Fálkinn - 04.09.1959, Síða 7
falkinn
7
til Lille, Bordeaux, Marseille og
Rivierans. Allsstaðar var honum
tekið með kostum og kynjum ■—
nema París var ennþá fálát gagn-
vart þessum unga manni.
Hann sparaði og sparaði, því að
hann hugsaði alltaf með skelfingu
til fátæktarinnar og eymdarinnar
í bernsku sinni. Nú hafði hann náð
í laglega íbúð handa sér og móður
sinni í París. Móður hans þótti gam-
an að geta hugsað um heimilið fyr-
ir son sinn, og hvenær sem hann
var í skemmtanaferð beið hún með
óþreyju eftir að hann kæmi heim,
og þegar hann kom spurði hún hann
í þaula um hvað hefði gerst í ferð-
inni. Og Maurice sagði henni allt
— nema ástaræfintýrin, sem hann
hafði upplifað. Þau urðu nefnilega
talsvert mörg. Og því varð ekki
neitað að hann komst stundum í
hann krappann í skiftum sínum
við stúlkurnar. Þær voru bandvit-
lausar eftir honum, en keppinautar
hans hötuðu hann. Maurice afréð
að læra hnefaleik, til að vera við
öllu búinn ef í hart færi, og svo
datt honum í hug að nota sér þessa
kunnáttu líka á leiksviðinu. Hann
bjó til smáleik með syngiandi hnefa
kappa sem aðalpersónu, og barðist
svo við sjálfan sig og söng undir.
Þetta varð fyrsti smáleikurinn af
mörgum, sem Maurice hefur sést
í um æfina.
Þetta vakti athygli. Og nú fór
París að taka eftir Maurice Cheval-
ier. Stjórnandi hins fræga skemmti-
staðar Folies Bergéres þóttist hafa
fundið nýjan kraft og réð hann til
þriggja leikára, með hækkandi
kaupi.
ÁSTFANGINN.
Fólk beið með eftirvæntingu
frumsýningarinnar í Parisiana-leik-
húsinu 1908. Ekki síst vegna þess
að þar átti Maurice Chevalier að
koma fram í fyrsta skipti í Parísar-
leikhúsi. Hann hafði sungið víða
úti á landi og vakið fögnuð, en nú
var að sigrast á Parísarbúum. Hann
hafði æft sig nótt og dag með hljóm-
sveitinni og lagt sig fram sem bezt
hann gat. Og flestir kunnugir spáðu
að hann mundi sigra.
En það fór á aðra leið. Þetta varð
alls enginn sigur. Fólk hló ekki á
réttum stöðum — fannst hann vera
of öfgafullur og ófágaður. Maurice
hafði fundið að áhorfendur hans
voru tregir að hrífast með, og þess
vegna hafði hann lagt meiri áherzl-
ur á í söngnum en hann ætlaði sér,
en það stoðaði ekkert. Þetta var allt
annað fólk en í Bordeaux.
Parísarþúar eru vandfýsnir, hugs-
aði Maurice með sér. En ég skal
sigra þá samt.
Hann lét ekki hugfallast þó að
morgunblaðið „Figaro“ birti harðan
dóm um hann. Og eftir þrítugustu
sýninguna var hann orðinín annar
maður. Hann hafði lært þá sérstöku
tækni, sem þurfti til að hrífa Par-
ísarbúann og hann lærði hana vel.
Nú jókst lófaklappið og fögnuður-
inn kvöld eftir kvöld. Og undir eins
og sýningu var lokið flýtti Maurice
sér í annað skemmtihús til þess að
athuga leik og tækni annara söngv-
ara. Hann átti svo margt ólært enn-
þá.
Hann kom oft í náttklúbbinn
Moulin Rouge — Rauðu mylluna
— þar sem hin fræga vísnasöng-
dís Mistinguett töfraði alla með
vísnasöng sínum um þær mundir.
Chevalier varð agndofa þegar hann
heyrði hana og sá. Hvílíkur yndis-
þokki. Og meira en það: gáfurnar
og tæknin ■—• og skapið! Þarna var
persóna, hátt hafin yfir allt annað,
sem hann hafði séð og heyrt.
Eitt kvöldið varð hann svo hrif-
inn að hann gat ekki við sig ráðið
en æddi inn í búningsklefa hennar
eftir sýninguna til að þakka henni
fyrir. Það urðu ekki nema nokkur
íátækleg orð, en hún brosti til hans
og sagði honum að hún hefði heyrt
talað um hann sem upprennandi
stjörnu.
Maurice játaði í kyrrþey að hann
væri ástfanginn upp yfir eyru. Hann
vissi að Mistiguett var vön að um-
gangast hertoga og konunga, að
menn háðu einvígi út af henni, og
að sumir fleygðu sér í Signu. Hann
vissi líka að hann hafði of litla
reynslu, tvítugur pilturinn. Hún
var fimmtán árum eldri en hann
— hélt hann. (Að réttu lagi var hún
nítján árum eldri). Nei, það var
réttast að vísa þessu á bug. En
hjarta hans var á annari skoðun.
Á leiksviðinu virtist hún vera á
aldri við hann. Hver veit nema að
þau gætu sýnt smáleiki saman?
Svona drauma dreymdi hann
margar vikur en ekkert skeði. Ætti
hann að skrifa henni bréf? Mundi
hún svara því? Ætti hann að gera
henni nýja heimsókn í fataklefann?
Kannske yrði hún reið, og hann
hafði ekki hugmynd um hvort hún
var trúlofuð eða ástfangin af ein-
hverjum öðrum.
Þá datt honum nokkuð í hug.
Hann hafði lesið smáleik um kær-
ustupar, sem vafði sig inn í gólfdúk
og var svo velt út af leiksviðinu.
Þetta var tilkjörið fyrir hann og'
Mistinguett! Og hann var svo bjart-
sýnn að liann 1,alaði um þessa hug-
mynd sína við einn forstjórann í
Folies Bergéres.
Ekki svo bölvuð hugmynd sögðu
sumir. í rauninni ágæt hugmynd,
sögðu aðrir. Og svo var farið að
þinga við hina himnesku ,,Miss“.
— Með Chevalier? spurði hún.
—Ágætt. Eg kem.
Frá Ögmundi Pálssyni
Ögmundur Pálsson var fyrsti á-
bóti að Viðey, síðan biskup í
Skálholti; þá hann gjörðist gam-
all, var hann sjónlaus, tók til að
hugsa um sinn vanmátt, en af því
Gizur Einarsson hafði atgjörvis
hugvit og persónulega prýði yfir
aðra, sem þá voru þar uppvaxtar-
menn, skrifaði biskup Ögmundur
bréf til abbadísar Halldóru, að hún
sendi þennan Gizur til sín út í
Skálholt, sem hún gjörði, hann var
þá XVI vetra; það vor kom hann
honum í skip á liðnu sumri, og í
skóla til Hamborg, ar var gabb iij
ár og lærði með stórri kostgæfni,
sem mögulegast mátti verða í ekki
lengri tíma; hann hafði hraða hönd
að skrifa, og neytti hennar til að
teikna upp alt hvað hann heyrði
og sá, ekki all einasta í skóla og
kirkju, heldur og jafnvel það hann
frétti og forvitilegt var, svo hans
skólameistari hafði dázt þar að og
sagt: „það sé ég á þér, þú íslenzki
sveinn, að þín hönd hjálpar þér
einhverntíma“, hann hélt því orði
uppi meðan hann lifði: hann hefur
aldrei þegið svo lítið, að hann hafi
það ekki skrifað, og aldrei miðlað
og lofað svo litl.u, að hann skrifaði
ekki. í þýzkri tungu var hann svo
fimur og ferðugur, að þýzkir höfðu
opt sagt, að hver hann þekkti mætti
hyggja að hann væri fæddur þýzk-
ur. Það til sögunnar síðarmeir hann
var Electus, og hann kom fyrir
kóng Christian, anno 1540 var hon-
um fyrir sett að kjósa þýzku eða
latínu að tala; hann kjöri þýzku:
svo trúði ekki drottningin að hann
íslenzkur, og til prófs var sóktur
íslenzkur piltur, að þeir læsi sam-
an texta Catechismi. Þótti Gizuri
kóngur spyrja sig margra óþarfra
hluta, sérdeilis um Heklufjall. Að
þessum þrem árum liðnum kom
hann aptur til íslands, hitti biskup
Ögmund mátulega blíðan: sagði að
hann væri orðinn Lútherskur, hefði
etið kjöt á föstudag. Hann fór svo
á stað með sinn skuldareikning, og
austur til móður sinnar, þar hún
var einmana og brauzt fyrir börn-
um sínum; ekki hafði hann heldur
stóra viðtöku á Kirkjubæ, því var
hann hjá móður sinni; tóku þau
það ráð um veturinn að láta vinnu-
mann hennar róa út í Vestmanna-
eyjum, þar gaf guð honum lestar
hlut, svo hann gat goldið sínar
skuldir að mestu. Gizur réri sjálf-
ur í næstu verstöðu þann vetur, til
bjargar búi og börnum móður sinn-
ar. — Ábóti Sigvarður hélt þá
Þykkvabæjar klaustur, hann fékk
Gizur til sín, og var hjá honum í
góðu yfirlæti í tvö ár. Ábótinn var
hneigður til lærdóms, svo Gizur
mátti iðka sig þar í náðum, sem
hann hafði opt sjálfur sagt, að sér
hefði gjört það mestan bata, því
á klaustrinu hefði verið margar
góðar bækur. Um þennan tíma
kaus biskup Ögmundur, vegna elli
og veikleika, Sigmund systurson
sinn til biskups, hvað lærðir og
leikir samþykktu; hann sigldi í
Noreg til erkibiskups í Þrándheim,
vígðist; hann andaðist XIV náttum
síðar, eður því nærri, liggur í
Þrándheimi.
-Ai
veý
HIS8A
George Hart yngri fékk nýlega
10 dollara sekl fyrir að halda í
höndina á stúlku. Carleton Jewett
dómari tók fram, að persónulega
þœtti honum ekkert athugvert við
að ungt fólk héldist í hendur, ef
því þœtti vœnt hvoru um annað.
En að sitja hvort í sínum bíl og
aka með 80 kílómetra hraða — og
haldast í hendur samt, vildi hann
ekki láta viðgangast.
Dönsk kona, frú Jytte Poulsen,
ekkja leikarans Adams Poulsen,
hefur nýlega fengið heiðurspening
fyrir aðstoð sína við Finna í vetrar-
stríðinu 1939—40. Frúin hjálpaði
fjölda danskra sjálfboðaliða til að
komast til Finnlands. En þessi þakk-
arvottur hefur verið átján ár á lei'S-
inni. í bréfi frá Tarjaiine sendi-
herra, sem fylgdi heiðurspeningn-
um, segir, að ekki hafi verið hægt
að senda hann fyrr, „af óviðráðan-
legum ástæðum“. Sömuleiðis fylgdi
bréf frá Mannerheim marskálki,
sem dáinn er fyrir nokkrum árum.
-—o—
Danskur maður, sem heitir Jerti
sen, var í Noregi í fríinu sínu í
sumar og var afar hrifinn af land-
inu. Þegar hann kom til Oslóar a
heimleiðinni, langaði hann til að
kaupa til minja plötu með verulega
norsku lagi, sem hann hafði oft
heyrt í ferðinni. Hann fór inn í
hljóðfœrahús og spurði um plötu,
sem héti: „Settu þig Jensen, það
er sunnudagur“, eða eitthvað því-
líkt, sagði hann. Stúlkan kannaðist
ekki við lagið, en spilaði fyrir hann
ýmsar plötur til að reyna hvort
hann kannaðist við lagið. Loks kall-
ar hann, brosandi út undir eyru:
„Þarna lcemur hún.“ — Það var
„Sœterjentens Söndag“ eftir Ole
Bull.
VEISLA FYRIR NÁBÚANN. —
St. Thomas-spítalinn í London er
nágranni hinnar frægu þinghúss-
klukku Big Ben, sem átti hundrað
ára afmæli 31. maí. Á barnadeild
spítalans var haldið upp á þetla af-
mæli meo mikilli viðhöfn, og á borð
borin stór kaka úr marsipani og
ssúkkulaði, eftirlíking af klukk-
unni. — Á myndinni sést einn
þátttakandinn vera að skera kök-
una