Fálkinn - 15.06.1956, Qupperneq 9

FÁLKINN
9
sem viS 'ge'rum. Ef við giftum okkur
í kyrrþei, ætla foreldrar iþínir að
sleppa sér, og ef við höldum stórt
og myndarlegt brúðkaup, finnst okkur
súrt í brotið, því að þá getuin við
ekki eignast heimili í þeim stíl, sem
við höfum ihugsað okkur.
CAHOL skrifaði vikublaðinu ekki
strax, til að láta vita að hún gæti
ekki þegið boðið. Henni fannst það
vera eins og að afsala sér allri von.
Æ, þetta var svo flókið. Hvers vegna
liafði Dick ekki þannig starf, að einu
gilti fyrir hann livort skrifað var um
hann eða ekki? Það var ekki eins og
þetta væru óþægileg skrif. Fjöldi af
ungu fólki hefði orðið himinlifanðj
yfir að fá þetta tækifæri, sem hún
varð að afsala sér núna.
Þegar sem allra verst lá á henni —
venjulega.á kvöldin eftir að hún hafði
boðið Dick góða nótt — fór hún að
lmgsa um, hvort þau mundu yfirleitt
giftast nokkurn tíma. Hún hafði verið
svo sæl þegar þau trúlofuðust — ævi-
brautin framundan virtist svo bein
og torfærulaus. Hvern hafði grunað
að torfærurnar yrðu svona margar
áður en þau kæmust upp að altarinu?
Stundum var Carol að hugsa um að
fara til Rapperton lávarðar og spyrja
hann um hvað honum fyndist um
þessa hugmynd, með greinaflokk um
ráðsmanninn hans. En hún sá að Dick
mundi reiðast ef hún færi á bak við
hann.
Foreldrar Dicks sátu fast við sinn
keip um brúðkaupsveisluna. Þar varð
engu um þokað. Carol hafði misst
allan áhuga á máiinu og var dauf
og sinnulaus. Dick þekkti hana varla
aftur fýrir sömu manneskju.
— Hertu upp húgann, lífinu er ekki
lokið enn! var hann vanur að segja,
og sitt hvað fleira því Hkt. — Mörg-
um er meiri vorkunn en okkur. Að
minnsta kosti hefi ég góða atvinnu,
og við erum bæði heilsuhraust.
— En eitt kvöldið spurði Dick hana
ekki eins og venjulega: — Hvernig
líður þér í dag? Hann horfði á hana
aðdáunaraugum og sagði: — Elskan
mín, þú ert svo glaðleg i kvöld. Hef-
irðu unnið í happdrættinu?
— Hérna er dálítið, sem þú verður
að lesa — það kemur okkur báðuni
við, svaraði liún íbyggin og fletti upp
i miðppnunni í kvöldblaðinu. Þar var
stór mynd af Veru Rapperton, dóttur
húsbónda hans. Og á eftir kom löng
grein, þar sem hún sagði frá áform-
unum sem hún hefði gert um fram-
tíðina. Hún sagði frá hve mikið hún
ætlaði sér að komast af með til lieim-
ilisins, hvað brúðarkjóllinn hennar
kostaði — og það var meira að segja
getið um hve mörg börn hún ætlaði
sér að eignast.
Carol átti bágt með að stilla sig um
að hlæja. — Ef Rapperton lávarður
lætur sér standa á sáma um hvort
svona cr skrifað um dóttur hans, þá
stendur honum áreiðanlega á sama
þó að skrifað sé uni okkur, sagði hún.
Dick var svo hissa að liann gat ekk-
ert sagt.
■— Jæja þá! Þú vinnur, góða mín,
andvarpaði hann. — Skrifaðu blaðinu
og segðu að þú takir tilboðinu.
En allt i einu sagði samviskan til
sín. — Heyrðu, Dick, sagði luin var-
lega, — finnst þér þetta ósmckklegt?
Við þurfum ekki að gera það, ef þú
kannt ekki við það.
Hann brosti til hennar. •— Eins og
ég hefi sagt þér áður, verð ég alveg
eins og flón jiegar farið verður að

k
\
Vs. '
%
%
$
%
6000 manns fórnað lil goðanna
Aztekar voru grimmir en Spánverjar drápu bá til að ná í gullið
þeirra.
FYRIR 500 órum voru Aztekar
voldugasta Indiánaþjóð Norður-
Ameríku. Þeir höfðu sest að 'í
Mexico nokkur hundruð árum
óður en hvítir menn komu þang-
að og stofnsett borgina Tenock-
titlan, þar sem nú er Mexico City.
Síðan gerðu þeir Indíánana í
Tezcuco og Tlacopan háða sér.
Þeir tignuðu marga guði og her-
guðinn Huitzilopocktli var vernd-
arvætlur Tenocktitlans. Tungl-
guðinn Quetzalkoatl hafði áður
verið vendari borgarinnar en
farið burt, og lofað að koma aft-
ur og frelsa landið. Aztekaríkið
var ekki keisaradæmi heldur
sambandsríki og setuliðið í borg-
unum hafði stjórnina.
Árið 1502—28 réð Montezuma
öllu í Mexico. Hann var bróður-
sonur fyrri stjórnandans og hafði
verið valinn til forustu af þvi að
hann var dugandi herforingi.
Hann vann margar orrustur, en
var eyðsluseggur og drambsamur.
Urðu Aztekar og aðrir i Mexico
að greiða honum dráps-skatta.
Varð hann óvinsæll og þjóðin
vonaði að tunglguðinn kæmi og
svipti hann völdum.
Einn daginn frétti Montezuma
að hvítir menn væru komnir í
landið. Þetta var Fernando Cort-
ez og hinir gullþyrstu herménn
hans. Montezuma sendi menn með
gjafir til komumanna, en bannaði
þeim jafnframt að koma til
Tenocktitlan. Spánverjarnir ráku
upp stór augu er þeir sáu gjaf-
irnar: alls konar gullsmíði og
gimsteinar. Þetta ýtti undir þá
og þeir vildu fyrir hvern mun
komast í borgina, sem átti slíka
fjársjóði. Cortez hélt áfram og
sigraði, fyrst Tlascala-Indíána,
og gerði bandalag við þá.
Síðan var haldið til Cholula,
hinnar helgu borgar Azteka. Hún
var fræg fyrir 177 feta liátt must-
eri, sem var likt pýramída í lag-
inu. Þar var goðunum blótað
6000 manns á hverju ári! Cortez
komst á snoðir um að borgarbúar
sátu á svikráðum við liann og
tók grimmilegar hefndir. Hann
lét brytja fólkið niður og týndu
mörg þúsund manns lífi í blóð-
baðinu.
Loks komst Cortez í höfuðborg
Montezumas og fengu þar höll
mikla til að búa i. Corlez víggirti
höllina þegar og eftir viku hafði
hann náð valdi á aztekahernum
og kúgað hann til hlýðni við
Spánarkonung. Hann reyndi að
kristna Aztekana en það tókst
ekki. Framan af fór alll með friði
en það stóð ekki lengi. Aztekar
reyndu að taka hina víggirtu höll,
en voru jafnan hraktir til baka
og misstu fjölda manns. En smám
saman þraut Cortez vistir.
Þá datt honum ráð í hug: að
gera Montezuma að sáttasemjara.
Montezuma tók það að sér, þvi
að hann komst ekki hjá því. Gekk
hann nú fram fyrir fjöldann og
hélt ræðu og bað Indiána um að
semja frið. En þeir svöruðu með
grjótkasti og örvaskotum og
Montezuma særðist illa. Dó hann
þrem dögum síðar, 30. júní 1520.
Hann vai; þá um fertugt og átti
mörg börn. Tveir synir hans voru
drepnir síðar, en sumar.dæturnar
giftust spönskum aðalsmönnum.
Franska drottningin Evgenía er
sögð komin af Montezuma.
Eftir að foringinn var fallinn
æstust Indíánar enn meira, og
Cortez afréð að fara úr borginni.
Aðfaranótt 1. júlí lögðu her-
mennirnir af stað út á grandann,
sem tengir borgina við land, en
ekki gátu þeir komið öllu gullinu
með sér, sem þeir höfðu hramsað.
Koldimmt var og rigning. Þegar
hermennirnir voru komnir út á
miðjan grandann kvað við heróp
og Aztekar hófu árás frá báðum
endum og skutu örvum á her-
mennina, af bátum sínum. Cortez
konist ó burt, en hafði misst 800
af liði sínu, sem var 1300. Aztekar
ráku ekki flóttann, annars hefðu
þeir gert út af við Cortez.
Árið eftir gerði Cortez nýja
atlögu. Guatemozin, eftirmaður
Montezuma varðist hraustlega, en
loks náðu Spánverjar honum.
Hann þverneitaði að segja hvar
fjársjóðir Montezuma væru fólgn-
ir, hvernig sem hann var kvalinn.
Loks var hann látinn laus, en
1525 var hann handtekinn, salc-
aður um samsæri og hengdur.
Stendur líkneski lians enn á
torginu í Mexico City. En eng-
inn veit enn hvar fjársjóðir
Montezuma eru niður komnir.
Fernando Cortez dó 2. des. 1547,
02 ára gamall, í litlu þorpi
skammt frá Sevilla. Þá hafði hann
misst aleigu sína og var gleymd-
ur öllum gömlum vinum sínum.
Kista hans var flutt til Mexico,
en enginn veit nú hvar gröf
hans er. *
Bóndi var kvaddur sem vitni fyrir
rétti. Málflytjandi andstæðingsins
reyndi eins og hann gat að flækja
hann og láta hann komast i mótsögn
við sjálfan sig, en bóndinn fór sér
skrifa uin mig. En ég er motninn af
þér, og langar til að sem flestir viti,
að ég er giftur þér. Láttu blaðstýruna
bara koma í brúðkaupið — og borga
það. Ég er til í allt!
hægt og hugsaði sig vel um svörin,
svo að hinn vann ekkert á. I.oks
strauk málaflutningsmaðurinn svit-
ann af enninu og sagði:
— Þér eruð óvenjulega greindur
maður, af manni í yðar stöðu að vera.
Vitn-ið leit á hann, kímdi og sagði:
— Ef ég hefði ekki unnið eið að því
að scgja aðeins sannleikann, mundi
ég sló yður gullhamra líka.
FÁRVIÐRI. — Óvenjulega geyst fár-
viðri gekk yfir Danmörku og Suður-
Svíþjóð í janúar og olli miklu tjóni,
en þó er það ekki nema barnamatur
hjá fellibyljunum, sem stundum ganga
yfir Floridaskaga. — Myndin er af
manni, sem er að reyna að þoka sér
aftur á bak yfir veginn á móti veður-
ofsanum í Florida-fellibyl.
UPPHITUN Á VERÐINUM. — í
kuldunum sem gengu í vetur var varð-
mönnunum fyrir utan konungshöll-
ina í Bruxelles mikil huggun að því,
að fá rafhitun í varðskýlin sín. Raf-
magnsáhaldi, sem sendir frá sér infra-
rauða hitageisla, er komið fyrir á
varðhúsinu.
SÆNSKU KONUNGSHJÓNIN.
Gustaf Adolf Svíakonungur og Louise
drottning höfðu viðdvöl í Sviss á leið
sinni til ltóm, og komu m. a. til St.
Gallen, en þar er heimsfrægt bóka-
safn. — Hér sjást konungshjónin koma
út úr bókasafninu.