Fálkinn - 20.03.1959, Blaðsíða 9

FÁLKINN
9
— Þaö var i þá (iaga, scm cg gckk
milli manna og seldi vcöskuldabréf.
Stundum fyrir greiðslu út í hönd,
stundum með afborgunum. Einn dag-
inn heimsótti ég hjúkrunarkonu og
spurði hvort liún vildi kaupa bréf.
Fyrst fór hún að berja sér og sagðist
ekki hafa efni á því, en ioks varð
það úr, að hún fékk tvö bréf upp á
afborgun. Ég þakkaði fyrir viðskiptin,
en eftir dálitla stund snerist henni
hugur og lnin sagðist ætla að borga
hréfin að fullu.
Þegar hún opnaði skrifborðsskúff-
una sá ég hrúgu ai' peningaseðlum
þar. Og ég sá líka tvær sparisjóðs-
bækur.
Ég þakkaði aftur fyrir mig og fór.
Þegar frá leið fór ég að liugsa um,
að kannske væri einhver leið til að
fá hana til að kaupa fleiri veðbréf.
Ég heimsótti hana á ný, og nú féllst
liún á að kaupa tíu bréf í viðbót. Hún
var einstaklega viðfelldin og upprifin
og kom með koníaksflösku og spurði
hvort ég vildi ekki fá mér glas.
Ég var auðvitað til í það, og svo
töluðum við lengi saman um daginn
og veginn. Eg sagði henni að ég væri
húsnæðislaus eins og stæði. Og þá
sagði luin mér frá því, að hún ætti
systur, sem væri vel efnum búin og
ætli stórt hús.
Hjúkrunarkonan varð æ bliðari og
grallaralegri og stakk upp á að ég
falaði við systur sina. Það gerði ég
svo, og það fór vel á með okkur þeg-
ar í stað. Ég flutti í stóra húsið og
fékk tvö herbergi. Systurnar voru
báðar á fimmtugsaldri.
Ég lifði eins og hlóm í eggi. Báðar
systurnar voru eins og þær ættu i
mér hvert bein, ekki síst ekkjan, sem
átti húsið. Nú fór ég að liafa orð á
þvi, að mig langaði til að setja á stofn
verslun. Ég náði í húsnæði eftir jólin,
og ekkjan lánaði mér peninga.
En nú bar nokkuð nýtt lil tíðinda.
Systurnar urðu afbrýðisamar hver við
aðra. Og ég stóð þarna eins og milli
tveggja elda. Alltaf þegar við vorum
þrjú saman fóru þær að rifast. Og
einu sinni flugust þær á og drógu
hvor aðra á liárinu. Báðar voru þær
alltaf að gefa mér gjafir. Önnur gaf
mér loðkápu, en hin gaf mér smoking.
Og ef ég mætti annarri hvorri á götu
var spurningin alltaf þessi:
— Vantar þig ekki peninga?
Og mig vantaði alttaf peninga. Og
þá fóru þær með mig inn í port og
laumuðu til mín þúsund króna seðli.
Og ég hugsaði með mér: Úr því að þú
ert svona vitlaus áttu ekki betra
skitið.
Ég hafði lært það af reynslunni að
varast að bjóðast til að giftast þeim.
Enda leist mér á hvoruga. Eg vildi
aðeins vera kunningi þeirra — ekk-
ert meira.
Verslunin gekk bölvanlega, og ég
var alltaf peninga þurfi. Ég fékk lán
lijá þeim báðum. Innan skamms
skuldaði ég þeim 21.000 krónur. Og
jiegar kom að gjalddaga var buddan
jafn tóm og áður lijá mér. Og svo fór
um mig eins og marga aðra: lögreglu-
kæra og grátur og gnístran tanna.
Ég var skelkaður þann dag. Ekkj-
an sleppti sér alvcg. Eg þorði ekki
að vera heima í húsinu og settist því
inn í kaffihús. Svo símaði ég heim
þaðan, breytti um rödd og spurði eft-
ir sjálfum mér. Ekkjan svaraði að ég
væri ekki heima. Þá varð mér rórra.
Nokkrum dögum síðar sat ég i
fangaklefa.
Réttarhöldin voru afar dramatísk.
Kvenhýenurnar i Stokkhólmi fengu
ókeypis skemmtun í marga daga og
nafnið mitt stóð feitletrað í ötlum
blöðunum í Stokkhólmi. Við stóðum
saman við dómgrindurnar, ekkjan og
ég, og ég komst ekki að fyrir málæð
inu í henni. Vitanlega sagði hún að
ég væri auðvirðilegasta hrakmenni.
Og mér fannst það jafnvel sjálfum.
Ég var þreyttur á þessu líferni. Og
þetta ævintýr kostaði mig fjögurra
ára frelsi. En það var alls ekki þess
virði.
En allt tekur endi og svo rann
lausnardagurinn upp. Þessi ár í fang-
elsinu liöfðu verið hræðilegur tími,
því að ég sat þar með morðingjum
og ræningjum. Og nú einsetti ég mér
að verða nýr og betri maður. Ég gat
ekki haldið svona áfram lengur. En
l>að þarf mikið viljaþrek til að bregða
gömlum vana og liaga sér samkvæmt
þjóðfélagslögunum. Ég afréð að úr
því að ég hefði goldið skuld mina við
þjóðfélagið skytdi ég slíta öllu sam-
handi við bófana, sem ég hafði kynnst
í fangelsinu. Og það tókst mér. Nú
liefi ég aðeins hreint mél i pokanum.
Það var fyrir einbera tilviljun að
ég lenti á glæpabrautinni. Ég ætlaði
mér að verða verslunarmaður og varð
léttadrengur i nýlenduvöruverslun
og var tofað betra starfi ef ég reynd-
ist vel. En örlögin vildu haga þessu
á aðra leið. Ég var ekki fullra sextán
ára þegar t)réfl)eri einn tældi mig til
að stela handa sér flösku af vini i
húðarkjallaranum. Og þá fóru allir
draumar um verslunarmennsku í
hundana. Ég var rekinn.
Ég þorði ekki að segia frá þessu
heima. Þess vegna hélt ég áfram að
koma og fara á sama tima og áður,
eins og ég liefði atvinnuna áfram. En
einn góðan veðurdag komst móðir
mín að því sanna, og þá var ekki auð-
vett að vera i mínum sporum.
Svo kom fyrri heimsstyrjöldin og
skömmtunarseðlarnir. Það var auð-
vett að græða peninga á smygli milti
Danmerkur og Sviþjóðar. En svo fór
að tokum að ég var tekinn fastur í
Danmörku, sat þar í fangelsi og var
vísað úr landi. Ég gat ekki haldist
við í bænum, sem ég átti heima i. Og
nú fór ég að leggja fyrir mig það,
sem áður segir frá: að tæla kvenfótk
og hafa af þvi peninga.
Ég þykist vera orðinn svo reyndur
i þessum málum, að ég sé bær um
að gefa einstæðingskonum nokkur
heilræði og aðvara þær gegn mér og
mínum likum.
Því hefir alltaf verið haldið fram
að konan sé slungnari en karlmað-
urinn. En ég leyfi mér að halda þvi
fram, að í ástamálum sé þetta öfugt.
Konurnar sem lieillast mest af
hröppunum, liafa flestar lifað lengi í
einlífi. Og flestar þeirra, sem ég
gtæpti höfðu farið mjög gætilega með
peninga áður. En sakteysið skein út
úr þeim ])egar þær sáu karlmann. Og
þá liugsar hann sér gott til glóðar-
innar og finnur að þarna getur hann
tekið við taumlialdinu. Hún er fljót
til að taka ráðleggingum hans og gera
það sem hann segir. Á sinn eigin
kostnað, vitanlega.
Undir eins og vinurinn fer að biðja
konuna um lán eftir stutta viðkynn-
ingu, er lienni hollast að slita öllu
saipbandi við hann þegar í stað, áð-
ur en hún verður þess visari, að hún
hefir komist i tæri við svikahrapp.
Þvi að það er ekki gaman fyrir konu
GOÐ i:SKI \ \ AK ■ 9.
Harlem er svertingjahverfið i
New York og þar er Harry
Belafonle fæddur. Þó er hann
ekki svertingi nema að hálfu
leyti og haltast jafnt að hvitu
fólki og svörtu. En flestir telja
hann fremur til svartra en hvítra,
og oft heyrist liann kallaður vin-
sælasti svertingi veraldar. Og það
á hann ekki eingöngu söng sín-
um að þakka. Hann er ólíkur
flestu skemmtifólki að því leyti
að hann berst lítið á, tifir spart
en notar liinar miklu tekjur sín-
ar tit að gera öðrum gott.
Sem barn dvaldist hann fimm
ár á Jamaica, fór svo aftur til
New York, gekk þar i skóla og
lauk lierskyldu. Þegar liann fór
úr hernum fékk hann að skilnaði
tvo miða að negralcikhúsi. Þar
varð hann svo hrifinn að hann
fór að leggja stund á leiklist og
komst á leikskóla, ásamt Marton
Brando og Tony Curtis.
Hann hafði góða leikgáfu og
Calypsosöngvar Harry Bela-
fonte urðu fljótt vinsælir um all-
an lieim. í dag liefir hann um
700.000 dollara árstekjur af þiötu-
sölu, og annað eins fyrir kvik-
myndaleik.
Belafonte er ilía við auglýs-
ingaskrum en samt cr tiann orð-
inn frægur og vinsæll, einkum
af kvenfólkinu. Hann skildi við
konuna i febrúar 1957, en 1. mars
sama ár giftist hann aftur dans-
mærinni Julie Robinson, sem cr
livít. Og í sama mánuði stofnaði
hann Beléfonte-sjóðinn til styrkt-
ar tónlistar- og listamönnum.
Fimmtungur allra tekna hans
rennur i þann sjóð.
Svo settist hann að í tveggja
herbergja íbúð á Manhattan. Þau
eiga einn strák, hafa enga vinnu-
konu en Harry hjálpar konunni
sinni í eldhúsinu. — Þegar sagt
var frá giftingu l)eirra var Julie
sögð hálfblóðs-Indíáni i aðra
ætt en írsk i hina, en sannleik
calypsókóngurinn
hann söng prýðilega tika, án þess
að vita af því. Og framtíð tians
varð i söngnum.
Um þessar mundir, 1948, giftist
hann Marguerite Byrd; hún var
sálfræðingur, og kynblendingur
eins og hann. Þau eignuðust tvær
dætur, Adrienne og Sliari.
Hann hafði sungið í teikskól-
anum og varð það til þess að
hann var ráðinn til að syngja í
klúbb nokkrar vikur. En hann
varð svo vinsæll að ráðningin
var framlengd í 20 vikur. En ckki
undi tiann því. Hann stofnaði
veitingastað ásamt tveim kunn-
ingjum, í Greenwicli Viltage, sem
er listamannahverfi fyrir utan
New York. Gestirnir voru eink-
um listafólk, og þarna undi Harry
sér vcl við söng og hljóðfæraleik.
Sumir komu með gítar, aðrir með
liarmoniku og svo var sungið og
kveðið. Og nú fékk Harry ást á
þjóðvisum, og fann að hann gat
farið vel með þær. Hann fór að
syngja þjóðvísur i náttklúbbum,
en þetta varð til þess að grammó-
fónfélögin fóru að bera i liann
víurnar og svo komu kvikmynda-
tilboðin. Hann lék í „Bright
Road“ hjá Metro-Goldwyn og i
„Carmes Jones“ og „Ey i sólinni"
hjá Fox.

V'
%
%
f,

HARRY BELAFONTE
urinn cr sá, að hún er dóttir
plastgerðarmanns i Hollywood,
og hann er rússenskur Gyðing-
ur. Julie er ári yngri en Harry
og hefir dansað í sex ár, en gerir
ekki meiri kröfur til lifsins en
Harry. Þau eiga aðeins einn bil,
og Harry er taljnn einasti mill-
jónamæringurinn í Ameriku sem
fer með sorpfötuna niður í port
til að tæma hana í öskutunnuna.
Það þótti djarft er Fox réð
Harry til að leika í „Eyja í sól-
inni“, sem fjaltar um ást hvíts
manns og blökkustúlku, og svert-
ingja og hvitrar stúlku. Þar dans-
aði svart og hvítt saman á tjald-
inu — og fólk hneykslaðist ekki.
Vinsældir Harry uxu.
Næsta myndin, sem hann leik-
ur í heitir „Á heimsenda" og seg-
ir frá þremur pcrsónum, sem
lifa af, eftir að atómsprengjan
hefir útrýmt siðmenningunni.
Þessi þrjú eru Belafonte, Mel
Ferrer og sænska leikkonan Ing-
er Stevens.
Vinsætustu plötur Betafonles
eru „Haiti Cherie" og jólasöng-
urinn „Marys Boychitd", sem
gengur næst „White Christmas“
að vinsældum.
%
5

V
s
k'

kA
að standa við dómgrindurnar við
hliðina á manni, sem liún hefir fellt
ást til og liann launað með svikum.
Og ekki gaman að lesa í blöðunum
greinar um livað maður liafi verið
lieimskur og auðtrúa.
Þegar peningarnir eru horfnir og
taglegi maðurinn ' horfinn iðrast sú
tælda sárlega og grætur l>æði mann-
inn og peningana. Kvennasvikarinn
hættir sér út á hálan ís, en stundum
liðast honum svikin, þvi að sú svikna
kýs''fremur að bera tjón sitt óbætt,
en að komast í lineykstismál.
Nýstárleg verðlaun.
Michel Butor, franskur rithöfund-
ur hefir verið sæmdur nýstárlegum
verðlaunum fyrir skýldsöguna „La
Modification". Hann hefir fengið svo-
nefndan „Prix Pyramide", scm eru
100.000 franka verðlaun og tryggir
honum jafnframt lesendur árið 2058.
Sagan verður sem sé grafin í pýra-
mida, sem verið er að hlaða, og i
honum á að geyma í heila ötd bók-
menntir þær, sem lýsa best menningu
nútimans og bókmenntaafrekum.