Fálkinn - 01.06.1956, Page 9
FÁLKINN
9
fengið vitneskju um livað varð af iitlu
teikningumirn lians. Nú vissi liann að
þær voru á veggjunum í herbergi
Tuma litla heima í húsinu fyrir utan
bæinn. Honum var eins konar fróun
að því að vita, að Irene lilaut að sjá
þær á hverju kvöldi þegar hún bauð
drengnum góða nótt.
— Ég haga mér eins og ástfanginn
skólastrákur, sagði Robert við sjálfan
sig. Ilann færði lampann yfir teikni-
liorðið og fór að vinna. Hinir teiknar-
arnir fóru að tínast inn. Þeir heils-
uðu honum glaðlega inn um opnar
dyrnar og hann heiisaði á móti, og
hugsaði með sér, að hann mundi sakna
þessara félaga sinna. En það varð að
fara sem fór.
Hann fór að hugsa um daginn í
haust, þegar Irene kom inn i teilcni-
stofuna bans. Hún hafði verið þreytu-
leg og hvarmarnir rauðir, eins og
hún hefði grátið eða orðið andvaka.
— Viljið þér atliuga livað þér getið
gert við þetta hérna, sagði hún og
fleygði hrúgu af teikningum á borðið
hjá honum. — Það eru liaust-fyrir-
myndirnar frá Dior. Þær eru ný-
koninar frá París. Hvað eigum við
nú að gera?
Hann skildi undir eins hvað hún
átti við. Ilún hafði aldrei þurft langra
útskýringa við, á því sem hún meinti.
Nýja tískulínan, sem Dior hafði inn-
leitt hafði gert haustfyrirmyndirnar,
sem Irene hafði nýlega sent i versl-
anirnar, gersamlega úreltar.
Þann dag hófst nánari samvinna
milli þcirra en áður, og Robert varð
fyrsta kastið í sjöunda himni en hrap-
aði brátt þaðan ofan í koldimma ör-
væntingu. Hann mundi löngu kvötdin,
þegar þau höfðu sctið við teikniborð-
in. Þar heyrðist ekki nokkurt hljóð,
og Robert hafði orðið innblásinn af
meðvitundinni um að Irene var nærri
honum, svo að hann tók ekki cftir
þreytunni í bakinu né því að hann
verkjaði í augun af of mikilli áreynslu.
Stundum höfðu þau litið upp bæði
samtímis og brosað hvort til annars.
Annað eða meira hafði ekki gerst.
Stundum höfðu þau fengið smurt
brauð sent til sín, en það kom líka
fyrir að þau höfðu tekið sér hlé og
farið út í veitingahús til að fá sér
að borða. Irene hafði sagt honum frá
hinu stutta en sæla hjónabandi sinu
og Christophers, og talað mikið um
Tuma. Robert hafði gaman af að
heyra hana tala um hann, og hann gat
líka sagt henni ýmislegt sem dreng-
urinn hafði sagt, þegar húii var ekki
viðstödd.
Og eitt kvöldið hafði Robert spurt
hvort henni fyndist aldrei á Tuma,
að liann saknaði þess að eiga engan
föður.
Honum hafði tekist að láta þetta
koma ofur blátt áfram, og það var
aðeins hann sjálfur, sem heyrði
hvernig Iijarta hans sló.
Irene hafði setið álút yfir teikni-
borðinu. — Ég var að hugsa um það
einu sinni, fyrir nokkrum árum,
sagði lnin, —en nú reyni ég að ganga
honum bæði í föður- og móður stað.
Ég held að það fari best á þvi.
Þessi orð voru eins og þvergirðing
fyrir allar hugsanir lians. Hann hafði
að vissu leyti alltaf gert sér ljóst, að
þær gátu ekki rætst, þvi að hann
hafði svo lítið að bjóða henni. En
hann liafði vonað, að ef hann legði
mikið að sér, gæti hann kannske gert
sig ómissandi í fyrirtækinu — og þá
var bilið ekki eins breitt á milli
þeirra.
En nú vissi hann að það var von-
laust að láta sig dreyma. Það gat
aldrei orðið neitt meira á milli þeirra
en góð samvinna.
ROBERT leit á hcndurnar á sér. Ilon-
um fannst þær allt í einu svo einskis-
nýtar. Þær gátu teiknað, að vísu, en
þær voru ekki nógu sterkar til þess
að brjóta vegginn, sem var á milli
hans og konunnar sem hann elskaði.
Hann stóð upp. Klukkan var tíu. Þeg-
ar hann kæmi inn til hennar sæti luin
kannske yfir heilum hlaða af bréfum,
eins og hún hafði gert daginn sem
hann kom til að sækja um stöðuna.
Hann mundi hvernig hann hafði
ruðst inn til hennar þá, án þess að
skeyta um, að ritarinn sagði að hún
hefði mikið að gera.
Það var sami ritarinn, sem leit
upp til hans núna, þegar hann kom
inn í fremri skrifstofuna.
pá§inn, sem varð mamma
Hver var „Jóhanna páfi“? Mönnum kemur ekki saman um nafn
hennar eða fæðingarstað. Sumir kalla hana Agnes, aðrir Gilbertu.
En sem „Jóhanna“ varð hún páfi, árið 855.
SAMjKVÆMT gamalli sögn varð
enskur munkur að flýja klaustur
sitt fyrir óskírlífi, og lenti á
flakki með fylgikonu sinni. Hún
eignaðist i Mainz dóttur, sem
skirð var Jóhanna, og munkur-
inn faðir hennar sá henni fyrir
góðu uppeldi og menntaði hana
í vísindum og tungumálum, enda
var hún bráðgáfuð og falleg í
þokkabót. En laus mun hún hafa
verið á kostunum, eins og faðir
liennar, því að 12 ára flýði hún
með unguin munki frá Fulda.
Klæddist hún nú karlmannsföt-
um og gekk í Fuldaklaustur, sem
„bróðir Johannes Angelicus“ og
þar var elskhuginn líka.
Lifðu þau i sælu en þó i sí-
fclldum kvíða fyrir, að allt mundi
komast upp. Og loks afréðu þau
að flýja klaustrið. Næstu árin
fóru þau víða — um England,
Frakkland, Ítalíu og Grikkland.
En i Aþenu hverfur elskhuginn
úr sögunni. En Jóhanna afréð að
fara pílagrímsferð til Róm. Það
var altítt að kvenfólk klæddist
munkaklæðum og færi pílagríms-
för þangað. Jóhanna dvaldist
áfram i Róm og hélt áfram að
leika karlmann. Hún var fram-
gjörn og sá að eina leiðin til
mannvirðinga var sú, að látast
vera karlmaður.
Henni tókst þetta vel. Engan
grunaði að hinn ungi, glæsilegi
og stórmenntaði gáfumaður væri
kona. Hún stofnaði skóla í grisk-
um stíl og sóttu ungir höfðingja-
synir þangað og hlustuðu á hina
lærðu fyrirlesara Johannesar
Angelicusar. Fór mikið orð af
skólanum og hinir lærðustu pre-
látar fóru að veita Jóhannesi at-
hygli.
Þessi sigur steig henni til höf-
uðs, og nú tók hún það í sig að
hún skyldi verða páfi. Þá sat á
páfastóli Leo frá Langbarðalandi,
framsýnn maður og athafnamik-
ill. Hann hafði sigrað Saracena
við Ostia, endurreist hina fornu
múra Rómaborgar og byggt
fjölda fallegra kirkna. Höfðu
Rómverjar mikið dálæti á honum.
En 17. júlí 855 dó Leó páfi IV.
Og hver átti nú að verða páfi?
Fór nú i hönd álíka skálmöld og
á dögum Leós III. En þá fréttist
um borgina, að kardínálarnir
hefðu kjörið Jóhannes Angelicus
páfa. Þeir höfðu ekki fundið
annan, sem betur hæfði hinu
tigna embætti. Og fögnuður lýðs-
ins var mikill þegar Jóhannes
páfi VIII. setti míturinn á höf-
uðið.
Stúlkan frá Mainz hafði sigrað
og það ótrúlega var skeð, að
kona sat i páfastóli. Kvenna-
slægðin hafði sigrað. Jóhanna
gegndi embættinu með mestu
prýði. Helgiþjónustu alla vann
hún grandgæfilega, þó að kirkj-
an hefði bannað konum þau
störf. Hún vigði presta, biskupa
og kirkjur og kom lagi á fjármál
páfastólsins. Hún veitti áheyrn
Englandskonungi og Alfred syni
hans, og lét þá kyssa stórutána
á sér. Yfirleitt sýndi hún mestu
hyggindi í öllu dagfari, og Róm-
verjar voru stoltir af hinum nýja
páfa.
En þó að hún hefði náð mark-
inu var hún áhyggjufull. Hún var
einmana, en þráði að fá að elska.
Leist henni vel á ýmsa sem hún
umgekkst, en reyndi að bæla þær
tilfinningar niður. Loks stóðst
luin ekki mátið. Herbergisþjónn
hennar varð friðill hennar.
Og eftir nokkra mánuði var hún
orðin ólétt. Hvað átti hún nú að
gera? Það sá að vísu ekki á henni,
þvi að páfaskikkjan var víð. Og
þegar barnið fæddist mundi lýð-
urinn líta á þetta, sem yfirnátt-
úrulegan lilut — að páfinn hefði
átt barn. Vitanlega eingetið.
í skrúðgöngu páfa milli Colos-
seum og Clemente gerðust svo
þau tiðindi, að páfinn tók létta-
sóttina og fæddi barn á götunni.
Þetta vakti skelfingu í Rómaborg.
Sagan segir að bæði Jóhanna
og barnið hafi verið dregin út
fyrir borgina og barin grjóti í
hel, en önnur útgáfa segir, að
Jóhanna hafi dáið af smán
skömmu eftir að hún ól barnið.
Og til þess að þetta kæmi ekki
fyrir aftur, voru allir rannsakaðir
áður cn þeir fengu páfatign, seg-
ir sagan. Jafnvel Alexander
Borgia varð að sæta þessari með-
ferð, og skoðunin var ekki af-
numin fyrr en Leó X. varð páfi.
Einhvers staðar fyrir utan Róm
á að hafa fundist steinn með
áletruninni: „Hér dó Jóhanna
páfi, sem eignaðist barn.“ Líklega
er þetta staðurinn, sem hún var
grýtt á. Fram á miðja 1G. öld
stóð stytta af Jóhönnu meðal páf-
anna í dómkirkjunni í Siena. *
— Er frú Callund komin? spurði
hann.
— Nei, luin kenuir ekki i dag. Hún
var einmitt að síma áðan og biðja
um að senda sér póstinn heim.
Robert stóð um stund og horfði
ráðalaus á dyrnar að skrifstofu frúar-
innar. Honum fannst nærri ótrúlegt
að hún skyldi ekki vera þar, þvi að
varla kom sá dagur fyrir að luin kæmi
ekki.
— Ég skal taka bréfin með mér.
Ég þarf að tala við hana livort sem er.
Stúlkan var á báðum áttum. — Ég
veit ekki, sagði hún hikandi. — Mér
heyrðist á frúnni, að hún vildi ekki
láta trufla sig.
En samt rétti hún honum bréfin,
eins og hún gerði sér ljóst að ekki
þýddi að malda í móinn við hann.
Robert brosti. Stundum var manni
neitað án þess að maður spyrði. Og
þegar svo stóð á, skildi hann ...
Á leiðinni heim til hennar var liann
að liugsa um hvernig hann ætti að
koma orðum að þessu. Hann þurfti
ekki að særa hana með því að segja
henni ástæðuna til að liann segði upp.
Kannske gat hún sér þess til, og þá
var engin þörf á að tala um það. Og
ef hún gæti ekki giskað á það, var
eins gott að luin fengi aldrei að vita
ástæðuna.
Stúlkan lauk upp fyrir honum.
— Mig langar til að tala við frú
Callund, sagði liann og gekk fram hjá
henni inn. Stofudyrnar stóðu opnar
og hann fór heint inn. Gömul kona
svartklædd stóð iipjj af sófanúm og
horfði spyrjandi á liann.
— Ég heiti Robert Dahl, sagði hann
hálfvandræðalegur. — Ég kem af
skrifstofunni ...
— Ég hefi lieyrt yðar getið, svaraði
hún og brosti ofurlítið. — Ég er móðir
Irenu. — Eg held að það sé betra að
þér talið við hana einhvern tíma
seinna.
— En ... það get ég ekki I sagði
hann. Hann gat ekki biðið þangað til
í næsta mánuði. Hann varð að afhenda
uppsögnina í dag, til þess að Ijúka
þessu af.
Hann heyrði að einhver kom niður
stigann, og vissi að það var Irene. —
Hver er þarna, mamma? Var það
sendillinn með póstinn? Rödd hennar
var svo annarleg, loðin og hikandi.
Hún kom inn í dyrnar og kom auga
á hann. Þau stóðu hreyfingarlaus eitt
augnablik, öll þrjú, og sögðu ekki
neitt. Robert horfði á Irenu, sá ljós-
bláan morgunkjólinn, sem var velkt-
ur, eins og hún hefði sofið i honum,
og dökkt hárið, sem var ógreitt ennþá.
— Mamma! Mamma! heyrðist kvein-
andi rödd ofan af loftinu. Irene sneri
áleiðis að stiganum.
Robert fór á eftir henni. — Hefir
eitthvað komið fyrir Tuma? spurði
hann. Hann stóð neðan við stigann
og starði á hana. Hann langaði til að
faðma hana að sér — hún var svo
varnarlaus.
Ilún kinkaði kolli. — Hann ók út
á veginn á þríhjólinu sínu — og svo
Uom bíll, sagði hún stutt. Ilún hélt
áfram upp stigann og Robert á eftir.
Hann gat ekki látið hana fara upp
eina, hann varð að fara til Tuma, ef
ske kynni að hann gæti hjálpað lion-
um eitthvað.
— Ilvernig fór þetta svo? spurði
hann.
— Furðanlcga vel, guði sé lof. Þeir
fóru með hann á sjúkrahúsið og þar
var saumað saman sárið, sem hann
liafði fengið á ennið og settir plástrar
Framhald á bls. 14.