Fálkinn - 29.06.1956, Blaðsíða 4

4
FÁLKINN
‘jl-vEGAR Ilaile Selassie keisari var
krýndur í Addis Abeba 2. nóv.
hófst merkilegt tímabil, bæði i sögu
hans sjálfs og þjóðarinnar. Eþíópía,
sem fyrrum var oftast kölluð Abess-
inia, var fornt menningarríki en þar
bafði verið alger kyrrstaSa í mörg
hundruð ár. Nú kom liinn nýi keisari
lil sögtinnar, gagntekinn af framför-
um bins vestræna heims og ólniur í aS
lirinda hag þjóðarinnar á leið „með
heillar aldar átaki“.
En tafir hafa orðið á framkvæmd
þeirrar hugsjónar. Einn af draumum
Mussolinis var sá að leggja alla
Eþíópíu undir sig og gera hana að
ítalskri hjálendu, og það tókst honum
um sinn. Bþíópar urðu að gefast upp
— vopniitlir og ófróðir i herkænsku
— fyrir fullkomnum morðvélum ítala,
og keisarinn flýði land. En hlutur
hans var réttur i heimsstyrjöldinni
og nú situr Haile Selassie í ríki sínu
og starfar að viðreisn þjóðarinnar.
Land Haile Selassie keisara er rúm-
lega tíu sinnum stærra en ísland og
íbúarnir tæplega hundraðfalt fleiri en
íslenska þjóSin. ÞaS hefir heitið ýms-
um nöfnum í sögunni. Þannig halda
ýmsir því fram að fjallalandið Saba,
sem drottningin af Saba kom frá, sú
sem heimsótti Salómon konung, sé
eitt og liið sama sem Eþíópía. í för
meS hcnni voru um fimmtíu höfðingj-
ar og þótti þetta frítt föruneyti er það
kom til Jerúsalem, en þar var þá hið
Austurlenskt skraut einkennir hirðina í Addis Abeba. Hér sést „konungur
konunganna“ í skrúða þeim sem hann var krýndur í 2. .nóvember 1930.
þrátt fyrir allt þetta hefir hin gullna
kóróna „konungs konunganna" jafn-
an komist fyrr eða síðar á höfuð þjóð-
höfðingja, sem var réttur afkomandi
Mekeu Sabadrottningar og Salómons
Gyðingakonungs.
Ævi núverandi keisara, sem nú er
65 ára, er gott dæmi um að keisara-
lignin i Eþiópiu getur verið stopul,
og að erfðirnar til tignarinnar eru
ekki í föstum skorðum. Áður en Haile
Selassie tók ríki hét hann Ras Tafari
(ras er tignarheiti héraðshöfðingj-
anna í landinu). Og Tafari var alls
ekki borinn til ríkiserfða. Faðir lians
var voldugur héraðshöfðingi, Ras
Makonnen, og einn þeirra hershöfð-
ingja er sigraði ítalskan innrásarher
undir forustu Baratieri hershöfðingja
fyrir sextíu árum í orrustunni við
Adua. Ras Makonnen II. var bræðung-
ur við Menelik II. keisara — milli
Meneliks I. og Meneliks II. er þannig
3000 ára tímaskeið. — En vegna þess
að Menelik II. var barnlaus kaus hann
Makonnen l'rænda sinn til eftirmanns
sins. Ymsum kann að þykja það skrít-
ið að austurlcnskur þjóðhöfðingi, með
öll sin kvennabúr, skuli vera barn-
laus og mætti því halda að Menelik
hafi verið ófrjór en ekki allar þokka-
meyjar hans. Og þessu eigi Haile
Selassie það að þakka að hann situr
. nú á veldisstóli, þessi keisari, sem
kallaður er „konungur konunganna".
Þessi nafnbót er nú ekki eins drenibi-
leg og hún kann að sýnast, þvi að
hún táknar ekki að keisarinn sé er-
»Konungur konunganna«
fræga musteri Salómons nýreist. En
lengstum var landið kallað Abessinia
og það nafn koinst inn í meðvitund
fólks um allan beim, ekki síst fyrir
áhrif skáldsögu einnar, sem að vísu
er ekkert bókmenntaafrek nema hvað
lengdina snertir. Sagan heitir „Perla
Abessiníu", ævintýrasaga frá Austur-
löndum i 14 bindum. Er hún hátt á
fjórða þúsund blaðsiður og liefir verið
gefin út á fjölda tungna.
Þó að Haile Selassie vilji semja sig
að siðum vesturlandabúa eru austur-
landaáhrifm þó rikari í fari hans,
einkum að því er snertir hirðsiði og
afstöðu keisarans til þjóðarinnar. Þar
eimir enn eftir af andrúmsloftinu úr
„1001 nótt“ og liáttum austurlanda-
furstanna. Fáir þjóðhöfðingjar munu
eiga eins marga titla og Haile Selassie,
enda er þessi konungsætt orðin yfir
3000 ára gönnil og langelsta ríkjandi
konungsætt í veröldinni. Er Haile
Selassie talinn 225. maður ættarinnar
í keisarasæti, enda rekur hann ætt
sína til ýmissa frægra nafna úr fornri
sögu. Þannig telst hann vera kominn
í beinan legg af Mekeu drottningu af
Saba, eða nánar tiltekið af syni þeim,
sem hún eignaðist með Salómon kon-
ungi, en þessi sonur nefndist Menelik
I. og varð fyrsti konungur hins sam-
einaða ríkis Saba-Eþíópía.
Margt hefir breyst og raskast á þeim
þrjú þúsund árum, sem liðin eru síð-
an. Styrjaldir og byltingar liafa gengið
yfir landið, bróðurmorð verið framin
til þess að kornast í hásætið, og ýmsir
þjóðhöfðingjarnir hafa orðið að flýja
land, en aðrir tærst upp i myrkrastof-
um eða verið hálshöggnir eða verið
byrlað eitur í gómsætum vínum. En
lendum konungum æðri, lieldur að
hann sé konungur allra höfðingjanna
— nesjakónganna — í Eþíópiu.
En nú ber þess að gæta, að Eþíópíu-
menn hafa álls ekki kvennabúr að
austurlandasið. Þcir líla þvert á móti
á fjölkvæni sem mestu viðurstyggð.
Þetta stafar af því að Eþíópía er
kristið land — elsta kristna landið
utan Evrópu. Kristindómurinn þar er
kallaður „koptisk kristni" og svipar
mjög til frumkristninnar eins og hún
var á dögum Páls postula, en síðan
hafa kirkjuþing og kreddustofnanir
gert ýmsar breytingar á frumkristn-
inni, og í því liggur munurinn á
kristindómi Evrópubúa og Eþíópíu-
manna.
Þess vegna hafði Menelik II. alls
ekkert kvennabúr og engin börn, og
þess vegna er Haile Selassie keisari
nú. Að vísu gerðist það ekki slyðru-
laust, þvi að ýmsir reyndu að bregða
fæti fyrir liann, höfðingjar sem þótt-
ust eiga meiri rétt til ríkisins.
En Haile Selassie hafði ekki sitið
lengi í hásætinu er syrta tók í lofti.
Mussolini sendi her manns til Eþíopíu
og tókst að leggja landið undir sig
1936, Haile Selassie flýði til Englands
eftir að hafa talað fyrir daufum eyrum
yfir Alþjóðabandalaginu í Geneve,
sem bar .skyldu til að hjálpa honum
og hamla yfirgangi Mussolininis. Út-
legð keisarans var löng en eftir fall
Mussolinis var úti um ítölsk yfirráð
i Eþíópíu og síðan hefir llaile Selassie
setið öruggur að veldisstóli og friður
verið í landinu þrátt fyrir öll um-
brotin, sem verið liafa í Afríku undan-
farið.
Keisarinn hefir kvatt fjölda út-
lendra sérfræðinga til þess að endur-
skipa atvinnumál þjóðarinnar og her-
Haile Selassie og
drottningin á Ueið til
St. Georgsdómkirkj-
unnar í Addis Abeba
á 25 ára afmæli krýn-
i n o,'íi r i n n íir.