Fálkinn - 28.08.1963, Blaðsíða 11

tvennu, nefnilega fátækt og lausaleiks-
barni. Hún vissi af eigin reynslu, hvað
slíkt þýðir hér um slóðir. Nú verður
þú að ganga að eiga Martein Ákason
og þakka fyrir, ef hann á annað borð
vill líta við þér.“
„Nei, nei, ekki það.“ Helga næstum
æpti þessi orð.
„Nei, ég giftist ekki þeim gamla
manni.“
„Gamla manni. Hann er fertugur, en
á jörð og peninga. Hvað átt þú eftir
hálft ár? Föðurlaust barn . . .“
Orðin drukknuðu í langdregnum
skræk, sem barst inn í stofuna að utan,
draugalegt og óhugnanlegt væl í uglu,
sem hafði setzt að í trjánum við bæinn.
Enn einu sinni skrækti fuglinn, vein-
andi og óheillavænlega í næturkyrrð-
inni.
Mamma Hulda stirðnaði við hljóðið,
og hræðsluglampa brá fyrir i reiðum
augum hennar. Þegar uglan ýlfraði í
þriðja sinn. voru magrar kinnar henn-
ar orðnar gulgráar og augnaráð hennar
starandi.
„Heyrðir þú þetta!“ hvíslaði hún hás.
„Uglan vælir yfir bænum. Veizt þú
hvað það þýðir?“
Helga kinkaði kolli. Hún vissi að
minnsta kosti, hvaða merkingu mamma
Hulda lagði í atburðinn. Samkvæmt
gamalli hjátrú táknaði vælið lík á bæn-
um innan viku. Sjálf hafði Helga aldrei
lagt mikinn trúnað á tal gamla fólks-
ins um slikt, en samt fannst henni á
þessu augnabliki sem þetta vissi ekki á
gott.
Næstu daga var Helga að því komin
að örvilnast. Mamma Hulda virtist ólm
að koma á hjónabandi þeirra Marteins
Ákasonar við fyrsta tækifæri, og hún
daufheyrðist bænum Helgu.
„Sveitarómaginn orðinn aðstoðar-
kennari," þusaði hún. „Enda þótt þú
vissir. hvar hann væri, heldur þú víst
ekki, að hann vilji bindast sautján ára
stelpu. Og að sjá þér farborða getur
hann víst alls ekki.“
Seint á laugardagskvöld kallaði
mamma Hulda á Helgu inn í stofu.
„Marteinn kemur í heimsókn á þriðju-
dagskvöld," tilkynnti hún stutt í spuna.
„Þú verður að gjöra svo vel að vera
dálítið vingjarnleg við hann. Ef hann
hleypur frá okkur, situr þú laglega í
því.“
Helga svaraði ekki, heldur féll kjökr-
andi saman. „Já, vertu bara með láta-
læti,“ hreytti Hulda út úr sér. „Þú
ættir að vera glöð yfir, að allt getur
lagazt, svo að þú forðist opinbert
hneyksli. Þú hefur hagað þér eins og
skepna."
„Ég geri það ekki!“ hrópaði Heiga
allt í einu í örvæntingu og stökk á
fætur með logandi augu.
Án þess að segja orð gekk Hulda að
æstri stúlkunni. Með flötum lófa greiddi
hún Helgu þungan kinnhest. „Getum
við svo fengið frið,“ hróp'aði hún og
yfirgaf stofuna.
Á sunnudagsmorguninn var herbergi
Helgu autt. Mamma Hulda sagði ekki
neitt, en lét ekki á neinu bera allan
daginn. Hún rexaði meira en venjulega
í vinnufólkinu og tók ekkert tillit til
þeirra smáónota, sem óþarflega hörð
framkoma hennar hafði í för með sér.
Hvarf Helgu hafði haft áhrif á hana,
en hún bjóst þó við að sjá stúlkubarnið
bráðlega á ný. Hún kemur, þegar hún
verður svöng, hugsaði Hulda með sér.
Á mánudaginn. var herbergið enn
autt, og mamma Hulda fann til nokkru
meiri kvíða. Gat eitthvað hafa komið
fyrir stúlkubarnið, eða hver var mein-
ingin? Henni var á móti skapi að gera .
fyrirspurnir í þorpiriu. Það gæfi aðeins
tilefni til óþarfa umtals.
Þegar á daginn leið, varð loftið lævi
blandið. Margoft fann mamma Hulda
augu vinnufólksins horfa ásakandi á
sig. Auðvitað var þessu hyski vel ljóst,
hvernig allt var í pottinn búið, og leyfði
sér meira að segja í laumi að álasa
henni. Gott að hún vissi, hvers þurfti
með til að buga óróaseggi...
getað verið svo örviinuð i iávizku æsku
sinnar,,að hún hefði bundið endi á allt
san-.an,..
Mömmu Huldu varð iiugsað til ugl-
unnar, sem hafði vælt yfir bænum.
Alla ævi hafði hún heyrt gamalt fóik
í héraðinu tala um fyrirboða, og hjá-
trúin var henni i blóð borin. Hana
hryllti við tilhugsuninni um, að það
gæti verið Helga, sem fyrirboðinn hefði
vitað á. Lá hún kannski þegar látin
einhvers staðar á bænum? Á hlöðuloft-
inu? í brunninum? Eða annars staðar?
Þessir tveir aumingjar, Óli og Pétur,
höfðu auðvitað ekki þorað að leita ...
„Þvaður,“ tautaði hún fyrir munni
sér. „Stelpan kemur aftur, jafnskjótt og
heimsókn Marteins er um garð gengin.“
Hún gekk frá glugganum og hélt áfram
við vinnu sína, ‘sem hún hafði horfið
frá, þegar raggeiturnar tvær fcomu og
trufluðu hana.
„Já, mamma Húlda verður að afsaka,
en við förum niður í þorp og gistum.“
Það voru báðar vinnukonurnar, sem
komu inn í stofuna til Huldu í ljósa-
skiptunum. ,,Við komum aftur snemma
í fyrramálið,“ lofuðu þær eins og til að
draga úr dembunni, sem þær bjuggust
við.
„Já, gerið þið það bara,“ svaraði
Hulda. Málrómur hennar var ekki eins
hvass og annars, en þreytulegur og
með dálitlum uppgjafartón.
SMÁSAGA EFTIR J. KJÆR HANSEN
Á þriðjudagsmorgni tóku báðir karl-
arnir saman föggur sínar og bjuggust
til brottfarar. Þeir þorðu ekki að vera
lengur á bænum, sögðu þeir.
„Nú — og hvers vegna ekki?“ spurði
mamma Hulda hvasst.
„Það er fyrirboði um lík á bænum,“
svaraði Óli gamli hógværlega, en skjálf-
andi röddu.
„Nú er það þannig! Ef það er stelpan,
sem þú hugsar um, þá hefur hún bara
hlaupið leiðar sinnar og kemur vissu-
lega aftur.“
Óli rétti úr sér og leit einu sinni
óhræddur á húsmóður sína. „Maður
hefur áður heyrt, að ung stúlka hafi
verið dæmd til glötunar af hjartalaus-
um, skilningsvana foreldrum,“ sagði
hann.
„Komdu þér út,“ hreytti Hulda út úr
sér, „þið eruð engir menn til að dæma
um slíkt.“
Karlarnir lölluðu niður að þorpinu,
en mamma Hulda horfði lengi á eftir
þeim úr glugganum. Orð Óla höfðu
komið róti á hugsanir, sem líka höfðu
flögrað að henni fyrr um daginn, en
hún hafðí ekki leyft að láta i sér bæra.
Nú varð hún sér þvert um geð að viður-
kenna þann möguleika, að Helga hefði
Stúlkurnar litu hvor á aðra. Var
þetta í rauninni allt og sumt? Siðan
læddust þær út um dyrnar og hurfu.
Þegar stúlkurnar voru farnar, tók
ónotabeygur að læðast yfir mömmu
Huldu. Það var undarlegt, að þau vfir-
gáfu öll bæinn. Nú var hún alein eftir.
Kvöldið leið, án þess að Marteinn
Ákason kæmi í hina umsömdu heim-.
sókn. Það skipti líka engu máli, úr því
að Helga var ekki heima. En fjarvera
Marteins gat aðeins bent til bess, að
hann hefði líka heyrt. að eitthvað illt
væri á seyði.
Sú ónotalega tilfinning, að vera yfir-
gefin af öllum, náði sterkari og sterk-
ari tökum á mömmu Huldu og byrjaði
að erta þær taugar, sem hún áleit ann-
ars. að hún hefði ekki. Hún neyddist
til að sýsla við ýmis störf til að sökkva
sér ekki ofan í heiiabrot.
En þrátt fyrir það gat hún ekki látið
ógert að hugsa til þess, að nú væru
aðeins tveir dagar, unz aftur væri
fimmtudagur. Allt vinnufólkið var far-
ið úr húsinu og hún sjálf var hin
hressasta. En Helgu hafði enginn séð
síðan á laugardagskvöld.
Nagandi ótta- og sektartilfinning náði
Framhald á bls. 23.
11
F’AL.K.i NN