Fálkinn - 10.08.1956, Blaðsíða 7

FÁLKINN
7
Mel Ferrer var góður vinur Evu, og
hún lék hjá honum í leikriti sem hét
„Kveiktu á eldspýtu".
„ÓDÝRT TIL LENGDAR“.
iSkömmu eftir að ég hafði keypt
húsið, fór ég að sjá eftir öllujn pen-
ingunum, sem ég hafði lagt í það. Ég
hafði farið óvarlega með nútiðarinnar
fjármuni, til hess að láta eftir ósk
minni um að eyða kviðanum fvrir
eliinni. Þetta varð til þess að ég tók
hátíðlega ákvörðun. Ég ætlaði að
spara. En aðferðir mínar lii þess að
spara eru talsvert vafasamar. Ég er
nefnilega háð hinni algengu cn hættu-
legu kenningu: „Það borgar sig best
— til lengdar."
Ef ég ætti alla þá peninga, sem ég
liefi eylt samkvæmt boðorðinu „Það
borgar sig best lil lengdar", gæti ég
sest í helgan stein strax í dag. Ég
ímynda sjálfri mér að það sé ódýrara
til lengdar að kaupa nýjan CadiIIac
á hverju ári en að notast við þann
gamla í þrjú ár. Að vera í París í frí-
inu sinu borgi sig betur til lengdar
en að eyða sumarleyfinu heima. Að
steik sé til lengdar ódýrari en bjúgu.
Það er nefnilega hægt að sjóða súpu
úr beinasoðinu og setja i hana æti-
sveppa cða aspargus eða eitthvað
annað gott.
Svona held ég áfram að rýja sjálfa
mig í allri viðleitninni á því að spara
— til lengdar.
Einu sinni lét ég fleka mig til að
kaupa hlutabréf, en mér varð engin
lniggun að þvi. Maður á svo bágt með
að trúa, að svona bleðlar séu einhvers
virði. Ekki getur maður étið þá. Og
ekki getur maður klætt sig í þá. Og
ckki getur maður farið í ferðalag á
þeim. Þetta er bara pappír.
Sparnaðaræðisköstin mín byrja oft-
ast snenuna á morgnana og líða hjá
um hádegið. Þau stafa vafalaust frá
bernskuáhrifunum á undirvitundina.
Við áttum frænku, sem átti heima
skammt frá okkur í Budapesl og alltaf
var hún að halda fyrir okkur lang-
an fyrirlestur um, hve mikilsvert það
væri að spara. Ilún var mesti dugn-
aðarforkur í sparnaði sjálf — líklega
sparsamasta kona veraldarsögunnar.
Hún átti feiknamikið safn af segl-
garnsspottum, umhúðapappírsblöðum,
tómum vindlakössum, gúmmilykkjum,
hnöppum, ryðguðum skrúfum og ólal
mörgu öðru.
Það var ]>essi frænka, sem kenndi
mér hagsýni. En þegar til á að taka
fer ég aldrei gætilega með peninga.
Það borgar sig miklu betur — til
lengdar — að vera dálítið eyðslu-
BRÉFIN FRÁ TED.
Karlmennirnir eru miklu fyrir-
ferðarmeiri í hinu opinhera lífi
„draumastúlkunnar“ en i einkalifi
hennar. Ég hefi reynt margt af því
tagi, sumt leiðinlegt, suint skemmti-
legt og sumt blátt áfram hræðilegt.
Það er hræðilegt að fá símahring-
ingar frá karlmönnum, sem auðheyrt
er að vantar jafnvægi og kunna ekki
að stjórna sér. Það er gaman að fá
bréf frá mönnum, sem eiga heima
þúsundir ldlómetra frá manni, og
aðeins hafa gleði af þvi að skrifa
kunnri manneskju skemmtilegt bréf.
Það er leiðinlegt að fá bónorðsbréf
frá mönnum, sem eru einmana en
sannfærðir um, að tilboð þeirra um
ást og ektastand sé ihugunarvert.
Ég svara ölíúm bréfum sem ég fæ,
nema þeim sem eru svo áleitin, að
sendandinn mundi telja sér uppörvun
að þvi að fá svar. Það er góð regla,
cn eina undantekningu veit ég þó
frá því.
Ég fékk bréf frá Kaliforníu, frá
ungum manni, sem ég ætla að kalla
Ted. Tónninn í bréfinu var talsvert

' ..-sSss

' .,» „„w
Óhugnnnlc^ sjóferd
Sextuga konu rak eina á smáskipi frá Hjaltlandi til Noregs.
Elizabeth Mouat var fædd i
Leirvík á Hjaltlandi 1825, og var
eins árs þegar faðir hennar
drukknaði á fiskveiðum við
Grænland. Fluttist hún þá til
Scatnes ásamt móður sinni og
kom ekki út úr hreppnum fyrr en
hún var orðin (il árs. Þá hafði
hún í mörg ár þjáðst af fótar-
meini er hún hafði fengið við að
detta af hestbaki og varð nú að
fara til Leirvíkur til að leita
læknis. Ætlaði hún með fiskiskút-
unni „Columbine" þangað. Skip-
verjar voru þrir: James Jamieson
skipstjóri og hásetarnir Jeremías
og Oliver.
Mikill sjór var þegar lagt var
af stað. ltokið ágerðist og er skip-
stjórinn reyndi að bjarga stór-
seglinu skolaði honuini fyrir borð.
Hásetarnir reyndu að kasta til
hans kaðli en það tókst ekki og
se.ttu þeir þá út léttibátinn. En
hjálpin kom of seint og skipstjór-
inn sökk. Réru þeir nú lífróður
eftir skipinu, en náði því ekki.
Elizabeth Mouat hafði verið
undir þiljum og vissi ekkert hvað
gerst hafði. Jeremias og Oliver
höfðu ekki önnur ráð en að leita
lands aftur, og höfðu varla við
að ausa bátinn. Hafði sést úr
landi livað gerst hafði en engin
tök voru á að hjálpa. Loks kom-
ust skipverjarnir á þurrt eftir
margra tíma barning. En þá var
„Comumbine" horfin úr augsýn.
Næstu daga fóru ýms skip að
leita liennar. en það bar engan
árangur.
Elizabeth Mouat lá sjóveik i
kojunni þegar slysið varð. Nú leið
og beið en loks fór hana að gruria,
að ekki væri allt með fclldu.
Þegar hún kom upp á þilfarið sá
hún sér til skelfingar að lnin var
ein um horð. Fyrst hélt hún að
skipið væri strandað og skipvcrj-
arnir farnir í land að sækja hjálp,
en brátt sá hún hvernig ástatt
var. Sjórinn gekk í sífellu yfir
skipið og hrikti í lúkunni yfir
lestaropiriu. Seglið var rifið i
tætlur og bóman slengdist sitt á
hvað. Konan varð að hýrast i
lestinni en þar var allt á ringul-
reið. Þegar dimmdi varð hún að
sitja í myrkri, því að ekki var
liægt að kveikja. Hún heyrði ó-
lætin i veðrinu og fann hvernig
skipið skoppaði og hristist.
fór liún að hljóða og gráta en
loksins sofnaði hún.
Morguninn eftir lægði veðrið
nokkuð og Elizabeth, sem ekki
hafði dottið matur i hug, fann
að hún var banhungruð. Hún leil-
aði í lestinni og fann loks kringl-
ur og litla mjólkurflösku og
hresstist við það. Síðdegis leit
hún út um kýraugað og sá að
nú var hætt að snjóa en komin
rigning. Og nú var hún ekki sjó-
veik lengur.
Þannig liðu þrír sólarhringar
og þegar Elizabeth stakk hausn-
um upp úr lúkunni fjórða morg-
uninn, var komið sólskin. 1
norðri sá hún land við sjóndeild-
arhringinn og nú óx lífsvonin.
Henni tókst að finna oliutýru
og eldspýtur, svo að hún gat
kveikt. En þá kom gustur og
slökkti á lampanum. Þá grét
Elizabeth, því að cldspýturnar
voru ekki fleiri. Tveimur dögum
síðar sá hún snjóhvít fjöll i
fjarska og óx nú liugur aftur. En
nú fór að hvessa ú ný og skipið
rak nær og nær landi, en tók oft
niðri og lú lengi kyrrt uns það
losnaði aftur. Loks kom leki að
því. Elizabeth var orðin svo mátt-
farin að lnin gat ekki staðið i
fæturna. Næst rakst skipið á sker
og siglan brotnaði, og í lestinni
var sjórinn orðinn meira en fet.
IJcnni tókst að skreiðast upp á
þilfarið og sá nú að skipið var
skanimt frá landi. í fjörunni var
fjöldi manns, og einn þeirra lét
binda um sig linu og fleygði sér
í sjóinn. Honum tókst að komast
i skipið og bjarga konunni.
Elizabeth Mouat var komin í
eyjuna Lepsöy fyrir norðan Ála-
sund. Er hún hafði hvílst nokkra
daga var hún flutt lil Álasunds,
þar sem góðir menn greiddu fyrir
lienni. Ilún var furðu hress eftir
hina dæmafáu hrakninga i átta
daga. Þessi ferð varð fræg um
allar Bretlandseyjar og fólk gerði
sér ferð til Scatnes til að hitta
gömlu konuna. Hún dó 6. febrúar
1918, 32 árum eftir Noregsferðina.
Kvæði voru kveðin um liana og
ævintýralegar ferðasögur skrif-
aðar. Og 32 erinda kvæði um
„Thc Voyage of the Columbine“
var prentað um hið glæfralega
ferðalag Elizabeth Mouat frá
Nú Hjaltlandi til Noregs.
V'
%
yý-.

V'
V
Jl
%
%
a
fk
%
%
%
3,
3,
*
%
3
%
í
heimamannslegur, en bréfið var
skemmtiiegt og græskulaust, og Ted
sagði frá þvi að hann hefði séð mynd
af mér í blaði og að hann hefði lika
séð mig i sjónvarpi. Hann ætlaði bara
að segja mér, að honum þætti vænt
um að ég væri til. Hvort ég vildi ekki
hætta á að kynnast honuni betur? Ég
væri honum eins og hitagjafi á þess-
ari gömlu köldu plánetu.
Þetta var bull, en meinlaust bull,
og ég skrifaði honum stutt bréf aftur
og þakkaði fyrir hlýleg orð. Svo
gleymdi ég honum alveg.
En Ted lét ekki þar við sitja. Eftir
viku fékk ég nýtt bréf. Það kom frá
San Diego. Og svo kom hvert bréfið
annað, þó að ég svaraði engu þeirra.
Ted gafst ekki upp. Hann var iðinn
við kolann og skrifaði í fullri ein-
lægni.
Hann sagði mér frá þvi i léttum tón,
að hann væri eiginlega eins konar
lazaróni og lifði á eigin hnyttni og
annarra peningum. Hann skreytti
þessa lýsingu með því að láta þess
getið, að hann væri eitt mest aðlað-
andi og töfrandi karldýrið, sem skap-
að hefði verið á þessari jörð. Ég ætti
endilega að nota tækifærið og kynnast
honum. Og það væri best að ég færi
að undirbúa mig undir að sjá hann,
úr þessu, því að hann væri ú leiðinni
og ætlaði að heimsækja mig.
Ég skeytti þessum bréfum lítið
fyrstu vikurnar. Eg tók þessu eins og
hverju öðru gamni, jafnvel eftir að
hann var farin.n að gera sig heima-
komnari í bréfunum. í fyrsta bréfinu
hafði hann byrjað með „Kæra ung-
frú Gabor“, en von bráðar var hann
farinn að slcrifa „Kæra Eva“, svo kom
„Elsku Eva“ og loks „My dear baby“.
KARL MARX ÞVEGINN. — Minnis-
varði Karls Marx í Highgate í London
varð fyrir nokkru fyrir árás spell-
virkja, sem niáluðu brjóstmyndina er
stendur á stalli minnismerkisins. Mun
tilgangurinn með þessu athæfi
hafa verið sá, að mótmæla komu þeirra
Bulganins og Krustsjevs. Vitanlega var
málningin þvegin af Marx í snatri og
hér á myndinni sjást tveir menn frá
borgarstjórninni vera að líta eftir að
þvotturinn hafi verið vel af hendi
leyst.
Drekki&tgs?
COLA
Spiir)
samur.