Fálkinn - 20.11.1959, Blaðsíða 8
8
FÁLKINN
Ungur maður kemur einn gang-
andi niður eina þröngu götuna við
höfnina. Hann gengur hægt og lítur
til beggja handa. Á aðra hlið sér
hann gráa gafla lágra verbúða, og
þaðan leggur lykt af fiski. Á hina
hliðina eru smá, vistleg íbúöarhús.
Og í einu þeirra, sem sker dálítið
úr vegna þess að það er tvílyft og
málað gult, er líka bakarabúð. Ungi
maðurinn þekkir götuna frá fornu
fari, því að þetta er bernskugatan
hans. En hann er orðinn ókunnugur
hérna núna, eftir þrettán ára fjar-
veru. Enginn þekkir hann, ekkert
af fólkinu í tilveru hans á heima
hérna núna.
Þetta er snemma vors, og hann
man, að einmitt á svona degi flutt-
ist hann héðan með foreldrum sín-
um fyrir þrettán árum. Hann var
fjórtán ára þá — þegar faðir hans
seldi gula húsið með bakarabúðinni
og keypti sér annað stærra brauð-
gerðarhús i öðrum landshluta. En
nú sér hann að allt er eins og það
var. Gatan með hnullungaflórnum,
verbúðirnar, luktin og Zitlu húsin.
Og í gula húsinu er bakarabúð á
neðri hæðinni — alveg eins og áður.
Hann nemur staðar um stund fyr-
ir utan gula húsiö. Stendur kyrr og
horfir á fólkið, sem fer inn í bak-
arabúðina og kemur út úr henni.
Allt ókunnugt fólk. Hann lítur upp
í gluggana á 'efri hæðinni. Honum
finnst nærri því að þarna séu sömu
gluggatjöldin og sömu blómapott-
arnir, — en það er annað fólk, sem
á heima þarna núna.
Já, allt er eins og áður í bernsku-
götunni hans, það er bara annað
fólk þar.
Hann heldur áfram og kemur að
eina garðinum, sem er við götuna.
Það er líkast eins og litlu húsin
hafi vikið til hliðar, til þess. að rýma
Georg Tveits
— Nei, Erna, hann Monte varð ekki óvinur þinn œvilangt.. .
aleigu sína til guðsþakkar. Sumt til
barnaheimilisins og allt hitt ýmsum
trúboðsfélögum. Og það mun vera
fyrir dánarbúið, sem málaflutnings-
maðurinn er að koma húseigninni
hennar í peninga.
Þegar hann hefur fengið að vita
það sem hann þurfti fer hann aftur
inn í herbergið sitt. Situr lengi og
hugsar.
Hann man hvað faðir hans sagði
við hann þegar hann frétti að hann
hefði fengið góða stöðu í fæðingar-
bæ sínum, og að hann ætlaði að
flytjast þangað.
— Ef svo kynni að fara, að þú
þyrftir að kaupa þér hús, hafði faðir
hans sagt, — þá þarftu ekki að vera
í vandræðum þó að þú þurftir pen-
inga, umfram það, sem þú átt sjálf-
ur. Þú þarft ekki annað en hnippa
í mig.
Já, nú var þannig komið, að hann
þurfti í rauninni að kaupa hús. Það
varð tímabært áður en hann byrj-
aði í nýja embættinu sínu. Það byrj-
aði þegar hann stóð andspænis lag-
legu stúlkunni, einkaritara forstjór-
ans, og hún kynnti hann sem nýja
deildarstjórann, Carlo Jensen. —
Hann fann, að eitthvað skeði í sál
hans þegar hann tók í höndina á
henni og horfði í fallegu augun á
(jata berhAkuHHar
fyrir stóra garðinum hennar frú
Lindtner. Garðinum hallar niður að
götunni, og efst stendur fallega,
hvíta húsið í gömlum farmannastíl,
eins og það gerði í gamla daga.
Hann man, að það var kallað Kap-
teinshúsið, og að það var sagt að
Lidtner kapteinn hefði keypt það
þegar hann hætti á sjónum og gerð-
ist meðeigandi i skipaútgerðinni,
sem hann hafði siglt fyrir í fjölda
mörg ár. Og það var sagt, að unga
konan hans hefði erft stórfé eftir
hann, þegar hann dó.
Hann stendur um stund og hallar
sér upp að hvítmálaðri girðingunni
og horfir inn í garðinn og á fallega
húsið. Stóra kirsiberjatréð neðst í
garðinum er að springa út, og það
minnir hann á dálítið. Oftar en einu
sinni lyftu þeir strákarir hver öðr-
um upp að greininni, sem teygðist
út fyrir girðinguna, og svo klifruðu
sínum tíma, því að frú Lindtner var
barnlaus og átti ekki lífserfingja.
En Janna greyið mundi líklega
verða fyrir vonbrigðum. Ef þau
hjónin þekktu frú Lindtner rétt,
mundi hún arfleiða einhverja stofn-
un að eigum sínum, en ganga alveg
fram hjá ættingjum sínum. Svo að
Janna á kvistinum mundi verða von-
svikin, þá, vafalaust.
Hann mundi að það hlakkaði í
honum er hann heyrði að óvinur
hans mundi aldrei fá að eiga heima
í fallega húsinu í stórgarðinum, og
að hún mundi aldrei eignast kirsi-
berjatréð .. .
• Hann hefur gengið götuna á enda
og snýr nú við og gengur í hægðum
sínum til baka. Og á leiðinni í mat-
söluna, sem hann hafði vistað sig
hjá, er hann kom í bæinn um morg-
uninn er hann að hugsa um að alla
EN draumurinn varð í rauninni
allt annar en hann hafði hugsáð sér.
Nú hefur hann verið fjóra mánuði
í stöðunni, án þess að aðrir en hún
matmóðir hans, frú Stange gamla,
hafi fengið að vita að hann er fædd-
ur og uppalinn þarna í bænum, og
sonur Jensens bakara í Sjóbúða-
kleyf. Það er fyrst núna, eftir að
hann er kominn aftur á bernsku-
slóðirnar, að hann hefur uppgötvað
hve lítil og óásjáleg bernskugatan
er, og að gamla húsahverfið niður
við höfnina er ekki talið neinn
fyrirmyndarstaður. Þess vegna
þagði hann lengi vel yfir því að
hann væri fæddur í gula húsinu,
en gerði gys að sjálfum sér fyrir
hve teprulegur hann væri. En þó
huggaði hann sig við, að af öllum
götunum í bænum var það þó Sjó-
búðakleyfin, sem skipaði heiðurs-
sessinn í huga hans. Og eitt kvöldið
þeir upp í tréð. Þar sátu þeir stund-
um í myrkrinu á kvöldin og ráku
upp ýlfur og allskonar óhljóð og
hræddu fólkið, sem gekk um göt-
una. Og eitt kvöld síðsumars minn-
ist hann að þeir gerðu annað, sem
var enn verra. Þeir klifruðu upp
í kirsuberjatréð og sátu þar og hám-
uðu í sig ber. En þá kom lítil telpa
hlaupandi, hún stanzaði við hliðið
og kallaði til þeirra:
—- Þið ættuð að skammast ykkar!
Hvað eruð þið að gera?
— Átt þú þetta kirsiberjatré?
kallaði hann storkandi til hennar
ofan úr trénu.
— Já, ■— nærri því! kallaði hún
á móti. — Ég eignast þetta tré síðar.
Ég ætla að eiga heima í stóra hús-
inu einhvern tima.
En nú hoppaði hann ofan úr
trénu, tók í jörpu fléttuna á henni
og hárreytti hana dálítið af því að
hún var svona borginmannleg.
—• Þetta skaltu fá borgað! hróp-
aði hún til hans um öxl sér um
leið og hún hljóp niður götuna.
Og þetta var orðheldin telpa.
Morguninn eftir stóð skrifað með
krít á gulan vegginn við dyrnar á
bakarabúðinni: Monte hefur stolið
kirsiberjum. Hann skiidi strax,
hver hafði skrifað þetta, og við
fyrsta tækifæri hárreytti hann hana
aftur. Þá sagði hún, að hann væri
versti strákurinn í allri götunni, og
frá þeim degi voru þau svarnir fénd-
ur, hún og hann.
En síðar skildi hann hvers vegna
Nötta hafði staðið við hliðið og gert
sér svo háar hugmyndir um húsið
og garðinn. Það var eftir að hann
hafði setið í stofunni eitt kvöldið
og heyrt foreldra sína tala um
Jönnu á kvistinum. Hún var bróð-
urdóttir frú Lindtner, og mun hafa
gert sér vonir um að erfa hana á
tíð síðan hann fór héðan fjórtán ára
hafði hann þráð að fá að koma hing-
að aftur. En hann gekk í skóla þang-
að til hann varð nítján ára. Og þeg-
ar hann hafði lokið verzlunarskól-
anum fékk hann stöðu í banka í höf-
uðborginni, og þar var hann tvö ár.
Svo kom eitt ár í verzlunarskrif-
stofu í London, og þegar hann kom
heim fór hann í banka aftur. En allt-
af dreymdi hann um að fá stöðu á
bernskuslóðunum — siglingabæn-
um, sem átti svo margvíslega mögu-
leika. Og þegar sjóvátryggingafélag-
ið í bænum auglýsti eftir deildar-
stjóra sótti hann um stöðuna og
fékk hana. Hann á að byrja að starfa
á morgun, svo að nú hefur draumur-
inn rætzt. . .
trúði hann frú Stange fyrir öllu
saman. Sagði henni hver hann eigin-
lega var. Og gamla konan tók þessu
eins og hann hafði búizt við — hún
varð enn alúðlegri við hann en áður.
Einn daginn, þegar hann kemur
heim úr skrifstofunni sér hann í
blaðinu, að einn af málaflutnings-
mönnum bæjarins er að auglýsa
húseign frú Lindtner til sölu. Hann
les auglýsinguna aftur og aftur. Og
svo situr hann hugsandi um stund.
Svo tekur hann blaðið og fer inn í
stofuna til frú Stange. Hann sýnir
henni auglýsinguna.
— Hefur frú Lindner lifað fram
að þessu? spyr hann.
— Hún dó fyrir einu misseri, seg-
ir frú Stange. — Og hún hefur gefið