Fálkinn - 19.06.1959, Blaðsíða 11

FÁLKINN
11
☆ ☆☆ LiTLA sagan ☆☆☆
Nýr hundiir
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
ÓBEIT Fjalars skrifstofustjóra á
hundum var óskilorðsbundin og ó-
endanleg. Hann hafði aldrei haft
hund á heimilinu, og skyldi aldrei
hafa — sagði hann. Honum var ó-
skiljanlegt, að fólk með fullu viti
skyldi þola að hafa slíkan óþverra
nærri sér.
Pan, hundur nágrannans, átti
nokkurn þátt í þessari skoðun Fjal-
ars — þetta var grimmur og ljótur
bolabítur, sem alltaf var að gelta
og glefsa, í tíma og ótíma. Hann
gekk laus í garði ábúans og það fór
hrollur um Fjalar hvenær sem hann
þurfti að ganga nærri honum, þó að
sterk vírnetsgirðing væri á milli.
Sigríður, kona Fjalars, hafði ann-
an skilning á hundum og tilverurétti
þeirra. Hún elskaði hunda. Þó hún
bæri lotningu fyrir bolabít nágrann-
ans.
En ekkert æsir konugirndina
meira en það, að vita að maður
eigi ekki það, sem nábúinn á. Hvort
heldur er hattur, nýtízku regnhlíf
— eða hundur.
Þegar hún fór að tala utan að því
við Fjalar, að gaman væri nú að
eiga bolabít, tókst hann allur á loft
fyrst í stað. Honum fannst þetta
svo andstyggilegt, að hann taldi
bezt að svara því með ískaldri þögn-
inni. En konan hans Var þannig gerð
að hún átti bágt með að láta undan,
ef hún tók eitthvað í sig, og nú hélt
hún daglega stuttan fyrirlestur um
hve göfugt dýr bolabíturinn væri
— það er að segja, ef hann fengi
gott uppeldi. Hún lét þess getið, að
bolabítur nágrannans væri illa upp-
alinn.
„Illa uppalinn?" sagði Fjalar
skrifstofustjóri, „hann er villidýr,
grimmur, lævís, blóðþyrstur og
trylltur. Ég hika ekki við að segja,
að hann sé úrhrak. Ég er ekki í
vafa um, að hann mundi éta mig
lifandi ef ég kæmi inn í garð ná-
granna okkar.“
„Vertu nú hægur,“ sagði frú Fjal-
ar, „það eru til margar tegundir af
bolabítum. Ég býst við að sumir
séu meinlausir eins og lamb.“
„Ha?“ sagði Fjalar. „Ef þú kem-
ur með hund, sem er meinlaus eins
og lamb, skal ég ekkert segja. En
ég tel engan möguleika á því.“
Eftir viku hafði frúin fengið sér
bolabít. Hann var stór, svartur og
úfinn, líkur nágranna sínum að út-
liti en ekki fleiru. Hann var gæfur
eins og lamb, rólegur og hlýðinn,
og frú Fjalar var í sjöunda himni.
Skömmu eftir að hún hafði feng-
ið hundinn — þetta var snemma á
laugardegi — símaði hún til manns-
ins síns og sagði honum fréttina.
„Hann er alveg dæmalaus,“ sagði
hún. „Hann gerir ekki ketti mein,
og þér þykir vænt um hann undir
eins og þú kynnist honum.
Fjalar tók fréttinni með stillingu.
„Hann er þá ekki hættulegur að
neinu leyti?“ sagði hann.
Frú Fjalar hló. Kettlingar eru
hættulegri. Þér er óhætt að koma
heim.“
Fjalar fór sér hægt á heimleið-
inni. Hann var ekkert ginkeyptur
fyrir að sjá þessa nýju heimilis-
prýði. Við og við setti að honum
hroll, er hann hugsaði til þess
hvernig fara mundi ef hundurinn
fengi æðiskast.
Það munaði minnstu að hann
sneri við á skrifstofuna, er hann
kom auga á ferlíkið, sem stóð innan
við hliðið. Stór, svartur og úfinn
hundur, alveg eins og nábúans. —
Hann stóð nokkrar mínútur fyrir
utan hliðið, en af því að hundur-
inn sýndi ekki lit á að glefsa til
hans áræddi hann að fara inn.
Hundurinn heilsaði honum með
stuttu gelti og sleikti á honum hönd-
ina. Fjalar fékk hræðslukrampa.
Hugsum okkur ef hundurinn biti
nú af honum fingurinn.
En hundurinn var ljúfmennskan
sjálf, og eftir mikið sálarstríð beygði
Fjalar sig og klappaði honum, Á
skammri stundu varð vinátta milli
þeirra. Fjalar settist á grasflötina
og hundurinn lagði hausinn á hnéð
á honum. Og hvað eftir annað stakk
Fjalar hendinni inn í kjaftinn á
hundinum, til að sýna hve vel hann
treysti honum.
Þegar hér er komið sögu kom frú
Fjalar út í dyrnar. Hún skellti á
lær þegar hún sá manninn vera að
leika sér við hundinn.
„Þetta var skrítið,“ sagði hún.
„En nú verðurðu að koma inn og
sjá nýja hundinn okkar. Þetta er
hundurinn nágrannans.“
Fjalar, sem var með báðar hend-
urnar inni í kjaftinum á hundinum,
fékk krampakast og varð stinnur
eins og trédrumbur.
„E — e — er þetta Pan?“ sagði
hann með öndina í hálsinum og dró
hendurnar að sér.
„Já, þetta er Pan,“ sagði frúin.
Þetta var meira en Fjalar þoldi.
Þarna hafði hann verið að leika sér
við hundinn í fimm mínútur, án
þess að vita að hann var aðeins
hársbreidd frá dauðanum. Og nú
leið yfir hann.
Pan varð dálítið hissa á þessu.
En svo velti hann vöngum og labb-
aði inn í garðinn sinn. ☆
Vitíð þér ...?
að 13. hverja mínútu ferst
ma'ður af umferðarslysi í USA9
Þriðja hvert þessara slysa orsak-
ast af óleyfilega hröðum akstri. Til
þess að vinna bug á þessari hrapp-
mennsku notar lögreglan nú radar-
tæki til þess að mæla ökuhraða bíl-
anna. Þessi tæki eru svo nákvæm,
að dómstólarnir viðurkenna ávallt
mælingar þeirra. Víða eru aðvörun-
arskilti sett upp við þá vegaspotta,
sem eru undir radarmælingaeftirliti.
að drykkjarvatn er nú unnið
úr sjó í stórum stíl?
Fyrsta land í heimi, sem gerir
þetta er Libya. Höfuðstaðurinn, To-
bruk, hefur komið sér upp „afsölt-
unarstöð“, sem breytir sjó úr Mið-
jarðarhafinu í ósalt vatn. í mörgum
löndum er þess beðið með eftirvænt-
ingu hvernig reynslan verði af þess-
ari tilraun.
-K
FERDINAND VIII. Spánarkon-
ungur (1784—1833) lét loka öllum
háskólum landsins í stjórnartíð
sinni, en stofnaði í staðinn skóla
fyrir nautabana.
★
VISCHERING-HÖLLIN, skammt
frá Ludinghausen í Þýzkalandi,
stendur á tveim hólmum og er
djúpt sund undir miðri höllinni.
Hún hefur haldist í eigu sömu ætt-
arinnar síðan hún var byggð fyrir
700 árum.
★
CAVAJONE-ÞORPIÐ, sem nú
telst til Sviss, gleymdist alveg í vit-
und manna í 65 ár. Þann tíma tald-
ist þorpið hvorki til Sviss né ítalíu,
íbúarnir greiddu enga skatta, eng-
ir skólar voru haldnir, engin lög-
regla var til og íbúarnir ekki her-
skyldir.
★
„^tríð og íriður64 kostaði
7 iBiilljón doliara
Hin mikla skáldsaga Leo Tol-
stoys, „Stríð og friður“ hefur
freistað margra kvikmynda-
kónga, en alltaf strandað á því
að fá sæmilegt leikhandrit soð-
ið saman úr sögunni, sem er 1400
blaðsíður. Loks slógu þeir sér
saman ítalski leikstjórinn de
Laurentiis og King Vidor frá
Paramount og afréðu að taka
myndina. Höfundurinn Irwin
Shaw skrifaði handritið, með að-
stoð margra og lauk því á einu
ári, og eftir fimm ára undirbún-
ing var byrjað að taka myndina.
Laurentiis varð fyrri til en
Mike Todd, sem hafði ákveðið að
taka mynd eftir sömu sögu, og
einnig höfðu Rússar það sama í
huga í tilefni af 130 ára afmæli
Tolstoys.
„Stríð og friður“ var leikið í
Róm og Norður-Ítalíu á sex mán-
uðum. Kostaði myndin rúmlega
7 milljón dollara og er svo löng
að það tekur 3 tíma 28 mínútur
að sýna hana.
Þetta er mikil mynd að öllu
leyti, tekin með Vista-Vision-að-
ferð. Yfir 18.000 manns aðstoð-
uðu við hana sem leikendur. í
orustunum við Borodino og Ber-
ezina voru 11.000 manns. Heilt
hverfi í Moskvu var byggt upp
sem leiksvið, og farið eftir göml-
um myndum frá Moskvu, eins
og hún var umhorfs fyrir heim-
sókn Napoleons þangað. Unnu
500 manns að þeirri smíði í tvo
mánuði og þetta leiksvið kostaði
yfir 200.000 dollara. Þegar rúss-
neski rithöfundurinn Konstanst-
in Simonov sá þetta leiksvið
varð honurn að orði: „Þetta er
alveg eins og að sjá gamlar
myndir af Moskvu!“
Nokkrum dögum síðar var tek-
in myndin af brunanum í
Moskvu og þá varð allt þetta
dýra leiksvið að ösku.
— „Stríð og friður“ er talin
mikilfenglegasta skáldsaga Tol-
stoys. Byggist sagan á ættarsögu
Tolstoys sjálfs og lýsir þremur
kynslóðum á hinum miklu breyt-
ingatímum, sem urðu í Rússlandi
í lok 18. og byrjun 19. aldar. Bak-
svið myndarinnar eru heimsvið-
burðir sem þá gerðust — innrás
Napoleons í Rússland, orusturn-
ar sem hann háði, bruninn í
Moskvu og hrakför franska hers-
ins til baka, en jafnframt er
myndin lýsing á lífinu á óðals-
setrunum rússnesku og við hirð-
ina.
Og miðdepillinn í öllu þessu er
Natasja —- hin unga og tilfinn-
ingaríka dóttir Rostovhjónanna,
og mennirnir þrír, sem hver um
sig verða til þess að móta ævi-
feril hennar.
Audrey Hepburn leikur þessa
ungu aðalsdóttur. Mel Ferrer
leikur hinn metnaðargjarna og
kaldrifjaða liðsforingja Andrej
Bolkononskij, Henry Fonda unn-
usta stúlkunnar, Pierre, hug-
sjónamanninn sem fer í stríðið
sem áhorfandi, til þess að athuga
hvaða áhrif styrjöld hafi á menn,
og sem er fangelsaður af Frökk-
um. En Vittorio Gassman leikur
hinn glæsilega Anatole Kuragin,
sem tælir Natösju, en systir
hans, sem líka er hið mesta flagð,
leikur Anita Ekberg. Oscar Hom-
ulka leikur rússnéska hershöfð-
ingjann Kutuzov, sem sofnaði á
herforingjaráðsfundinum fyrir
orustuna við Austerlitz, en varð
til þess að bjarga landinu með því
að vera jafnan á undanhaldinu í
stað þess að gera sókn. Herbert
Lom leikur Napoleon en John
Mills hinn umkomulitla bónda,
Platon Karatajev, sem í blóðbað-
inu gefur sér tíma til að hugsa
um tilveruna og elska náunga
sinn.