Fálkinn - 12.10.1956, Page 9

FÁLKINN
9
tveimur fingrum ofan í jakkavas-
ann og dró upp þrjátíu dollara í
seðlum. Casey fékk þetta sem
forgreiðslu.
„Jarðhnetur, nýjar jarðhnet-
ur!“ hrópaði Peregrine Casey, og
maður á hinni gangstéttinni kom
yfir þvera götuna til að kaupa.
Hann hélt sig í námunda við hann
áfram, og þegar Peregrine fór
heim til sín var maðurinn enn á
hælunum á honum. Sá maður var
lika frá Angus Film.
Irving Blattner hafði símað til
Liverpool, að sonur frú Casey
hefði fundist og að farmiði fram
og aftur á öðru farrými hefði ver-
ið keyptur handa frúnni — en hún
yrði að nota hann strax. Frú
Casey var hrærð og þakklát og
sagði, að hún hefði aldrei látið
sér detta i hug, að svona góðar
manneskjur væri til í veröldinni.
Nú ætti heitasta ósk hennar að
rætast.
Hópur af kvikmyndurum kom
heim í stofuna hennar og sneru
filmuspólunum, og sami hópur
var mættur þegar frú Casey gekk
um borð í Ameríkuskipið. Far-
þegararnir fóru að velta því fyrir
sér hver þessi kona gæti verið,
sem væri sýnd svona mikil at-
hygli. Frú Casey þakkaði umboðs-
manni Angus Film, með tárin í
augunum.
,,Ég get ekki launað yður með
neinu nema blessun gamallar
móður,“ sagði hún snöktandi.
Jafnvel umboðsmaðurinn sjálf-
ur, sem hafði starfað fyrir kvik-
myndir í þrjátíu ár, fékk tár í
augnakrókana.
Að öðru leyti fór allt með leynd
um þetta ferðalag, og nefndin sem
var gerð út til að taka á móti frú
Casey á járnbrautarstöðinni í Los
Angeles, var ekki sérlega stór.
Það var farið með gömlu konuna
á rólegt gistihús í útjaðri borgar-
innar — stað sém óhugsandi var
að sonur hennar kæmi á. Allir
ráku upp stór augu er þeir sáu
hve röskleg og létt í spori frú
Casey var — þetta var óvenjulegt
um svo gamla konu. Hún virtist
vera móðir af blíða og bljúga
taginu, sem maður sér svo oft
i kvikmyndum, og Monty Blattn-
er, sem hafði skoðað konuna, fór
að verða hlynntari hugmynd
bróður síns, en hann hafði verið
áður. Hann varð að játa, að þessi
kona mundi sóma sér prýðilega
í kvikmynd.
Og nú var sýniskráin samin út
í æsar:
Einhvers staðar á stóru lóðinni
hjá Angus Film hafði verið reistur
smákofi, með stokkrósum upp
með þilinu. Þar átti frú Casey að
sitja í gömlum stól og bíða eftir
að sjá son sinn aftur. Svo átti
að biðja soninn, sem ekki hafði
hugmynd um komu móður sinn-
ar til Ameríku, að fara inn í kof-
ann, og undir eins og hann sæi
móður sina mundi hann gleyma
öllum gömlum væringum og
faðma hana að sér. Sáttastundin
mikla var runnin upp. Og þá yrði
kveikt á öllum kvikasilfurslömp-
unum og ljósmyndararnir færu
að snúa filmuræmunni. Og þann-
ig yrði þessi fagra mynd úr dag-
lega lífinu að kvikmynd.
„Hvað á að-gera við allar þess-
ar myndavélar?“ spurði frú Cas-
ey þegar hún var látin setjast á
stólinn.
„Við höfum hugsað okkur áð
kvikmynda endurfundi yðar og
sonar yðar,“ var svarað.
Frú Casey hugsaði sig um. „En
finnst ykkur það ekki líkt og ver-
ið væri að selja móðurást?"
spurði hún.
„Jú, það mætti líta þannig á
það,“ sagði Irving — „en hins
vegar geta þessir fáu metrar af
kvikmynd gert kraftaverk. Þeg-
ar myndin verður sýnd, getur hún
vakið mörg forhert hjörtu ungra
manna, og knúð þá sem hafa yfir-
gefið mæður sinar til að fara til
þeirra aftur.“
Hún andvarpaði.
„Jæja, eins og þér viljið — þér
hafið verið svo hugulsamur við
mig. Og ég er í þakkarskuld við
yður. Ég hlakka til að sjá dreng-
inn .. . hvað skyldi hann annars
segja við mig?“
Norðmaðurinn. sem varð konungur
á Malekula.
s
%
\
%
V'
V
■5
V
5
HANN hét Oscar Nilsen og var
aðeins 21 árs er hann fékk skip-
stjórn, árið 1865. En fjórum árum
síðar var hann kominn til Suður-
hafseyja á miklu betra skipi,
„Pierhjolm", sem hann átti sjálf-
ur. Keypti hann kopra og krydd
á eyjunum og sigldi með það til
Sidney, Singapore eða Ilongkong
og seldi það þar.
í jiiní 1870 sigldi liann frá
Sidney til Salómónseyja, en þar
bjuggu mannætur. Þar strandaði
„Pierhjolm“ og morguninn eftir
tóku liinir innfæddu skipshöfn-
ina til fanga. Oscar var sleginn
i rot. Þegar hann raknaði við var
liann bundinn á höndum og.fót-
um. Bál logaði skammt frá lion-
um og liann fann lykt af steiktu
kjöti. En nú fann hann að ein-
hver bærði á sér rétt hjá honum.
Það var messadrengurinn hans.
Hann veinaði og sagði: „Nú eru
þeir að steikja Duclos stýri-
mann.“ Og næstu sólarhringana
var einn skipverji steiktur hverja
nótt. Höfðinginn kom til Oscars
daglega, þuklaði á honuin og
vildi gefa honum kjöt að éta, en
Oscar vildi ekki, þvi að hann
taldi vist að kjötið væri af fé-
lögum sinum.
Loks var Oscar orðinn einn
eftir. Þá var það eina nóttina að
innfædd stúlka kom til hans og
gerði sig líklega fyrir honum.
Heimsótti hún hann nótt eftir
nótt, en svo komu nýjar og nýjar
stúlkur, hvcr af annarri. Loks
hafði Oscar ekki tölu á hve marg-
ar stúlkur þessar voru. Kringum
níu mánuðum eftir að þetta byrj-
aði kom höfðinginn til Oscars
með rauðhært sveinbarn, ljóst
yfirlitum. Oscar var rauðhærður
lika. Nú skildist Norðmanninum
að höfðinginn liafði notað hann
til undaneldis. Hann varð faðir
meira en liundrað barna þessi
finnn ár, sem hann var fangi í
þorpinu. En þá gerðust þau tíð-
indi, 1875, að enskur leiðangur,
sem gengið hafði i land á eyj-
unni varð fyrir árás hinriá inn-
fæddu og féllu margir Englend-
ingar. Var þá gerður út her til
að jafna gúlana á mannætunum.
Oscar var sendur á fund ensku
hermannanna og þeir fóru með
hann til Ástralíu. Mannæturnar
höfðu aldrei séð rauðhærðan
hvítan mann og héldu að Oscar
væri guð.
Áður en Oscar fór að heiman
liafði hann verið trúlofaður
stúlku, sem Berta hét, og hafði
hún iofað honum að sitja i festum
í fimm ár. Þau voru liðin og nú
frétti Oscar að Berta væri gift,
og hætti þá við að fara heim.
Kéýpti hann sér skip á ný og
hélt til Nýju-Hebrides-eyja og
settist að á Malekula. Þar ríkti
hann s'em einvaldur, hafði
kvennabúr að austurlenskum
hætti og barst mikið á.
En i maí 1882 kom skapadægur
hans. Eldfjallið á Malekula fór
að gjósa, eldstólparnir stóðu him-
inhátt upp úr því, aska féll um
alla eyjuna og hraunflóðið rárin
niður hlíðarnar. Hinir innfæddu
urðu viti sínu fjær af hræðslu
og kenndu Oscari konungi um
gosið. Kóm þeiin saman um að
fleygja honum i glóandi gig til
að sefa reiði goðanna,
Oscar var í þánn veginn að
leiða nýja stúlku inn í kvénna-
húrið sitt er hann var þrifinn
og bundinn, og borinn upp i hlið-
ina sem glóandi hraunið flæddi
niður eftir. Eftir stutta stund var
hraunið runnið yfir iiann.
Þannig endaði ævi „Konungs-
ins“ á Malekula. Dauðadaghrinn
var ófagur. Ef hann hefði ekki
kveikt hatur karlmannanna á
Malekula með þvi að ræna kon-
um þeirra og dætrum hefði hann
kannske lifað til hárrar elli og
stofnað konungsætt þarna á
Malekula. En þó að engin yrði
konungsættin eru þeir ekki fáir
á Suðurhafseyjum sem geta rakið
ætt sina til hins rauðhærða
Norðmanns, Oscars.

V'
%
3.
3
*

3
Blattnerbræðurnir hugguðu
hana með því, að það mundi verða
eitthvað fallegt, sem hann segði.
Þetta mundi allt fara vel.
„Hún er afbragð," hvíslaði
Monty.
„Já, fyrirtak,“ sagði Irving.
Og klukkutíma síðar hljóp leik-
urinn af stokkunum.
Frú Casey sat í stólnum og
beið og Peregrine Casey hafði
fengið ýtarlegar leiðbeiningar um
þetta litla áríðandi hlutverk, sem
hann ætti að leika. Hann átti að
ganga inn í kof’ann og taka því
sem að höndum bæri með still-
ingu . . . Hann var tilbúinn. Nú
gekk hann upp ganginn heim að
kofanum, drap á dyrnar og fór
inn.
Hann nam staðar á þröskuld-
inum. Fyrst eins og dregið hefði
úr honum allan mátt, en svo kom
birta á andlitið. Hann gekk þrjú
skref fram og lagðist á hnén við
stól móður sinnar.
„Mamma!“ hvíslaði hann,
„mamma ... !“
Og hún svaraði: „Peregrine ...
elsku drengurinn minn.“
Það var ekki hægt að hugsa
sér betri leik, þó að hann hefði
verið æfður margsinnis.
Leikstjórinn varð að játa þetta
og sá sem samið hafði handritið
var á sömu skoðun. Þarna höfðu
ósviknar mannlegar tilfinningar
fengið að ráða öllu. Þetta var af-
bragðs mynd.
Hún var sýnd til reynslu sama
kvöldið. Monty sat í stólnum sín-
um og horfði á. Hann var mjög
hugsandi.
„Ég er að hugsa um . . .“ byrj-
aði hann.
„Hvort við ættum ekki að ráða
þau bæði?“ spurði Irving.
„Þetta er ágætur samleikur
hjá þeim“
„Og svo þetta, að þau eru
mæðgin í raun og veru. Enginn
keppinautur okkar getur auglýst
slíkt.“
„Jæja, við ráðum þau þá!“
„Spursmálalaust.“
Sama kvöldið sat ánægður
ungur maður á litlu gistihúsher-
bergi og var áð lesa ráðningar-
samning fyrir gamla konu.
„Þú ert hreinasta afbragð,
mamma," sagði hann við frú
Casey, sem sat með prjónana sína.
„Finnst þér það ...?“
„Hvort mér finnst það? Þetta
fór alveg eins og þú hafðir hugs-
að þér. Yfirliðið þitt í kvikmynda-
húsinu í Liverpool hefir vafalaust
verið meistaraverk. Og að hugsa
sér hvernig þú hefir leikið á þá
alla. Jæja, annars er það sjálf-
sagt engin furða. Þú varst af-
bragðs leikari á þínum yngri
árum.“
„Þei-þei,“ sagði frú Casey og
Framhald á bls. 14.