Fálkinn - 28.03.1962, Qupperneq 30

ÍSLENZKIR FRAMKVÆMDAMENN
ÁSBJÖRINI SIGIJRJÓIXISSOIM Á ÁLAFOSSI

30
íslenzkt sjálfstæði vár ekki endur-
reist með skáldskap og hvatningarorð-
um eingöngu. Fyrir tveim öldum tæp-
um reyndu íslenzkir menn að hefja ís-
lenzkan iðnað í landinu. Skúla Magnús-
syni var ljóst að þjóðin mundi aldrei
endurheimta sjálfstæði sitt nema hún
gæti unnið sjálf úr eigin hráefni. Öllum
er kunnugt hvernig Innréttingarnar liðu
undir lok, harðæri, óáran, skilnings-
leysi og mótspyrna danskra kaupmanna
urðu yfirsterkari.
Danskir kaumenn spilltu vísvitandi
hinni íslenzku framleiðslu, settu ónýt
litarefni í ullina o. s. frv. Þegar kvartað
var undan vörunni í Kaupmannahöfn
höfðu þeir svarið á reiðum höndum:
„Þetta er íslenzkur iðnaður.“
Fjöldi manna hafði atvinnu af Inn-
réttingum Skúla meðan þær voru við
lýði. Einn þeirra var Hans Hansson
vefari. Ásamt öðru fólki missti hann
brauð sitt þegar vefstólarnir höfðu
sungið sitt síðasta vers.
Skyldi hann hafa órað fyrir því að
afkomendur hans í fjórða lið, í beinan
karllegg, ættu eftir að fá hingað til lands
stærsta vefstól á Norðurlöndum, vef
stól sem getur ofið 75 metra af gólf-
teppi á sólarhring?
Hætt er við að Hans Hansson vefari
hefði rekið upp stór augu ef hann mætti
líta úr gröf sinni í dag og fylgjast með
afkomanda sínum, Ásbirni Sigurjóns-
syni, um verksmiðjubáknið á Álafossi
þar sem framleiddar eru vörur úr ís-
lenzkri ull fyrir allt að 70 þúsund krón-
ur á sólarhring þegar bezt gengur. Út-
lendingar sem handfjatla værðarvoðir,
ferðateppi, gluggatjöld, gólfteppi og
trefla frá Álafossi, eiga það til að taka
sér í munn sömu orð og dönsku kaup-
mennirnir forðum:
„Þetta er íslenzkur iðnaður!“
En tónninn er annar.
Nóttin grúfir yfir Mosfellssveit en
þorpið á Álafossi vakir. Ljós loga í
hverjum glugga í stóra verksmiðju-
húsinu, kynt er undir katli sem mundi
sóma sér í togara, risastórir vefstólar
syngja sinn látlausa söng, mörg hundr-
uð spólur snúast í spunavélunum, og
það kraumar og vellur í tröllslegu ull-
arþvottarkeri.
Dag og nótt vinna þarna á annað
hundrað manns að því að breyta ís-
lenzkri ull í ýmiskonar vefnað, föt og
gólfteppi. í verksmiðjunum eru 57
vélar.
Allt það fólk sem starfar við Ála-
foss verksmiðjuna á heimili sitt á staðn-
um. Þarna hefir myndazt þorp. Fólkið
býr í snotrum íbúðarhúsum. vestan ár
innar eru 5 ný hús í smíðum. Verk-
smiðjan rekur mötuneyti, barnagæzlu,
vélaverkstæði, sundhöll og böð, frysti-
hús, rafstöð, bílaverkstæði og hefur
meira að segja sitt eigið slökkvilið.
Þarna er í mörg horn að líta og margs
að gæta. Vélarnar þurfa sína umönnun
og mannfólkið einnig, afla þarf hrá-
efnis og koma vörunni á markað, fylgj-
ast með nýjungum í framleiðslunni og
þreyta þrátafl við skriffinnskuvaldið.
Unga stúlkan, sem vefur að sér háls-
treflinum, og húsbóndinn, sem skáim-
ar yfir nýja gólfteppið sitt, gerir sér
ef til vill ekki ljósa grein fyrir því,
FALKINN