Fálkinn - 17.07.1959, Page 8

8
FALKINN
Auðvitað var þetta allt Petrov að
kenna. Það var hann sem togaði
hann með sér til þessa ógeðslega
Lohov — sjálfan langaði hann ekk-
ert til að fara út þetta kvöld. Hann
hafði fengið léðar nokkrar bækur
eftir Manien-Sibirijak í bókasafn-
inu og var að hlakka til að lesa
þær þegar fíflið hann Petrov kom
inn til hans og svo að segja togaði
hann út með sér með valdi. Þegar
þeir komu til Lohov voru ýmsir
gestir þar fyrir. Suma þeirra
þekkti hann, þeir voru af sömu
skrifstofunni, sem hann starfaði í
sem gjaldkeri, aðra hafði hann
aldrei séð áður.
Fyrst í stað drukku þeir te og
töluðu saman um daginn og veg-
inn; en fjörugar urðu samræðurn-
ar ekki því að einn gesturinn var
í GPU-einkennisbúningi. Svo fór
GPU-maðurinn og þá tók Lohov
undir eins fram nokkrar brenni-
vinsflöskur og stakk upp á að þeir
skyldu spila chemue-de-fer. Þá
hefði hann átt að þakka fyrir sig
og fara. En hann sat sem fastast
— og var í óheppni allt kvöldið.
Hvenær sem hann fékk átta hafði
honum að kenna. Hvers vegna kom
hann og ginnti mig til þessa þorp-
ara, Lohov .... Ég hefði getað
setið heima og lesið. Þá hefði ekk-
ert orðið að. Þeir gengur þegjandi
áfram. Á horninu á Öreigastræti
skildu þeir; Petrov hélt áfram en
Petr sveigði inn í hliðargötuna.
Fyrst núna eftir að hann var orð-
inn einn og það fór að renna af
honum í svölu hressandi loftinu,
fór hann a hugsa um hvernig hann
ætti að ná í peningana. Fimm
hundruð rúblur! — Ég borga þá
aldrei, tautaði hann. En fann undir
eins að það gat ekki komið til
mála. Hvað mundi Petrov og hinir
kunningjarnir segja? —- Dreng-
skaparskuld, sagði hann fyrirlitlega,
það er ekki annað en gömul kerl-
ingabók. En hann gat ekki annað
en haldið áfram að hugsa um hvern-
ig hann ætti að komast yfir þessa
peninga. Ef hann seldi úrið sitt . .
og hin fötin .... og kannske vetr-
arfrakkann? Nei. í fyrsta lagi
mundi það ekki hrökkva til, og í
öðru lagi —- hvernig ætti hann að
komast af frakkalaus það sem eftir
var vetrarins? Lánað .... Hvar?
en :
Fimwn hundruð rúhlur
mótspilarinn níu, þegar hann fékk
sjö höfðu hinir átta. Hann hafði
ekki mikið fé á sér, þetta var seint
í mánuði. Svo fékk hann til láns
hjá Lohov — fyrst fimmtíu rúblur,
svo fimtíu í viðbót .... og svo
hundrað .... og ........
Lohov græddi í sífellu. Rúði
hina inn að skyrtunni. Petrov
sagði: •— Svei mér ef ég held ekki,
að þú hafir selt fjandanum sálina,
úr því að þú græðir svona!
Um tólfleytið var hann orðinn
fullur og mundi ekki meira. Petrov
vakti hann. — Hæ, Alexejevitsj
.... nú skulum við fara heim.
Hann opnaði augun og riðaði
þegar hann stóð upp. Hinir voru
komnir fram í ganginn og voru að
fara í frakkann. Lohov stóð í dyr-
unum. Petr Alexejevitsj slagaði
til hans.
— Ég hef líklega tapað talsvert
miklu sagði hann. — Hve mikið
skulda ég þér? Lohov tók upp
minnisbók og leit í hana.
— Fimm hundruð rúblur, sagði
hann rólega. — Hvenær heldur þú
a þú getir borgar þær? Þú þarft
auðvitað ekki að borga allt í einu.
Petr Alexejevitsj varð fokvondur.
— Þú skalt fá peningana ....
segjum .... ekki á morgun heldur
hinn.
Lohov glápti forviða á hann og
þá reiddist Petr enn meira.
— Já, hinn daginn! öskraði hann.
— Hittu mig klukkan átta fyrir
utan Sovétstarfsmannaklúbbinn.
Þeir fóru út á götuna. Nóttin var
hljóð og köld — strætin mannlaus
og eyðileg. Hinir gengu til vinstri
en Petrov til hægri.
— Skrambi varstu óheppinn í
kvöld, sagði Petrov.
Petr Alexejevitsj leit hatursfull-
um augum til hans. Þett'a var allt
Hjá hverjum? En einhversstaðar
neðan úr hugskoti var hvíslað að
honum: - Flónið þitt, þú getur feng-
ið lánað úr sjóðnum þínum. Vitan
lega geturðu gert það. Taktu fimm
hundruð rúblurnar þar .... þú
getur svo borgað þær aftur smátt
og smátt .... fimtíu rúblur á mán-
uði kannske. Þú getur sparað þessa
peninga með því að neita þér um
kvikmyndir og leikhús, og reykir
eitt bréf af vindlingum á dag, í
stað tveggja núna.
Tíminn seiglaðist áfram Fimmtu-
dagur í dag — rólegt í skrifstof-
unni. Það sem Petr Alexejevitsj
sat gat hann séð Petrov, sem grúfði
sig yfir höfuðbókina. Og beint
framundan sér sá hann hinn gjald-
kerann. Sjálfur hafðist hann ekkert
að, nema að krota eitthvað á papp-
írsblað. Svo varð honum litið á
það, sem hann hafði verið að krota
og varð lafhræddur. Blaðið var allt
útkrotað með tölunni 500. Hann
reif það í smátætlur og fleygði því
í bréfakörfuna. Loks sló klukkan
fjögur högg. Petrov skellti höfuð-
bókinni aftur og stakk henni í
skúffuna. Hinn gjaldkerinn raðaði
peningunum í kassann og fór með
hann að peningaskápnum. Petr
Alexejevitsj stalst til að líta á
hann, greip svo seðlabunka — hann
hafði tekið hann frá fyrir löngu —
og stakk honum í innvasann á jakk-
anum. Hendur hans skulíu þegar
hann tók saman hina peningana og
raðaði þeim í kassann sinn. Hann
var svo stirður í fótunum þegar
hann gekk að peningaskápnum.
Hinn gjaldkerinn stóð og beið eftir
honum. Petr Alexejevitsj flýtti sér
að stinga kassanum inn í skápinn.
— Þú ert svo fölur og gugginn í
dag, sagði félagi hans.
—• Já, ég er hræddur um að ég
sé með influensu, sagði Petr Alexe-
jevitsj og varp öndinni.
Um kvöldið sat Petr Alexe-
jevitsj lengi og var að reikna á
blað:
6 bíómiðar —- 3 rúblur
30 vindlingabréf — 4.50
Strætisvagn 60 sinnum — 6.00
15 miðdegisverðir — 15 rúblur.
Hann starði örvæntingaraugum
á reikninginn. Þetta var allt og
sumt sem hann gat spara® á mán-
uði. Ttuttugu og átta og hálf rúbla
.... en hann þurfti að spara fimm
hundruð. Þrisvar-fjórum sinnum
tók hann upp veskið með pening-
unum, sem hann hafði „fengið að
láni“ í sjóðnum og taldi pening-
ana. 500 rúblur! Sem þorparinn,
hundinginn, bófinn Lohov átti að
fá. Þetta gerði hann brjálaðann!
Það var talsverð gola um kvöld-
ið er hann gekk niður að ánni, þang-
að sem Sovétstarfsmannaklúbbur-
inn var. Skafrenningurinn var svo
mikill að ekki var hægt að sjá yfir
þvera götuna. Einu sinni nam hann
staðar til þess að kveikja sér í vind-
lingi, hlífði loganum með lófanum.
Þegar hann leit upp sá hann að
hann var staddur fyrir framan hvítt
þrílyft steinhús. Þar var stórt
spjald með bókstöfunum GPU!
Hann fékk hjartslátt og sviti kom
út á enninu á honum. Hugsum okk-
ur ef endurskoðandinn kæmi. Og
uppgötvaði að fimm hundruð rúbl-
ur vantaði í sjóðinn. Hann lokaði
augunum. Sá sjálfan sig í anda inni
í þessu húsi, með sinn hermann á
hvora hlið. Honum mundi ekki
verða vægt, hann var ofurstason-
ur. Það mundi fara á sömu leið fyr-
ir honum og gjaldkeranum íTserab-
kap. Rekinn upp að múrvegg, sjá
sex byssuhlaupum miðað á sig —
sex, lítil svört göt, og dauðann í
hverju gati.
Hann greikkaði sporið, það lá við
að hann hlypi við fót. Þegar hann
kom á hornið á Októbergötunni gat
hann séð klúbbhúsið stóra. Klukk-
una vantaði tíu mínútur í átta, en
Lohov var kominn. Hann stóð við
húsdyrnar og sneri bakinu að hon-
um, og var að lesa einhverjar aug-
lýsingar.
Hvenær var það, sem honum datt
það í hug? Var það meðan hann
stóð fyrir utan GPU-bygginguna?
Eða núna meðan hann gekk þarna
framhjá horninu. En það kom í
einni svipan. Enginn mundi sakna
Lohovs. Hann var meira að segja
utanbæjarmaður. Og ferðaðist svo
mikið. Þá gæti hann sett pening-
ana á sinn stað undir eins á morg-
un. Þurfti ekki að óttast GPU...
Allt færi vel. Þegar Lohov væri
dauður ......
Lohov leit við. — Ég kom of
snemma, sagði hann. — Gott
kvöld, Petr Alexejevitsj.
— Gott kvöld. Já, þér komuð of
snemma, sagði Petr Alexeljevitsj
stamandi. — Ég hef .... ég hef
ekki fengið peningana ennþá. Viljið
þér .... gera svo vel að bíða hérna
meðan ég fer inn og næ i pening-
ana?
Hann gekk að dyrunum. Nam
staðar og sneri sér við.
— Það er svo hvasst hérna, kall-
aði hann til Lohovs. — Farið þér
út að horninu, þar er skjól. Lohov
leit hissa á hann en gegndi og fór
út að horninu.
Petr Alexejevitsj hljóp inn í
ganginn, upp í stigann en nam
staðar á fyrsta palli og hljóp niður
aftur. Stóð þarna í dimmunni og