Fálkinn - 14.09.1956, Blaðsíða 4
4
FÁLKINN
Clnre Bootfíe Luce
er fjölhrefur sendiberrA
Bandaríkjasendiherrann í Kóm er fögur, mælsk, gáfuð, skáld, framtakssöm og — kjaftfor.
Clare Boothe Luce
sendiherra er fimm
tíu og þriggja ára,
en virðist miklu
unglegri.
ÚSSAR munu liafa orðið fyrstir
til að skipa konu i sendiherra-
stöðu. Frú Kollontay var lengi sendi-
herra þeirra í Svíþjóð og viðar og
þótti enginn eftirbátur karltnannanna.
Og alllangt er síðan Bandaríkjamenn
gerðu konu út sem sendiherra i Dan-
mörku. Fyrsta konan sem Danir gerðu
út sem sendiherra var frú Bodil Beg-
trup, sem nýlega lét af sendiherra-
embætti hér á landi og þótti ekki
tiggja á liði sínu en varð mjög vinsæl
cg ávann sér virðingu i starli sínu.
En sá kvensendiherra, sem mestu
umtali iiefir valdið í heiminum er
óefað sendiherra Bandarikjanna i
Róm, frú Clare Boothe Luce. Hún
hefir haft lag á að láta taka eftir sér
og um leið hefir hún náð ótrúlega
mikilli þekkingu á itölskum málum,
bak við tjöldin. ítalir h'afa tröllatrú
á almætti hennar og lialda jafnvel
að hún geti ráðið miklu um ítölsk
innanríkismál — steypt ítölsku stjórn-
inni og þar fram eftir götunum. Ítalía
er mikilsverður hlekkur í Atlants-
hafsbandalaginu, en jafnframt veikur
hlekkur. Bandarikin verða að styðja
landið, en sá stuðningur má ekki vera
um of áberandi. Og mörg eru þau
viðfangsefnin sem koma til kasta
USA-sendiherrans. Og enginn treyst-
ir Luce siður til að leysa úr þessum
vandamálum en hvaða karlmanni sem
vera skal, þvi að liún er Ijóngáfuð og
hefir bein i nefinu en auk þess kven-
legan yndisþokka. Og hún hefir ýmis-
legt fleira til síns ágætis. Þess vegna
sendi Eisenhower forseti hana til
Ítalíu. Meðan hún sat í hermálanefnd
Bandaríkjaþings hafði hún heimsótt
hermenn frá ÚSA í ítaliu árið 1944
og þá um leið kynnt sér þá örðugleika,
sem ítalskur almenningur átti við að
stríða. Undir eins og hún kom úr
þeirri ferð gekkst hún fyrir því að
efna til samskota handa bágstöddu
fólki í Ítalíu, og varð hún mjög vin-
sæl þar í landi af því verki. Og svo
spillti það ekki fyrir, að hún var
kaþólsk. Hún tók kaþólska trú árið
194G.
Bandarikin höfðu konu, sem sendi-
lierra í Luxembourg, Perle Mesta hét
hún og var rík, enda varð hún fræg
og afhaldin fyrir veislur þær sem hún
hélt fyrir góðgerðastarfsemi sína
meðan hún var sendiherra. Óperettan
„Call me Madam!“ var tileiknuð
lienni, og aðalpersóna leiksins er i
ýmsu svipuð hinni auðugu olíu-
drottningu. Hugvitssamt óperettu-
tónskáld gæti eflaust samið aðra
óperettu ekki lakari um Boothe Luce,
og kallað hana „Call me Signora!" og
orðið heimsfrægt fyrir. í dag er hún
nr. 4 á skránni um kunnustu konur
í heimi, það eru aðeins Elizabetli
Englandsdrottning, Elinor Roose-
velt og Mamie Eisenhower sem hafa
verið settar ofar lienni.
Þegar skyggnst er i ævisögu þess-
arar athafnasömu konu, má sjá hve
miklu dugnaður og fegurð fá áorkað
í veröldinni. Clare fæddist í New York
10. apríl 1903 og var faðir hennar
fiðluleikari og rak ofurlitla hljóð-
færaverslun. Hann dó þegar Clare var
tíu ára, og móðir hennar fór ])á með
telpuna til Frakklands og dvaldi þar
eitt ár. Sú ferð varð til þess að vekja
óbilandi áhuga Ciare á öðrum
löndum og þjóðum. Þegar fyrri heims-
styrjöldin hófst fór fjölskyldan aftur
til New York og ólst Clare þar upp
eins og gengur og gerist um skóla-
telpur. Hún lærði hlaðamennsku og
jafnframt lagði hún stund á listfræði.
En ævintýralöngunin slokknaði ekki
í henni. Það sýndi hún best með því
að strjúka að heiman til þess að sýna
að hún væri sjálfstæð manneskja!
Þegar lnin var tvítug giftist liún
rikum „syni föður síns“, sem hét
George T. Brokaw og var lítill al-
vörumaður. Clare játar það sjálf að
þetta hjónaband hafi verið mesta
glappaskot, enda skildu hjónin eftir
sex ára sambúð. Clare var nauðugur
einn kostur að skilja ef hún átti að
halda heilsu.
Og nú fyrst fer hagur liennar að
hækka. Hún fór að skrifa greinar í
„Vogue“, og 29 ára var hún orðin
ritstýra hins kunna tímarits „Vanity
Fair“. Varð hún fræg um öll Banda-
rikin fyrir liugkvæmni sína og frum-
legár hugsanir, dirfsku sína og — feg-
urð. Árið 1934 gerðist liún lausa-
mennsku-blaðritari og skrifaði tvær
bækur. Árið 1935 giftist hún Henry
R. Luce, milijónamæringi og útgef-
anda hinna frægu vikublaða „Time“
og „Life“. Og ofan á allt þetta samdi
hún leikrit, sem nefndist „Konur“ og
fór það eins og eldur í sinu um ýms
helstu leiksvið veraldar og gerði
Clare heimsfræga og ríka. Fleiri bæk-
ur gaf hún út og urðu sumar met-
sölubækur mánaðar síns. Ein þerira
hét „Vordagar í Evrópu“ og vakti
mikla hrifningu. Áhugamálum hennar
fór sífjölgandi, og nú fþr hún að
marki að gefa sig að ajþjóðamálum.
Hún bauð sig fram til sambandsþings-
ins, sem fulltrúi í Connectitut og
Roosevelt-andstæðingur — og komst
á þing!
Hún var svo orðhvöss að blöðin
gerðu sér mat úr ýmsum meinyrðum
hennar, enda eignaðist hún marga ó-
vini. Andstæðingar hennar segja að
hún sé rétta myndin af þeirri gerð
amerískra kvenna, sem séu sjálfum
sér svo nógar að þær séu á takmörk-
um sjálfsdýrkunar. Þegar iiún varð
fyrir mesta harmi ævi sinnar — hún
missti Ann dóttur sina í bilslysi 1944,
á fermingaraldri — var varla liægt
að fletta amerisku vikublaði án þess
að rekast á greinar sjálfrar hennar
um þennan sorglega atburð. Hún
segir sjálf að þessi atburður 'hafi orð-
ið til þess að hún snerist til kaþóiskr-
ar trúar árið 1946. Kaþólskir menn
teija hana og Henry Ford II. þýðing-
armestu trúsystkin sin í Ameríku.
Þegar Eisenhower bauð sig fram
við forsetakjör vann Clare Luce í
þrjú ár að tilnefningu hans og kosn-
ingu. Og árið 1953 bað hann hana
um að taka að sér sendiherrastöðuna
í Róm. Og þá fékk hún vandamesta
starfið, sem hún liafði gegnt um æv-
ina.
Sendiherrann býr i smáhöll frá 17.
öld, sem Bandaríkjastjórn keypti fyr-
ir 540.000 dollara sem sendiherrabú-
stað í Róm. Henry Luce býr i Róm
helming ársins, til þess að geta verið
hjá konunni, og stjórnar þá fyrir-
tækjum sínum þaðan.
Klukkan 7.30 á hverjum morgni
glymur i vekjaraklukkunni á nátt-
borðinu hjá frú Luce í svefnherberg-
inu á efri hæð. Ilún hringir þá eftir
morgunkaffinu og les amerísk og
ítölsk blöð meðan hún er að snæða
árbitinn. Klukkan 8.30 kemur einka-
ritari iiennar úr herbergi sínu framar
i ganginum. Af hverjum þúsund per-
sónulegum bréfum, sem hún fær á
hverri viku, svarar hún sjálf kringum
þrjátíu. Hinum svarar skrifstofu-
fólkið.
Svo er að ráðgast um hvernig mið-
degisverðurinn eigi að vera — það er
talsvert vandamál því að um 250 mið-
degisgestir koma á hverjum mánuði,
auk 200 sem fá kokkteil. Á boðskort-
unum stendur: Ambassadorinn og
Henry Luce bjóða yður ..o. s. frv.
Út á við er eiginmaðurinn jafn undir-
gefinn gagnvart sendiherranum og
aðrir Bandaríkjaþegnar. En Henry
Luce er upp með sér af konunni sinni.
Þakka skyldi honum líka! Þótl lnin sé
orðin 53 ára er hún enn undurfríð
og tignarleg. Og liver vill ekki vera
eiginmaður Bandaríkjasendilierrans i
Róm? Og geta verið hálft árið í Róm!
Sendiherrann afrækir aldrei helgar
tíðir, eins og góðri páfatrúarkonu
sæmir. En klukkan 11—13.30 situr luin
í sendiráðinu og afgreiðir mál, sem
fyrir liggja. Hún verður líka að taka
sinn hlut af þeim 400 opinberu heim-
sóknum frá Ameríku, sem til falla á
hverjum mánuði. Hún ber ábyrgð á
kringum 200 manna starfsliði sendi-
Mario Scelba forsætisráðherra ítala (t. h.) í heimsókn í Hvíta húsinu í Was-
hington. Frú Luce situr á milli Eisenhowers og Scelba, en mennirnir sem
standa eru frá vinstri: Gaetan Martino utanríkisráðherra ítala, John Foster
Dulles og Manlio Brosio, sendiherra ftaia í Washington.