Fálkinn - 27.11.1959, Side 3

FALKINN
3
Þjóðleikhúsið:
Edward, sonur minn
eftir Noel Langley og Robert Morley
Leikstjóri: Indriði Waage.
Hin ágæta og vinsæla leikkona
frú Regína Þórðardóttir á um þess-
ar mundir aldarfjórðungs leikaf-
mæli.. Af tilefni þess frumsýndi
Þjóðleikhúsið síðastliðið laugardags-
kvöld leikritið Edward, sonur minn,
eftir Noel Langley og Robert Mor-
ley í þýðingu Guðmundar Thorodd-
sen prófessors. Leikstjóri er Indriði
Waage, en frú Regína leikur eitt
aðalhlutverkið.
Leikritið fjallar um eilíft og al-
gengt vandamál, uppeldi einka-
barns, Edwards, sem er eftirlæti og
augasteinn foreídranna, svo sem
oft vill verða um einkabörn. For-
eldrarnir ætla honum ekki sérlega
lítið hlutverk í lífinu, en faðir hans
spillir honum í uppvextinum með
ofdekri og peningaaustri, svo að
hann verður mesta brekabarn, sem
ekkert getur bjargað. Móðirin sér
raunar, hvert stefnir og ákveður
loks að gera tilraun til að ná drengn-
um undan áhrifavaldi föðurins, en
það mistekst. Edward er látinn
kvænast ágætri konu, en hún fær
ekki heldur bætt þá skapgerðar-
bresti hans, sem misskilið uppeldi
hefur mótað. Það virðist því allt að
því kærkomin lausn, þegar þessi
spillti dekurdrengur er látinn falla
í stríðinu tuttugu og þriggja ára
gamall. Skömmu seinna elur hin
unga ekkja hans son, sem látinn er
heita Edward í höfuðið á föður sín-
um. Tengdafaðir hennar ætlar með
hana og sonarsoninn úr landi til
Ameríku, en heimilislæknir hans
kemur, með brögðum, í veg fyrir
það, svo að hann geti ekki, með of-
dekri; spillt sonarsyninum, eins og
hann hafði áður spillt syninum.
Móðurina, Evelyn Holt, í þessum
djúpa fjölskylduharmleik, leikur af-
mælisbarnið, frú Regína Þórðar-
dóttir af glöggum skilningi og djúpri
og fölskvalausri innlífun. Leikur
hennar er jafnsannur, hvort sem
hún sýnir unga, glæsilega og um-
byggjusama móður, særða eiginkonu
í hatramlegri baráttu við eiginmann
sinn eða „gamla, þvaðrandi, drukkna
konu“. sem heimilisógæfan hefur
bugað svo, að hún hefur leitað á
náðir vínguðsins til að reyna að
gleyma raunum sínum. Ef til vill
er þó leikur hennar sannastur og
beztur í hinni fullkomnu uppgjöf
hennar fyrir ofurvaldi hinna dap-
urlegustu örlaga. Þessi leikur var
stórsigur fyrir frú Regínu, ef til vill
stærsti sigur, sem hún hefur unnið
á leiksviði. Hún kunni sannarlega
að halda upp á afmælið sitt.
Sem mótleikara hafði frú Regína
ekki heldur neinn viðvaning, þar
sem var Valur Gíslason í hlutverki
eiginmannsins og föðurins, Arnold
Holts. Þessi persóna þjáist ekki af
of mikilli samvizkusemi, þegar um
fjáröflunaraðferðir er að ræða eða
það að fá vilja sínum framggengt.
Það væri fullmikið sagt, að persóna
þessi gengi alltaf glæpaveg, en þeg-
Þýðandi: Guðmundur Thoroddsen.
ar út af honum bregður, gengur hún
að minnsta kosti „götuna fram með
honum“. Það þarf engan að undra,
þótt maður með aðra eins metorða-
girni og valdagirni og Arnold Holt
verði að lokum aðlaður og komizt
í valdastöðu, þótt hann byrji raun-
ar feril sinn sem tiltölulega mein-
laus, en bráðheppinn brennuvarg-
ur. Öll afbrot sín afsakar hann með
ást sinni á einkasyninum, Edward,
og þessi ást hans er sönn, þótt hún
blindi hann og leiði hann afvega.
Þennan margbrotna og samsetta per-
sónuleika túlkar Valur Gíslason af-
burðavel, fer um hlutverkið næm-
um og öruggum listamannshöndum
og fatast aldrei. Stórt hlutverk, Dr.
Larry Parker, vin og heimilislækni
Holtshjónanna, sem „hjálpaði Ed-
ward inn í heiminn“, eins og sá
heimur varð nú líka, leikur.Róbert
Arnfinnsson af traustleika, festu og
öryggi hins sviðsvana manns. Tvö-
faldan tugthúslim, Harry Soames,
sem ekki er nógu samvizkulaus til
að geta verið heppinn glæpamaður
og kastar sér að lokum fyrir járn-
brautarlest, leikur Rúrik Haralds-
son af miklum tilþrifum. Hlutverkið
vex í höndum hans og hann er bezt-
ur undir lokin. Hanrey skólameist-
ara leikur Haraldur Björnsson og
er túlkun hans góð, einkum á þeirri
stundu, er honum verður ljóst, að
hann verður að sætta sig við tapað
tafl. Kennara og umsjónarmann
leika Baldvin Halldórsson og Helgi
Skúlason og fá ekki tækifæri til að
reyna mikið á sína annars ágætu
hæfileika. Lítið hlutverk, Waxman
lækni, lék Jón Aðils snurðulaust og
röggsamlega. Summers þjón lék
BessiBjarnason bráðskemmtilega.—
Smáhlutverk léku Þorgrímur Ein-
arsson og Klemenz Jónsson og fór
þeim það báðum sómasamlega úr
hendi. Phyllis Maxwell, konu Ed-
wards, lék Bryndís Pétursdóttir af
miklum yndisþokka og barnsmóður
Edwards, Betty Fowler, lék Margrét
Guðmundsdóttir og var túlk henn-
ar á hlutverkinu sannmannleg.
Einkaritara Arnold Holts, Eilleen
Perry, leikur Þóra Eyjalín Gísla-
dóttir. Hún mun vera nýliði á sviði
Þjóðleikhússins, en hefur leikið í
Hafnarfirði og ef til vill víðar. Eng-
inn viðvaningsbragur var á henni
og mun hún vera gott efni í leik-
konu. Svo sem skiljanlegt er, með
annan eins atorku- og athafnamann
og Holt lávarð fær hann sér hjá-
konu og verður einkaritari hans
fyrir valinu og má ef til vill segja,
að það sé handhægt, en ekki að
sama skapi frumlegt. Eyjalín er
sönn í túlkun sinni á báðum hlut-
verkunum, einkaritarans og hjákon-
unnar. En einkaritarinn á svo sterk
ítök í ástkonunni, að hún þérar
elskhugann í einkasamræðum í „ást-
arhreiðrinu“, eftir að hún er búin
að vera ástkona hans í heilt ár.
Sem sagt: starfið og alvaran fyrst,
gleðin og gamanið númer tvö. En
meðal annarra orða: Hversu lengi
þurfa konur í Englandi að vera ást-
konur, áður en þær dirfast að þúa
elskhugann og hversu náinn þarf
kunningsskapurinn að vera. Þéran-
irnar í þessu atriði leiksins láta
fremur ankannalega í eyrum.
Leikstjórn Indriða Waage er mjög
vandvirknislega af hendi leyst, en
frumsýningarkvöldið átti afmælis-
barnið, frú Regína Þórðardóttir, enda
hylltu leikhúsgestir hana með marg-
endurteknu og langvarandi lófa-
klappi og að lokum varð sviðið eins
og samfellt blómabeð tilsýndar.
Karl ísfeld.
Stutt ræða
Montgomery marskálkur er sagð-
ur mjög orðfár maður. Einu sinni
varð hann halda rœðu, og var hún
á þessa leið:
„Þegar ég var á herskólanum var
mér kennt: Stattu upp, svo a'ð mað-
ur geti séð þig. Talaðu greinilega,
svo að maður geti heyrt þig. Talaðu
stutt, svo manni líki vel við þig.
— Þökk fyrir mig.“
Og svo settist hann.
ÆFT UNDIR SPARTAKUS-MÓTIÐ. — í kommommúnistalöndunum eru haldin stór
íþróttamót, svarandi til Ólimpíuleikjanna. Þessi mynd er tekin á Stadion í Prag, þar
sem ungar stúlkur eru að halda hópæfingu í leikfimi. Sokol-mótin í Tékkóslóvakíu voru
víðfræg fyrir stríð, en þeim er enn haldið við. I þeim mótumskiptaþátttakendurþúsundum.