Fálkinn - 16.11.1956, Blaðsíða 5
FÁLKINN
5
Til vinstri er Holbeaeh House, en þar voru margir samsærismennirnir skotnir 8. nóv. eftir að hafa flúið stað úr stað. — Til hægri er Ashby St.
Ledgers, heimili Roberts Catesby, 75 mílur frá London. Þar voru lögð á ráðin um samsærið og fundir haldnir til að undirbúa það.
Salisbury taldi sjálfsagt að gera kon-
unginum aðvart um þetta. Þegar Jakob
konungur heyrði þetta kvað bann
hafa sagl:
„Ég finn púðurlykt!"
Þess varð skammt að biða að
Catesby og félagar hans fréttu að
konungur hefði fengið aðvörun um
einhverja yfirvofandi hættu. En það
út af fyrir sig var ekki næg ástæða
til að hætta við áformið, því að á-
stæðulaust var að halda að frétst hefði
hvernig samsærinu átti að haga. Hinn
30. okt. — fjórum dögum eftir að
bréfið hafði verið afhent — athugaði
Fawkes kolakjallarann og staðfesti
að þar væri allt með ummerkjum,
cins og hann liafði gengið frá því.
Hinn 3. október kom lordkanslarinn
niður í kjallarann og fann ekkert
athugavert. Honum hafði litist vel á
„langa manninn með örvæntingarsvip-
inn“ er hann hitti þar og kallaði John-
son og vissi ekki betur en að hann
væri vinnumaður hjá Thomas Percy.
,,.Tohnson“ þess var auðvitað enginn
annar en Guy Fawkes.
Þess vegna viku samsærismenn í
engu áformi sínu. Mánudag 4. okt.
fór Catesby frá London til Worcest-
ershirc til að vera viðbúinn að hefja
uppreisnina undir eins og fréttist um
sprenginguna í þinghúsinu. En Guy
Fawkes beið í kjallaranum og hafði
fengið klukku með sér til þess að
kveikja í tundrinu á réttum tíma. Nú
voru ekki nema nokkrir klukkutímar
þangað til það átti að ske, sem hann
hafði nærri því ár verið að undirbúa. í
þingsalnum var alit reiðubúið undir
komu konungsins morguninn eftir en
í kjallaranum var Fawkes að ganga
frá kveikisvampinum.
Þá var dyrunum iirundið upp og
kjallarinn fylltist af vopnuðum mönn-
um, og Guy Fawkes var tekinn liönd-
um. Þetta var fimm minútum fyrir
miðnætli.
Fjórum stundum siðar var konung-
urinn vakinn í Whitehall Palace og
Fawkes leiddur fyrir hann í járnum.
Hann var jafn rólegur og áður, og
hefði ekki kveinkað sér rneira en
„ránsmaður, sem staðinn er að verki
á vegum úti.“
Gerðist nú margt í senn. Fawkes
var sendur i dyflissu undir Hvitaturni
i Tower of London, næsta klefa við
pyntingaklefann. Caterby, Thomas
Percy, Wright-bræður og Robert
Winter voru drepnir 8. nóv. eftir góða
vörn i Holbeach House, 30 mílum
fyrir norðan Worcester. Hinn 17. nóv.
undirskrifaði Fawkes eftir miklar
pyntingar játningu með skjálfandi
hendi og féll svo í yfirlið, svo nærri
honum hafði verið gengið. Hann kom
fyrir rétt ásamt fleiri samsærismönn-
um í Westminster Hall 27. janúar.
Dómur þeirra var afráðinn áður. Eft-
ir réttarhaldið voru þeir fluttir á bát
i Tower og farið með þá gegnum
„landráðamannahliðið“. Sumir þeirra
voru teknir af lífi fyrir framan St.
Pálskirkjuna, en aðrir — þar á meðal
Fawkes — fyrir utan þinghúsið. En
þingið hafði samþykkt að 5. nóvem-
ber skyldi framvegis verða þakkar-
dagur fyrir að konungur og j)ing
bjargaðist frá voða.
Þó að þetta væri í sjálfu sér alvar-
legur atburður, mætti halda að smám
saman hefði fyrnst yfir hann. En svo
er ekki. Englendingar muna enn „the
fifth of November" og krakkarnir sem
engin deili vita á Jaltob I. geta sagt
ýtarlega frá Guy Fawkes. Og víða úti
um land er dagsins minnst með ýmsu
móti, sérstaklega þó með brennum
og blysförum. í Bridgewater i
Somerset er blysberaröðin t. d. að
jafnaði um míla á lcngd. I Battle í
Sussex — þar sem Vilhjálmur sigur-
sæli vann sigurinn fræga 1066 — eru
ávallt hátiðahöld 5. nóv. og í Rye
brenna menn báti og sjóða reykta
síld yfir eldinum og éta hana. I
Lewes, sem er höfuðstaðurinn í Suss-
ex eru finnn „brennufélög", sem halda
upp á daginn, hafa þau sina blysför-
ina hvert en sameinast að lokum í
eina skrúðgöngu með 20 jmsund blys-
um, cn sjö hljómsveitir leika. En í
bæjum sem engin brennufélög hafa,
sprengja strákarnir púðurkerlingar
heldur en ekki neitt.
Eustace Burnctt, sem er 77 ára og
á heima i Hose i Englandi, hefir ekki
sofið í 47 ár. Hann hefir reynt alls
konar meðul við svefnleysinu, en ekk-
ert þeirra hrifið. Læknarnir segja að
hann þurfi ekki að sofa — honum er
nóg að leggjast fyrir og hvíla sig.
Kunnur enskur magalæknir, sir
Donald Rogers segir: Maður þarf ekki
nema þriðjunginn af því sem maður
haugar í sig, til þess að geta lifað.
Við læknarnir lifum á tveimur þriðj-
ungunum hinum.
Púðursamsærismennirnir. Höfuðpaurarnir Thomas Percy, Guido Fawkes, Robert Catesby og Thomas Winter
eru til bægri á myndinni.
HEFIRÐU HEYRT —
að ef þér lendið i Hollywoodsam-
kvæmi, þar sem Jane Russel er
viðstödd, verðið j)ér að varast að
drekka of mikið. Jane sendir nefni-
lega j)á, sem taka sér of mikið
neðan í j)ví, heim til mönnnu sinn-
ar og hún gefur þeim svart kaffi
og les yfir þeim meðan þeir eru
að drekka j)að.
að ein bilaverksmiðjan í USA ætlar
að smíða bifreiðai- með radar-
hemlum á þessu ári.
að ameriskir vísindamenn hafa nú
fundið aðferð til þess að búa til
pappír úr nylon og öðrum gervi-
efnum. Er liann þrisvar til tíu
sinnum sterkari en venjulegur
pappír.
að sex milljón kengúrudýr i Astralíu
eru í þann veginn að heléta aðal-
bústofn Ástralíubúa: sauðfé. Keng-
úran er nefnilega miklti aðgangs-
frekari en sauðkindin, og bægir
henni frá öllu besta haglendinu.
að koníakið sem gufar upp árlega i
franska Cognac-héraðinu samsvar-
ar sjö milljón flöskum?
að á eyjunni Caracoza við írlands-
strönd er lítill bær, sem eingöngu
er byggður úr skipsflökum og reka-
timbri, sem skolast hefir upp á
fjörurnar.
að Lenin-bókasafnið í Moskva er
stærsta bókasafn i lieimi. Þar eru
11 milljón bækur.
að dýpsta holan, sem boruð hefir
verið til að leita að olíu, er við
Mississippi. Hún er meira en 6
kílómetrar á dýpt.
að asfalt bráðnar við 30 stiga liita, en
tigulsteinn við 1500 stig og grafít
við 3000 stiga hita.
að á fyrra helmingi síðasta árs var
alvarlegur glæpur framinn i
Bandaríkjunum fjórðu hverju
mínútu.
að á hverju ári á sæmileg kýr að
mjölka 3000 lítra, hæna að verpa
200 eggjum og bíflugnabú að gefa
af sér 6—12 kiló af hunangi.
að i bíflugnabúi eru frá 20 til 75 þús-
und vinnuflugur, 200—300 karl-
flugur og ein drottning.
að karlmenn milli 30 og 35 ára gift-
ast aðallega 20—25 ára gömlum
stúlkum. Aðeins einn af hverjum
fimm giftast stúlku á líkum aldri
og hann er sjálfur.
að venjuleg jetflugvél sogar kringum
3740 rúmmetra af lofti inn i túr-
bínuna, er hún fer með venjuleg-
um hraða.