Fálkinn - 07.09.1956, Qupperneq 9

FÁLKINN
9
aS gruna, aö þessi kunningi heföi ver-
ið Fitzgerald. En Ihún haföi ekki
minnst einu orði á að þau þekktust
áöur, þarna þegir við hittumst á kaffi-
húsinu. Og Fitzgerald liafði látið sem
þau vœru ókunnug. Hafði hann samt
sem áður ekki sýnt þá, að hann vildi
gjarnan vita af mér nærri sér? En
hafði hann ekki líka sýnl það upp
á síÖkastiÖ, aö hann þyldi varla aö
horfa á mig? Hvaða samhengi var
í þessu? Mér fannst allt hringsnúast
fyrir mér þarna sem ég lá á hnjánum
og var að tína saman plöggin hans.
Var liann kannske að liugsa um
aö koma mér fyrir kattarnef, svo að
hann gæti náð í Molly aftur? Eða
átti þetta að vera eins konar sálar-
kvöl, — í rauninni var ég á hans
valdi í heilt ár enn. Ef til vill ætlaði
hann að byrja pyntinguna með því
að segja mér hvernig hann og Molly
hefðu leikið saman. Nú skildi ég
hvers vegna liann hafði verið svona
hilaður á taugunum upp á síðkastið.
Ég var svo æstur og af göflunum
genginn, að mér fannst ég geta drepið
liann. Og ofan á allt þetta fann ég
svo hréf frá Molly. Enginn máttur
á jörðu gat hindrað að ég læsi það.
I þessu hréfi grátbændi Molly hann
um að yfirgefa sig ekki, eftir það
sem skeð hafði ...
ÞEGAR ég kom til morgunverðar var
ég alveg rólegur og skýr. Ég hafði
tekið ákvörðun. Mér fannst ég vera
eins og goð — guð hefndarinnar og
réttiætisins.
Fitzgerald kom aftur úr ferð sinni
um hádegið. Hann var þreyttur en
vel ánægður. Hann hafði náð i nær
allar þær sjaldgæfu jurtir, sem hann
hafði gert sér von um að finna, nema
eina — það var orkídeutegund, sem
hann þóttist viss um að væri til á
þessum slóðum, en það var bara að
finna hana. Ég hlustaði á hann með
uppgerðar-áhuga, hló meira að segja
og óskaði honum til hamingju þegar
liann trúði mér fyrir þvi að hann hefði
náð í innfædda steipu, sem hefði verið
einkar skemmtileg.
Svo fór hann inn til sín til 'þess
að fá sér blund. En áður hafði ég
minnst á að ég ætlaði að fara og rann-
saka moskítóflugurnar þarna í ná-
grenninu, og lofaði honum að hafa
gát á orkideunum, sem hann vantaði.
Hann vildi að ég hiði einn dag því að
þá gætum við orðið samferða, en ég
sagðist þurfa að ná í flugurnar strax,
til þess að geta hatdið áfram tilraun-
um mínum. Og þá sleppti hann mér
með þvi skilyrði að ég kæmi með
honum í næstu ferðina lians, og því
lofaði ég fúslega.
Ég var ekki lengi að komast að
markinu, sem var dálitið indíánaþorp,
er ég hafði komið í áður. Þá hafði
fólkið þarna verið einkar vingjarnlegt,
en nú var komið annað liljóð í strokk-
inn. Hundarnir urruðu og glefsuðu
eftir mér, án þess að nokkur reyndi
að sveia þeim, og þeir indiánar sem
urðu á vegi mínum, hörfuðu undan
þcgar ég nálgaðist þá. Dyrnar á
hreysi ættarhöfðingjans voru lokað-
ar, en ég fór og kallaði á hann. Roks
kom hann út. Ég varð strax áskynja
að eitthvað alvarlegt hafði komið fyr-
ir. Höfðinginn fór með mig inn i kof-
ann og þar lá ung stútka og grét
krampagráti. Þetta var dóttir höfð-
ingjans. Það var hún, sem Fitzgerald
hafði náð í, og nú hafði maður hennar
útskúfað henni og faðir hennar hafði
flengt hana. Hún hafði gert honum
og ættinni smán og framtíð hennar
var eyðilögð.
Ég hlustaði á þessar harmatölur án
þess að segja nokkurt orð, og hafði
miklu meiri sarnúð með indíánunum
en með Fitzgerald. Ég minntist á það
við höfðingjann, að ég hataði Fitzger-
ald iíka. Hann leit tortryggnislega á
mig, en þegar ég tók hönd lians og
þrýsti lienni að enni mér, eins og
hann sjálfur hafði gert við mig
skömmu áður, trúði liann mér. —
Hjálpaðu mér til að drepa hvíta óvin-
inn minn, sagði ég. En hann hristi
höfuðið. — Það er ekki rétt að drepa,
sagði liann. — Aðeins guðirnir, sem
gefa líf, geta tekið líf, en guðir okkar
eru sterkir. Fuglafordæmingin livílir
á þessum manni, nú þegar. Innan
skamms er hann dauður maður.
— Hvað er fuglafordæmingin?
spurði ég.
En þá svaraði höfðinginn engu, en
hristi höfuðið.
Ég fékk mér fjóra unga menn úr
þorpinu, og um miðjan dag vorum
við komnir á staðinn, sem ég ætlaði
að athuga. Þar var rjóður í frumskóg-
inum og stígarnir greindust í tvær
áttir. Til hægri lágu troðningar upp
að risavöxnu mahognítré, sem var al-
gróið alls konar snikjujurtum, meðal
annars ýmsum orkídeutegundum. Við
tréð grófum við tveggja metra djúpa
gröf og fylltum hana með oddhvöss-
um staurum, sem við létum standa
3átœki millfónamœringurinn
■á
■ ■'4

■ %,
■Á
$
w
Ameríski auðmaðurinn Frank
Jay Gould er dáinn fyrir nokkru
í Juan-les-Pins við Miðjarðarhaf.
Hann varð áttræður og var sonur
ameriska „járnbrautarkóngsins"
fræga, sem að vísu var talinn ó-
þokki i fjármálum á sinni tíð.
Frank Jay var líka járnbrauta-
kóngur, en þó var það ekki það,
sem gerði hann frægan heldur
liitt, að liann gerði stóriðju úr
gestakomunum til Miðjarðarhafs-
ins, þar sem það liggur að Frakk-
inndi. Fyrir hans daga var óhugs-
andi að dvelja þar nema á vetrum
eða snemma að vorinu. En Frank
Jay Gould gerði sumarskemmti-
stað úr fjörunum kringum Nizza.
Þegar hann var í þriðju brúð-
kaupsferðinni sinni rakst hann á
afskekkt fiskiver skammt frá
Antibes og sá fljólt að þar var
besta baðfjaran. sem liann hafði
séð við Miðjarðarhaf. Þessi stað-
ur hét Juan-les-Pins. Gould fékk
undir eins matarást á fiskiverinu
og fann peningalyktina af þvi.
Þarna var hægt að ávaxta pen-
inga! Og svo byggði hann Hotel
Provencal og skömmu síðar Hotel
Alba og tíu einstök liús með lúx-
usibúðum. Þetta var byrjunin að
„Gould-keðjunni“ svonefndu. Því
að nú reisti hann hvert gistihúsið
af öðru meðfram ströndinni og
keypti fjörur svo milum skipti. I
Nizza reisti hann Palais de
Mediterranée, eitt íburðarmesta
gistihús Evrópu, allt úr marmara
með áföstum leikhúsum, veitinga-
skálum, sundlaugum og öllum
hugsanlegum þægindum. Gould
sagði sjálfur að enginn rómversk-
ur keisari hafi lifað við jafn
margvísleg þægindi og gestirnir
á Palais de Mediterranée, og vit-
anlega var það satt. Hann keypti
lóðir i Cannes og Mentone og
reisti þar gistiiiús og spilavíti. Og
í ýmsum frönskum bæjum öðrum
eignaðist hann gistihús og í of-
análag stofnaði hann súkkulaði-
gerð.
Gould ilentist þarna við Mið-
jarðarhafið og fór aldrei til
Bandaríkjanna aftur, enda hafði
hann ástæðu til þess. Hann var
sem sé ekki i miklu áliti hjá yfir-
völdunum vestra, sem vændu
hann um skattsvik í stórum stil.
Og fjölskylda hans vestra átti
einnig í útistöðum við hann og
taldi sig féfletta af lionum.
Hann var lengi hjartveikur og
lifði mjög gætilega vegna heils-
unnar. Hann notaði aðeins tvö
Iierbergi í hinum skrautlega
einkabústað sínum, „Soleil d’or“.
Tvö herbergi með berum hvit-
kölkuðum veggjum. Á skrifborð-
inu lágu listar með skráningum
kauphallanna og teikningar og
tillögur að tjaldplássum og bila-
stæðum. Frank Jay Gould hafði
augun opin fyrir því, að nú fóru
fleiri að ferðast en ríkir menn,
og að það var hægt að hafa pen-
inga upp úr því lika. Konu sína
sá hann sjaldan. ])ó að hún ætti
heima í sama húsinu.
Hann mun hafa átt eitthvað
kringum 1200 milljón krónur þeg-
ar hann dó. Sjálfur hafði liann
aldrei neina ánægju af öllum pen-
ingunum sínum og nú eru erfingj-
arnir komnir í málaferli út af
þeim. Faðir hans, gamli Gould,
hafði lagt grundvöllinn að sínum
auði með því að eignast einka-
leyfi á ágætri músagildru. En nú
er helst að sjá, sem allir erfingj-
arnir sitji i gildru. Börn Franks
Jay af fyrsta hjónabandi hafa
liöfðað mál gegn ekkjunni og
einkaritara Gould og ákæra þær
fyrir að liafa talið rangt fram
eignirnar. Og amerisku yfirvöld-
in eru líka farin að hnýsast í
framtalið. Þarna er ekki sam-
komulag um neitt — jafnvel varð
heiftarleg deila um hvar Gould
skyldi grafinn.
HÆTTULEG GILDRA.
í síðustu útgáfu af „Who is
Who in America" eru 112 upp-
login nöfn, ásamt upplýsingum
um fjárhag o. fl. Tilgangurinn
með þessari fölsun var sá, að ná
í sníkjubréf, sem send yrðu á
þessi nöfn og komast fyrir hvers
konar fólk það væri, sem einkum
sendi ríku fólki fjárbónabréf. ÖIl
þessi bréf fóru beina leið til lög-
reglunnar, sem flokkaði þau og
kannaði, og nú sitja margir bréf-
ritaranna í tukthúsinu. Þeir hafa
rekið betlið sem gróðafyrirtæki
og hafa sumir haft skrifstofur
með aðstoðarfólki, vegna þess að
þeir hafa ekki annað bréfaskrift-

3,

&
3,

3,
M.

V'-
í.
$
s
í
%
upp á cndann, og dreyptum safa úr
eiturjurt á oddana. Svo lögðum við
mosa og skriðjurtir ofan á og fórum
heim í þorpið. Höfðinginn leit á mig
með einkennilegu glotti þegar ég
þakkaði honum fyrir hjálpina. Seint
um kvöldið kom ég niður á skip aftur
og Fitzgerahl tók vel á móti mér og
bauð mér koníak. Ég minntist ekkert
á að ég hefði komið inn i klefann
hans. Við drukkum saman og sungum
írskar þjóðvisur og ég sagði honum
frá Molly, hve dásamleg manneskja
hún væri og hvernig við hefðum hugs-
að okkur að koma okkur fyrir í fram-
tíðinni. Ég hafði ekki af honum augun
og sá að hann sótroðnaði. En það
hlakkaði í mér af ánægju yfir að fá
að njóta hefndarinnar.
MORGUNINN eftir héldum við af
stað. Fitzgerald og ég. Þegar leið á
daginn vorum við komnir i námunda
við rjóðrið. Hitinn var kveljandi og
svitinn bogaði af okkur. Ég held að
ég hafi haft sótthita líka, af eftir-
væntingunni. Og sifellt fannst mér
eins og eitthvað elti okkur, bak við
órjúfanlegt frumskógarþykknið. Fitz-
gerald var þreyttur, eklti síður en ég,
en hann var svo ólmur í að sjá orki-
deurnar, sem ég hafði sagt honum
frá, að hann unni sér ekki hvíldar.
Hann varð að sjá hvort þetta væri
rétta tegundin.
— Ég fer á undan, sagði hann. —
Þú getur hvílt þig og komið á eftir.
Ég rata þetta.
Hann gekk nokkur skref en svo
leit liann við. — John, sagði hann,
— ég verð að segja þér nokkuð. Mér
er ómögulegt að leyna þig því lengur.
Einu sinni fyrir löngu vorum við góð-
ir vinir, Molly og ég, en ég hagaði
mér eins og fifl — ég hafði ekki hug-
mynd um, að þið munduð hittast. Og
svo datt mér í hug þessi leiðangur,
til að gefa þér tækifæri, og til að bæta
fyrir það. sem ég hafði gert Molly
rangt til. Geturðu skilið mig og fyrir-
gefið mér, John?
—- Gamli vinur, sagði ég. — Talaðu
ekki svona! Hvað kemur það mér
við, sem gerðist mörgum árum áður
en ég kynntist Molly. Enginn má
dæma þig fyrir það.
Hann tók utan um mig og faðmaði
mig glaður. En nú höfðu aðstæðurnar
breyst svo snögglega, að ég varð
ringlaður. Hann var kominn góðan
spöl inn á stíginn til hægri! Farðu
til vinstri! hrópaði ég á eftir honum.
Hann leit við og horfði undrandi á
mig. — Þú hefir sagt: til hægri, í allan
dag.
— Þá hefi ég mismælt mig. Þú átt
að fara til vinstri!
í SÖMU svifum komu fuglarnir, ský
af grænum, rauðum og bláum fugla-
vængjum var yfir mér og lækkaði sig
niður að rjóðrinu þar sem Fitzger-
ald var. Ég hljóðaði eins og vitskertur
maður.
Á einu augnabliki margfaldaðist
hópur þessara rándýra frumskógar-
ins, sem umkringdi Fitzgerald. Og
eftir örstutta stund hvarf hann aftur,
eins og liann hefði sogast upp í skýin.
En eftir stóð hvit beinagrind, sem
hrundi til jarðar ...
Nú var kveikt í kránni. Ég horfði
á manninn á móti mér. Hann skalf
ákaft og andlitið var nábleikt.
— Sögðuð þér beinagrind? sagði ég'.
— Já, svaraði hann hás. — Ekkert
nema beinin eftir.
Framhald á bls. 14.