Fálkinn - 27.11.1959, Page 11

FALKINN
11
☆☆☆ litla sagan ***
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
Veðrið var indælt, en samt lá illa
á Ástu þegar bíllinn nam staðar
við fugvöllinn. Hún leit kvíðin á
Bent.
— Þú verður ekki lengi?
-— Aðeins klukkutíma. Viltu ó-
mögulega koma með mér, Ásta?
— Góði, þú veizt, að mér er það
ómögulegt.
-— Það var ekki fallegt af henni
mömmu þinni að láta þig lofa þessu,
að koma aldrei upp í flugvél, sagði
hann brúnaþungur.
— Ég er sammála þér um það,
— en hún lætur undan síðar.
— Það vona ég! Bent tók í hönd
hennar og vatt sér út úr bílnum.
Hann leit brosandi við og sagði: —
Bráðum kemurðu upp með mér,
elskan. Ég vil ekki eiga jarðbundn^
eiginkonu.
Ásta roðnaði. Eiginkonu! Jú, þau
ætluðu að giftast eftir nokkrar vik-
ur. Hjartað í henni barðist hraðar
við tilhugsunina.
— Á ég ekki að aka þér til Hauby,
svo að þú losnir við að fljúga?
— Þú ert vonandi ekki hrædd
um mig, sagði Bent forviða.
— Ekki beinlínis hrædd, en . . .
Bent leit kringum sig, beygði sig
inn í bílinn og kyssti hana.
— Annars má fólk sjá þetta ef
það vill, sagði hann hlæjandi.
Ásta sá hann hoppa yfir grindina.
Flugvél var að létta, undursamlegt
skordýr, blátt og silfrað — með ung-
an mann og stúlku í rauðum jakka
sem farþega. Stúlkan hló. Það var
orðið svo algengt að kvenfólk flygi.
— Fjórar einkaflugvélar stóðu ferð-
búnar. Bráðum mundi flugvél Bents
koma út úr skýlinu.
En það dróst lengi. Bent kom út
úr skýlinu og fór til Ástu.
— Það er eitthvað að benzínleiðsl-
unni, sagði hann. — Pétur er að
laga hana, en ég verð að vera í
Hauby eftir kortér til að hitta Darre
ofursta, og Karl hefur lofað að
fljúga mér þangað. En hvað gengur
að þér, væna mín?
— Ég veit það ekki, sagði hún
og neri hendurnar. Hún fann, að
hún hafði hagað sér kjánalega. —
Má ég ekki aka þér þangað?
— Góða mín, þú kemst ekki þang-
að á kortéri.
Ásta hafði beygt sig að honum.
Hún hafði tekið eftir, að lítil gull-
nál á frakkahorni Bents hafði losn-
að.
— Bent, nálin þín er laus. Þú ert
að missa hana.
— Já, sagði hann og þuklaði á
nálinni. — Ég verð að flýta mér,
elskan mín — vélin bíður.
Ásta kallaði á eftir honum: —
Gættu að nálinni, Bent!
Hún vissi ekki hvort hann hafði
heyrt til hennar. Þessi næla var
skeifa með tveimur fjögralaufa-
smárum. Hún hafði gefið honum
hana daginn, sem hún lofaðist hon-
um og fest hana sjálf í jakkahorn-
ið hans.
Hún heyrði flugvélina bruna af
stað og sá hana létta. — Ég er flón,
sagði hún í hálfum hljóðum. —
Það er ástæðulaust að vera hrædd,
og ég vil ekki láta Bent skammast
sín fyrir mig.
Hún opnaði útvarpið til að stytta
sér biðina. — Nú heyrum við hið
fræga skáld lesa kvæðið eftir sig
.. . En hún var ekki upplögð til að
hlusta á kvæði núna, og skrúfaði
fyrir.
Blá-silfraða flugvélin kom aftur.
Ungi maðurinn steig út og lyfti
stúlkunni í rauða jakkanum úr vél-
inni. Ást.a sá, að stúlkan beygði sig
til þess að taka eitthvað upp. Hún
hélt á því í hendinni og þau gengu
saman í áttina til bíls Ástu.
— Sjáið þér hvað ég fann, sagði
unga stúlkan, er þau komu að bíln-
um, — fallega gullnælu! Þér munuð
ekki vita, hver hefur týnt henni?
— Þetta mun vera nælan mín,
sagði Ásta.
— Það var svei mér heppni, að ég
fann hana, sagði stúlkan og rétti
fram næluna. — Gerið þér svo vel!
Ásta festi næluna í kápuhornið
sitt og leit á klukkuna. Ekki liðn-
ar nema tuttugu mínútur enn. Hún
opnaði aftur útvarpið, en skrúfaði
fyrir aftur. Hvað gekk að henni.
Hún gat ekki fest hugann við neitt.
Eftir tæpan klukkutíma sá hún
vélina koma aftur. Hún hagaði sér
einkennilega á fluginu. Allt í einu
hætti hreyfillinn að ganga, kveikti
aftur og snerist. Ásta var viss um
að þetta væri vél Bents.
Og svo kom það! Vélin steyptist
til jarðar og nefið stakst ofan í
• 'Úr tiíiri tiercld •
Refsing Boycotts -
fékk nafnið hans
ORÐIN „boycott“ og að „boy-
cotta“ hafa á síðustu 60—70 ár-
um verið tekin upp í tungur
flestra þjóða og hafa mjög á-
kveðna merkingu. Þegar Charles
Cunningham Boycott fœddist í
þennan heim árið 1832 óraði for-
eldra hans ekki fyrir því, að œtt-
arnafn þeirra yrði jafn alþjóðlegt
— og alrœmt — og nu er orðið.
í dag táknar þetta orð skœtt
vopn til að vinna sigra án venju-
legra vopna og án þess að beita
raunverulegu ofbeldi. í sjálfstœð-
isbaráttu Indverja var þessu
vopni mikið beitt, eða „óvirkri
andstöðu“, sem Indverjar köll-
uðu. Og í viðskiptaheiminum er
„Boycott“ ráð, sem oft er beitt.
Almenningur tekur sig saman
um að kaupa ekki ákveðna vöru,
og stundum fyrirskipar ríkis-
stjórn aðflutningsbann á sér-
stakri vöru frá tilteknu landi,
ýmist til að hlynna að innlendri
framleiðslu eða þá til þess að ná
sér niðri á þjóðinni, sem í hlut á.
íslendingar fengu að kenna á
þessu hér á árunum, þegar Bret-
ar neituðu togurunum að selja
íslenzkan fisk í enskum höfnum.
Þá átti að kúga íslendinga til að
breyta 4 mílna landhelginni í 3
milur.
EN hvernig víkur því við, að
þessi verknaður fékk nafn C. C.
Boycotts? Hann hafði gengið í
herinn og var orðinn kapteinn,
en er herþjónustu lauk réðst hann
í þjónustu hins auðuga írska
jarls af Erne, sem átti fjölda
jarða í írlandi. Jarlinn setti Boy-
cott til þess að innheimta jarð-
arafgjöldin — landskuldirnar —
fyrir sig, en það var illt verk, því
að flestir leiguliðarnir voru ekki
bjargálnamenn. Þjóðfélagsskip-
unin var þannig í írlandi alla
öldina sem leið, að örfáir menn
áttu allt landið, en leiguliðarnir
voru þrautpíndir með alls konar
álögum, enda flýðu bændur í stór-
hópum úr landi, ef þeir gátu aur-
að saman fyrir fargjaldinu. Þann-
ig var þessu líka háttað í Mayo,
þar sem Boycott innheimti land-
skuldir jarlsins.
Og Boycott gekk ósleitilega
fram í skattheimtunni. Hann
sýndi engum vægð, reitti síðasta
skildinginn og jafnvel spjarirnar
af hjáleigubœndunum. Þeir urðu
að borga, hvort þeir gátu það
eða ekki. Svo að nœrri má geta,
að Boycotts-nafnið varð ekki vin-
sælt í Mayo.
Loks stóðust bændurnir ekki
mátið, en risu upp gegn hinum
stranga innheimtumanni.
ÁRIÐ 1880 voru bœndurnir
farnir að gera uppþot og sýna
mótspyrnu og gerðu nú almenn
samtök um að hundsa Boycott
kaptein. Þeir hœttu að fœra hon-
um leigurnar og hœttu yfirleitt
að skipta sér af honum. Þeir neit-
Uðu jafnvel að selja honum lífs-
nauðsynjar þó hann byði fram
beinharða peninga. Hann fékk
ekki mat til heimilisins. Og
vinnufólk hans neitaði að vinna
hjá honum og fór úr vistinni.
Boycott sat einn eftir með fjöl-
skyldu sína, en bœndur létu ó-
friðlega, svo að Boycott varð
hrœddur um líf sitt. Jarlinn lét
stjórnina senda 900 hermenn til
Mayo sem eins konar lífvörð.
Þeir gátu að vísu varið hann á-
rásum, en Boycott var einangrað-
ur og bannfærður eftir sem áð-
ur. Loks varð hann að láta und-
an síga og flýði burt með fólk
sitt. Hann fór til Bandaríkjanna,
en kom aldrei undir sig fótunum
þar og dó í álíka örbirgð og bœnd-
urnir, sem hann hafði þrautpínt
í írlandi.
En nafnið lifði, og aðferð bœnd-
anna í Mayo skapaði fordæmi.
Árið 1887 fóru írar að beita „boy-
cott“ til að knýja fram ýmsar
kröfur gegn harðstjórn Englend-
inga í írlandi. Og þvi héldu þeir
áfram — í ýmsum myndum —
unz þeir höfðu endurheimt sjálf-
stœði sitt.
mýrina fyrir ofan flugvöllinn. Sum-
ir æptu en aðrir tóku til fótanna og
hlupu að vélinni. Ásta elti. Maður
var dreginn út úr vélinni og inn-
an skamms var hún í björtu báli.
Ásta sá ekki meira.
Þegar hún raknaði við stóð Karl
hjá henni.
— Ég bjargaðist, sagði hann, —
en það mátti ekki tæpara standa.
Það var heppilegt að Bent varð eft-
ir í Hauby . ..
— Hvers vegna varð hann eftir?
spurði Ásta, sem var nú farin að
jafna sig.
— Hann átti nælu eða eitthvað
þess háttar, sem hann vildi ómögu-
lega missa, og varð eftir til að leita
að henni. Bent bað mig um að skila
til yðar að koma til Hauby í bíln-
um og sækja sig.
Ásta horfði á brennandi flugvél-
ina og lokaði augunum. Hún hugs-
aði til hvernig farið hefði, ef Bent
hefði verið í flugvélinni.
Hún strauk fingrinum um litlu
gullnæluna.
— Ætli það sé ekki bezt að ég
saumi hana fast í jakkahornið hans,
hugsaði hún með sér.
—o—-
Vitið þér ...?
að það kostar að jafnaði 150
dollara að lækna malaríu-
sjúkling í Grikklandi?
Síðasta ár voru læknaðir 3.500
sjúklingar og kostaði það samtals
520.000 dollara. Þetta virðist nokk-
uð mikið, en áður en farið var að
berjast gegn mýraköldunni, 1949,
komu árlega fyrir yfir 2 milljónir
sjúkdómstilfella, og var talið, að
sýki þessi kostaði Grikki 50 milljón
dollara á ári.
að sannað er, að skjaldbök-
ur geta orðið 300 ára?
Þannig getur skjaldbaka, sem á
sínum tíma sá Napóleon sem fanga
á bezta aldri, verið í blóma lífsins
núna.