Fálkinn - 16.01.1959, Page 3

FÁLKINN
3
Kristar (Baldvin Halldórsson), Arnold (Valur Gíslason) og Brita (Herdís Þorvaldsdóttir).
„DÓMARINN“
EFTIR VILHELM MOBERG
Fyrsta nýja viðfangsefni Þjóðleik-
hússins á þessu ári er „Dómarinn“,
sjónleikur eftir sænska skáldið Vil-
iielm Moberg. Þetta er ádeiluleikrit
þar sem lýst er baráttu einstaklings-
ins við steinrunnið og miskunnarlaust
émbættismannavald. Höfundurinn
mun við samningu leikritsins hafa
haft í huga tvö dómsmál í Svíþjóð,
sem vöktu feiknaathygli þar í larídi.
Einstaklingurinn er að þessu sinni
ungt skáld, Kristar að nafni, sem hef-
ir dvalið erlendis nokkur ár, en falið
á meðan Cunning dómara umsjá eigna
sinna. Þegar Kristar svo kemur heim
með unnustu sinni, Britu, kemst hann
að því, að hann stendur uppi nær
eignalaus. Fjárhaldsmaðurinn, sjálf-
ur dómarinn, hafði hreinlega rænt
liann.
Þegar ungi maðurinn liyggst leita
réttar síns vísar hver frá sér þar sem
málið verði ekki flokkað undir em-
bættissvið viðkomandi persónu. Hon-
um er ennfremur bent á að hyggileg-
ast sé fyrir hann að minnast ekki á
þetla mál við nokkurn mann þar sem
hann beri fram ákæru á hendur liátt-
settum embættismanni. Honum gæti
orðið hált á því svelli. Unga skáldið
er þó ekki á þvi að gefast upp og
hyggst fá málið í hendur lögfræðingi.
Allir neita þeir þó að taka það að
sér, þegar þeir vita hver hinn ákærði
er, nema einn, Arnold, sem þegar er
á svörtum lista hjá embættismanna-
valdinu og liefir ekki úr háum söðli
að falla.
Eins og allt er i pottinn búið verð-
ur málið þó ekki sótt fyrir dómstól-
unum, en hreyfirtgu er komið á það
með greinum i „Þjóðdóminum", eina
blaðinu, sem jiorir að gagnrýna em-
bættismannastéttina. Loks er svo
komið að yfirvöldin verða að láta
málið til sín taka, það er að hvítþvo
afbrotamanninn. Leikhúsgestum skal
látið eftir að kynnast af eigin raun
aðferðinni, sem við það er notuð.
Baldvin Halldórsson leikur Kristar,
viðkvæmt skáld, sem er enginn mað-
ur til þess að bjóða ofureflinu Iiyrg-
inn. Hann er að vísu vígreifur í fyrstu
og ákveðinn í að berjast fyrir rétti
sinum, en er of veikur til þess að
standast þær raunir, sem hann verður
að ]mla. Lýsir Baldvin vel þessum
unga, ógæfusama manni.
Ilerdís Þorvaldsdóttir leikur Britu,
unnustu Kristars, sem berst við hlið
hans eins og hetja, en fær ekki um-
flúið hin grimmustu örlög.
Róar réttarfulltrúi og fröken Bern-
hard, ritari hans eru hinir ákjósan-
legustu fulltrúar embættismannastétt-
arinnar. Haraldur Björnsson og Guð-
björg Þorbjarnardóttir lýsa þeim á
mjög skcmmtilegan hátt og á gerfið
sinn ])átt í því. Það má kannske segja
að hið skoplega i fari þeirra dragi um
of úr áhrifum þeirrar kerfisbundnu
misbeitingar á valdi, sem á sér stað
i skrifstofu réttarfulltrúans þar sem
l'lest mál daga uppi „án aðgerða".
Valur Gíslason fer prýðilega með
Framhald á bls. 14.
Herranótl THenntaskólans:
ÞR ETTÁN DAKVð LD
arsson og Vilborg Sveinbjarnardóttir
ágætum tökum á hlutverkum sinum.
Efni leikritsins verður ekki rakið
hér, en það er fjörlegt og skemmtilegt,
þrungið nöpru háði og leiftrandi
fyndni svo sem gerist i leikritum
Shakespeares.
Auk þeirra, sem áður hafa verið
nefndir, fara þessir með helstu hlut-
verkin: Edda Óskarsdóttir, Þorleifur
Hauksson, Ólafur Mixa, Guðmundur
Ágústsson, Sigurður Helgason, Jakob
Möller og Sigurveig Sveinsdóttir.
)D i
Nemendur Menntaskólans í Reykja-
vik frumsýndu gamanleikinn Þrett-
ándakvöld eftir William Shakespeare
á Þrettándanum, og var lciksýning-
unni ágætlega lekið. Leikstjóri er
Benedikt Árnason. Leikrit þetta hefir
tvivegis áður verið sýnt hér á vegum
Leikfélags Reykjavíkur. Þýðinguna
hefir Helgi Hálfdánarson gert.
Leiksýningin i heild var mjög góð
og nemendum Menntaskólans og leik-
stjóranum til sóma. Meðferð nokkurra
hlutverka vakti sérstaka athygli, eink-
um leikur Þorsteins Gunnarssonar,
sem fer með eitt af stærri hlutverk-
unum. Einnig náðu þau Ómar Ragn-

Iíristar og Brita.