Fálkinn - 13.02.1963, Blaðsíða 11

LÍKKISTUSMIÐURINN
þögull og þungbúinn. Og þögnina rauf
hann sjaldan til annars en að skattyrð-
ast við þá, sem framhjá fóru, eða þegar
hann krafðist ósanngjarnra launa fyrir
vörur sínar og verk af þeim, sem voru
svo óhamingjusamir (í einstaka tilfelli
máski hamingjusamir) að þurfa á þeim
að halda. Nú, þegar Adrían sat þarna
við gluggann sinn og drakk sjöunda te-
bollann, var hann venju sinni trúr og
sökkti sér niður í áhyggjuþungar hugs-
anir. Á þessari stundu snérust hugsan-
ir hans mest um regnhvolfuna sem
fyrir tæpri viku síðan hafði skollið yfir
líkfylgd stórfylkisforingjans úti fyrir
borgarhliðinu. Margur jarðarfararfrakki
hafði hlaupið til óbóta í þeirri bleytu og
margir sorgarhattar höfðu þá geiflast
og tapað laginu. Hann gekk þess ekki
dulinn að mikil og óhjákvæmileg út-
gjöld voru fyrir hendi vegna þess hvað
jarðarfaraklæðnaðir hans höfðu smátt
og smátt slitnað og voru nú komnir í
hið bágbornasta ástand.
En þetta tjón vonaðist hann eftir að
fá bætt þegar gamla kaupmannsfrúin,
hún Triuchina, sem nú var búin að liggja
fyrir dauðans dyrum í heilt ár, yrði
jarðsett. Verst var að Triuchina barðist
við dauðann lengst úti í Rasguljahverfi,
og Prochorov var ekki óttalaus um, að
svo kynni að fara, þrátt fyrir marg end-
urtekin loforð erfingja hennar, að þeir
reyndust of latir til þess að vitja hans
þarna í fjarlægðinni, og kynnu að semja
við þann útfararstjóra, sem næstur
byggi.
Hugleiðingar hans um þetta efni trufl-
uðust við að óvænt var drepið á dyrnar.
— Hver er þar? spurði líkkistusmið-
urinn.
Dyrnar opnuðust og maður, sem bar
þess augljós merki að vera þýzkur
handiðnaðarmaður gekk inn í herbergið
og nálgaðist líkkistusmiðinn glaður í
bragði.
— Afsakið bezti nágranni, sagði hann
með málhreim, sem við Rússar getum
aldrei hlustað á án þess að fara að
hlæja. Afsakið að ég trufla....... En
mig langar til að kynnast yður svo fljótt
sem kostur er. Ég er skósmiður og heiti
Gottleib Schulz. Ég bý hérna hinum
megin við götuna, beint á móti glugg-
anum yðar. Á morgun held ég silfur-
brúðkaup mitt, og það væri mér mikið
gleðiefni, ef þér og dætur yðar vilduð
snæða hjá mér einfaldan kvöldverð.
Boði skósmiðsins var tekið með þökk-
um, og líkkistusmiðurinn bað hann að
setjast niður og drekka með sér einn
tebolla. Brátt voru þeir niðursokknir í
alúðlegustu samræður.
— Hvernig gengur atvinnan, minn
kæri granni? Spurði Adrían.
— Hún gengur svona la, la, svaraði
Schulz. Ég hef ekki undan neinu að
kvarta. En auðvitað standast mínar
vörur ekki samjöfnuð við þínar. Lifandi
maður getur sem hægast komizt af skó-
laus, en dauður maður lifir ekki kistu-
laus.
— Víst er það og rétt, svaraði Adrían.
Ef lifandi maður hefur ekki efni á því
að kaupa sér skó þá gengur hann skó-
laus, en dauður betlari fær ekki kistuna
sína fyrir ekki neitt.
Þannig ræddu þeir áhugamál sín all-
langa hríð. Að lokum stóð skósmiðurinn
á fætur og kvaddi um leið og hann end-
urtók heimboð sitt með mörgum orðum.
Stundvíslega klukkan tólf daginn
eftir gekk líkkistusmiðurinn ásamt
dætrum sínum, út um hliðið framan við
nýkeypta húsið, og hélt áleiðis heim til
granna síns. Ég hleyp yfir að lýsa rúss-
neska sloppnum, sem Prochorov klædd-
ist og sömuleiðis vesturlanda skraut-
klæðunum, sem Okulina og Darja báru.
Þó tel ég rétt að geta þess, að stúlkurn-
ar báru báðar gula hatta á höfði og
gengu á rauðum skóm, en það gerðu
þær aldrei nema við allra hátíðlegustu
tækifæri.
Hin litla íbúð skósmiðsins var yfir-
full af gestum, aðallega þýzkum hand-
iðnaðarmönnum,frúmþeirra og sveinum.
Af rússneskum embættismönnum mætti
aðeins einn: Finnski lögregluþjónninn
Jurko, en hann hafði alveg sérstaklega
unnið hylli gestgjafans....í tuttugu
og fimm ár hafði hann rækt starf sitt
þarna í borginni af mikilli trúmennsku.
Eldsvoðinn mikli 1812, sem lagt hafði
hina fornuhöfuðborg í rústir hafði einnig
eyðilagt litlu og fátæklegu varðstofuna
hans. Jurko var kunnugur flestum Þjóð-
verjum, sem bjuggu í nánd við Nikit-
skyhliði. Meiri hluti þeirra hafði ein-
hvern tíma notið húsaskjóls hjá honum
frá sunnudegi til mánudagsmorguns
Adrian leitaði fast eftir kynnum við
Jurko því þar þóttist hann sjá mann,
sem fyrr eða seinna gæti orðið sér að
liði. Þegar gestirnir settust að borðum
tók hann sér sæti við hlið hans. Jurko
át á við fjóra og gerði ölinu, sem var
óspart veitt, hin prýðilegustu skil.
Adrían fór að dæmi hans svo sem bezt
hann mótti. Samræðurnar, sem allar
fóru fram á þýzku, gerðust æ háværari
því lengra sem leið. Að síðustu kvaddi
gestgjafinn sér hljóðs um leið og hann
dró upp flösku, sem innsigluð var með
biki, og mælti nú á rússnesku.
— Nú drekkum við velfarnaðarskál
minnar ágætu Louise.
Gervikampavínið freyddi og ólgaði í
glösunum. Gestgjafinn kyssti blíðlega á
hraustlegar kinnar sinnar fertugu ekta-
konu, og gestirnir drukku skál hinnar
ágætu Louise með miklum glaumi og
háreysti.
— Skál okkar ágætu gesta, sagði hús-
ráðandinn um leið og hann dró upp
nýja flösku. Gestirnir þökkuðu og
tæmdu glösin á ný.
Hver skálin rak aðra. Hverjum gesti
af öðrum var drukkið til. Skál Moskva
var drukkin, og skálað var fyrir heilu
dúsíni af þýzkum smáborgurum. Menn
drukku sameiginlega skál allra hand-
iðna, og síðan einstakrar handiðnar.
Skál meistaranna og skál sveinanna.
Þegar minnst varði lyfti feiti bakarinn
glasi sínu og sagði:
— Skál þeirra, sem við vinnum fyrir.
Skál viðskiptamanna okkar.
Þessi skál var drukkin með miklum
fögnuði. Þegar mesta hávaðanum létti
snéri Jurko sér að sessunaut sínum og
sagði:
— Heyrðu vinur minn. Nú drekkur
þú skál líkanna þinna.
Allir viðstaddir skellihlógu, en lík-
kistusmiðnum sárnaði og þykknaði í
skapi. En enginn gaf því gaum. Gest-
irnir héldu áfram að drekka og risu
ekki úr sætum fyrr en búið var að
hringja til kvöldsöngs.
Þegar gestirnir skildu voru flestir
þeirra orðnir ölvaðir. Feiti bakarinn og
bókbindarinn með andlitið, sem minnti
mest á bók bundna á rautt saffianblað,
tóku sinn undir hvorn handlegg á
Jurko og leiddu hann heim í varðstofu
sína. Þegar líkkistumaðurinn komst
heim var hann drukkinn og í illu skapi.
— Hvað skal nú þetta svo sem þýða?
hugsaði hann upphátt. Er mitt starf ekki
jafn heiðarlegt og virðingarvert og ann-
ara? Er líkkistusmiðurinn kannski bróð-
ir böðulsins? Af hverju hlæja þessir
heiðingjar? Er líkkistumiðurinn kannski
eitthvert öskudagsfífl? Og ég sem hafði
hugsað mér að bjóða þeim öllum í
mikla búferlaveizlu. Það skal þó bíða
við að ég geri það. En ég skal bjóða
vinnuþegum mínum til veizlu í staðinn,
hinum framliðnu.
— Hvað gengur að þér húsbóndi góð-
ur? spurði vinnukonan, sem hjálpaði
honum úr stígvélunum sínum. Hvað
ertu að rugla? Biddu Guð að hjálpa þér.
Ekki nema að tala um að bjóða hinum
framliðnu til veizlu.
— Já, það veit Guð að ég skal gera,
hélt Adrían áfram, og það strax á
morgun. Verið velkomnir til veizlu hjá
mér, annað kvöld, viðskiptamenn mínir
Framh. á bls. 30.
FÁLKINN 11