Fálkinn - 13.04.1956, Blaðsíða 6

6
FÁLKINN
STUTT FRAMHALDSSAGA
,/Þcir tóka bnrníð mttt' • • • •
---------------------------------eftir Karin Juel
3
IÍÉTTARHALDIÐ HEFST.
Kliðurinn í réttarsalnum fór vax-
andi. Nú voru ekki nema fáar mín-
útur þangað til réttarhöldin áttu að
byrja, en dómararnir voru ekki komn-
ir inn ennþá. Nú opnuðust dyrnar
fyrir innan dómgrindurnar og aliir
horfðu ])angað með eftirvæntingu og
forvitni. Griinn, dökkeygð kona kom
inn, og maður á eftir henni. Konan
var Sonja Slavko og maðurinn sem
á eftir henni kom var Marks fulltrúi
barnaskilanefndarinnar.
Svipurinn á hinu fríða andliti frú
Slavko var alvarlegur, og hún virtist
vera alveg ósnortin af því að aliir
gláptu á hana. Hún var í einföldum,
svörtum kjól með hvítum knipplinga-
kraga, sem var brettur yfir kápukrag-
ann, og i hendinni hélt hún á ódýrri
svartri tösku. Marks tók hendinni
undir olnboga hennar og liún gekk
teiinrétt og upiplitsdjörf að sætinu,
sem henni var ætlað, og settist þar,
eftir að málflytjandi hennar, Miran
prófessor, hafði heilsað henni.
Inga og Franz Hartl sátu á fremsta
bekk ásamt doktor Muller, málflytj-
anda sínum. Þegar Sonja Slavko gekk
fram hjá þeim leit Inga við og horfði
á liana. Þetta hlýtur að vera hún,
hugsaði hún með sér, úr því að Marks
fulltrúi er með henni. Hún kipraði
varirnar. Franz tók um höndina á
henni til að róa hana.
Ingu leið skelfing illa. En hún vissi
að hún varð að stilla sig og kæfa
niðri i sér liina óstjórnlegu löngun
til að hiaupa til Sonju Slavko og
grátbæna liana um að láta kröfur
sínar falla niður. Tonis vegna. — Og
mín vegna! Nei, hugsaði hún svo og
varð niðurlút, — ekki mín vegna.
Fyrir framan sæti dómaranna stóðu
tvö borð með skriffærum, vatnsflösku
og nokkrum glösuni, sem glampaði
á í daufum sólargeislunum úr glugg-
unum.
Dómarinn og meðdómendur og
starfsmenn réttarins konni inn •—
teinréttir hermenn í óaðfinnanlegum
einkennisbúningum, og síðan nokkrir
borgaraklæddir menn i dökkum föt-
um, sem auðsjáanlega voru útlend.
Svo voru nöfnin kölluð.
— Yfirheyrslur í málinu D-641,
Ivan Slavko, foreldralaust barn, sem
hvarf á stríðsárunum.
Það var eins og nálum væri stungið
í hjarta Ingu er hún heyrði þessi orð.
En ekkert varð ráðið af svip Sonju
Slavko. Líklega hefir lnin ekki skilið
málið.
Dómarinn leit yfir salinn. — Ef
sækjandinn er viðstaddur þá er hann
beðinn um að gefa sig fram, sagði
hann.
Miran prófessor stóð upp og benti
Sonju að liún skyldi koma með hon-
um. Þau settust við annað borðið.
— Ef stefndi er hér, er hann beðinn
um að gefa sig fram.
Inga og Franz stóðu upp, og þegar
þau settust við liitt borðið mættust
augu hinna tveggja kvenna í fyrsta
sinn: Sonju, hinnar raunverulegu
móður til barnsins, sem hún hafði
ekki séð siðan það var tekið frá henni
úr vöggunni, og kjörmóðurinnar,
Ingu, sem hafði annast um drenginn
nær alla hans stuttu ævi, og gefið
honum alla þá ást og innileik sem
hún átti til.
Augu Ingu voru hörð og munnurinn
kipraður saman, eins og krampa-
drættir væru i vörunum. Það var
greinilega rist í hvern andlitsdrátt
hennar, að nú stæði hún í fyrsta
skiiiti andspænis óvini sínum.
Þegar allir formálar voru gengnir
um garð skýrði Miran prófessor frá
því, að þvi miður talaði skjólstæðing-
ur hans aðeins slóvensku og þyrfti
þess vegna á túlk að halda. Marks
fulltrúi var beðinn um að leggja fram
í réttinum skilríki fyrir því, að hann
væri fulltrúi barnaskilanefndarinnar
þarna í réttinum, og jafnframt var
liann beðinn um að gera grein fyrir
persónulegri skoðun sinni á þessu
máli.
Ilann talaði liægt og greinilega:
— Við höfum komist að þeirri nið-
urstöðu, að barninu sé fyrir bestu að
það verði sent til ættjarðar sinnar,
Júgóslavíu, og að það fái að komast
til móður sinnar.
SAGA SONJU SLAVKO.
Og svo gat sjálft málið byrjað. Saga
Sonju Slavko var lesin upp. Þó að
upplesturinn væri á ensku gat hún
jafnan fylgst með því, sem sagan
sagði frá. Og hún lifði upp á ný alla
þessa raunasögu, hver veit í hvaða
skipti. Á umliðnum árum liafði hún
haft nægan tíma til að horfa til baka,
en litla löngun til að horfa fram á
við. Nú starði hún út í bláinn. Ilún
sagði ekkert, skildi ekki orðin. En
með hjarta sinu og h.eila lifði hún
enn einu sinni upp aftur harmalíf
sitt og ástæðurnar til þess að hún
sat hérna á þessari stundu, innan um
ókunnugt fólk og i framandi landi —
og andspænis henni sat konan, sem
var reiðubúin til að ræna hana því
eina, sem hún átti til i veröldinni —
barninu hennar.
Það hafði verið heitasta ósk hennar
og Josips manns hennar að eignast
son. Þeim þótti afar vænt um litlu
telpurnar sínar tvær, en þegar Ivan
litli fæddist hafði gleði þeirra og
hrifning verið óumræðileg. Það var
í janúar 1941, nokkrum mánuðum áð-
ur en Þjóðverjar réðust inn i Slóveníu.
Ennþá var lifið friður og sæla. Josip
var glaður, umhyggjusamur maður
yfir þrítugt og hún var ung, glaðvær
kona, sem fannst að lifið hefði gefið
henni allt sem hún þráði.
En daginn sem hakakrossfáninn
var dreginn að hún á litla ráðhúsinu
í bænum og þýsku liermennirnir
þrömmuðu inn í bæinn, varð henni
ljóst að gæfa hennar var eigi aðeins
fallvölt heldur í beinni hættu.
Josip gerðist þegar í stað meðlimur
nndstöðúhrcyfingarinnar og flutti
skæruliðunum úti í skóginum og uppi
í fjallaskörðunum vistir og vopn.
Sonja varð heima lijá börnunum, og
nú komu dagar og nætur, með sífelld-
um beig og kvíða. Hún fann enn hve
hrædd hún hafði verið þegar hún lá
andvaka á nóttinni og hlustaði á hin
framandi hljóð gestanna að utan.
Slcyldi Josít) koma heim í nótt?
Það var eina þessa nótt, sem hún
heyrði fótatak hinna flýjandi utan
af götunni. Hún fór fram úr og lyfti
horninu á gluggatjaldinu varlega frá.
Það var dimmt úti — ef leitarljósi
hefði ekki verið brugðið upp í sömu
andránni, mundi lnin ekki hafa séð
neitt. En nú sá hún tvo borgaraklædda
menn, sem hlupu eins og þeir ættu
lífið að Jeysa. Annar þeirra nam
skyndilega staðar — þýskur liermaður
miðaði byssunni á bringuna á honum.
Hinn hvarf út í myrkrið. Ivastljósinu
var varpað á götuna i annað sinn —
svo varð aldimmt aftur.
Sonja skreiddist skjálfandi upp í
rúmið aftur. Nú var allt orðið svo
hræðilega hljótt aftur. En svo opn-
aðist hurðin ofur hljóðlega. Hún varð
gagntekinn af gleði er Josip faðmaði
hana að sér.
Daginn eftir fór hún út að versla.
Þegar hún kom aftur sá lnin her-
mennina, sem stóðu með byssuna í
hándrakrikanum fyrir utan húsið, sem
Josip vann í. Henni fannst hjartað
hætta að slá. Hún stóð þarna graf-
kyrr, og hana sveið í allan líkamann
af angist og kvíða. Hún var hrædd,
hrædd eins og hundelt dýr, er það
uppgötvar að það hefir verið umkringt
og króað inni.
Þarna kom Josip út. Ilendur hans
voru bundnar á bak aftur, og augna-
ráðið var flóttalegt. Hún stirðnaði af
skelfingu þarna sem hún stóð og sá
hann fara. Og hún vissi, að nú hnfði
hún séð hann í síðasta sinn.
Þeir skutu liann þennan sama dag.
Og daginn eftir sóttu þeir litlu telp-
urnar meðan Sonja var úti. Dreng-
inn hafði hún haft með sér í barna-
vagninum.
Hún sá aldrei telpurnar eftir þetta.
Þær höfðu verið fluttar á nazista-
barnahæli lil þess að fá uppeldi i
réttum anda. Sjálf flýði hún í ofboði
upp í skóga — til skæruliðanna. Þetta
var að sumarlagi og lieitt í veðri, og
Inga og Franz sátu á fremsta bekk ásamt dr. Miiller málflytjanda sínum. Ingu leið illa. Franz tók um höndina
á henni til að róa hana ...