Fálkinn - 28.09.1956, Blaðsíða 7

FÁLKINN
7
hárið á honum og dýfa honum ofan
1 laugina lieigu. Þá rak Alexander upp
gífurlegt öskur, og erkibiskupinn af
Canterbury varð skelkaður og spurði
bvort vatnið mundi vera nógu heitt ...
PÉTUR MISSIR KÓRÓNUNA.
Ég hafði margvíslegt heimilisum-
stang þetta haust, 1945. Við sáum að
húsið i Surrey var ekki nógu stórt,
ef við áttum að liafa þar barnaher-
bergi og annaS herbergi handa „Dadda
Ho\ve“, svo að við seldum húsið, þó
að við sæjum eftir því.
Pétur sagði mér lika að Tito liefði
stöðvað allar greiðslur til sin, þang-
að til þjóðaratkvæði hefði farið fram
í Jugoslavíu, og að við hefðum ekki
efni á að halda íbúðinni á Hotel
Claridge áfram. Svo að við fluttum
okkur i jugoslavneska sendiherrabú-
staðinn.
Þar gátum við innréttað barnaher-
bergi á efstu hæðinni. Húsið var í
rauninni ekki þægilegt, en það var
rúmgott og auðvelt að halda sam-
kvæmi þar. Margir áttu heimboð inni
lijá okkur og ég hafði nóg að hugsa.
Það lá oft illa á mér þegar við vor-
um að lialda þessi samkvæmi. Nú voru
svo margir útlagarnir í London að
fara heim til sín, eða voru farnir,
en við urðum að halda áfram að lifa
í útlegð.
Hákon Noregskonungur var farinn
heim. Georg frændi af Hellas var
ferðbúinn. Wilhelmina Hollands-
drottning og Bernhard og Júliana
voru farin. Það var helst að sjá að
það yrðum við Pétur ein, sem þyrftum
að biða í óvissu og efa — við fengum
ekki að fara heim, og jafnvel óvíst
um framtíð konungdæmisins.
Pétur hafði verið þvingaður til að
ganga að þvi, að stjórnarnefnd skyldi
hafa konungsumboð hans þangað til
þjóðaratkvæðið færi fram, sem átti
að skera úr hvort hann yrði konung
ur áfram eða ekki. En hann þóttist
viss um að sú atkvæðagreiðsla yrði
ekki „frjáls“ nema á yfirborðinu, eða
að nafninu til.
Spádómar hans rættust þegar
Jugoslavía var gerð að „þjóðarlýð-
veldi“ i nóvember 1945.
Pétur var sem steini lostinn. Ég
vorkenndi honum af heilum hug, en
ég gat ekki verið honum sammála um
að öll sund væru lokuð og hann væri
í hættu. Ég liafði aldrei átt varanlegt
iheimili i mínu eigin landi. Mig hafði
dreymt um að eignast heimili þegar
ég giftist. „Heimili“ var i mínum aug-
um mitt eigið hús, sem ég gæti húið
í með manni og börnum. Og heimili
átti ég núna.
En frá sjónarmiði Péturs var heim-
ilið miklu meira en þetta. Það var
landið sem liann var fæddur i —
landiö sem hann elskaði og hafði
stjórnað. Það var höllin með skógun-
um og fjöllunum, þar sem 'hann hafði
leikið sér sem barn og unað sér sem
ungur maður — það var staðurinn,
sem fólk talaði hans eigið mál á —
staðurinn sem hann átti heima á,
bæði sem maður og konungur.
Önnur alvörumál lágu einnig þungt
á lionum. Hann hafði fengið tilkynn-
ingu frá bankanum, um að hann yrði
að fara varlega með peninga. Flestar
tekjulindir hans voru þornaðar, og
allar eignir hans í Jugoslavíu höfðu
verið gerðar upptækar.
— Nú eigum við ekkert, sagði hann
við mig og lagði hendurnar fram á
borðið og lét lófana snúa upp. — Við
eigum ekkert. Tito hefir hirt það allt!
— Við höfum ekki eytt hundrað
pundum á viku, sagði ég.
— Nei, sagði hann. — Við höfum
ekki eytt því öllu, en þú gleymir liús-
gögnnm, fatnaði, ferðalögum og sam-
kvæmum — þessu sem fólk krefst af
konungum. Og auk þess eru margir
upp á hjálp mina komnir.
Þetta var í fyrsta skipti, sem ég
heyrði Pétur minnast á gjafir, en ég
hafði heyrt ýmislegt um gjafmildi
hans af annarra munni. Ég vissi að
rlft þetta fólk, sem hafði farið í út-
legð frá Jugoslavíu hafði rétt til að
tjá konunginum vandræði sín.
Pétur neitaði aldrei að hjálpa fé-
lagsskap eða landa sinum en studdi
slíkt jafnan með fégjöfum. Og þetta
var það sem hann vildi elcki hætta
fyrr en i siöustu lög, og ég vonaöi að
liann þyrfti aldrei að hætta þvi.
„HVAR EIGUM VIÐ AÐ VERA?“
En var kannske svo langt komið,
nú þegar? Nei, sagði Pétur, við vor-
um ekki orðin öreigar, en urðum að
taka upp ódýrari lifnaðarháttu. Við
gátum ekki verið í sendiherrabú-
staðnum áfram, því að húsaleigan var
mjöig há þar, en urðum að finna okk-
ur ódýrari stað.
— En hvar eigum við þá að vera?
spurði ég vilandi. Átti ég að halda
áfram að lifa í von um heimili, sem
ég missti alltaf aftur, von bráðar?
Pétur misskildi mig. — Mér fellur
illa að þurfa að hiðja þig um að fórna
þér og afsala þér öllum lúxus og öll-
um fötunum og skartgripunum, sem
mig langaði til að gefa ]jér, Sandra,
sagði hann.
— Ó, Pétur, það cr ekki það! sagði
ég. — Það er bara tilfinningin um
að eiga hvergi lieima, sem kvelur mig.
Meðan við eigum heimili, sem við vit-
um að er okkar, get ég lcomist ofur
vel af án alls hins. Mér cr það full
alvara.
— Já, ég hugsa að þér sé alvara,
sagði hann dræmt.
— Ég vildi óska að þú skildir hve
einlæg alvara mér er um það, sagði
ég. — Ég get ekki hugsað til þess
að eiga að flækjast úr einu gistihúsinu
í annað og einu landinu í annað. Mér
finnst það blátt áfram hræðilegt.
— Hvar viltu helst eiga heima?
sagði Pétúr. — Eg held varla að við
getum haldið áfram að eiga heima
liérna i Englandi. Við verðum að
fínna hentugan stað í Evrópu, vegna
stjórnmálamannanna minna.
— Stjórnmálamannanna? Hvað geta
þeir gert úr þvi að svona er komið?
Pétur horfði á mig alvarlegur. —
iSandra ... þó að ég hafi misst kórón-
una og rikið er ég konungur enn. Ég
er konungur allra þeirra þúsunda af
Jugoslövum, sem eins er ástatt um og
um mig, að þeir geta ekki farið heim,
eða þeir óska ekki að lifa undir
konnnúnistastjórn. Ég liætti aldrei að
berjast fyrir þvi að endurheimta riki
mitt, svo lengi sem ég lifi. Og ég mun
hætta öllu til þess að sonur minn fái
að koma heim til sín. Ríkið er hans
arfur og minn arfur. Og jafnvel þó
að ég neyðist til ... liann bandaði
höndunum eins og óður maöur — að
selja rjómais, æpti hann loksins ...
eða verða þjónn á krá, skal
ég aldrei hætta að berjast!
NEITAÐ UM VEGABRÉF.
Við afréðum að flytja til Parisar.
I júní 1946 fórum við að losa um
heimilið og ferðbúast. En þá fengum
við slæmar fréttir.
Franslca stjórnin vildi ekki veiia
Pétri dvalarleyfi eða láta hann fá árit-
un á vegabréfið sitt. Hann fékk ekki
að koma.
Stjórnin hafði ekki getað gleymt
öllum ólátunum, sem urðu í sambandi
við það er faðir hans var myrtur á
franskri fold í Marseille. Og einmitt
um þessar mundir voru miklar við-
sjár i stjórnmálum i Frakklandi, svo
að Frakklandi var talin stafa liætta
af því að Pétur kæmi þangað.
Þetta vakti áhyggjur og örvænt-
ingu hjá mér. Mér fannst einhvern
veginn á mér, að ég hefði upplifað
þetta allt áður. En nú var það samt
svo, að hrakningarnir frá bernskuár-
unum gáfu mér styrk til að horfast
í augu við tilveruna, sem blasti við
okkur. Ég liafði stuðst við Pétur af
því aö ást hans og umhyggja hafði
verið mér hjálp eftir einveruna, sem
ég hafði haft mest af að segja um æv-
ina áður. Og nú kom til minna kasta
að styðja hann.
Ég hugsaði mig um. — Við getum
farið til Parísar, sagði ég. -— Við fáuni
áritun, barnið og ég. Við förum á
undan og ég reyni að fá „transit-vis-
um“ fyrir þig. Og svo getum við far-
ið til Sviss, öll þrjú. Ég er viss um
að þú færð dvalarleyfi þar.
Þetta áform létti Pétri vonbrigðin
yfir neituninni, og í júlí fórum við
til Parisar — mamma, Dadda Howe,
Bia-Bia og ég.
Við fengum bestu viðtökur á Hotel
Crillon, þar sem við mamma höfðum
dvalið er ég gekk í skóla í París.
— Æ ..., stríðið, sagði fólkið og
yppti öxlum. —- Það var liræðilegt —•
ægilegt ... en nú er það búið. Hótel-
stjórinn afsakaði að flest af húsgögn-
um móður minnar væri farið út í
veður og vind, og að Þjóðverjar hefðu
rænt mörgu, en ekki öllu ... nei, ekki
öllu! Þeim hefði tekist að bjarga ýmsu
undan Þjóðverjum. Nú skyldum við
sjá!
Það var sigurbros á gistihússtjór-
anum er hann rétti mér lítinn höggul.
— Ne-ei! sagði ég og trúði varla
mínum eigin augum.
— Jú, sagöi gistihússtjórinn hreyk-
inn. Hann hafði falið böggulinn bak
við lausan múrstein í kjallaraveggn-
um, og í honum var úrið með öllum
rúbinunum, sem Sophia amma mín,
ekkjudrottning af Hellas, hafði ánafn-
að mér í erfðaskránni sinni.
Þetta hlaut að vera góðs viti, hugs-
aði ég með mér. Það reyndist líka
svo, því að innan skanuns tókst mér
að fá „transit-visum“ handa Pétri.
Mönunu langaði til að fara til Vene-
zia til að sjá hvernig komið væri með
húsið, sem hún átti þar. Hún fór, en
við Pétur fórum í bil til Sviss.
Við lifðum rólegu lífi þá tvo mán-
uði, sem við vorum í St. Moritz, vor-
um oftast nær með barnið 'og leið vel.
Ég hafði trú á að við mundum eign-
ast heimili innan skainms. Og ég þótt-
ist liafa hugboö um, að það lieimili
mundi ekki aðeins fullnægja kröfum
sjálfrar mín heldur líka geta oröið
tryggur grundvöllur hjónabandsins.
Framhald í næsta blaði.
HEFIRÐU HEYRT —
að hið fræga ilmvatn „Chanel nr 5“
er sett saman úr 30 mismunandi
efnum, og af sumum þeirra er svo
megn fýla, að ménn verða að
ganga með gasgrímu til að þola
hana.
að sykur er enn talin helsta ástæðan
til tannskemmda en flúor i drykkj-
arvatninu er besta ráðið til að verj-
ast tannskemmdum.
að Ameríkumaður einn hefir gert
teikningu að „fljúgandi kafbát".
Þetta er jet-flugvél, sem getur
stungið sér og siglt langar leiðir
undir sjávarborðinu.
að Finnlendingar framleiddu á sið-
asta ári 92.000 „standard“-minka-
skinn, en 22.000 af bláminlc og
36.000 af brúnum mink. Það er
15% meira en árið áður.
að 800 ár eru liðin siðan fyrsta krýn-
ingin fór fram í Westminster
Abbey.
að frú ein i Chicago hefir fengið
hjónaskilnað vegna þess að mað-
urinn hennar lagði í vana sinn að
heimta af henni að hún færi á fæt-
ur um miðja nótt og gæfi sér heit-
an mat. Stundum heimtaði hann
kótelettu, stundum kjúkling og
stundum buff, og lamdi konuna ef
hún færðist undan.
að í New York hefir ein stórverslun-
in stofnað deild, þar sem karlmenn
geta fengið stoppað í göt á sokk-
unum sinum og fest á sig hnaþpa.
Ymis meiri háttar kvenfélög í borg-
inni telja að þetta tiltæki geri
piparsveina afhuga giftingum og
hafa mótmælt því opinberlega.
að sjö ungum mönnum var stefnt á
skrifstofu hæjarfógeta í Slésvik-
Holstein og þeir krafðir um barns-
meðlag. Ung stúlka í bænum liafði
lýst þá alla feður að sveinbarni,
sem hún eignaðist.
Útlægu konungs-
hjónin með einka-
soninn í skírnar-
kjólnum. Þá
stundina var gott
á milli hjónanna.