Fálkinn - 08.06.1956, Blaðsíða 6

6
FÁLKINN
‘1-kAÐ var undir árslokin 1925, sem
fr-' Chaplin byrjaði á hinni frægu
mynd „Sirkus“. En margvíslegar tafir
urðu á þessari myndatöku og „Sirkus"
varð ekki fullgerð fyrr en 1928.
Um þessar mundir byrjaði Syd
Chaplin að starfa sjálfstætt, en hann
hafði verið ráðsmaður Charlie* nær
tíu ár. Syd gerði ýmsar kvikmyndir,
þar á meðal eftir leikritinu „Frænka
Charleys".
„Sirkus“ var dýr mynd. Miklu dýr-
ari en nokkur, sem Chaplin liafði tek-
ið áður. Hann reisti geypistórt sirkus-
tjald með öllum hugsanlegum tilfær-
ingUm, Þar voru alls konar dýr og
tamningamenn, fjöldi af vögnum og
pallar lianda ljósmyndurunum á við
og dreif. 'Þessu var öllu haldið gang-
andi í meira en eitt ár.
Charli,e æfði sig í linudansi í marga
mánuði og varð loks leikinn í listinni.
Kvikmyndin vakti mikla athygli, bæði
hjá áhorfendum, blöðunum og fag-
mönnum, og Charlie komst aftur í
álit og varð óskabarn allra, eftir áfall-
ið, sem hann hafði orðið fyrir i sam-
bandi við skilnaðinn við Litu Grey.
Nú voru aðrir skopleikarar, einkum
Buster Keaton og Harold Lloyd, farn-
ir að keppa við Chaplin um vinsældir
almennings, og höfðu komið ár sinni
Úr kvikmyndinni „Borgarljósin“ (1931). Blinda blómastúlkan, sem lék á
móti Chaplin var Virginia Cherill.
CHARLIE CHAPLIN V.
Tfllmynd kemur - en Ginplin þejir
vel fyrir borð þessi þrjú ár, sem eng-
in ný Chaplinmynd kom, enda voru
þeir tvimælalaust ágætir leikarar báð-
ir tveir. En með sirkusmyndinni nýju
skaut Chaplin þeim aftur fyrir sig.
TALMYNDABYLTINGIN.
Svo liðu aftur þrjú ár þangað til
ný mynd kom frá Chaplin, og á því
tímabili varð bylting í kvikmynda-
gerðinni. Talmyndin var komin til
sögunnar.
A1 Jolson hafði unnið stórsigur með
tveimur 'fyrstu talmyndunum sínum,
„Jazz-Singer“ og „Sonny Boy“. Þær
sýndu að hægt var að samstilla mynd
og tón.
Þetta var bylting. Fjöldi af kvik-
myndastjörnum, sem hingað lil höfðu
setið i hásæti og hirt há laun, urðu
nú að vikja, því að raddirnar þóttu
ekki frambærilegar og í samræmi við
útlitið.
Chaplin afréð að þegja áfram. Hann
lét engan bilbug á sér finna, en sagð-
ist halda áfram með þöglu myndirnar.
Vitanlega varð það til þess að sögur
komust á kreik um að hann hefði
óbrúklega rödd og væri málhaltur.
I rauninni hafði hann alltaf haldið
fram tilverurétti bendingaleiksins,
leik málleysingjans. Og hann lét sig
engu skipta hvað aðrir sögðu. En per-
sónulega áleit hann, að litli ræfillinn
hans, sem allur heimurinn dáðist að,
mundi missa mikils i vinsældum ef
hann færi allt i einu að tala.
— Það er til æðri mynd listarinnar
en framsögnin, sagði hann við alla,
sem reyndu að telja lionum hughvarf.
— Ég hefi frá upphafi iðkað látbragðs-
list, og með þvi að hleypa annarri
brúninni get ég túlkað meira en hægt
er með þúsund orðum.
Og hann styrktist í þessari trú við
öll þau þúsund af bréfum sem hann
fékk frá fólki, scm bað hann þess
lengstra orða að fara ekki að tala.
Hann benti líka á að hinir miklu
yfirburðir þöglu myndarinnar væru
i því fólgnir, að hver einasti áhorf-
andi fengi „samtölin“ á sínu eigin
máli eða mállýsku. Chaplin talaði
ensku fyrir Englendinginn, ameriska
mállýsku fyrir Amerikumenn og kin-
versku fyrir Kínverjana. Þögn hans
var alþjóðamál.
Talmyndin mundi gera kvikmynd-
irnar hans óskiljanlegar fólki i Kína
og Suður-Ameriku, og hann sagðist
ekki vilja missa jiessa áhorfendur. En
jafnframt gerði hann sér Ijóst að ef
hann 'héldi fast við jjöglu myndirnar
— sem hann var staðráðinn í — myndi
hann verða illa settur í kvikmynda-
húsunum, sem sýndu jöfnum höndum
talmyndir.
En hann afréð að hætta á þetta.
Hann hafði hugsað málið rólega og
fór sér hægt, en óðagotið hafði gripið
aðra framleiðendur.
Meðan hann var að taka „Sirkus"
fékk hann hugmyndina að „City
Lights“ -— Borgarljósin. Ilugmyndina
um að láta ræfilinn verða ástfanginn
af blindu stúlkunni. En þegar hann
Úr „Modern Times“ (1936), sem var hljómmynd en ekki talmynd. Stúlkan
upp við húsið er Paulette Goddard.
ætlaði að fara að byrja á myndinni
varð móðir hans alvarlega veik.
MÓÐIR CHAPLINS.
Chaplin, hafði látið sækja móður
sína til Hollywood og keypti handa
henni hús og lét hana eiga góða daga.
Hún hafði verið heilsuveil árum sam-
an, en eftir að hún kom til Hollywood
og fór að lifa áhyggjulausu lífi, varð
hún stórum betri.
Chaplin þótti vænna um móður sína
en nokkra aðra manneskju í veröld-
inni. Hann hefir sagt að hún sé eina
konan, sem hann hafi nokkurn tíma
elskað.
Gamla konan hafði fitnað en alltaf
var eitthvað zigaunalegt við hana.
Hún var öllum stundum með sonum
sínum báðum og ók oft með þeim i bil.
En hún tók engan þátt í samkvæmis-
lífinu í Hollywood.
Stundum horfði liún á gömlu
Chaplinmyndirnar, og hann sýndi
henni alltaf nýju myndirnar áður en
hann sendi þær á markaðinn.
Stundum var hún að kvarta undan
að þeir væru of vinnuharðir við
drenginn sinn. Hún gat ekki gleymt
fortíðinni og mundi aldrei að Chaplin
var fyrir löngu orðinn sinn eigin
herra.
Þegar hún var að aka um í bilnum
lét hún liana oft stansa við sælgætis-
sölurnar, fór út og keypti rjómaís
handa börnunum, sem léku sér á göt-
unni eða verkamönnum sem liún sá
við vinnu.
En hún kunni ekki við sig í stóra
húsinu í Santa Monica, og Chaplin
keypti annað handa henni i San
Fernandodalnum. IJenni leið líka
miklu betur þar, en svo fékk hún allt
i einu magaveiki, og læknirinn ráð-
lagði lienni að leggjast á sjúkraluis.
Charlie varð órólegur, en þegar
hann kom á sjúkrahúsið að heimsækja
hana, var honum sagt að sjúkdómur-
inn væri ekki alvarlegur, og engin
ástæða til að óttast.
En sama kvöldið varð breyting á.
Ganda konan fékk óráð og lá svo í
dvala og er læknarnir töldu ósennilegt
að hún mundi ná sér aftur, var sent
boð eftir Charlie. Sydney var þá í
Evrópu.
Charlie fór þegar á sjúkrahúsið og
móðir hans var enn meðvitundarlaus.
Hann fór út í bilinn aftur og var að
hugsa um að aka burt. Hann langaði
til að muna móður sina eins og luin
hafði verið forðum, en ekki i dauða-
teygjunum á banabeðinum.
Hann sat lengi í bílnum en gat ekki
fengið af sér að aka burt. Eftir dálitla
stund fór hann inn í sjúkrahúsið aftur.
Læknarnir leyfðu honum að koma
að rúminu. Hann sat þar í tvo tíma.
Hún fékk meðvitundina dálitla stund
og brosti til hans, tók i höndina á hon-
uin og sagði fnilt: — Drengurinn minn.
En Chaplin grét eins og barn.
Af sjúkrahúsinu ók hann á dálítið
veitingahús, og sat þar fram undir
morgun og þambaði kaffi i sifellu.
Hann sá sjálfur um útförina. Þar
vorii aðeins nánustu vinir hans.
Charlie ók einn á eftir kistunni.
En flestir urðu gramir er þeir komu
í kirkjugarðinn og sáu að þar var
komin Lita Grey, önnur kona Chap-
lins, ásamt móður sinni. Báðar voru
sorgarklæddar. Einhvern veginn höfðu
þær komist á snoðir um hvenær jarð-
arförin ætti að fara fram.
Viðstaddir gerðu sitt itrasta til þess
að Chaplin sæi ekki Litu. Þeir röðuðu
sér þétl fyrir framan hana til að
skyggja á hana. Og Charlie var bug-
aður af sorg og leit ekki upp.