrstur sagði eitt-
hvað var Prelati.
„Skipstjóri, — maðurinn hlýtur að
vera brjálaður.“
„Ó-nei,“ sagði Traynor. „Ég er
þvert á móti talsvert glöggur núna.
Ég hefi lengi furðað mig á hvers vegna
andlitið á yður kom mér svo kunnug-
lega fyrir sjónir, en ég sá ekki fyrr
en fyrir kortéri að þér og greifafrúm
eruð ein og sama persónan."
Prelati hló og skipstjórinn vissi ekki
sitt rjúkandi ráð.
„Þér verðið að skýra þetta nánar
fyrir okkur, herra Traynor,“ sagði
liann loksins.
„Já, ef við byrjum á byrjuninni,"
sagði Traynor, „þá komst harðsnúinn
þjófur að sögunni um smaragðinn.
Hann fór um borð í Southampton og
fékk tvo klefa, hlið við hlið, annan
undir eigin nafni, hinn undir nafninu
greifafrú de Fiesole. Hann sagðist
vera heilsulaus, og lét sjaldan sjá sig
á þilfarinu. Með því móti fékk hann
r.ógan tíma til að sýna sig í greifa-
frúarlilutverkinu — og þið hljótið að'
vera mér sammála um að liann lék
lilutverkið vel.“
Sir Frederick tók hendinni upp að
hálsinum, eins og hann ætti erfitt með
að anda.
„Hann varð mikill vinur sir Freder-
icks, sem greifafrú, og í gærkvöldi
setti hann svefnmeðal i kampavinið
hans, sem þeir voru að skenmita sér
við í klefa sir Fredericks. Svo stal
liann smaragðinum, fór upp á báta-
þilfarið, skildi greifafrúarkjólinn eftir
þar, til að láta hann finnast, og fleygði
björgunarbelti fyrir borð. Ef allt hefði
farið eftir áætlun mundi hann hafa
farið af skipinu, til dæmis í Alexandr-
iu, en lútið lögregluna leita að greifa-
frúnni í Napoli. Smellin tilhögun,
finnst ykkur ekki.“
„Svo er það morð austurrísku kon-
unnar. Ég þori að veðja um að það
var hún, sem aðvaraði félagið mitt.
Við nánari rannsókn mun það koma
á daginn, að þau Prelati hafa verið
kunningjar, og hafa ætlað að vera
saman um þjófnaðinn. En svo hefir
þeim sinnast og þess vegna fór liann
einn um borð i Southampton, en liún
simaði til okkar. En hún hafði ekki
misst alla von og fór ])ví með járn-
braut til Marseille, kom um borð og
gerði Prelati lafhræddan. Liklega
hefir liún gert boð eftir honum um
miðja nótt, ef lil vill til að lióta að
fletta ofan af honum. Við vitum iTvern-
ig Prelati svaraði þeirri hótun.“
„Nú er nóg komið,“ greip Prelati
fram í. „Nú hefir þessi brjálaði mað-
ur bullað nóg. Ég skora á yður, skip-
stjóri, að láta fleygja lionum út
héðan!“
Skipstjórinn var á báðum áttum.
„Ja, þetta er afar kynlegt," sagði hann.
„Þetta er aðeins tilgáta.“
„En ég get sannað hana ef ég fæ
frjálsar hendur dálitla stund,“ sagði
Traynor og skipaði að gera húsrann-
sókn i klefanum, hvað sem Prelati
sagði. Hásetarnir sneru öllu upp og
niður og rannsökuðu allan farangur
Prelatis. En þeir fundu ekkert og
Prelati kyrrðist um stund og liorfði
á aðfarirnar glottandi, og reykti
vindling.
Allt í einu beygði Traynor sig og
rýndi á gólfdúkinn. Hann sá nokkrar
sagflisar og fór að rannsáka gólfið.
Eftir dálitla stnnd lyfti hann upp of-
urlítilli fjöl, sem liafði verið söguð
sundur. Undir henni var hola og í
lienni svolitil skinntuðra. Þegar liann
hvolfdi henni datt smaragðinn úþ
ásamt öllum gimsteinunum, sem
greifafrúin hafði haft til skrauts. Svo
benti Traynor á höndina á Prelati.
„Það var þetta, sem kom upp um
yður. Ég vissi að ég hafði séð þennan
kross áður, en það var ckki fyrr cn
í gær, sem ég mundi að ég hafði séð
svona ör á hendi greifafrúarinnar."
Prelati brosti. „Dauðakrossinn!“
tautaði liann. „Hann ber nafn með
rentu. En yður skjátlast i einu . .. Þér
voruð að tala um fangelsi ...“ Hann
bar höndina upp að munninum.
Traynor hljóp til, en hann varð of
seinn. Prelati hafði gleypt eitthvað,
og eftir nokkur augnablik lineig liann
niður á gólfið í krampateygjum.
„Cyankalium," sagði Traynor stutt.
„Ég hefði átt að muna hvað hann
sagði um dauðann.“
Skömmu síðar stóðu þeir við borð-
stokkinn Traynor og sir Frederick og
liorfðu yfir flóann. Smaragðinn var
nú kominn í peningaskápinn, blöðin
höfðu ekki fengið að vita neitt um
málið og sir Frederick var farinn að
jafna sig.
„Heyrið þér,“ sagði hann allt i
einu. „Mig grunaði alltaf að greifa-
frúin væri ekki — hm — nein greifa-
frú. Það er enginn liægðarleikur að
blekkja mig ...“
Traynor benti á Vesúvíus. „Hvað
er þetta þarna?“
„Það er — ja, það er eldfjall. Það
heitir ...“
„Jæja, ég liélt að það væri vindla-
kveikjari.“
„Ég skil yður ekki ...“ byrjaði sir
Frederick.
„Maður verður að svara gamni þeg-
ar talað er til manns í gamni.“
„En — ég var ekki að tala i
gamni ...“
„Var það ekki fyndni, þetta sem
þér sögðuð? Jú, það var besta fyndnin,
sem þér hafið sagt á ævinni.“ *
Sálfræðingurinn: — Þér skuluð
bara hlæja að erfiðleikum yðar.
Sjúklingurinn: —Það þori ég aldrei.
Konan min og tengdamamma skilja
ekki gaman.
írski presturinn liét þeim drengn-
um 5 aura verðlaunum, sem gæti sagt
hver liefði verið mesti maðurinn i
hebni.
„Columbus,“ svaraði einn.
„George Washington,“ sagði annar.
„Sankti Patrekur,“ sagði litill og
skynugur Gyðingsstrúkur.
„Þú færð fimmeyringinn," sagði
presturinn. „En hvers vegna datt þér
Sankti Patrekur í hug?“
„Ja, ég vissi nú að Móses var miklu
meiri,“ svaraði drengurinn, „en maður
verður að láta kaupsýsluvitið ráða.“
Nýgiftu lijónin sátu yfir miðdegis-
verðinum og frúin segir: — Finnst
þér þetta ekki góð súpa? Ég bjó liana
til eftir uppskrift sem ég lieyrði í út-
varpinu í morgun.
— Ég er hræddur um að það hal’i
verið truflanir meðan þú hlustaðir,
svaraði maðurinn með hægð.
„Littu á manninn þarna hinu meg-
in á götunni. Það er ljótasti maðurinn,
sem ég liefi nokkurn tíma séð.“
„Líturðu aldrei í spegil?“