Fálkinn - 17.07.1959, Qupperneq 7

ham héldu áfram að heimsækja
hana. Stundum bauð Adham henni
út í miðdegisverð og hún tók á-
valt boðinu með þökkum. Þau
dönsuðu mikið saman og Narriman
fór að verða háð honum. Hún var
að búast við að hann bæri upp bón-
orðið þá og þegar, en það gerði
hann ekki. Hann var feiminn. Loks
var það systir hans, sem bar upp
bónorðið á ný.
Ég hafði vexáð marga mánuði í
Kuweit þegar ég fékk símskeyti frá
Assilu. Þar sagði að Narriman hefði
fallist á að giftast Adham. Þetta
var í maí 1954.
Ég ski’ifaði Assilu og lagði til að
bi’úðhjónin settust að í Kuweit, til
þess að komast í nýtt umhverfi.
Adham mundi fá nóg að starfa þar,
úr því að hann hefði enska mennt-
un.
En Assila var mótfallin þessu og
sagði að Adham mundi varla þola
hitann í Kuweit. Síðar komst ég
að því, að Adham hafði síður en
svo veri mótfallinn því að koma
austur, en Assila hafði tekið ráðin
af þeim, af misskilinni móðurum-
hyggju. Og hjónabandið varð alls
ekki gæfusamt.
Erfiðleikarnir byi’juðu skömmu
eftir að þau giftust. Bæði Assila og
Narriman skrifuðu mér ítarlega um
gang málsins.
Einu sinni skrifaði Narriman: —
Adliam er kuldalegur við mig —
hræðilega kaldur og afskiftalaus.
Fyrir nokkrum dögum spurði eg
hvort hann vildi aka mér til Alex-
andria, en hann svaraði að ég gæti
farið ein. Þegar ég sagði honum að
það væri dimmt og ég væri hrædd
við að vera ein, svaraði hann að
göturnar í Alexandria væru örugg-
ar, og ég þyrfti ekkert að óttast.
ÓVENJULEGT FRJÁLSRÆÐI.
Svona árekstrar urðu hvað eftir
annað og ég var að velta fyrir mér
hver ástæðan væri. Adham gerði
sér hæplega grein fyrir hvað Narri-
man hafði orðið að þola áður, og
fór ekki rétt að við hana. Þegar
hún var gift Farúk var hún eigin-
lega fangi, og varð að athuga hvað
hún sagði og gerði. Farúk stjórn-
aði henni gersamlega, og fór rudda-
lega með hana. Þó hún væri drottn-
ing var hún ekki frjáls gei'ða sinna.
Hún fékk ekkert að gera sjálf, tók
aðeins því sem að henni var rétt,
eins og hún væri ósjálfbjarga barn.
Þegar hún giftist Adham var við-
horfið annað. Hún fékk frelsi, sem
hún hafði ekki verið vön áður. En
hún misskildi þetta frelsi og fannst
Adham vera sinnulaus og of af-
skiftalaus.
Af bréfum Assilu þóttist ég geta
ráðið að Adham ætti í peninga-
vandræðum. Tekjur hans voru of
litlar til að fullnægja kröfum Narri-
man. Assila sagði að hin fyrrver-
andi drottningg yrði að eiga góða
daga, og þetta hefur kanske orðið
misklíðarefni við Adham. Ég held
að Assila hafi átt mikla sök á hvern-
ig hjónabandið fór. Hún ber að mínu
áliti þyngsta ábyrgð á þeim raun-
um, sem Narriman hefur orðið fyr-
ir um æfina.
VESLINGS NARRIMAN.
Þegar ég fór til Beirut til að hitta
Narriman var hún beygð og rauna-
mædd. Hún sagði mér að þegar hún
fór til Sviss hefði erindið verið það,
að láta gera á sér magauppskurð.
FALKINN
7
Um höfuðsmennina.
AÐTEKTIR í VIÐEY.
Hún skrifaði Adham frá Sviss og
sagði honum frá að hún ætti að
leggjast undir hnífinn, en hann
svaraði ekki. Eftir uppskurðinn var
hún lengi á hressingai'hæli, síðan
fór hún til Róm, eins og áður seg-
ir. Frá Róm fór hún aftur til Sviss
og bjóst við að bréf væri komið frá
Adham. En þar var ekkert bréf.
Hún skrifaði honum mörg bréf og
reyndi að finna sér ástæður íyrir
að hann ski'ifaði ekki; henni datt
í hug að hann væri móðgaður eftir
allar rimmurnar, sem þau höfðu
átt í, og væri nú að hefna sín.
Loks kom bréf frá Egyptalandi,
en það var ekki frá Adham. Það
var frá ættingja hennar og hann
skrifaði, að Adham hefði í viðtali
við ýms vikublöð talað óvinsamlega
um Narriman. Og Narriman fór að
gráta, eins og alltaf þegar blés á
móti. Hún afréð að fara ekki aftur
til Egyptalands.
Assila var á sama máii og stakk
upp á að þær skyldu hittast í Beirut
og sækja um hjónaskilnað þaðan.
Það var Assila sem átti uppá-
stunguna að skilnaðinum, alveg
eins og í fyrra skiftið. Narriman
félst á tillögu móður sinnar og heit-
strengdi að koma aldrei til Egypta-
lands framar.
Undir eins og þær komu til Bei-
rut skrifuðu þær mér og létu mig
vita hvernig komið var. Ég fékk
tveggja vikna leyfi og flaug til
Beirut. Narriman var afar aum og
fékk krampagrátskast þegar hún
sá mig.
— Ég fyrirfer mér ef ég fæ ekki
skilnað við Adham, sagði hún.
Ég gerði mitt besta til að sefa
hana, og lét sem ég féllist á að hún
fengi skilnað.
RÉTTUR EIGINMANNSINS.
Adham hafði frétt hvað í efni
var. í múhameds-sið er erfitt fyrir
konu að fá skilnað, ef dómstólarnir
gefa ekki samþykki til þess, en það
gera þeir sjaldan. Hinsvegar getur
maður skilið við konu sxna með
því að segja orðin: ,,Ég vil skilja
við þig!“ Maðurinn — en ekki kon-
an — getur líka beitt rétti sínum
til að heimta, að konan komi aftur,
ef hún hefur hlaupið frá honum.
Ef hún er í Egyptalandi getur hann
látið lögregluna sækja hana. Það
var talið vansæmandi fyrir konu,
að lenda í slíku. Adham hafði sagt
að hann ætlaði að neyta réttar síns.
En meðan hún var utanlands gat
hann ekki náð til hennar.
Þegar ég hafði sefað Narriman
fór ég að lýsa fyrir henni öllum
erfiðleikunum, sem hún mundi
vei'ða fyrir, ef hún ætti að lifa sem
einstæðingur í framandi landi og
hafa ekkert fyrir sig að leggja.
Hingað til hafði hún lifað á and-
virði dýrgripanna frá Farúk, sem
hún seldi smátt og smátt.
Loks sagði hún: — Frændi, hvað
á ég að gera?
Ég varðaði hana eindregið við
að skilja; það yi’ði engin lausn á
vandanum. Hún skyldi íara heim
til Adhams aftur og reyna að
gleyma öllum raununum. Hún
sagðist vera hrædd um að lögregl-
an tæki hana undir eins og hún
kæmi í landið, en ég sagði að hún
ætti að fara beint til Adhams í
Alexandi'ia og taka upp sambúð-
ina við hann á ný.
— Þú hefur rétt fyrir þér, frændi,
Framh. á bls. 11.
Það er fyrst til að taka í þeim
atrekandat og kapítula, að Bessa-
staðir var lánga tíma einstæðings
jörð, utan kirkjan þar átti tvö kot:
Bárúgseyri lögbýlisjörð og Lamb-
hús, heimaland þar í túninu; var
þar þó aðsetur þeirra fóvetanna svo
þeir höfðu engin ráð önnur eður
athvarf hér á íslandi, hvorki jarðir
né óðul, og aldri riðu þeir frá Bessa-
stöðum nokkurstaðar um landið, ut-
an upp á alþing á sumrin, en flestir
sýslumenn riðu heim til Bessastaða
með sinn reikning af sínu sýslu-
gjaldi fyrir alþíng, en þá þeir höfðu
nokkur erindi við biskupinn, þá
fundust þeir hvorutveggju að Reykj-
um í Ölfusi, því biskup hafði þar
bú. — Nú þó hér skyldi innskrif-
ast með réttu um hvern höfuðsmann
og hirðstjóra eftir annan, þá verð-
ur það ekki gjört, því ég hefi það
ekki fengið né fullkomlega ávísan
svo mér ánægi, utan Diðrik Pinning
er einn af þeim, sem hér hafa helzt
nafnfrægir orðið, lengra muna menn
ekki fram; hann var gagnsamur
maður í mörgu, og leiðrétti margt
það illa fór, sem menn mega nokk-
uð til tíðinda ráða af þeim dómi, sem
kallaður er Píningsdómur. Einn er
nefndur Thill, en hann var ei rétt-
ur höfuðsmaður, heldur hafði hann
logið sig inn í landið með falsbréf-
um, og kom út snemma og safnaði
öllu því hann gat inn í Hólma; en
þá hann var að þessu, kom réttur
hirðstjóri með kongserindi; tóku
þeir Týl þá, og son hans, og leiddu
þá báða austur yfir Bessastaði og
hjuggu þar af þeim höfuðin; kallast
þar Týlshóll síðan.
Margir hirðstjórar og höfuðsmenn
hafa íslenzkir verið, þó hér sé fæstir
nefndir og þau fríheit sé frá íslenzk-
um; þó hafa þessir síðast verið:
Björn Þorleifsson, Þorleifur Björns-
son, Vigfús Erlendsson, Hannes Egg-
ertsson var og höfuðsmaður hér,
hann átti Guðrúnu, dóttur Björns
Guðnasonar. Eggert Hannesson var
og hirðstjóri nokkur ár, síðan lög-
maður. En Diði'ik van Mynden kem-
ur helzt við þetta efni: hann hélt
sig vel í fyrstu, því þeir höfðu þá
ekkert um að vera, og voru þá aðal-
hirðstjórar svo sem nú eru umboðs-
menn; en síðan tóku þeir að smá-
dirfast: báðu kónginn um Viðey, það
væri einn klén hestahólmi, svo sem
vera mætti fyrir eina tvo eður þrjá
hesta, og fengu kóngsbréf þar uppá
að þeir mættu hana að sér taka;
kom Diðrik sjálfur út með það bréf,
því Cláus Marwitz sendi hann utan,
en sat sjálfur á Bessastöðum um
veturinn. Reið biskupinn í Ölves,
til fundar við Diðrik, og las hann
fyrir honum önnur kóngsbréf, en ei
þetta, hafði biskup þó heyrt hop á,
að það bréf mundi út komið; hélt
Alexísus Pálsson klaustrið í Viðey;
höfðu vinir ábótans utanlands Skrif-
að honum til, að hann mætti taka
sig í vakt, því þetta væri á ferðum,
hafði Eggert það bréf með sér hing-
að um vorið, því það skip kom fyrst
til landsins sem hann var á; fékk
Eggert síra Einari Ólafssyni í Görð-
um bréfið, en prestui’inn sendi það
ábótanum með Egli syni sínum, gaf
Alexísus sig þar ekki að, utan hafði
sig á land í tíma. En á hvítasunnu-
morgun fyrir sólu — bar þá hvíta-
sunnu á sunnudag eftir fardagaviku
— anno 1540 tóku þeir Diðrik sér
bát í Laugarnesi, áttæring, og réru
til eyjarinnar Xiiij saman, með ein-
um íslenzkum, sem var Ólafur Ingi-
mundarson, hestamaður þeirra —
var ábótinn í landi í sínum fardög-
umeður útvegum — ráku þeir í burt
fólkið, slóu og börðu og hröktu
mennina, svo það tók stóran tólf-
æring, er hét Tumáskollur, og flúðu
í land strax, hvert mannsbarn, og
fékk sér vistir hjá fólki sínu, eður
hvar sem hver fékk sér athvarf.
Annað skipa var kallað Maríubúð
(Maríusúð?) í Viðey, það var tein-
æringur; en ábótinn fór til Hóla í
Grímsnesi, því það var klausturjörð,
og sat þar. Var tekinn dagur seinna
um sumarið, eftir alþíngi, því ábót-
inn síns hjálpræðis upp yfir alla
á alþingi af höfuðsmanninum; var
sá dagur í Görðum; ekki kom bisk-
up þángað; var Alexíus þá skipaðir
Hóla i Grímsnes, og tileinkaðar jarð-
ir, og þæt skyldi hann hafa sína
lífstíð, en þær skyldu hníga til
klaustursins aftur eftir sinn dag;
andaðist hann í Iiólum og liggur
þar; hafði hann áður haldið Þing-
völl, þá hann var prestur. Aldrei
fékk hann neitt af þvi, sem hann
átti í Viðey, og allar hennar eignir,
uppá það bréf hvers fyr var getið,
og höfðu þar ei annað privilegium
til; settu þeir síra Jón Bárðarson til
ráðsmarms í eina, sem áður hafði
Gufunes kirkju, og var hann þinga-
prestur ábótans og hans útsendari
áður; item létu þeir þangað iiij
þýzka og sína vinnumenn frá Bessa-
stöðum, því þeir fengu enga áður;
rúðu þeir allt það í kirkjunni var,
en brutu hana niður sjálfa; varð þá
margur óskapa arfur kirkjufjánna.
Þótti þetta mörgum miklar tiltektir.